Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 23, 7 June 1923 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, IUNE 7, 1923
HE HOOPILIMEAAI MAOPOPO.
Ma ka Poakahi iho nei, i hoea mai ai ke komisina makai, i ka loaa ana o kana olelo hooholo ma ka hihia o ka Makaikiu McDuffie, mahope iho o ka noonoo ana o kela komisina i ka olelo hooholo, no kekahi mau la ae nei i hala.
O ua olelo hooholo la, o ia no ka lokahi ana he elua mau hoa o ke komisina, e hookuu loa i ka Makaikiu McDuffie, mai ke kau ana aku o na ahewa ana maluna ona, no ka hiki ole ke hooiaioia ka pololei ame ka oiaio o na kumu hoohalahala e ku-e ana i ka Makaikiu McDuffie; a he hookahi e ahewa ana i ka Makaikiu McDuffie, malalo o na oleloike i waihoia aku imua o kela komisina, me ke koi ana e hoopauia kona noho hou an ahe poo no ka oihana makaikiu no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei.
Mamuli o ka mahaelua o ka olelo hooholo a na komisina e pili ana i kela hihia, ua hooiaioia mai na hoohuoi ana a ka poe i ike maka i na hana ninaninau a ke komisina makai, no ka hoopilimeaai ana o na hoa elua o kela komisina, na laua ka olelo hooholo, e hoole ana i ka pili ana o kekahi hewa ia Mr. McDuffie.
Mai kinohi mai o ka noho ana o kela komisina, a niele me ka huli pono ana i na kumu hoohalahala e ku-e ana i ka Makaikiu McDuffie, i waihoia mai e J.D. Austin, aole i hunahuna iho na Komisina Woods ame O’Connor, i ko laua mau kulana oiaio, ma ke ano o ka laua mau hana, no ko laua haawi i ka olelo hooholo, no ka pono o Mr. McDuffie, elike me ia, i ikeia ai, ma o ko laua lokahi ole ana me ka lunahoomalu o kela komisina ma kekahi mau oleloike; he mau oleloike, e alakai ana no ka pili o ka hewa i ka mea i hoopiiia.
O ka lehulehu o ko ke kulanakauhale nei poe, i hoea mau ae imua o na halawai apau a ke komisina makai i noho ai, no ka niele pono ana i keia hihia, ua hiki ole ia lakou ke kanalua iho, no ka lawelawe i’o ia ana o na hana apakee, ma ka aoao o ka Makaikiu McDuffie, elike me na kumu hoohalahala e ku-e ana iaia no ka lawe i ka waiwai ki-pe.
Ma kona ano he poo no na makaikiu o ka oihana makai o Honolulu nei, a he kanaka hoi i kau mai ai na hilinai ana, a na oihana makai o na aina mamao, aole loa he mau kumu kupono iki, ma kona aoao, ka hele ana aku e hui pu me Austin, a hoikeike aku i ke kelekalapa i hoounaia mai e ke poo o ka oihana makaikiu o Los Angeles, no ka hoouna ana aku i kana mau hoakaka e pili ana i ko J. D. Austin mau ano; koe wale no ko kakou koho ana aku, aia kekahi mea ano nui, iloko o kela hana a Mr. McDuffie, elike paha me ia a Mr. Austin, i hoakaka ae ai, no kona kauka’i ana aku i kekahi uku makana i panai no kona hoouna aku i kekahi mau hoakaka, i kaokoa ae mai na ano oiaio mai o Mr. Austin.
Ma ke kope o ke kalekalapa i hoounaia aku i ke poo o ka oihana makaikiu o Los Angeles, e hoakaka ana no ko Mr. Austin mau ano apau, ua hooiaioia mai na hoakaka a Mr. Austin, no ke kakauia ana o kela kelekalapa imua ponoi o kona alo, a ua kakauia hoi ua kelekalapa la me ka limakakau ponoi o ka Makaikiu McDuffie, ka mea nae a Mr. McDuffie i hoole loa ae ai imua o kela komisina.
