Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 27, 5 July 1923 — Page 5
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
.
Ma ke kauoha
Na Kanawai Kau o 1923
KANAWAI 149.
[B. S. HELU 89.]
HE KANAWAI
E PILI ANA I KA UKUPANEE O NA WAIHONA HOAIE I HAAWILA
AKU I NA KALANA LIKE OLE AME KE KULANAKAUHALE
AME KALANA O HONOLULU.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii;
PAUKE: 1. O na dala koena apau i hoolilo ole ia o na waihona aie teritore i haawiia mamua aku nei i na kalana like ole a i ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu no na hana hou kuloko a pela pu no hoi na waihona aie teritore e haawiia aku ana ma keia hope aku-e waihoia no e ka Puuku o ke Teritore iloko o kekahi banako hoahu a i ole mau banako paha, elike me ia i hoakakaia e ka Mokuna 87 o na Kanawai i Hooponopono Houia, 1915, maloko o na buke helu kaokoa. O na ukupanee apau e loaa mai ana mai ia banako hoahu a i ole mau banako paha, no ia mau buke helu i hookaawaleia, e haawiia aku no ka pomaikai i na kalana like ole ame ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, elike me ka mea e ikeia ana.
PAUKU 2. Na ka Puuku o ke Teritore i kana hana ana i kana mau kohokoho haawina o na huina i kupono e ukuia aku i na kalana like ole ame ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu i ke Teritore mailoko ae o na loaa o na auhau waiwai laula, no ka ukupanee maluna o na bona Teritore i haawiia i ke kalana a i ole kulanakauhale ame kalana no na hana i manaoia-elike me ia i hoakakaia malalo o ka hapa-mahele 6 o ke Kanawai 177 o na Kanawai o ke Kau o 1919-e hoolawe i na huina like ole o ka ukupanee i ohiia iloko o ka makahiki mamua iho elike me ke koi a ka Pauku 1 o keia Kanawai.
PAUKU 3. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923.
W.R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 150.
[B.S.HELU 157.]
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 1654 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOUIA O HAWAII, 1915, ELIKE ME IA I HOOLOLIIA, E PILI ANA I KE AUPUNI KULANAKAUHALE.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 1654 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, elike me ia i hoololiia, ma keia ke hoololi houia nei ma o ka paku’i ana aku i poo hou e ikeia ma o “7A”.
“7A. E kukulu i komisina hoolala o ke kulanakauhale iaia ka hoomalu o na hana o ka hoolala ana i na rula ame na hana e hooponopono ana i ka ulu ana o keia mua aku, hooulu ana ame hoonani ana o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu ma o kona mau hale aupuni ame na hale pili oihana ole, na alanui, na paka, na kahua ame na aina waihowale, a e lawelawe i na hana e ae elike me ka mea e hoakakaia aku ana e ka papa o na lunakiai; a e nonoi aku e kuuluia i ana kahua o na hale.”
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A.D. 1923.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 151.
[B. H. HELU 327.]
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 137 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOUIA O HAWAII, 1915, ELIKE ME IA I HOOLOLIIA E KE KANAWAI 20 O NA KANAWAI O KE KAU O 1915. AME KE KANAWAI 54 O NA KANAWAI O KE KAU O 1919, E PILI ANA I NA LA KULAIA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 137 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, elike me ia i hoololiia e ke Kanawai 20 o na Kanawai o ke Kau o 1915, ame ke Kanawai 54 o na Kanawai o ke Kau o 1919, ma keia ke hoololiia nei ma o ka paku’i ana aku ia mea i keia hoakaka malalo iho nei:
“Aka nae, ina o kekahi o ia ma ula kulaia e haule ana i ka la Sabati, ua hiki o ia, mamuli o ke kuahaua a ke kiaaina, e malamaia i ka Poakahi e hoea mai ana.”
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku o ka @ o kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923.
W.R.FARRINGTON
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 152.
[B.H. HELU 365.]
