Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 25, 21 Iune 1923 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KEKAHI NINAU NUI KO’IKO’I

 

Mamuli o ka nui o na hana hoopilikia a limanui i lawelaweia malama o na kaikamahine opio ame na wahine iloko o na Manawa lehuiehu i hala aku nei. maloko o keia kulanakauhale ua lawe mai ke komite makala o ka Ahahui o na Wahine Koho haloka a noonoo i ke alahele, e hoopauia ae ai kela mau hana hoopilikia, a e hoemiia mai ai paha na hana hoohaumaia a käkou i ke ai, a i lohe ai, i lawelaweia e kekahi mahele o ko käkou mau makaainana.

Ua kukuluia ae kekahi manao, ma kea no, he alahele ia e hoemiia mai ai na hana hoopoino, a hoohaumia i na wahine amen a kaikamahine, ma ka hookaawaleia ae o kekahi wahi kupono, i wahi no na wahine i hoolaa i ko lakou mau kino ame na uhane, no na hana hoohaahaa i ko lakou mau inoa: e noho ai a lawelawe i ka lakou mau oihana imiloaa, elike me ka apana o Iwilei I weheia ai, he mau makahiki lehulehu ae nei i hala.

Ke haawai nei keia pepa i kona Mahalo kiekie i na wahine o keia kulanakauhale, i akoakoa ae ma ka halawai a ke komite makaala o na ahahui o na wahine, i malamaia ma ka Poalua ino nei, no ko lakou hoakaka maoli ana ae i ko lakou manao ku-e, no ka weheia aku he apana no na wahine iloko o na hana haumia e noho ai, e lawelawe i ka lakou oihana.

Ia käkou e huli aku ai ihope i ka manawa e noa ana ka apana o Iwilei no kela hana aole loa i hoemiia mai na ino ame na hewa, i manaoia ma kela apana wale no e lawelaweia ai aka ua palahalaha aku ia, ma na wahi like ole o keia kula-nakauhale: a iloko no hoi o ia Manawa hookahi, ua hooliloia kela apana, i punana, no na hana karaima lehulehu, a i kiko eleele. maluna o ka inoa maikai o keia kulanakauhale.

Ua paniia ka apana o Iwilei no na hana hookamakama, mahope iho o ka huli me ka noii pono ana a ke kiure kiekie o ke Teritore, i na kulana oiaio i ikeia no kela apana, iloko o ka makahiki 1916; me ke ala ana mai o na mahele like ole o na makaainana, ka oihana loa, ame ka poe lawelawe oihana, a ku-e loa, i ka wehe hou ia aku o kela apana no na hana haumia.

Ma ka hoike a kela kiure kiekie, no na kumu Kupono e paniia ai ka apana o Iwilei no na hana hookamakama, e loaa mai auanei ka ike ia käkou ua hookahuaia ia, malalo a na hopena oiaio loa i oili mai, e pono ole ke wehe hou ia aku malalo o na noonoo o kekahi poe o käkou, pela iho la e hoemiia mai ai na hana hoopilikia i na wahine, elike me keia malalo iho nei:

1. 1.         E lilo ana ia kumu e hoomahuahuaia aku ai ka hana hookamakama, mamuli o ka wehe hamana ia ana ae o kela hana.
2. 2.         Ua lilo kona wehe hamama ia ana, i kumu hoowalewale i na lanaka opio.
3. 3.         O ka lilo ana o kela hana, i mea hakihaki kanawai, he kumu ia e emi mai ai ka malamaia o na kanawai e ae.
4. 4.         E lilo ana kela kahua, i punana no na hana karaima, ma ka lawelaweia o na hana poholalo, me ka hoomahuahuaia ae o ka oihna kuai waiona malu, me ka opiuma.
5. 5.         E lilo anaia ia I kahua no na hana pelapela, e hoomahuahuaia ae ai ka hana hoomoemoe I na wahine ma ke degree kiekie.
6. 6.         O ke ku ana o kela hana iwaena o kekahi apana o na halehana no ka pono o keia kulanakauhale, e lilo ana ia i mea hoopilikia aku I ke kulana maikai o na limahana e noho hana ana malaila.

Me kela mau kumu ae la a ke kiure kiekie I ike ai, no ke Kupono ole loa e hoomauia ka wehe hamama ia o ka apana o Iwilei no ka hana hookamakama, e ike pu ia ana keia manao hoakaka: O ‘ka hookaawaleia ana o ka apana o Iwilei no ka hana hookamakama, he kiko eleele iia maluna o ka poe e noho ana ma keia kulanakauhale, a he hana hapala hoi i ka inoa maikai, i loaa ole ke aponoia, malalo o ka manao o kekahi kanawai o ka noho maemae ana.