Ua hooiaio pu ia mai na hoakaka a Mr. Austin, no kona haawi ana aku i kekahi mau daimana i ka Makaikiu McDuffie, i uku panai no kela kelekalapa apuhi pololei ole o ka hoounaia ana aku i Los Angeles, aole wale no ma ka Mr. Austin, mau olelo ponoi, aka mai ka Makaikiu McDuffie mai no kekahi, a mai kekahi mau hoike e ae, o kahi wale no o ka like ole, o ia ka oleo ana ae o Mr. McDuffie, ua loaa aku kela mau waiwai iaia ma ke kuai, me kona uku ole nae he hookahi keneka, me kona hoole ana no ka loaa ana aku iaia o kekahi pohaku daimana kumukuai pipii.
Me kela mau ike i waihoia ae imua o ke komisina, ua hiki ke kaupaonaia me ke akahele loa na ano nui ma keia hihia, e hoea aku ai i kahi i hookahuaia ai ka olelo hooholo a ka hoa hookahi o kela komisina, no ke kupono ole, e hoomau hou ia aku o Mr. McDuffie iloko o ka oihana makai.
Ua maopopo ke kulana hoopilimeaai o na Komisina Woods ame O’Connor, elike me ka leka a ka Lunahoomalu Trask, o ka hoouna ana aku i ka Meia Wilson, e hoakaka ana, no ka hoao ana o kela mau komisina. E kiola i ka hihia o Mr. McDuffie, me ke koikoi mau ana mai iaia, mamua aku o ka hoolohe maoli ia ana o ka hihia, aole keia malalo o na kumu e ae, aka no ke ake, e hoopakele ia Mr. McDuffie, mai ka lilo ana i lawehala imua o kela komisina.
Mahope iho o ka noonoo ana o ke komisina i ka olelo hooholo i pili i keia hihia, ua loaa ae he mau ike hou i ka Lunahoomalu Trask, i pili loa i ka hihia o McDuffie ; ua hoole loa mae na Komisina Woods ame O’Connor, i ka wehe hou ana i ka hihia, me ka ae ole e laweia mai kela mau ike hou o ka loaa @ mai, oiai mae, aole i loaa ‘oe olelo hooholo a ke komisina @ no keaha mai ke kumu o keia : no ka makemake ole @ o ke komisina e pilikia o Mr. McDuffie.
Me ka nana ole mae i kela olelo hooholo a ka hapanui o ke komisina, e hooluu ana i ka Makaikiu McDuffie, mai ke kau ana aku o kekahi ahewa ana maluna ona ; o ka lehulehu no ke kuleana e hoopau aku ai iaia ma keia hope aku, no ka mea ua hoomaopopo lakou, i ke kulana oiaio o ke puo o ka oihana makaikiu, ma ka hooko ana i na hana i pili i kana oihana.
Eia kekahi hana hoopilimeaai a kela mau hoa o ke komisina : Ua lokahi ko laua manao, ina nei no ke komo pu mai o ka lunahoomalu o ke komisina me lana, alaila ma kahi o ka hoopau ana aku i ka Makaikiu McDuffie, e kapaeia ae oia mai kana hana mai no kekahi manawa, a i ka pau ana o kela manawa. e hoi aku ai no oia, a noho ma ke ano he makaikiu.
O na hoa o ke komisina makai, i hoike okoa ae ma ke ano o ka laua mau hana, ame na olelo, ma keia hihia o ka Makaikiu McDuffie, aole laua i kupono e lilo i lala no kela komisina ; a ua ili iho ke ko’iko’i maluna o ka Meia Wilson, ke @ oi ana aku ia laua e waiho mai i ko laua kulana oihana, elike me ke koi a kekahi mahele o na makaainana o keia kulani-kauhale, ma o ka palapala hoopii la. i kakauinoaia e lakou, a waihoia aku imua ona.