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 1307 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOUIA O HAWAII, 1915, E PILI ANA I NA AUHAU LOAA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 1307 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, ke hoololiia nei ma o ka paku’i ana aku ma kona hope i keia hoakaka:
“aka ina o na loaa mai na uku hoolimalima mai no ia malalo o kekahi hoolimalima e ukuia , a i ole, no na hoolimalima a i ole na dala okoa aku i loaa mai ma ke ano he uku mua no kekahi manawa i oi aku mamua o hookahi makahiki a i ole he uku hoahu no kekahi manawa he mau makahiki, ua hiki no i ka mea uku auhau e mahelehele i na dala i loaa mai pela iloko o na makahiki kaulike no ka manawa i hoopaaia ma la hoolimalima a i ole aelike paha, a o ia hapa wale no o ia loaa makahiki e hoohuiia iloko o kela ame keia manawa auhau.”
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 153.
[B.H. HELU 164.]
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 1246 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOUIA O
HAWAII, 1915, ELIKE ME IA I HOOLOLIIA E KE KANAWAI 222 O NA KANAWAI O
KE KAU O 1917, KANAWAI 24 O NA KANAWAI O KE KAU KUIKAWA O 1920 AME
KANAWAI 73 O NA KANAWAI O KE KAU O 1921, E PILI ANA I KA AUHAU ANA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
o Hawaii, 1915, elike me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 222 o na
PAUKU 1. O ka Pauku 1246 o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, elike me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 222 o na Kanawai o ke Kau o 1917, Kanawai 24 o na Kanawai o ke Kau Kuikawa o 1920 ame Kanawai 73 o na Kanawai o 1921, ma keia ke hoololi houia aku nei ma o ka paku’i ana aku i keia poo-hou:
“O na waiwai apau, waiwai lewa ame paa, e noho onaia ana e ke Keena Hana Laule’a, e hui pu ana me ka waiwai e paaia ana e ia ma kekahi wahi hoahu no kekahi home no ka poe aoo ame ilihune o na Pake, e uku auhau ole no.”
“O na waiwai, waiwaipaa ame lewa, e noho ona ia ana a e hoohanaia ana e ka Home Susannah Wesley maloko o Honolulu aole e uku auhau.”
“O na waiwai apau, waiwaipaa ame lewa; e noho ona ia ana a e hoohanaia ana e ka Ahahui na Keiki Misiona Hawaii, he ahahui laulea, e hui pu ana me kona hale hoikeike, hale buke ame pa ilina, aole e uku auhau.”
P(Z@Z 2. E mana no kela Kanawai I kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923.
W. R. FARRINGTON
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 154.
[B.H. HELU 418.]
HE KANAWAI
E HOOMANA ANA I NA AHA HOOPONOPONO WAIWAI E KAUOHA AKU I KAHU
HOOPONOPONO WAIWAI NO KA MANAWA E UKU I NA KOI AME NA HAAWINA
OHANA MALALO O KEKAHI MAU MEA E KU ANA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O na aha hooponopono waiwai ma keia ke hoomanaia aku nei e kauoha i kahu hooponopono waiwai kuikawa ina he mau koi kekahi a ka poe aie e poino ana, e uku i na koi ku i ke kanawai ku-e i ka waiwai o ka mea make ame ka uku ana i kekahi haawina no ka ohana i na manawa apau ina e kohoia kekahi kahu hooponopono waiwai a i ole kahu hooko waiwai e manaoia ana e hoopaapaaia.
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923.
W. R. FARRINGTON.
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 155.
[B.H. HELU 422.]
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KE KANAWAI 208 O NA KANAWAI O KE KAU O 1919, E PILI ANA I
KE ANAINA O NA AHUPUAA I ANA OLE IA, NA ILIAINA AME NA LELE,
MALOKO O KE TERITORE O HAWAII.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 1 o ke Kanawai 208 o na Kanawai o ke Kau o 1919, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:
“Pauku 1. Na ka mea ana aina o ke teritore, mamua o Ianuari 1, 1923, e hoomakaukau i kekahi papainoa o na ahupuaa apau, na iliaina ame na lele, maloko o ke Teritore o Hawaii, (e huipu ana me na mea i onaia e ke aupuni, maluna o lakou aole kekahi hoakaka pili kanawai o na ana ana i hanaia ma na palena, ina paha ma ka hoohuiia ana o ia mea iloko o na mahele komisina a i ole na palapala kila i hoaponoia ma ka mahele, a i ole palapala sila nui, a i ole palapala kuai aupuni, a i ole palapala kuai a na komisina aina leialii, a i ole ana ana paha a ka aha aina, a i ole ma ka lawe waleia ana o na palena, a i ole mamuli paha o kekahi olelohooholo a ka aha i loaa ke kuleana o ke teritore.”