Aole e hiki ia käkou ke pale ae i ka oiaio ame ka pololei maoli no o na kumu maluna ae la a ke kiure kiekie I kukulu mai ai imua o käkou, no ka hopena o ka wehe hamama ia o kekahi apana no na hana hoohaumia: nolaila iloko o keia mau makahiki e nee nei me ka nui o na hana hoohaumia a hoopilikia i na wahine, a käkou i ike ai, a i ala mai ai hoi ka noonoo hou ana I kekhi wahi Kupono, e hookaawaleia ai ua wahine no ka hana hookamakama, iwaena o kekahi poe o käkou, ke ku mau la kela mau mea oiaoia i loaa i na kiure kiekie, e lilo ole ai ka wehe ana aku i kekahi wahi o keia kulanakauhale no na hana hookamakama, i kumu e hoemiia mai ai na hana a käkou e ike nei i keia mau la, ma na wahi like ole o keia kulanakauhale a ma keia Teritore holookoa.

Ua paniia ka apana o Iwilei no na hana hookamama, no ka ike maoli ia ana aole ia he kumu e hoemiia mai ai ka lawelaweia o kela ano hana, ma kekahi mau wahi e ae; ua pani kekahi mau kulanakauhale nui o Amerika; in a wahi o keia ano, malalo iho la no o keia kumu hookah, nolaila o ke koikoi o ke kinai ana aku in a hana o keia ano, e pahola nei iwaena o käkou ua ili aku ia maluna o ka oihana makai, ka oihana e hooko nei i ke kanawai, a maluna pu hoi o na makaainana, ma ke kokua ana aku i ka oihana makai, ma ke kinai ana i keia ino iloko o ka aina.

Pehea ka nui ame ka uuku o na makai, ina aole iloko o kela oihana ka manao e hooko aku i ke kanawai, me ke kuio, aole no e hoemiia mai ana keia ino; ke oni mai nei nae hoi na ahahui o na wahine, e kupale no ko lakou inoa naikai, i ka inoa maikai o Hawaii ke ku’ana mahope o keia mau hooikaika ana a na wahine a kokua aku ma na alahele apau e hoemiia mai ai nah aha hakihaki kanawai amen a hana hoohaumia ma ka aoao o ko käkou poe, i hoolaa ia lakou iho, no na hana karaima.

KA HIMENI HOOKUKU O NA KULA SABATI.

Ken oho mai nei ka Ahahui Paeaina o na Ekalesia Ahahuina o keia Teritore, ma keia kulanakauhale i keia mau la, elike me ka maa in a makahiki i kaahope aku nei.

Iwaena o na hana i malama mau ia ma ua halawai makahiki elike me keia ano o ka hookuku himeni kekahi hana ohohia nui ia, aole wale e na lala ponoi iho o ka Aha Paeaina aka e ka lehulehu pu kekahi o ka poe i kuleana ole aku i kela aha.

Ma keia po Poalima iho, he Manawa ia i hookaawaleia no ka hookuku ana o na papa himeni o na Kula Sabati, e komo ana e alualu i ka makana e haawila mai ana, i ka papa himeni oi loa aku o ka nani ame ka maikai o ka hemeni ana.

I kinohi o ka laweia ana mai o keia hana hookuku himeni iwaena o na papa himeni o na wahi like ole, ua waeia ae he himeni kaokoa loa, e kekahi komite i kohoia no kela hana, o kela ka himeni a na papa himeni apau e a’o ai, no ka hookuku ana.

Ma ka makahiki aku ne ii hala, a pela hoi ma keia makahiki, ua okoaae, kea no o ke kahua i ku ai kea no o ka hookuku ana, o ia hoi, na kela ame keia papa himeni e huli aku i kana himeni maikai loa i ike ai, a hele mai no ka hookuku ana.

I wahi nae e loaa ai kekahi olelo hooholo, no ka papa e aha’i ana i ka helu ekahi, ma ka hookuku ana, e kohoia ana he mau iunakanawai, no keia mau lunakanawai, e hoopuka ma ii ka lakou olelo hooholo, malalo o na kahuaa Kupono, i kuai ka lakou olelo hooholo, malalo o na kahuaa Kupono. i kuai ka lakou olelo hooholo, elike me na rula o ka hookuku himeni ana.

