Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 26, 28 June 1923 — Page 8
| This text was transcribed by: | Genesis Kauhi |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
AOAO NO NA MANAO PEPA NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO ME NA NUHOU O KA MANAWA
______________________________________________________________________________
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, IUNE 28, 1923
______________________________________________________________________________
HOOKOMO KOKE I NA PALAPALA NOI.
He iwakalua-kumamaono mau apana o ka aina hoopulapula ma Kalamaula. Molokai e weheia aku ana ma keia mua koke iho, no na kanaka Hawaii, malalo o ke kanawai hoopulapula.
O na Hawaii me na manao makee, no ka loaa ia lakou he mau home no lakou e noho ai, a he nohona kuokoa hoi, o keia wale no ka manawa e waiho ae ai i na palapala noi me ke komisina home Hawaii, aole o ka hoohakalia wale a hala ka wa kupono, o hoea mai auanei i ka wa e mihi ai.
He mau apana aina kela o hookahi eka pakahi ka nui, he kaokoa ae no hoi na ano, o ka noho ana o na kanaka maluna o keia apana aina, mai na apana aina, e nohoia mai nei i keia manawa e kekahi mau ohana Hawaii kakaikahi.
O ke kukulu home wale no ka manaonui o keia mau apana hou e weheia aku ana me ka hooulu ana i kekahi mau meaulu kupono, a hanai hoi i kekahi mau holoholona uuku, me ke kauka'i ole aku o na ohana e noho ana ma ia mau aina, i ka pono o ko lakou noho ana mai na mea a lakou e hooulu ai, a e hanai ai paha maluna o ka aina.
I wahi e loaa mai ai na kokua, no ka noho ana o kela mau ohana he mea pono e hele lakou i ka lawai'a, a i ole ma kekahi mau hana e ae, e loaa mai ai ke dala ina paha ma ka hoolimalimaia mai e ka poe he mau oihana ka lakou, a i ole, e mahi aku paha i ko lakou mau aina: a ma kekahi olelo maopopo ana ae he mau apana aina kukulu home wale no kela, no ka poe e kauka'i aku ana i ka pono o ko lakou noho ana, ma ka lakou mau hana ike, a mau hanalima akamai paha.
Elike no me na kumu aelike hoopaa, maloko o ke kanawai hoopulapula, no na Hawaii e lawe ana i kekahi mau aina mahuahua o na eka, no ka mahi a no ka hanai holoholona ana, pela no ma keia mau apana aina o hookahi eka; a maluna iho o ka poe e hoi aku ana a noho ma keia mau apana pa-hale, ke ko'iko'i o ka imi ana aku i na mea apau e ala ole mai ai he mau pilikia.
He mahele nui o na kanaka Hawaii, he oihana lawai'a ka lakou e lawelawe nei ma na wahi like ole apuni keia Teritore, no lakou ke kupono loa o keia mau apana, e weheia aku ana; me ka loaa mau no nae o kela pono, no ka haawiia aku ia lakou he mau eka aina hou ma kekahi wahi kaawale ae, ke hoea mai i ka wa e weheia aku ai i mau apana aina hoopulapula hou ke makemake lakou.
Ma ka aoao o ke komisina home Hawaii, ke ko'iko'i o ke kukulu ana i na home, no ka poe e hoi ana maluna o keia mau apana aina, e hoihoi liilii ai ka poe no lakou na home i kukuluia malalo o na lilo o ke aupuni, ahiki i ke kaa ana; a na lakou ponoi no e hele aku e huli i na mea apau e pono ai ko lakou noho ana, ma na hana like ole, me ko lakou hoopaa ole ia ma kekahi ano, e nohopaa, me ka hana ana i ko lakou mau aina.
Ma ka oihana lawai'a a kakou e ike nei iloko o keia mau makahiki o kekahi ia o na oihana waiwai loa; o na kanaka i makaukau i na upena, na waa a waapa paha, aia na pomaikai ke kakali mai la ia lakou ma Molokai, mawaho ae o kela pomaikai e loaa ana he home no lakou e noho ai me ka oluolu.
He mahele okoa keia o ka noho hoopulapula ana, i kaokoa loa wai ke ano ae o ka poe e noho mai la ma Kalamaula. Ma kela ano a na ohana kakaikahi e noho mai la ma Molokai keia manawa, ua konoia lakou e hooikaika i ka mahi ana i ko lakou mau aina a e hanai i kekahi mau holoholona, me ka hoolilo nui i ko lakou manawa, ma kela mau hana, aole pela ma keia wehe ana aku i kela mau aina hou; e konoia mai ana ka poe e noho aku ana ma keia mau pa-hale, e lawelawe i mau oihana na lakou ponoi iho, a mai ia mau oihana mai, e loaa ai ia lakou ke dala, no ke kokua ana mai i na hemahema apau i pili i ka noho ana.