PAUKU 2. O na Pauku 2, 3 ame 4 o ke Kanawai 208 o na Kanawai o ke Kau o 1919, ma keia ke hoololiia nei mamuli o ka hoololiia ana o ka la “Iulai 1, 1923”, ma na wahi apau e ikeia ana maloko o keia mau pauku e heluhelu “Iulai 1, 1925.”
PAUKU 3. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A.D. 1923.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 156.
[B. H. HELU 428]
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 2202B O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOUIA O HAWAII, 1915. ELIKE ME IA I HOOLOLIIA, E PILI ANA I KE KUAI A I OLE HAAWI
AME KA LOAA ANA O NA PU.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 2202B o na Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii, 1915, elike me ia i hooholoia ai e ka Pauku 1 o ke Kanawai 124 o na Kanawai o ke Kau o 1919, a elike me ia i hoololiia ai e ka Pauku 1 o ke Kanawai 224 o na Kanawai o ke pau o 1921, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:
“Pauku 2202B. O kekahi mea e kuai ana i nap u a i ole pupanapana a i ole pono mea pu aole e hana i kekahi mea kuai mea kino hookahi a i ole kuai liilii o kekahi o ia mau mea koe wale no o ka mea e makemake ana e loaa ia mea e loaa mua mai ka maka’i nui mai a i ole hope maka’inui o ke kalana a i ole kulanakauhale ame kalana iloko o ia manawa i kekahi palapala ae ma ke kakau e loaa iaia ia mea. O ka mea e makemake ana e loaa ia mea e lawe aku ia ae ma ke kakau i ka mea kuai, a ina ua hiki ke kuai a i ole haawiia ana mai, e hana mai ia mea kuai i kekahi hoike ma ke kakau, ma ke kope o elua palapala, o ia kuai ana a i ole haawi ana, e hoike mai ana i ka inoa, kahi noho ame ka lahui o ia mea i loaa aku ia mea ame kekahi hoike piha o ia mea. O ka mea i loaa aku iaia ia mea e kakauinoa nona iho ia hoike, no elua palapala. Hookahi kope o ia hoike, e haawi kokeia aku mahope o ka loaa ana aku o ia mei i ka makainui a i ole hope makainui o ia kalana a i ole kulanakauhale ame kalana, a hookahi kope o ia hoike e paaia e ka mea nana i kuai i oleloia. Aole kekahi mea o ia ano e haawiia i ka mea e makemake ana e loaa aku i ka la i hanaia ai ia kuai ana a i ole haawi ana paha.
O kekahi mea e ku-e ana i kekahi o n ahoakaka o keia pauku a o kekahi mea e loaa ana i kekahi o na mea mai kekahi mai o ka poe kuai i oleloia me ka loaa mua ole mai o ka palapala ae i hoike mua ia ae nei, a i ole me ke kakauinoa ole ana nona iho i ka hoike no ke kuai a i ole haawiia ana i oleloia mamua ae nei, e ku no i ka hewa mikamina a i ke ahewaia ana no ia mea e hoopa’iia ma ka hoopa’i dala aole e oi aku mamua o elima haneri dala ($500.00) a i ole ma ka hoopaahao no kekahi manawa aole e oi aku mamua o hookahi makahiki, a i ole o na hoopa’i no a elua dala ame hoopaahao.
O kekahi mea ee hoolawa ana i na oleloike e alakai ana no ke ahewaia o kekahi mea e ku-e ana i kekahi hoaaka o keia pauku e ukuia aku no i ka huina like me hookahi hapa o ka hoopa’i e hookauia aku ana maluna o ka mea i hoopa’iia.”
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A.D. 1923.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 157.
[B.H.HELU 430.]
HE KANAWAI
E HOOPAU ANA I KE KANAWAI 215O NA KANAWAI O KE KAU O 1919, E HANA ANA I HAAWINA NO KA POMAIKAI O JOHN JARDIN.
E Hookoloia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ke Kanawai 215 o na Kanawai o ke Kau o 1919, e haawi ana i haawina no ka pomaikai e John Jardinm ma keia ke hoopauia nei.
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai i Iulai 1, 1923.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A.D. 1923.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teeritore o Hawaii.