Ma ka nana aku ma keia hana hookuku himeni, ua hooni maoli ia aku no ka uhane makemake iloko o na papa Kula Sabati apau no kela hana; ua ike maoli ia aku no hoi ka nui ohohia o na Kula Sabati apuni keia Teritore; eia nae iloko o ia Manawa hookah, ke ku mau mai la keia mea oiaoi, ina aole w lawelaweia kela hana hookuku himeni, ma kea no kanaka makua, ma kea no kuokoa a hoopilimeaai ole, e lilo ana kela manao ohohia i mea ole, a e oili mai ana kekahi hopena maikai ole.

Ma kekahi ano ke olelo ae, he hana maikai loa ka hookuku himeni, no ke alualu ana i kekahi makana; a he hana maikai ole no; ma kea no o ka hooko ana aku in a hopena o kela hana e lilo ai ia i mea maikai, a i mea maikai ole.

Ma ka manaoio o keia pepa, o kela ano kahiko, o ka hookuku ana o na papa himeni, ma ke mele ana i hookahi wale no himeni, o ka pololei maoli ia o ka hana hookuku; iluna o kela himeni hookahi, e ikeia aku ai ka nani ame ka maikai o ke mele ana mai a kela ame keia papa himeni; ma ia ano no alakai himeni, ma ke a’o ana ame ka paka ana, i ka himeni, i wahi e oi ae ai ka nani, o kekahi papa himeni mai kekahi mai.

Aole wale no, ma kela kumu ae la i kupono a ii hookah himeni a na papa himeni e mele mai ai, no ke alualu ana i ka makana; aka e hiki pono ana in a lunakanawai i kohoia na lakou e haawi ma ii ka olelo hooholo, ke hooholo me ka pololei, no ka mea e loaa mua ana ia lakou ka ike no ka himeni hookuku, me ka nui kupono o ka manawa, a lakou e hookamaaina mua ai ia lakou iho, i kela himeni, aole wale no i kona mau huamele, aka in a olelo pu kekahi, amen a loina o ke mele ana.

He hookuku himeni nae ko keia makahiki, i haawiia aku na kela ame keia papa himeni Kula Sabati e wae i kana himeni ponoi iho; nolaila e hiki ole ana e ikeia na papa himeni maikai loa, a pela hoi me na alakai akamai a makaukau; no ka mea ina no he maikai ka himeni a kekahi papa i wae ai e ahai ana no ia papa i ka helu ekahi, aole e haawiia ana ka helu ekahi i kekahi papa pupuka o ka leo o kana i wae ae ai, ina noe malamaia ana no rula apau i pili i ka hookuku.

O ka mea nana e kokua mai i keia manao o ke Kuokoa, no ka mea e noho pouliuli loa ana na lunakanawai i keia mau himeni hookuku, nolaila ia lakou e noho aku ana a hoolohe, e hookahua ana lakou i ka lakou olelo hooholo, mamuli wale no o ka lohe o ko lakou mau pepeiao, i ka wa e mele mai ana na papa himeni; a e lilo atranei ke ohohia o ka poe makaikai, ma o na pa’ipa’i lima la, i ka wa e kaa ai ka makemakeia no kekahi papa himeni, i kumu e hoohulihuliia ai ka noonoo o na lunakanawai oiai aole he mau hoomaopopo ana i loaa mua aku ia lakou no na leo o na mele hookuku.

I ka haawi ana aku i ke kuleana i kela ame keia papa himeni, e komo ana iloko o ka hookuku e wae i kana himeni ponoi iho, o ka pololei a ke komite iaia ke kuleana o kela hana, e koi ae e hoolakoia aku ia, in a kope o na himeni i waeia ae e na papa himeni like ole, no ka hookuku ana, a e waihoia ae ia mau kope imua o na lunakanawai e kohoia ana, ma kekahi Manawa nui kupono, mamua o ka malamaia ana o na hana hookuku, ma keia ano auanei, e hiki pono ana in na lunakanawai, e hoopuka ma ii kekahi olelo hooholo kupono, e ala ole mai i na he mau hoohalahala ana ma ka aoao o ka poe makaikai; no ka mea he mau lunakanawai no lakou, i hiki ke haawi ma i na olelo hooholo kaulike a pololei i kekahi Manawa; pela hoi na papa himeni e ku-e ole mai ai, no ka mea ua hoopukaia aku ka olelo hooholo me ks pololei loa.

Ma ka wae ana in a lunakanawai no keia hana hookuku himeni, he mea pono no e waeia ae i poe mawaho loa i komo ole iloko o na hana o ka aha e noho mai nei, ina he mea hiki ia ke hanaia, o ua mau lunakanawai la, i poe ike me ke akamai i ka olelo Hawaii, me ka ike himeni, oiai he olelo Hawaii wale no ko na himeni hookuku apau e meleia mai ana, a oiai no hoi e ka puka pono o na huaolelo, a o ka like o na olelo me na huamele, kekahi o na rula ano nui ma keia hookuku.