He aina kaulana o Molokai i ka nui o ka i'a, nolaila me ka nui o na ohana Hawaii e noho aku ana ma na aina hoopulapula, e loaa auanei kahi e hooliloia aku ai ka i'a, me ka maalahi loa; a i ole hoouna mai i Honolulu nei a i Lahaina paha, me ko lakou hoohewahewa ole, no ka eluolu o ka noho ana o kela poe Hawaii, a o ka mea oi loa aku, e loaa ana ia lakou he nohona kuokoa ana, ka mea i loaa ole ia lakou mamua.
____________________________
HOAO E ALO MAI KA OIAIO AE.
Ma ka pane a ka Meia John H. Wilson o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, no ka palapala hoopii a kekahi poe koho baloka o keia kulanakauhale, e hoopau mai oia i na Komisina Woods ame O'Connor, ua hoao oia e alo mai ka mea oiaio a pololei ae, ma ka hookau ole ana i kekahi mau ahewa ana maluna o kela mau lala o ke komisina makai, na laua ka hoike i waiho aku imua ona e hookuu laelae ana i ka Makaikiu McDuffie, mai ka pili ana iaia o kekahi hewa, ma ka hoopii hoohalahala a John D. Austin, no ka lawe i ka waiwai ki-pe.
Ua kukulu mai oia i na aha hookolokolo o kakou, ma ke ano hoohalikelike me ke komisina makai, o ia hoi he hana kupono ole loa ka hoopau ana aku i na lala o kela komisina, ina ua kulike ole ka olelo hooholo i haawiia no kekahi hihia, me ka manao o na makaainana; a ma kekahi olelo ana ae hoi, aole e hoopau wale ia na hoa o kela komisina, ina no ua kulike ole ka hooholo ana ma kekahi hihia, me kona manao ponoi iho; o ka hoopau ana i na komisina makai,malalo o kela kumu, he alahele ia, e hoemiia mai ai ke kulana kuokoa o kela komisina. a e lilo ai paha i mea paani wale ia.
E hoakaka pu ana ka Meia Wilson, malia paha ua lilo ka olelo hooholo a ka hapanui o ke komisina, i mea apono ole ia e ka hapanui o na makaainana, no ke kulike ole o ka olelo hooholo, me na oleloike; aka o ka loaa ole he mau hooia ma kekahi ano, no ka hookahua ana o ka hapanui o na lala o ke komisina I kela olclo hooholo ma kea no pololei ole a hoopilimeaai paha, aole loa he pono e noonooia ka mea a na makaainana i manao ai.
Ma ka mea oiaio maoli ua kaokoa loa ko kakou mau aha hookolokolo, mai ke komisina makai mai. O na hana a ke komisina makai, o ia no ka nana ana I ke kupono am eke kupono ole o ka poe e hookohuia mai no ka oihana makai ame ka oihana kinaiahi, a e hoopau aku ina e pili ka hewa ia lakou: nolaila ua kaokoa loa ka hana a kela komisina mai ka na aha hookolokolo mai.
Ma na oleloike i waihoia ae imua o kela komisina makai, ma ka hihia o ka Makaikiu McDuffie, aole he mau hoohewahewa ana. No kahooiaioia ana o kekahi mahele o na kumu hoohalahala e ku-e ana iaia, aka nae ua hookuu laelae loa ia aku oia e ka hapanui o na hoa o kela komisina, mahope iho o ko laua hooikaika ana e komo pu mai ka lunahoomalu o kela komisina me laua ma ke kapae ana i ka Makaikiu McDuffie no kekahi Manawa mai ka oihana makai ae.
He hoike maopopo loa keia, no ka ae ana mai o kela mau hoa o ke komisina no ka pili o ka hewa i ka Makaikiu Mcduffie: aole nae i nana mai ka Meia Wilson i kela hana, elike me ia i hoikeia aku ai iaia e ka Lunahoomalu Trask; nolaila o kona hoomau ana aku i kela mau hoa o ke komisina makai, ua hookau ae oia iaia iho, ma kekahi kulana maikai ole, e kaa okoa aku ai iloko o na mana koho, ka hooholo ana mai i ka mea a lakou i ike ai he pono.
KA HOOKUKU HIMENI NO KA MAKANA.
Ua loaa i ko ke kulanakauhale nei poe, he manawa maikai loa, e lohe ai i kekahi hookuku himeni nani loa, i malamaia e na papa himeni, o na mokupuni like ole, maloko o ka luakini o Kawaiahao, a ma ke kahua o ka Y. M. C. A., o ka oihana koa.
Ua kaa i ka papa himeni mai Haili mai, ke eo o ka hookuku himeni, no ke alualu ana i ka makana hae; a ua aha’i hoi ka papa himeni o Kauai, i ka makana kiaha; elike me na olelo hooholo, a na lunakanawai i haawi ae ai, ma kela mau hookuku ana elua.