KANAWAI 158.
[B.S. HELU 5.]
HE KANAWAI.
E KUKULU ANA I PAPA HOOIA BUKE H ELU NO KE TERITORE, A E HOOMAOPOPO
ANA I KANA MAU HANA AME NA MANA: E HOOMAOPOPO ANA I KA NOII ANA
AME KA HOOPUKA ANA I NA PALAPALA HOOIA I KA POE NOI E KUPONO ANA,
ME KA LOAA ANA O KA PALAPALA HOOIA BUKE NO KA LEHULEHU: A E
HOOMAOPOPO ANA I KA HOOPA’I NO KE KU-E ANA I NA HOAKAKA OLOKO NEI.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. Iloko o kanakolu la mahope o ka holo ana o keia Kanawai, e hookohu aku no ke kiaaina o ka Teritore, i Papa Hooia Buke Helu no ke Teritore aole e emi iho malalo o ekolu a aole e oi aku mamua o elima poe akamai i ka hooia buke helu i ikeia ko lakou ike, o lakou pakahi ua lawelawe mau aole i emi iho malalo o ekolu makahiki i lawelawe ai me ka neepapa mamua iho o ko lakou hookohuia ana, a o lakou pakahi ua loaa ke kupono e ae ia i hoomaopopoia maloko o ka Pauku 9 o keia Kanawai. Mahope o ka hookohuia ana o ka papa mua, o ka poe apau e hookohuia aku ana i poe i loaa ka palapala hooia ike hooia buke no ka lehulehu.
PAUKU 2. No ka pono o keia Kanawai, ke weheweheia nei ka manao o ia mea o ka mea hooia buke helu no ka lehulehu ma ke ano he mea i Akamai i ke ano ame ka lawelawe hana ana i ka hooia buke helu, a e kukulu ana iaia iho i ka lehulehu ma ke ano he mea hooia buke helu no ka lehulehu no ka ukuia mai, a e malama ana i keena no ka lawelawe ana i ka oihana elike me ia, a o kona manawa iloko o na hora maa mau o ka la e hoohana ana ma ka hooia buke helu ana ma ke ano he me hooia buke helu ana ma ke ano he mea hooia buke helu no ka lehulehu.
PAUKU 3. O na lala o ia papa e paa i na kulana no ekolu (a i ole elima) makahiki a i ole ahiki i ka hookohuia an ao ko lakou hope a ua lawa kupono, koe a o na lala mua i hookohuia malalo o keia Kanawai, hookahi o lakou e paa i ke kulana no hookahi makahiki, hookahi no elua makahiki, a hookahi no ekolu maakihki (hookahi no eha makahiki a hookahi no elima makaiki). O ke kau manawa oihana no kela ame keia pakahi e hoikeia no i ka manawa o kona hookohuia ana. Mahope aku, hookahi lala e hookohuia i na makahiki apau no ka manawa piha.
PAUKU 4. E hookumu ka papa ma o ke koho ana hookahi o kona mau lala i peresidena, hookahi lala i kakauolelo a hookahi lala i puuku; aka nae, o ke kulana kakauolelo ame puuku ua hiki no e paaia e hookahi mea.
PAUKU 5. E malama ka papa i kekahi buke moolelo o kana mau hana apau a e waiho aku i na makahiki apau i ke kiaaina i kekahi hoike piha o na loaa ame na hoolilo o ka papa i oleloia iloko o ka makahiki i hala aku, me ka hoike o kana mau hana ame ua lawelawe ana ame na noi i manaoia e ka papa i oleloia he pono.
PAUKU 6. Ua hoomanaia ka papa:
(a) e hoohiki i ka poe noi apau a i ole ka poe e hiki mai ana imua o ka papa no na mea e
pili ana i na mea noii, imi ana a i ole hoopuka ana o na palapala hooia C.P.A.;
(b) e lawelawe i na hana noii ame ka imi ana a e hoopuka i na palapala i ka poe i lawa ka ike;
(c) no ka imi ana i ka makaukau o ka poe noi apau:
(d) e kukulu i na rula ame na kauoha elike me ka mea e ikeia ana he pono no ka hoonee ana aku i na manao o keia kanawai a no ka malama ana i ke kulana kiekie o ka hoopono, hoonaauao ana ame ka makaukau iwaena o ka poe paa i na palapala hookohu C. P. A.