Mamuli o ka ike maka maoli ana o kekahi hoa o ka ahaolelo lahui, i na home ma ka aina hoopulapula ma Molokai, me ka ai ana i ka ipu momona, i hoouluia e na Hawaii malaila. i hoike okoa ae ai kela kanaka kaukanawai i kona manao, e lilo ana oia i mea hooikaika ma na ano apau iloko o ka ahaolelo lahui, no ka hoomauia aku o ka hana hoopulapula, ahili i ka lawa like ana o na Hawaii apau, me na aina no lakou iho, malalo o ke kanawai hoopulapula.
Mamuli o ka hihia o ka Makaikiu McDuffie, oka laweia ana ae imua o ke komisina makai, ua kaualakoia aku ka Makai Nui Rose, ka Loio Kalana Heen ame ka Meia Wilson, iloko o kekahi kulana kupilikii, e maopopo ole ai ko lakou kulana ikaika, ma keia kau koho haloka ae o kakou.
O KA PONO KE HANAIA A
HAULE MAI NA LANI.
Ma ka hihia o ka Makaikiu McDuffie, i nienieleia ai e ke komisina makai, i hoike mai ai ka Lunahoomalu David K. Trask, o kela komisina i kona manao kuokoa a hoopilimeaai ole, me ka makee, e lawelaweia na hana apau a kela komisina me ka pololei, a me kela manao makee i ka pololei, i haawi ai oia i kana olelo hooholo no ka pili o ka hewa i ka Makaikiu McDuffie, me ke koi ana e hoopauia oia mai ka noho hou ana he poo no na makaikiu o Honolulu nei.
No ka pomaikai o ko ke Kuokoa poe heluhelu, a i wahi e maopopo pono ai ia lakou ke kulana o ka Lunahoomalu David K. Trask, ma keia hihia, a pela hoi me kona mau hoa, ke hoopuka aku nei makou, i ka leka a Mr. Trask, i hoouna aku ai i ka Meia Wilson, elike me ia malalo iho nei penei:
HONOLULU, T.H., June 5, 1923.
I ka HON. JOHN H. WILSON,
Meia, Kulanakauhale a Kalana o Honolulu,
Honolulu, T.H.
Aloha oe:
Malalo o ka Pauku 172 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii, 1915, ua hoakakaia maloko olaila, e “makaala pono ka Meia i ke kulana pili oihana o na luna oihana apau o ka lehelehu ame ke ano o ka lakou mau kumu hoopaa,” ua manao au, he mea pono ia’u ka waiho ana aki ia oe no kou noonoo ana mai i na hoakaka o na mea oiaio inahope ae nei e pili ana ; ka hana ninaninau i malama koke ia iho nei e pili ana ia Arthur McDuffie, ke poo o na makaikiu e ke Komisina Makai.
I ka manawa i hanaia ai na hoohalahala e ku-e ana ia Mr. McDuffie, a mamua ae hoi o ka hoomaka maoli ana o na hana ninaninau a ke Komisina Makai ua maopopo loa ke kulana o na Komisina Woods ame O’Connor no ke kapae an i ka hihia me ka lawelawe hou ole ia aku o kekahi mau hana mamuli o ka moolelo i pili ia Austin, o ka wa i hala.
Ma ko’u manao ua hooholo mua o Woods ame O’Connor i ko laua manao no ka hihia me ke kalahea ana, maluna o na mea a laua i maopopo mua ai, e pili ana ia mea, aole i pili o McDuffie i ka hewa, a aole he pono e laweia mai oia imua o ke komisina no ka pane ama i na kumu hoohalahala. Mamuli wale no o ko’u paakiki he hana ano nui loa kela, a no ka pono o ka lehulehu, he mea pono e noiiia aku ahiki i ka ikeia ana o na mea aiaio apau, no ka pono o McDuffie nona iho, ina aole no kekahi mea e ae, e hoomaka ka ninaninau ana ma ke ano ku i ke kanawai.