Me ke kamailio ole maluna o na oleloo hooholo i hoopukaia e na lunakanawai, no na papa himeni i kaa ai ke eo ma kela mau hookuku ana; ke makemake nei keia pepa, e kokua aku i na papa himeni, ma kekahi mau loina ano nui, e pono ai ke malamaia, ma na hookuku himeni o keia mua aku, malia o lilo keia hoonaauao ana, i kumu e hooiia ae ai ka nani o ke mele ana mai a na papa himeni, e komo ana iloko o ka hookuku ana, no keia makahiki ae.
O ka mea mua loa e hoomanaoia e na alakai o na papa himeni, o ia no ka like o na leo apau ma ka hoomaka ana e homeni, e kaulike ai na leo apau, aole e nui loa kekahi leo a uuku loa hoi kekahi leo, e hiki pono ai i ka lehulehu ke hoolohe mai me ka maopopo loa.
O kekahi mea ano nui, o ia no ke ano o ka leo, o ka poe e himeni ana, e akahele loa, ma ke mele ana, aole ke kanai’a o ka leo, a kani wi paha i kekahi manawa, a i ole ia, haanou me ka nui o ka hanu; aka e mele me ka leo nui kupono, me ka oluolu.
I ke himeni ana, e pau like na leo apau ma kekahi wahi aole mamua kekahi leo, a mahope kekahi leo e pau ai, elike hoi na leo apau, ma ka hoopau ana i ka himeni.
E hoopukaia na huaolelo me ka moakaka a e hoomaikaiia hoi ka himeni, ma ka hooko ana i na hoailona i kauia ma kela ame keia wahi, a i ole elike me ke akamai o ke alakai.
Pehea ka nani ame ka maikai o kekahi himeni; pehea hoi ke kani o ka leo; ina aole e malamaia keia mau mea ano nui maluna ae la, alaila he hana paakiki ka loaa ana o ka makana i kekahi mau papa himeni.
E LOAA I MAU HOME MAIKAI
Ile pule keia i hookaokoaia no ka noonoo ana o na makaainana, maluna o ke kumuhana. “E Loaa na Home Maikai”.
O keia kekahi o na kumuhana ko’iko’i, no ka mea aia he nui a lehulehu wale na mea e piha pono ai ka manao o ke home maikai, no keia kumu, i konoia ai kekahi poe kupono, e hoikeike mai i na ano apau e loaa i’o ai he home maikai.
Aole o ka nani o ka hanaia ana o ka home, pela paha ka nani o na lako ame na pono hale, ame na mea apau a ka maka e hoohihi ai ke nana aku, ke kumu e kapaia ai, he mau home maikai, aka o ka lawelaweia o na hana apau i pili i na home, ma ke ano hoomakaulii, maemae me ka noeau.
O ka mahelehele pono ia o na hana apau i pili i ka noho home ana, o ka oluolu a hauoli o ka noho ana o ka ohana, o keki iho la ia e loaa ai ka manao maoli o na home maikai, ina aole pela, alaila ua makehewa ke kapa ana aku i ka inoa, na home maikai maluna o na home nani, me ka puanuanu o ka noho ana o ka poe maloko olaila.
Ma kela la koke aku nei no, i hooku’iia aku ai he keiki uuku ke kaa otomobile, a make. O ka pili o ka hewa i ke kiaka o ka otomobile nana i hookau aku i ka make maluna o kela keiki uuku, a hewa ole paha, he ninau ia na ka aha e hooholo mai he hookahi mea maopopo loa, ua make ke keiki i ke kaa otomobile. Ina e lawe mai ana kakou i ka hooholo ana i keia ninau ma ko kakou aoao, eia no ka mea pololei e olelo ae ai, maluna o ke kiakaa o ka otomobile na ahewa e pono ai e hookauia aku, no ka mea he oi ae kona naauao ame ka ike i na poino e loaa ana maluna o na alanui mamua o ke keiki uuku.
Ua kupono loa ka waiho ana aku o David Trask, i kona noho lunahoomalu ana no ke komisina makai, mahope iho o kona ike ana, i ke kulana oiaio o kona mau hoa ma ka hihia o ka Makaikiu McDuffie. I wahi e holopono ai na lawelawe hana ana aole he kupono iki o ka noho pu ana o na hoa o kela komisina, me ko lakou mau manao like ole, no ke alahele pololei, e lawelaweia ai ka lakou hana.
He iwakalua mau makai hou a ka papa o na lunakiai i apono ae ai, no ka hoomahuahua ana i ka oihana makai no keia nee ana aku. I wahi nae e waiwai ai keia hoomahuahua hou ia ana ae la o ka oihana makai, e hoonaauaoia aku kela mau makai i ka lakou mau hana, a e waeia ae hoi lakou, aole ma ke ano hoaloha, a no ke ake ana paha e hoomahuahua ae i ka ikaika o ka mikini kalaiaina.
Ua pau ka Aha Paeaina o na Ekalesia Ahahuina me ka huli hoi ana aku o na hoa o kela aha, no ko lakou mau home; eia nae ua waiho iho lakou mahope nei, i kekahi kiahoomanao poina ole, o ia hoi, aia mau na Kristiano, mahope o na hana apau e kokua ana i ka pono iloko nei o ka aina, a e ku-e ana hoi i na hana hewa apau.