PAUKU 7. E malama i mau hoike kakau no ka poe e noi mai ana elike ka pinepine me ka
mea i manaoia he kupono i ka manao o ka papa, a i na manawa a ma na wahi ana e hooholo ai, aka aole e emi iho malalo o hookahi manawa o ka makahiki oihana pakahi. Ina elima a oi aku
poe e noi mai ana e noiiia iloko o ka manawa i emi iho malalo o eha mahina mahope o ka manawa noii makahiki, e malama no ka papa e noii ana no ka poe noi i oleloia. Ua hiki no na noii ana e lawelaweia ma ka olelo waha a i ole kakau, elike me ke kuhikuhi ana a ka papa.
PAUKU 8. (a) O na noii ma ke kakau a i ole ma ka olelo waha a ka poe noi e hoakakaia no maloko o na rula a ka Ahahui Hooia Buke Helu o Amerika a ka papa Noii a ia Ahahui, i aponoia i Iune 13, 1922, a i ole , elike me ka hoololiia ana mai kekahi manawa a i kekahi manawa e ka Ahakuka a ia Ahahui Hooia Buke Helu o Amerika i oleloia.
(b) O ka papa i hokohuia maloko o ka Pauku 1 o keia Kanawai na lakou no e hana i na hooponopono i manaoia me ka Ahakuka o ka Ahahui Hooia o na Buke Helu o Amerika no ka hoonohonoho ana i na pane a na moho.
(c) O ka hoonohonoho ana i ka papa o na pane a na moho e waiohia aku no i ka Papa Hooia o na Buke Helu Teritore, i hookohuia elike me ka Pauku 1 o keia Kanawai no ke aponoia.
PAUKU 9. O kekahi makaainana o Amerika Huipuia, a i ole o kekahi iloko o kona manaoio ua hoolaha ae i kona makemake e lilo i makaainana o ia ano (a ina pela e lilo oia i makaainana iloko o elua makahiki mahope mai o ka aeia ana ma ke kanawai a i ole e hookauia ka palapala hoopuka e ka papa), maluna o na makahiki he iwakalua-kumamakahi, he kulana noho pono, ua puka mai kekahi kulanui mai i maopopo kona kulana me eha makahiki i a’oia ai, a i ole e loaa an aka naauao i kulike me kela ae la, i loaa iaia aole i emi iho malalo o elima makahiki o ka lawelawe ana i ka hooia buke helu, ekolu o lakou i na hana no ka lehulehu ma ona iho a i ole iloko o ke keena o kekahi mea hooia buke helu e lawelawe maoli ana ia hana, a i ole o kona mea like, a ua hemo mai me ka maikai mahope o kona noiiia ana (koe a ua hemo mai ia noiiia ana elike me ia i hoakaka ia maloko nei), e loaa iaia ka palapala hookuu no kona lawa pono e lawelawe i ka oihana hooia buke helu. Aole kekahi mea okoa aku a aole kekahi ahahui i hoohuiia e lawe ae a i ole e hoohana i ka inoa a i ole i hoopokoleia C. P. A., a i ole o kekahi mau huaolelo, huapalapala a i ole huahelu, e hoike ana o ia mea ua loaa ka palapala hookuu mea hooia buke helu no ka lehulehu.
PAUKU 10. Ua hiki no i ka papa i kona manao ana, i ka loaa ana aku o ke noi ma ke kakau, e hoopau i ka noii ana o a e hoopuka i palapala hookuu i kekahi mea i loaa ka lawa kupono o ka ike i hoikeia ma keia Kanawai ame na rula o ka Papa, aka nae, oia mea e waiho mai i ka papa i oleloia i na ike e pili ana i kona lawa e lilo ana i mea maopopo a e lawa ana i ka manao o ka papa.