Aole he kuleana o keia pepa ma keia hana hookuku. aka ke hoakaka nei nae ia i kona manao, no ka make, e ku mau aku keia hana hookuku himeni, me ka lilo ole o kekahi mau hana hemahema e lawelaweia ana, i kumu e hookuemi hope ia mai ai keia hana maikai loa, ma keia mua aku. 

E lilo ana na huakai makaikai in a mokupuni like ole o käkou, i mea nana e hooi ae i ke kulana o na wahi ano nui o ko käkou mau mokupuni; a e lilo pu ana no hoi keia mau huakai makaikai, i kumu e hooiia ae ai ka ike, e loaa ana in a malihini, i loaa nui ole aku ka ike ia lakou, no ka nani ame ka maikai o na hiona o Hawaii nei.  He hana imi pomaikai no keia a ka hui mokuahi holo piliaina, e lawelawe mai nei, aka nae iloko o ia Manawa hookai, ua hoopomaikaiia aku no ka poe apau e hele ana ma keia mau huakai, no ka mea, ua loaa ia lakou ka ike ana in a wahi pana kaulana o ko käkou mau mokupuni, me ke emi o na hoolilo.

 

Ua hoole ae ka Loio Kalana Heen, no ka lawa ole o na hooiaio, e loaa ai no kahua no ka huli a noii pono ana aku i kea no e lawelaweia mai nei na hana oloko o ka oihana makai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei.  Imua ona i hoike aku ai kekai makaainana, no kona uku ana ma ke ano ki-pe he elua haneri dala o ka pule i kekahi lala o ka oihana makai, i wahi e hoopilikia ole ia aku ai na hana hakihaki kanawai imi pomaikai i lawelaweia eia maloko o ke Kalapu Hoohauoli o Waikiki.  He oiaio paha, aole he mau hooiaio e hiki ai ke hookahuaia na kumu hoohalahala ku-e i ka oihana makai aole nae ia he mea nana e holoi ae in a manao hoohuoi iloko o ka lehulehu, no ka hookoia ana aku o na hana o keia ano, elike me ia a keia makaainana, i hoike aku ai imua o ka Loio Kalana Heen.

 

Ua hole ae nei ka Meia Wilson i ka hoopau ana aku in a Komisina Woods ame O’Connor, o ke Komisinia Makai, elike me ka palapala hoopii i waihoia aku imua ona, e kekahi mau makaainana, i kakau i ko lakou mau inoa maluna o kela palapala hoopii, malalo o na kumu ana i manaoio ai, aole i lawa na ike i loaa mai iaia, e hiki ai ke hoopau i kela mau lala o ke komisina.  Pehea nae ke kupono o kana mau kumu i hookahua ai i kana olelo hooholo, no ka hoomau ana aku i kela mau hoa o ke komisina makai, e lilo ana ia i wahi e hoemiia mai ai ka hilinai o ka poe na lakou kela palapala hoopii iaia, no kona kupono e hoomau hou ia aku ma ke kulana ana e paa ne i keia manawa.

 

Nuhou Kuloko

Ma ka la 23 o ka mahina ae nei o Augate, e weheia aku ana he mau apana aina ma Hakalau, Hawaii, no ka hookuonoono ana malalo o ka pono hoolimalima, o 999 makahiki.

 

He hoike hui o na Kula Sabati-o Oahu nei, ame na papa Kula Sabati o na Mokupuni, ke malamaia ae ana ma ke kaleahiaka o keia Poaono, maloko o ka luakini o Kawaiahao.

 

Ma ka mokuahi Maui, o ka Poakolu o ka pule aku ne i hala, i holo aku ai o Mrs. Lucy Wright o Waimea, Kauai, me kana kaikamahine, no ka hui nui o na kumukula e malamaia ana ma Kaleponi.

 

Maloko mai o keia keena o Miss Hattie Saffrey, ke kumupoo o ke kula aupuni o Kapulena, Honokaa, Hawaii, a oia kekahi o na kumukula e holo ana no ka hui nui o na kumukula ma Amerika i keia makahiki.

 

Eia na alakai o ka aoao kalaiaina Demakarata, ke hooponopono hou mai nei i na rula ame na kanawai o kela aoao, no ka liuliu hoomakaukau ana, no ka hakoko kalaiaina e hookokoke mai nei, no ke koho baloka o na luna oihana o na kalana.