Ua make o Mr. E. E. Conant, ka lunanui o ka aina hanai holoholona o ka ohana Cooke ma Molokai. Ina na ka enemi i hookau aku i ka make maluna ona, elike me na hoomaopopo ana, ma o na mea oiaio i loaa aku, ma ka huli ana a ka makaikiu; alaila e pono no e ili aku ke ko’iko’i o kela make ana, maluna o ka mea nana ia karaima i hana, ke loaa pono aku oia, a kauia hoi na ahewa ana a ke kanawai maluna ona.
E alawa ae e na lala o ka Ahahui Kokua ame Manawalea o na Poola, i ka hoolaha hoolewa e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, no ka hele ana ae i ka hoolewa o William Thornton Holi, i pauaho mai i keia ola ana, ma ka hora ekolu o ka auwina la o keia Sabati iho, ma ka hale waiho kupapau o M. E. Silva, pela hoi ke ku kiai ana ma ka po o ka Poaono mamua iho, no kona kino wailua.
ROME, Iune. 21—Ma ka nana aku ua emi mai ka inaina o ka huai ana a ka pele o ka luapele Mount Etna a ua aneane e pau ke kahe ana o ka pele, aka nae o ka paila ana o ka pele oia mau no ke kukuku ana. Ua kualiilii loa mai ka maka’u o na kanaka i nei manawa a he mau ano elike me ia mamua aku o ka a ana o ka pele ke ikeia aku nei.
NUHOU KULOKO
He $50 ka hoopai a ka Lunakanawai o ka aha federals John De Bolt o ke kau ana mai maluna o Mrs. Ushi Kakazu no ke kue kanawai hookapu waiona ma ka Poakahi nei.
Ahiki mai i ka Poakahi iho nei he 32 ka nui o na hoopii okimare o keia mahina i hookomoia ae i ka aha a Lunakanawai John R. Desha; o ka malama ole i ke ola, ka haalele wahi moe ame ka hoeha ka hapanui o na kumuhoopii okimare.
Pihakui i na kanaka ka luakini o Kawaiahao ma ka halawai ahiahi o ka po Sabati nei, a ku i ka nani na himeni mai na papa himeni mai o Kawaiahao, ko Hilo mai, ko Kauai ame ko Kalihi-Moanalua. O ke Kiaaina Farrington ka mea haiolelo ma ia po, a na Rev. S. L. Desha i unuhi, ma na mea ano nui, kana haiolelo.
No ka lilo nui o kekahi wahi o ka nupepa i na kanawai o ka ahaolelo, ua hiki ole ke loaana wahi kaawale e hoopuka aku ai i na palapala i kakauia mai e na makamaka, e hoopukaia aku ana no nae i ka wa pono e loaa ana.
Ma ke ahiahi nei, i huli hoi aku ai ka Lunakanawai D. K. Wailehua ame ka Rev. S. K. Kaailua no ko laua mau home ma Maui; pela pu hoi me kekahi mau hoa o ka ahapaeaina o Maui Hikina.
Ma ka hora eiwa o ke kakahiaka o keia Poakahi ae, Iulai 2, e malama ae ana ka Ahahui Kaahumanu i kona halawai kumau ma kahi mau ma ka Halepule o Kawaiahao, e alawa ae e na Kaahumanu, i ka hoolaha e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa.
He ahamele me hoikeike tabalo ame hulahula ka ke Kalapu ka I’a Hamau Leo, maloko o ka Hale Hui Phoenix, ma ka hora ehiku me ka hapa o keia po Poaono iho, Iune 30; aohe hewa o ka naue ae malaila, i ike i ka po Ie’a o Halalii.
Ma ka hora ekahi o ka auwina la o keia Poalima, e noho ae ai ka papa o na lunakiai, no ka noonoo ana i ka papa ukuhana o na limahana, maloko o ke keena hanawai mau o ka papa.
__________________________________________________________________
Ma na hoike i loaa mai i keia kulanakauhale, o ke kulana lunahoomalu no ka papa lunakiai o ke Kalana o Hawaii, ke kulana ano nui loa, e alualuia mai ana ma keia kau koho wae moho ae, o na luna oihana o na kalana.
__________________________________________________________________
He ahamele ka ka papa himeni o Haili, Hilo, Hawaii, e haawi ae ana maloko o ka Hale Misiona Memoriala, ma ka hora ehiku o keia po Poaha, a e komo pu mai ana kekahi mau kalapu himeni, me kekahi mau puukani o keia kulana kauhale, ma ke kokua ana i kela ahamele.
__________________________________________________________________
E noho ae ana ka halawai a ka Ahahui Pailina o Kalaepohaku, ma kahi o Mr. D. Maunakea, ma ka hapalua o ka hora elua o ka auwina la o keia Sabati iho, Iulai 1, 1923, ua makemakeia ka poe apau i kuleana i kela pailina, e hoea ae ma ia halawai.