(a) oia mea i ka manawa o ka waiho ana mai i ka palapala noi, he makaainana no keia Teritore a oia aole i emi iho malalo o ekolu makahiki neepapa mamua o ka bolo ana o keia kanawai ua lawelawe me ka oiaio i ka oihana hooia buke helu, a i ka makahiki hope iloko o ke Teritore nei: aka nae, o ka mea noi i palapala hookuu e waiohia elike me na mea i hoakakaia e ka papa, iloko o kanaiwa (90) la mai ka la i kukuluia ai ka papa:
(b) Oia aole i emi iho malalo o ekolu makahiki ua paa i ke kekele o ka mea hooia buke helu no ka lehulehu a i ole mea hooia buke helu kumu, i hoopukaia e a i ole malalo o ka mana o kekahi Teritore e aku a i ole Mokuaina a i ole Aupuni e, aka nae o ia palapala hooia ua hoopukaia me ke apono o ka Papa Mokuaina Hooia Buke Helu a i ole Poe Noii o ka Mokuaina e hoopuka ana, a aka hou no hoi, o ke ana i koiia me ke kaanwai a i ole na rula o ka papa ame na noii ana ua, iloko o ka manao o ka papa, ua like pu me ke kahua i malamaia maloko o keia Teritore. Ina no kekahi kumu, o ka palapala hooia kinohi ua hoopauia a i ole hooleia, o ka papa hooia buke helu o kei aTeritore ka mea nana e hoopau koke a e hoole i ka palapala hooia i hoopukaia ia mea e like me ka hoakaka a keia pauku.
PAUKU 11. Ua loaa i ka papa ka mana e hoopau i kekahi palapala hooia e ku ana me ka mana.
(a) Ina o ka mea e paa ana ua hoahewaia no kekahi hewa feloni;
(b) Ua ahewaia n okekahi hewa e pili ana i kona kulana hoopono:
(c) ua hooia hoopunipuni a i ole i kekahi hoike apuka a i ole mau hoike paha;
(d) no ke apuka a i ole hoike hoopunipuni i ke noi ana mai i palapala hooia a i ole iloko paha o ka noii ia no ia mea;
(e) No ka nele ma kona aoao ka mea noi i ka manawa o ka hoopukaia ana o ka palapala hooia aole he makaainana o Amerika Huipuia i hiki ai e lawa pono i kulike me na hoakaka a ka Pauku 9 o keia Kanawai.
Aole kekahi palapala hooia e hoopauia koe a mahope o kekahi hooloheia ana no ia mea,
a ia hoolohe ana aole e emi iho na lala o ka papa malalo o kona hapanui i hiki mai. O ka Loio Kuhina o ke Teritore a i ole o keahi loio i hookohuia aku e ia ke hele mai a e lawelawe ma ke
ano he alakai ma ke kanawai no ka papa. E hoouna mua ia aku ma ke kakau kekahi hoolaha no ia hoolohe i makemakeia maloko o ka leka i ka mea e paa ana ia palapala hooia ma kona wahi noho hope i maopopo aole e emi iho malalo o iwakalua (20) la mamua o ka la o ia hana, e hoike ana i ke kahua a i ole ke kumu o ia mau hana i manaoia a i ole hoopau ana, a e waiho aku ana i manawa ame kahi o ia hoolohe ana. Ma ia hoolohe ana e loaa no i ka papa ka mana e hookikina i ka hiki mai o na hoike, e hoohiki a e noii i na hoike malalo o ka hoohiki. E malama no ka papa i ka hoolelo piha o na lawelawe ana apau no na mea e pili ana i ka hoopuia ana o kekahi palapala hooia.
PAUKU 12. (a) Ua loaa i ka papa ke kuleana e hoopaa i na huina e auhauia aku ai na poe noi.
(b) O kela ame keia mea noi no ka noiiia ame ka palapala hooia e uku piha aku i ka papa i na.
auhau i ka manawa e waiho aku ai i kana palapala noi. Ma na ano apau aole e hoihoi hou ia aku ia huina auhau. Ina e haule ana ka mea noi i ka noiiia ana ua hiki no iaia e lawe hou i manawa e noiiia ai iloko o hookahi makahiki i kekahi manawa he poe kekahi e nonoi ana e noiiia.
PAUKU 13. O na lala o ka papa e hookohuia aku ana malalo o na hoakaka a keia Kanawi e ukuia no ka manawa i hoohanaia ai i ka hooko ana i na hana i hookauia aku maluna o lakou e keia Kanawai i kekahi huina aole e oi aku mamua o elima dala ($5.00) no ka la hookahi, a e loaa pu no hoi ia lakou na hoolilo kaahele kupono.