 

E alawa ae a na Hawaii, i ka hoolaha a ke Komisina o na Home Hawaii e puka aku nei ma keia pepa, no ka waiho ana mai i ka lakou mau palapala noi no na apana hoopulapula he iwakalua kumumaono, e weheia aku ana no ka hoopulapula ana, ma Kalamula, Molokai.

 

No na makana pua a na hoaloha ame na makamaka i haawi mai ai, a no ke komo pu ana mai me lakou iloko o na hora o ke kaumaha no ka lakou mea aloha i haalele mai i keia ola ana, ke haawi aku nei ka Ohana o Mr. Aiko Victor, i ka lakou hoomaikai nui palena ole.

 

Ma ke Sabati aku la i hala i pauaho mai ai o Mrs. Keaka Kamela i keia ola ana i ka 110 o kona mau makahiki, a me he mea la, oia ka wahine Hawaii kahiko loa i loaa kela mau makahiki, no ka mea ua hanauia i ka 1813 ma Waimea, Kauai.

 

I kulike ai me ka hoakaka a ke Kahukula Nui Mr. Givens he 1600 ka nui o na kumukula i makemakeia ma ka hoomaka ana o na kula iloko ae nei o Sepatemaba.  Ma kahi o ka haneri a oi aku mau kumukula i waiho i ko lakou mau kulana iloko o keia wa hoomaha.

 

Mamuli o ke kanawai a ka aha olelo i hooholo iho nei, e haawi ana i ke kuleana hoomaha me ka ukuia, i na limahana o na kalana, e lawelawe ana i na hana ma ka uku la, ua hoakaka ae kekahi mau poo o na keena oihana o ke kulanakauhale, ma ka halawai a ka papa o na lunakiai, ma ka po o ka Poalua nei, i ka lilo o kela kanawai i mea hoopilikia aku in a hana o ka lehulehu.

 

NA MARE

Wm. Pavao ia Ida Arthur, Iune 2.

Alan W. Lindley ia Susan Kamai, Iune 8.

Robt. H. Rdwin ia Ethel Morton, Iune 9.

Andrea Asagras ia Catherine Bonfest, Iune 9.

Ralph Higdon ia Elizabeth Kahulanui, Iune 13.

 

NA HANAU

Na R. B. Hunt ame Anna L. Kekahilau, he kaikamahine, Iune 7.

Na D. K. Kanei ame Roso K. Puupahi, he keikikane, Iune 10.

Na Simeon Kealoha ame Hattie Huihui, he kaikamahine, Iune 11.

Na Mr. ame Mrs. Ilae Akana, he kaikamahine, Iune 15.

Na Wm. H. Dedrick ame Julian Kahalehili, he keikikane, Iune 16.

Na Albert Kiaaina ame Emma K. Nakila, he kaikamahine, Iune 16.

 

NA MAKE

Maria Kapuahi Fern, ma ka Halema’i Moiwahine, Iune 15.

Aiko Victor, ma ke alanui Holokahana, Iune 16.

 

HOOLAHA HALAWAI DEMOKARATA

E noho ana ka halawai o ka Aoao Demokarata o ka Mahele 11, o ka Apana 4 ma ka pa kaa o Jno. H. Wilson, ma ke Alanui Ilaniwai, i ka horn 2 p. m., o keia Lapule, Iune 24, 1923; ke konoia aku nein a lala apau o ke kalapu, e akoakoa ae ma ka halawai.

Ma ke kauoha, GEO. NICHOLAS, Hope Peresidena.

Mahele 11, Apana 4.  6561-Iune 21.

Nuhou Kuwaho

 

VICTORIA, Iune 17.-Ua hookahuaia e ka mokuahi Kanada o ka Pakipika ka Emepera wahine o Kanada he manawa holo loa hou i keia la ma kona manawa i ku mai ai ianei mai ka Hikina loa mai iloko o na la holo ewalu ame kanalimakumamakolu minuke.  O ka manawa holo loa i ikea ma ka moolelo o ia ka hanaia e ka mokuahi ka Emepera wahine o Rusia i ka 1914, nona ka manawa he ewalu la, he 16 hora ame 31 minuke.

 

WERDEN, Iune 16.-He mau hoopa’i paahao ame na hoopa’i ma ke dala na hoopai’i i kau hou ia aku i keia la maluna o na luna aupuni Kelemania o na lua lanahu i hoole i ka uku ana i na auhau a i ole ka hookaa ana no na aie kaua.  Hookahi luna aupuni i hoopa’i pu ia ma ke dala 4,300,000,000 marks (dala Kelemania), a o kekahi aku he hoopa’i dala o 5,800,000,000 marks.