__________________________________________________________________
Ma ka mokuahi Likelike o ka Poalua nei, i huli hoi aku ai ka Lunakiai Joseph Uahinui o Molokai, no kona home ma Kaunakakai, oia kekahi lala o ka aha paeaina i noho iho nei ma keia kulanakauhale.
__________________________________________________________________
Mahope iho o ka hoohala ana i kekahi mau la ma keia kulanakauhale, ma na hana o ka ahahui paeaina, i huli hoi aku ai ka Rev. D. P. Mahihila ma ka Likelike o ka Poalua nei no kona ekalesia ma Kalaupapa, Molokai.
__________________________________________________________________
Ma Hilo, na lealea heihei waapa o ka Pokiulai i keia makahiki, e pau aku ana kekahi poe o Honolulu nei no Hilo, no ka ike kumaka ana i na heihei waapa e malamaia ana mawaena o na keiki o Hilo, me ko na hui heihei waapa o keia kulanakauhale.
__________________________________________________________________
Aole e emi iho malalo o 20 makahiki aole hoi e oi aku maluna o 30 ka hoopai i kauia aku e ka Lunakanawai Frank Andrade maluna o Juan Salsedo, ke Poko riko i hoopiiia ae ai e ke kiure kiekie teritore no ka hewa pepehikanaka ma ke degere kekahi ma ka Poalua nei no ka make ana o kekahi Poko Riko ma Kahuku.
__________________________________________________________________
Ma ka po o ka Poakahi, Iulai 8, e noho ae ai ka halawai makahiki a ka Hui Kukulu Hale Pioneer me Hoaie Dala, no ka hoolohe ana i na hoike a na lunanui o ka hui, pela hoi me ke koho ana i na IaIa hou o ka papa hooko, maloko o ke keena halawai o ka Ahahui Kalepa, ma ka Hale Kauikeolani, ma ke Alanui Moi, kokoke i ke alanui Papu.
__________________________________________________________________
NUHOU KUWAHO
__________________________________________________________________
KIKAKO, Iune 21.---O ke kumu i make ai he umi poe, eiwa o lakou he mau Paele, mamuli mai ia o ka a-ia ana o kekahi @@ hoolimalima i keia la e ke ahi, kahi a lakou e noho ana, a pau pu lakou me ka hale. He kanakolu mau Paele hou aku i hoehaia.
_______________
Nu Ioka, Iune 21. ---O ke kau wela e pahola nei ma na Mokuaina Huiia o Amerika ma ka hikina aku o ka Muliwai Misisipi ke lawe nei he heluna nui o na ola. Ma ka hoike mai Kikako mai he 17 ka nui o ka poe i make mai ka Poakahi mai a mai Ohio mai i hoikeia mai ai ka lono he 22 mau kanaka olaila i make. Lehulehu na halehana ma Lawrence, Mass, i panikuia mamuli o ka wela, me ka paniku pu ia o na halekula aupuni maloko o ke kulanakauhale o Piledelepia.
_______________
LOAA AKU HE MAU KAHUA HALE KAHIKO MA NIHOA
_______________
O keia malalo nei ka lono kelekalapa uweaolelo o ka loaa ana ae ae i ke keena o ka oihana kaua moana ma Puuloa mai ka Lutanela Comm. S. W. King mai ke aliikoa kiekie nana e hoomalu ana ka moku Tanager o ka holo ana aku nei e huli i na mokupuni liilii ma ke komohana aku nei o na Mokupuni Hawaii mai ka moku Tanager mai o ka Poaono aku la i hala a e hoakaka ana ma na mea ano nui penei:
U. S. S. TANAGER, Iune 16,--- He nui ka pilikia ame ka nui o ka hana o ka pae ana aku iuka o Nihoa mamuli o ka lilo o ka makani hikina i mea hapai mai i ka nalu a hui me ke Kaikuono Adams. He nui na pupu oluna o ka aina maloo i loaa aku, a ma kahi o 10,000 o ia mau pupu i ohiia mai. Mamuli o ka ino kakaikahi loa na pupu kai i loaa aku. Lehulehu wale na ano holoholona kolo o na ano like ole i loaa aku maluna o Nihoa.
Lehulehu na kumu loulu i loaa aku e ulu ana ma na owawa a he uliuli i na launahele like ole ma kekahi mau wahi ke noonoo iho no ke ano o kela mokupuni ku mamao kanaka ole, aneane he 30 mau ano like ole i loaa aku. Ua loaa pu aku kekahi mau kahua anuanuu i hoonohoia e na lima kanaka me na kahua-hale ame na heiau he nui ma kela ame keia wahi, komo pu me na kahua i hanaia i mau wahi mahiai. He mau ahua kiekie ka kekahi i loaa aku a ua manaoia no ke kilo ana i na enemi ina no ke kipa aku i Nihoa. He mau poho pohaku lehulehu pu kekahi i loaa aku aohe nae he mau kii pohaku i kalaiia. O na owawa ma ka aoao hikina he lehulehu na kahua-hale i loaa aku a he kakaikahi ma ka huli komohana o Nihoa, o na launahele ulu nui ma ka aoao hikina o Nihoa he loulu a he uliuli olalo o na owawa ia mau launahele. He 20 hoi kekahi i ike i keia laau aku a hookahi ano manu noho maluna o ka aina.