PAUKU 14. Mai na auhau i ohiia e uku aku no ka papa i na hoolilo apau i ulu ae mamul o ka noii ana e malamaia aku ana malalo o keia Kanawai, na hoolilo o ka hoomakaukau ana ame ka hoopuka ana i na palapala hooia, na hoolilo kaahele o ka poe noii ame ko lakou uku oiai e lawelawe ana i ka lakou hana malalo o keia Kanawai, na pono pepa, pa’i ana, uku kakauolelo ame na hoolilo maamau o na keena, e hoomaopopoia no nae aole kekahi hoolilo e ulu ae ana malalo o keia Kanawai e auhauia aku i na waihona o ke Teritore.
PAUKU 15. (a) Ina e paa ana kekahi mea me ke ku-e i ke Kanawai iaia iho ua loaa iaia he palapala hooia he mea hooia buke helu oia, a i ole e olelo ana ua lawelawe malalo oia mea ma ke ano he mea hooia buke helu no ka lehulehu, a i ole e hoohana ana i na huakumu C. P. A. a i ole o kekahi mau olelo e ae paha huapalapala a i ole huahelu paha me ka loaa ole mai o i palapala hooia, a i ole ua hoopauia ia mea i kona ahewaia ana no ia mea e manaoia ua ku ka hewa mikamina iaia, a e hoopaiia aole e oi aku mamua o $200.00 a i ole e hoopaahaoia maloko o ka halepaahao kalana aole e emi iho malalo o hookahi la a aole e oi aku mamua o hookahi makahiki a i ole na hoopa’i no a elua, elike me ka manao o ka aha, no kela ame keia la ana e lawelawe ai pela a i ole e ku-e ai i kekahi o na hoakaka o keia Kanawai.
(b) Ina o kekahi mea e paa ana i ke kekele o ka mea paa palapala hooia buke helu e ahewaia ana no ka hoohemahema loa a i ole no ka hooia wahahee i ka hoike, e manaoia ua hewa oia ma ka hewa mikamina, a i kona ahewaia ana no ia mea e hoopa’iia aole e emi iho malalo o $100.00 a aole e oi aku mamua o $1,000.00 a i ole e hoopaahaoia maloko o ka halepaahao kalana aole e emi iho malalo o 30 la a aole e oi aku mamua o hookahi makahiki a i ole na hoopai no a elua, elike me ka manao o ka aha, no ka hewa hookahi o ia ano.
PAUKU 16. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku o kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 2 o Mei, A. D. 1923.
W. R. FARRINGTON,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 159.
[B. S. HELU 167.]
HE KANAWAI
E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 4 O KE KANAWAI 19 O NA KANAWAI O KE KAU O 1921, E HOOMAOPOPO ANA I NA HANA HOU AUPUNI.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 4 o ke Kanawai 19 o na Kanawai o ke Kau o 1921 ma keia ke hoololi ia nei ma o ka paku’i ana aku i poo hou ia pauku e heluhelu ana penei;
“Ina o kekahi koho no ka hana malalo o kekahi o na ikamu i oleloia 23 ahiki i 27, e hui ana ia laua, ame 33 ahiki i 38, e hui ana ia laua, ame ikamu 46, koe ia ikamu 34, e hooleia aku e ka Papa Lunakiai, o na Kalana like ole a i ole Kulanakauhale ame Kalana, elike me ka mea e ikeia ana, e hoomaka aku no me ka hana malalo o na hoakaka o ka Pauku 1418 o na Kanawai i Hooponopono Houia o 1915, elike me ia i hoololiia e ke Kanawai 248 o na Kanawai o ke Kau o 1921; aka nae, o ia hana ana e lawelaweia malalo o ka hoomalu laula ana ame ka nanaia ana e ka Lunanui o na Hanahou o ke Teritore o Hawaii. O na hoolilo o ia nanaia aaa e ukuia no e ke Kalana a i ole Kulanakauhale ame Kalana. E lawelaweia no na hana elike a malalo o na kii ame na hoakaka elike me na mea maluna olaila na kohokoho i kaheaia ai a i hooleia, a aole kekahi mau hoololi e hanaia koe wale no a o na mea i manaoia he kupono e ka Lunanui o na Hanahou. O na hoolilo apau o ka hana i lawelaweia malalo o keia poohou
(E Nana Ka Aoao Eono)