 

BERLINA, Iune 16.-Ke hoolahaia nei e na nupepa onei ua lono kelekalapa e hoakaka ana ke hoaoia mai la e hoopoli in a kanaka Kelemania ma na apana kuaaina e na Palani i mea e hoohaahaa iho ai o Kelemania iaia iho maluna o kona mau kuli.  Ma ka oleloia o ka hana paniku no ka hoopololi ana he hana ia i hoomakaia i mea no na kanaka e hoala ae ai i kekahi hana kipi a i ole hoopii aku paha i ke aupuni Kelemania ma Berelina e apono mai i na kumu apau a Palani e koi aku ai.

 

MAHALOIA NA HAWAII MA NA HANA MAHIKO

 

Mahope iho o ka hookala ana i kekahi mau la lehulehu ma ka Mokupuni o Hawaii, i hluli hoi mai ai o Albert Horner, ka loea nana kopaa o ke Teritore me ka hoakaka ana ae i kona manao ma ka Poaono nei, no ka holopono o ka hana hoopulapula iwaena o na Hawaii ma ka moku o Keawe.

Oiai oia ma Kohala, ua hanaia he mau aelike a kakauinoaia mawaena o na hui mahiko o Hawi ame Union, i oi aku mamua o ke kanaono ka nui, he mau aelike wale no ka hapanui me na kanaka Hawaii.

Ma kana hoakaka, o na mahele ana mawaena o na Hawaii kanu ko, ame na mahiko, he 70 pakeneka ko ka poe kanu ko, a he 30 pakeneka hoi i na mahiko, mai na kopaa mai apau e loaa ana, a wahi ana, o keia ka helu ekahi o na aelike apau i hanaia no ka poe kanu ko, ma ka moolelo o ka oihana kanu ko ma Hawaii nei.

Ua hoakaka hou ae o Albert Horner, o John Hind, ka peresidena a lunanui o ka mahiko o Hawi, ka mea nana i kauoha mai iaia e holo aku, no ke kukakuka ana i ke alahele e hoi ai na kanaka Hawaii ma ka hana mahiko. 

“O na Hawaii ka poe mahiai oi loa ma keia Territore, ina e hana maikai ia aku lakou,” i hoike okoa ae ai o Albert Horner.  “Ua loaa ia lakou ka noonoo kupono no ke ano o ka home, a aia iloko o lakou, ka noonoo ame ka ike no ka oihana mahiai; o keia mau mea a elua, o na mea ano nui iho la ia o holomua ai ka hana hookuonoono.  He keu aku lakou a ka poe ikaika ma ka hana.

‘Ma ka manawa hope a’u i holo aku ai i na home hookuonoono ma Laupahoehoe, ua hele kino aku au e nana i na aina hookuokoono, a ua ike au, o na ohana Hawaii he 70 e noho nei malaila, na lakou ponoi no e kanu i ka lakou ko, a he 218 a lakou poe keiki.

Mawaho ae o kela aelike maikai loa i hanaia mawaena o na mahiko ae la maluna, me ka poe kanu ko, ua hoihoi hou aku o John Hind i na ko apau o keia 1923 i ka poe na lakou i kanu, ke ae mai lakou e uku i na lilo o ka mahiko, no ke kanu ame ka mahi ana i ke ko iloko o ka makahiki 1921 ame ka 1922, a oiai he emi na lilo o ke kanu ame ka mahi ana i ke ko iloko o kela mau makahiki, mamua o keia makahiki, e ohi nui ana ka poe kanu ko i na pomaikai, me ke kauka’i ole aku maluna o na kokua ana mai a na mahiko ma keia hope aku.

O kela hana ma ka aoao o na mahiko o Hawi me ka Union, ua olelo ae o Albert Horner o ka hoopulapula oiaio loa ia, a ma kekahi olelo ana ae hoi, aia a hana maikai ia aku na Hawaii, pela no auanei lakou e hooko pono mai ai i na hana apau ma ko lakou aoao, a ma ka manaoio o Albert Horner e ukali mai ana na mahiko e ae ma keia alahele hookahi, ma ka haawi ana aku i na kokua ana apau, e hoohoihoiia ai ka manao o na Hawaii, e lilo i poe kanu ko.

 

HE HOALOHA NO THOMAS DUNCANS

(Picture of Mr. Thomas Duncans)

 

E ka Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha oe:--Olulu hoi oe e hookomo iho i ka’u wahi puolo waimaka haule wale ma kekahi wahi kaawale o ka kaua hiwahiwa; ike mai hoi na kini makamaka amo na hoaloha o kuu kano e noho mai la mai ka la hiki mai ma Kumukahi a ka welona a ka la olu o Lehua.