_______________
NA MARE
Chas. K. Mahoe ia Deborah Kaiwi, Iune 8.
Isaac K. Iosua ia Rose Gilman, Iune 11.
Lima Greenleaf ia Alice Kamahalo, Iune 15.
Milton H. Hoods ia W. E. Nuuhiwa, Iune 16.
H. R. Arnold ia Hattie G. Kaleleiki, Iune 16.
C. E. Henricksen ia Eunice Carter, Iune 16.
David Kaanaana Jr., ia Josephine Keaunui, Iune 16.
Harlod Walker ia Rosamond McKeague, Iune 23.
C. J. Riley ia Mary K. Pulaa, Iune 23.
__________________________________________________________________
NA HANAU
Na David Kalai ame Luey Ah Nee, he keikikane, Iune 11.
Na John Kinikinipua ame Emmaline Nakeu, he kaikamahine, Iune 12.
Na Chas. A. McGurn ame Annie Cummings, he keikikane, Iune 20.
Na Mr. ame Mrs. Wm. P. Hanaike, he kaikamahine, Iune 21.
Na Mr. ame Mrs. William Ahuna, he kaikamahine, Iune 25.
_______________
NA MAKE
Rosalie K. Tripp, ma ka Helema'i Moiwahine, Iune 23.
Joseph Kawelo, ma ke alanui Hokele, Iune 24.
D. L. Kalahiki, ma ka Halema'i Moiwahine, Iune 24.
Kapiko Kamaka, ma ke alanui Sing Loy, Iune 24.
Kealaahi Oni, ma ke alanui Emma, Iune 25.
Kailihiwa Kanui, ma ke kihi o na alanui Moiwahine ame Emma, Iune 25.
William Thornton Holi, ma ke alanui Ololi Auld, Iune 26.
__________________________________________________________________
MA KELA POALIMA KA HUAKAI MAKAIKAI NO HAWAII
______________
Mamuli o ka loaa ana o kekahi ulia i ka mokuahi Haleakala, o ia ka hemo ana o kekahi o kona epaepa, ua hoopaneeia ka huakahi lawe i ka poe makaikai no Hilo, mai ka Poalima aku la i hala, a i keia Poalima iho.
E haalele iho ana ka Mokuahi Haleakala, ma ka hora elima o ke ahiahi o keia Poalima, a ku aku no Hilo, ma ka hapalua o ka hora ehiku o ke kakahiaka ae o ka Poaono.
I ka hoea ana aku o ka poe makaikai no Hilo, e kau ana lakou maluna o ke kaaahi, no ka hele makaikai ana i Hamakua, a huli hoi hou mai no Hilo no ka paina awakea ma ka hokele, a mahope o ka paina awakea, e kau ai na malihini maluna o na kaa otomobile, a hele e makaikai i na wahi pana o kela kulanakauhale, a holo loa nouka o ka luapele.
Mauka o ka hokele o ka luapele, na malihini e hoaumoe ai ma ia po ana iho, a mahope o ka aina ahiahi, e kau ai maluna o na kaa otomobile, me ka hele ana e makaikai i ka luapele i ka po, a i ka huli hoi hou ana no ka hokele o ka luaopele, e hoonaneiaia ana na mea apau ma ka hoohala ana i kekahi mau hora o keia po, ma ka hulahula, a ma ka hoolohe ana i ka poe hookani pila.
Ma ke kakahiaka ae o ke Sabati, e lawe hou ia ai na malihini i ka hoomakaikai maluna o na kaa otomobile, alaila huli hoi loa mai no Hilo, a ma ka hora e@ma o ke ahiahi, e kau hou ai maluna o ka Haleakala, a huli hoi mai no Honolulu nei, e hoea mai ai ma ke kakahiaka ana ae o ka Poakahi, Iulai 2.
Oiai ma Hilo na lealea heihei i keia makahiki no ka Pokiulai, e haalele hou iho ana ka Haleakala ia Honolulu nei, ma ka hora elima no oia ahiahi Poakahi no, no ka lawe ana i ka poe, e makemake ana e ike i na heihei waapa o ka Pokiulai ma Hilo, a ma ka hora elima o ke ahiahi o kela la, mahope o ka pau ana o na heihei, e haalele aku ai ka Haleakala ia Hilo, a huli hoi mai me ko Honolulu nei poe, e ku mai ai ma ke kakahiaka o ka Poaha ae. Ka Huakai Makikai no Kauai.