O ko’u manao maoli no ka ukakli ana aku i na mea maa i haba mau ia ma na hihia o keia ano, e kapaeia ka luna oihana i ahewaia oiai e kakali ana i ka hopena o ka hoolohe ana i ka hihia. Ma keia manao o’u, e Mr. Meia, ua hoakaka mai oe o kou manao mahope mai nei no ke kulike loa me ko’u. Ua ku-e mai ka hapanui o ke komisina ia’u ma keia manao.
No ka mahae o na manao ilolo o ke komisina ma ka manawa e hooloheia ana ka hihia, o ia ke koho ku-e ana o Mr. Woods ame Mr. O’Connor ia’u, ua manao iho au, he mea makehewa wale no ka hoakaka hou ana aku, koe wale no ua ku aku au i na manawa apau, no ka waihoia mai o na oleloike apau i pili lihilihi aku i ka hihia.
Ma ke Sabatu, Iune 3, he elima la mahope iho o ka pau ana o ka hooloheia ana o ka hihia, a mamua o ka loaa ana o kekahi olelo hooholo, ua hoikeia mai la ia’u ka lohe no ka loaa ana o kekahi oleloike ano nui loa ma keia hihia i hoolohe mua ole ia. Ma ke ano nui, eia no ke ano o keia oleloike : Ua hoike mai kekahi mau mea kuonoono o Honolulu nei, ma kahi o elua mahina, mamua ae o ka holo ana aku o Mrs. McDuffie no Amerika, ua ike laua i kekahi komolima me ke daimana e komoia ana eia, a ia Iaua i kamailio aku ai i na manao mahalo no ia mea, a mai kekahi poe e ae, no lakou na inoa e waiho nei me a’u, ua olelo ae oia, ua haawiia aku ua mea iaia e Mr. McDufie he mau pule lehulehu mamua aki a he waiwaiio kona ma kahi o ka $5000.
O ke ano nui o ka oleloike o keia ano ua maopopo i na mea apau, o ka oi loa aku, mamuli o na oleloike kaawale i waihoia ae e Austin ame McDuffie ma ka hooloheia ana o ka hihia. e pili ana i na hana i lawelaweia no kekahi daimana o elua ame hpaha carat. O na mea na laua i hoike mai ia’u i keia mea ua makaukau laua a ua aa e hele mai e hoike. Ua hoike aku au ia Woods ame O’Connor e pili ana i keia hoakaka, me ke koi ana aku, e hui pu mai laua me a’u, ma ke kauoha anam e wehe hou i ka hoolohe ana i ka hana ninaninau, i hiki ai ke laweia mai keia oleloike. Ua hoole mai laua, me ka olelo ana, ua lohe laua i ka laua mau mea apau i makemake ai e ike, a ina e wehe hou ana kakou i ka hoolohe ana, e hookau aku ana ia i ke komisina ma kekahi kulana maikai ole.
Iloko o na lawelawe hana ana a ke komisina, mahope iho o ka pau ana o ka hooloheia ana o na oleloike ma ke ano poli oihana, ua ake nui loa o Woods ame O’Connor e hui pu aku au me laua ma ka haawi ana i olelo hooholo kuikai. Ia’u i hoike aku ai ia laua, ua loaa ia’u ka manao, o ka McDuffie moolelo ponoi no kana mau hana i lawelawe ai me Austin, na hooiaio mai oia no kona kupono ole no ke kulana oihana ana e paa ana, ua koi mai la laua me ka ae ana, e kapae ia McDuffie mai ka hana aku no kekahi manawa, mai ka elua a i ka eono mahina, ina au e kakau ana i ka olelo hooholo no keia mea me laua.