Ua kipa ae ka anela o ka make ma ko maua home a lawe palanehe aku la i ka uhane o ka’u mea aloha he kane, a waiho ihe la i kona kino puanuanu na’u ame na keiki a mau e painuama aku mahope nei.  Auwe no hoi kuu kane heleloa e!

Ua hanauia o Thomas Duncans i Iulai 10, 1873, ma Honolulu, Oahu, a make i Iune 1, 1923; ua piha iaia na makahiki he kanaha-kumumaiwa me umi mahina me na la kou he iwakalua- kumamakahi o ka hanu ana i na ea mauleule o keia ola ana.

Ua marcia maua i Maraki 9, 1891 a ua pili ia e maua na makahiki he 33 me na mahina keu ekolu o ka noho pu ana me ka pumehana mau o ke aloha a na ka make i oki ae la i ke kaula gula maemae o ke aloha mawaena o maua.  Auwe no hoi ko aloha ole ia’u e!

Ua lona ia maua eiwa mau keiki, eha i hele mua ma ke ala a ka papa i hele aku la a elima hoi i koe iho la me a’u ka mama mahope nei me na moopuna ekolu a maua.

O na keiki i koe oia o Thomas Duncans Jr., George H. Duncans, Mrs. Carlos Olsen, Miss Ruby Duncans, Miss May Duncans.

Ke haawi aku nei au i na hoomaikai palena ole i na makamaka me na hoaloha i hoomanawanui mai me makou a ao ka po.

Ke hoomaikai aku nei i ka poe apau i hoonua mai i ka lakou mau makana pua, pela no hoi me ka poe apau i hiki mai me ka lakou mau makana aloha.  Ke hoomaikai aku nei i ka poe apau i ukali mai me makou ma kona huakai hope loa a ke hoomaikai aku nei ia Mrs. Cooper.

Ke hoomaikai aku nei i ka Luna, Maialoha ame ka Luna Makalena no ko laua lawelawe ana i na hana haipule maloko o ka luakini o Kamoiliili, pela no hoi ma ke ka’e o kona halelua kupapau no ka wa hope loa.

Ua ko iho la ka ka Buke Nui i olelo ai, e hoi no ka uhane i ka Mea Nana i hana, a o ke kino hoi i ka lepo, no ka mea he lepo no ia.  Oluolu oe e ka Makua lani e lawe aku i ke kaumaha me na luuluu a kau kauwa nei. Amene.

Oluolu oukou apau loa e lawe aku i keia mau hoomaikai, e na hoaloha apau.

Ke hoomaikai pu aku nei i ka Lunahooponopono o ke Kuokoa no kona oluolu ana mai i ka’u wahi pu olo e hookau aku ma kekahi wahi kaawale o ka oneki o ka Lamaku o ka Pakipika.

Owau iho no me ka haahaa me na keiki makua ole i hooluuluuia.

MRS. K. DUNCANS

THOMAS DUNCANS, JR.

GEORGE H. DUNCANS

MRS. CARLOS OLSEN

MISS RUBY DUNCANS

MISS MAY DUNCANS

 

HE HOOMANAO AKU

 

No ke ola o ka Aha Paeaina ma Kawaiahao, Honolulu, Kau o Iune 19, M. H. 1923.  No ka Mokupuni o Oahu; penei, Ekalesia, $25.  Kula Sabati, $25.  C. E. Makua $25.  C. E. Opio, $15.  C. E. Kuwaena, $10.  C. E. Pokii, $5.  No na mokupuni e aku, he $5 pii aku.  E hoouna koke mai.  Mai miliapa, Kealohilani ma mai hoi oukou, o hiki loa aku auanei kakou i Kualoa, ma na Koolau o Oahu aku nei.  O Rev. Akaiko Akana, ka lunahoomalu o keia.

Eia hou: O ka poe apau e hiki mai ana i ka Paeaina i loaa ole kahi e noho ai, e hiki kino aku ana ke komite hookipa i n amanawa like ole e ku mai ai o na mokuahi, aka ina elua a ekolu moku o ka la hookahi o ke ku ana, alaila e opu alii iho, a ina no hoi he wahi no ko oukou e noho ai i maopop lea me na hana paha, e oluolu hoi, e hoopilikia ole mai i ke Komite.  S. K. KAMAIOPILI

 

NA MEAHOU O KA OIHAN HOOMALU

 

Hooku’i ke kaa otomobite e @ waia ana e Lot Kahale me @ kaa oto e kalaiwa ana e Dr. @ ker ma ke ke alahaka o @ ka Apana o Waialua ma ke @ nei, a nahaha like ia mau @ kahi nae o ka laki aole @ o na kalaiwa i manuheu.