Ua hoike ae na lunanui o ka hui mokuahi holo pili aina, e hoomauia aku ana ka huakai makaikai no ka mokupuni o Kauai, iloko o keia kau wela, no ka pomaikai o ka poe apau e makemake ana e ike i na wahi kaulana o kela mokupuni.
E haalele iho ana ka mokuahi, no keia huakai makaikai, ma ka hora ewalu o ka po o ka Poaha, a ma ka hora eono o ke kakahiaka ae o ka Poalima, e ku aku ai no Ahukini. Mai Ahukini aku kau maluna o na kaa otomobile, no ka hokele ma Lihue, malaila e hookipaia ai no ka paina kakahiaka, a kau hou maluna o na kaa otomobile no Haena, me ka lawe pu ana o na malihini @ na meaai mama, e hoolakoia mai ana e ka hokele.
I ka huli hoi ana mai Haena, Hanalei mai, e holo loa mai ana na malihini, no Waimea, me ka hele makaikai ana ae, i ke puhi o Kukuiula, Koloa, pela hoi ka makaikai ana ia Kukuiolono Paka, a hoaumoe aku ma ia po maloko o ka hokele o Waimea.
Ma ke kakahiaka ae o ka Poaono, mahope o ka aina kakahiaka, e laweia ai na malihini nouka o Puukapele, e hoomakaikai ma na kaa otomobile, a huli hoi hou mai no ka hokele, no ka ai ana i ka aina awakea.
Mahope o ka aina awakea, e hele ai e makaikai i ke one kani o Nohili, a pii nouka o Olokele, alaila huli hoi mai no Lihue, a mailaila aku no Ahukini, a ma ka hora elima o ke ahiahi e kau hou ai maluna o ka mokuahi, e ku mai ai no ke kulanakauhale nei, ma ke kakahiaka nui o ke Sabati ae.
_______________
O ka moohelu waiwai hope Chun Cheom, ka lunahooko kauoha o ka waiwai o Leong Hoon, i make, ua aponoia ma ka Poakahi nei e ka Lunakanawai James J. Banks maloko o ka mahele hooponopono waiwai o ka aha kaapuni.
__________________________________________________________________
He Mau Kaukani e Hoohana Mai Nei ia Laau
B. B. C.
(Body Building Compound) oia ke kino o na Aa laau i hanaia i laau lapaau i huiia me na launahele ame ka hao e hana pu ana me na mea hanaia e ke Akua. e hoomaemae a e hooikaika ae ana i na mea paahana holookoa maloko o ke kino e pale aku ana i ka ma'i maloko a mawaho o ke kino a e hooiilo ana hoi i ke kino i mea ikaika eiike me ka ikaika o ka wa opio me ka hookoe i ka ikaika. O ka poe kino na waliwali. omali. hapauea a haalulu @ hoopomaikaiia aku ana lakou ma hope iho o ka inu ana i keia laau oo kekahi mau pule kakaikahi wale oo lloko o na manawa lehulehu i ikeia. Ua kuaiia ma na halekuai aau ame na halekuai apau o na mahiko. Kumukuai $1.00. Kuikawa @ no $5.00.
Na makou e uku aku na lilo no na ouolo ma ka haleleka no na kauoha aau o $5.00 kuike.
E hoouna pololel ae i na dala kikoo haleleka ame kahi e hoounaia iku ai ia Benson. Smith & Co., Ltd. Honolulu.
__________________________________________________________________
NA HUNAHUNA MEA HOU O NA AHA HOOKOLOKOLO
_______________
He Pake, o Ching Young, ka i paa ae i ka hopuia e ka Lunanana William Wells ma ke alanui Hokele a hoopiiia ae no ke kalewa ana i ka opiuma.
_______________
Hoahewaia o B. Kaohi e ka aha hoomalu ma ke kakahiaka Poa@@ nei no ka hoomau ana i ka holo @ kona kaa oto e kalaiwa ana oiai @ kaa uwila e ku a e hoolele ana i @ ohua ma ke Sabati nei. O kahi o kona laki aole oia i kapiia mai @ hoomalu wale ia mai no no 13 mahina.
_______________
Ma ke kakahiaka Poakahi nei ka hookomoia ana ae o ka hoopii e ka Makaikiu McDuffie no H. Ikawa, @ Kepani i papaa ai i ka waiwela ma ka po Poaono i hala ma ka manawa o ka ipuhao puhi rama ana i pahu ai ma Kalihi, no kona kue i ke kau @ hookapu waiona.
_______________
He hoopii koipoho o $2000 ka M. Hashiguchi o ka hookomo ana ae e kue ana ia George T. Coulter ame J. Noguchi iloko o ka aha kaapani ma ka Poakahi nei.
______________
Ma ka hora 2 o ka auwina la Poakahi nei ka hooloheia ana e ka Luna kanawai John R. Desha, kekahi mau hihia okimare i paio ole ia mai e ka aoao hoopiiia.