 

No kekahi mau moku @ ma kahi kokoke i ka @ lapaauia ai o Joseph @ maloko o ka halema’i @ poino ulia mahope o kona @ ana ae ilalila ma ke kakahiaka @ bati nei.  Ma ka Kamano @ imua o ka makai a imua @ Kauka Ayer, ua komo pu oia @ o kekahi hakaka ana me @ kanaka ma ka halekaa @ ma ke kihi e na alanui @ Alanui Elua, a houia oia @ pahi.

 

No ke kalaiwa ana i ke @ mobile me ka ona i paa @ Antone J. Silva i ka @ auwina la Sabati i ka @ auwina la Sabati nei a @ no ia hewa, mahope iho @ hoi ana ae o ka Makai @ hihia imua o na luna @ ke aluniu ma Kalihi kela ikeia @ o Silva e kalaiwa ana i ke @ ka holokikeekee ana a @ ike ana mai o Mrs. @ laula ia ano o Silva holo @ kelepona mai ai oia i ka @ makai, no ka aneane loa @ kana keiki e hooku’lia e @ oto a Silva.

 

He Paele, o Cushinbury @ a nona na makahiki he 35, @ loaa aku ua haalele i ka la @ mehana maloko o kekahi hale @ limalima ma ke kihi o na @ Nuuanu ame Kukui ma ke @ aka Sabati iho nei.  Ma ka @ a ka poe e noho ana ma @ ua komo aku keia Paele @ o ka rumiauau ma ke kakahiaka @ a he manawa pokole ma is @ iho lohe aku la lakou i ka @ me he mea la ua haule @ kekahi mea kaumaha iluna o @ pahele, a i ka wa i loaa @ ua make loa ua Paele la. @ o ka laweia ana ae o kona @ ka halema’i o na poino ulia @ ke kauka Ayer o ke kumu o @ make ana he ma’i puuwai a @ mai kona kino i ka halepuka @ ka Papa Ola ma kahi @ Kapuaiwa Hale.

 

Ua koikoi loa ka eha i loaa @ wale ia Emily Haili, he @ mahine 10 makahiki mahope @ iho o ka hora 1 o ka @ Sabati, nei, ma ka manawa @ hooku’ila mai ai e ke kee @ e kalaiwaia ana e Wiiliam @ ke kakauolelo o ka kaa @ ka Lunakiula James J. @ ke alanui Ololi Circle.  Ma @ kaka maloko o ka hoike @ kai nana i ninau pono i @ ku’iia ana o ke kaikamahine @ puka mai ana o Hoopai i @ me ka holo malie loa mai @ Circle mai no ke alaloa a ia @ i holo ae ai ke kaikamahine @ pono mamua o kahi o @ hoopuka mai ana e hiki @ Hoopa’i ke hoopaa koke @ holo e hooku’i ole ai mahope @ kekahi mau kaa oto @ uki ana ke kaikamahine o @ ana mai e ku kokoke ana @ oia ilalo.  Ua laweia ae ia @ mahine i ka halema’i o @ ulia a mahope iho i @ ai i ka Halema’i o na @ ka nanaia ana o na wahi @ kamahine i eha he mau @ ka aoao akau ka i haki @ pu’o na eha kukonukonu ma @ akemama akau.

 

NA LEKA I KII OLE IA @ AHIKI I IUNE 16, 19@

 

Aalona, Miss Irene  Kiilau, @   Aalpai, H. K.  Kuhauu, @   Halemanu, Miss Magarett  Kupau, @  Hanu, Miss Ida  Kulani, @  Kaalele, Jos.  Lilikalani, @ M.  Kaeka, Miss M. L.  Maiu, Mr.  Maikai, @ Rose  Kaiama, J.  Kaiama, K.  Mahope, @ Libbie  Kauahi, J. S.  Mahuka, @  Kaupila, Miss I.  Maka, Levi@  Kakakaikoolani, Jos.  Makahano@ K.  Kalnaukahi, Mrs. L  Mainihi, @ Agens  Kamai, Mrs. Elsie  Marino, Miss Emily  Kamakau, Sam  Mikasobe, @  Kamalani, Jonah  Mokuilima, @  Kamalani, Mrs. Abbie  Naehu, @  Kameahou, Mrs. Annie  Nahiwa, @ Lucy  Kananiahiahi,  Napapa, Miss Lipeka  Kapaa, William  Kema, Mrs. Lucy (2)  Pahupu, Dan  Kepani, Mrs. James  Palani, Mrs. @ kia  Waiaiole, @  E ninau mai mai ma na leta @ hala ke kii mai.  D. H. MacADAM Lunale’a