_______________
He hoopii i hooiaioia ka aie ka i hookomoia ae i ka aha kaapuni ma ka Poakahi nei e Hurd-Hollman Co. Ltd., e kue ana i ke Kalana o Hawaii.
_______________
No ka holonui me ka noonoo ole i ko hai pono i paa ae ai he wahine haole o Mrs. E. Cross ka inoa, i ka hopuia e ka Makai McCallum, a hoopiiia ae no ia hewa: Ma ka hoike a ka Makai McCallum o ka hoihoi ana ae ua hookui ka ke kaa oto a keia wahine haole e kalaiwa ana me kekahi kaa oto ma ke alanui 13 o Waialae.
_______________
He umikumamaha poe piliwaiwai i paa ae i ka hopuia e na makaikiu ma kahi kokoke mai i ka hale hoolulu kaaahi Oahu ma ka po Sabati a ho-a pu-aia ae i ka halewai, a e ole ka bela nui ana ae he $15 pakahi hookuuia aku ai, no ko lakou hoea ana ae i ka aha hoomalu ma ka manawa e kaheaia mai ai o ko lakou mau hihia ma ke kakahiaka o nehinei.
_______________
I ka Lunanana William Wells maloko o ka halekeaka Hawaii ma ka po Poaono aku nei a ia oili ana mai e hoi ua imi kahu hou kona kaa oto, a e ole ke Kapena Makai Bob Lilis loaa hou kona kaa oto o ku ana ma ke alo o ka hale o Howard Lawa m@ Kewalo. O ka helu o ke kaa @ hoololiia, a ke huli mai nei na luna aupuni Federala ame na luna auppuni kalana maluna o ia hihia.
______________
O Louisa Aukai Jackson ka la Lunakanawai Ray J. O'Brien o ka hookohu ana aku ma ke kakahiaka Poakahi nei i kahu hanai no ke kino ame ka waiwai o Willia Shelby Jackson, he mea ma'i lolo, me ka bona ole.
_______________
I kulike me ka waiwaiio o ka waiwai o Francis M. Hatch i kohoia h@ $22,978.45 a i hookomoia ae i ka aha kaaupuni ma ka Poakahi nei e S. C. Huber, E. LO. Schwarzberg ame William Hoopai, na luna koho waiwaiio o na waiwai.
_______________
SHANGHAI, Kina, Iune 16.---E hoakaka ana na lono kelekalapa mai Tsoa Chwang mai, he 300 mau Pake eli lanahu i piholo a make i keia la i ka manawa a kekahi mau koa helewawae i oki ai i ka laina uwea uwila, a ma ia hana i pau ai ka hana ana a na pauma.
_______________
UKU MAKANA
______
$5 KE HOIHOIIA MAI KA Vai@lina Maggini, ulaula hauli oluna m@ @ laina keokeo apuni ma ke ka'e aihueia mai na Rumi Kudala Kamehameha aku. Harry Rol@@ 1503 Alanui Houghtailing, Kalihi@@@ 6562---Iune 28.
__________________________________________________________________
AHAHUI KAAHUMANU
______
E noho ana ka halawai kumau a ka Ahahui Kaahumanu, i ke kakahiaka Poakahi, hora 9, Iulai 2, 1923 ma kahi halawai mau, Halepule o Kawaiahao.
E hoomauia ana ka halawai kumau i ka hora 9 kakahiaka no @ mahina hoomaha o na kula ahiki i Sept. 3, 1923, alaila hoi hou @like me ka mau hora 3 p.m.
E hoomaopopo e na lala ap@@.
LAHILAHI WEBB.
Kakauololo
6562---Iune 28.
__________________________________________________________________
HALE O NA ALII O HAWAII
_____________
(Ahahui Poo.)
E malamaia ana ka halawai @@ mau o ka (Ahahui Poo) o ka Hilo o na Alii o Hawaii, ma ka Phoenix Hall, i keia Sabati iho, Iula @@ 1923, ma ka hora 2 p.m.
Ma ke kauoha a ka Iku Hai@
W. J. COELHO.
Iku Ka@@
6562---Iune 28.
__________________________________________________________________
HOOLAHA HOOLEWA
_______
Ke kauohaiai aku nei na lala @@@ o ka Ahahui Kokua ame Mana@@@ o na Poola, e hoea ae me ko @@ aahu piha, ma ka hale waiho @@@ pau o M. E. Silva, ma ka hora @@ p.m., o keia Sabati iho. Iu@@ @ 1923, no ke komo ana ma ka @@@ o ko kakou hoahanau i haale@@ @ i keia ola ana, William Tho@@@ Holi. Ua makemake pu ia @@ lakou, e hoea ae ma kahi i @@@ ma ka po o ka Poaono aku. @@ 7:00, no ke kukiai ana i ke
@@ wailua o ko kakou hoahanau
JESSE ULUIHI.
Peresidena Ahahui Kokua @
Manawalea o na Poo@a.
6562---Iune 28.