Ua hoole loa aku au e Mr. Meia i ka hana ana pela malalo o ke kumu malia paha aole i pili iki ka hewa ia McDuffie a i ole ua pili paha ka hewa iaia. Ina aole i hewa, e hookuu loa ia oia, ina ia hewa, e hoopau koke ia oia. Mai kela manawa mai, a ke mau nei no ia manao o’u, aole he keena ma keia hihia, no ka hoolokahi ana, a ina ua ike na Komisina Woods ame O’Connor i ka hewa o McDuffie ma kekahi ano, o ke alahele wale no i hamama no laua, o ia no ke koho ana no kona hoopau koke ia.
No na mea ano nui e ae i pili i ka hihia ma kekahi mau kumu e ae, aohe a’u mea hou aku e paku’i ai i ka’u hoike a ka hapa uuku, o ke kope o ia mea ua waihoia aku ia oe i nehinei.
DAVID K. TRASK,
Lunahoomalu Komisina Makai.
Ke oni mai nei na wahine iloko o keia mau la, me na manao lokahi, no na alahele, e loaa ai ka maluhia ma keia mua aku, a e palekana ai na wahine mai na hana limanui aku, i lawelawe mau ia iloko o na manawa ae nei i hala; ma keia ano aole a kakou mau hoohewahewa ana, no ko lakou komo kino mai iloko o na hana kalaiaina ma keia mua aku.
Ma keia Paokahi ae ka La Kamehameha, he hana na na Hawaii aoau, ka hoikeike ana ae i ko lakou mau manao ohohia, no ko lakou la kulaia ponoi, aole a i na la kulaia e ae, ilaila e hoikeike ai i na manao ohohia!
Nuhou
Kuloko
Maluna o ka mokulele, i lele aku ai kekahi mau hoa o ka ahaolelo lahui, e makaikai i na aina hoopulapula o Molokai, ma ka Poakahi nei.
Ua makemakeia na alal apau i kuleana i ka pa ilina o Kalaepohaku e akoakoa ao ma ka home i D. Maunakea, ma ka hora 2.30 p.m., o keia Sabati iho, Iune 10, 1923.
He 163 ka nui o na haumana o ka papa i hookunia mai ke Kula McKinley aku u keia makahiki, o ka papa nui loa o na haumana i hookuuia, ma ka moolelo o kela kula.
Ua makemakeia na lala apau o ka Hui Kokua ame Manawalea o na Poola, e akoakoa ae ma ka hapaluu o ka hora cano, o ke ahiahi Poakahi ae, ma ka makeke o Aala, me ko lakou aahu piha o ka ahahui.
Ua huli hoi mai nei ka Elele W. O. Jarrett, i ukaliia mai e kekahi mau hoa o ka ahaolelo lahui, a ke Inakaha nei lakou i ka nani o ka Puredaiso o ka Pakipika iloko o keia mau la.
Ua lilo na hoa kakaikahi o ka ahaolelo lahui ame ko lakou mau ohana, i mau malihini hanohano na ka Ahahui Hoeueu Hawaii, ma ka paina i haawiia ae no ko lakoi hanohano, ma ka pu o ka Poalua iho nei.
Elike me ka maa i na makahiki ae nei i hala, e malamaia ae ana na hana hoomanao i ka la o ka Na’i Aupuni Kamehameha, ma ke kakahiaka o keia Poakahi ae, e ka Ahahui Kamehameha, ame kekahi mau ahahui Hawaii e ae.
Ua makemakeia na lala apau o ka Ahahui Kaahumanu e akoakoa ae maloko o ka pa o Kawaiahao i ke kakahiaka o keia Lapule iho, Iune 10, 1923, ma ka hora 30 o ke kakahiaka, no ke anaina haipule hoomanao no ka Na’i Aupuni Kamehameha.
Mahupe koke iho o ka hora ewolu o ka po o ka Poaono nei, i paa ae ai o Chris Hill, ka ona o ka hale inu o na mea ona ole e ku nei ma ke alanui Kamika me Hokele i ka hopuia, no ka loaa ana aku o ka waiona, i ka Ilamuku Cox, ame kona hope.
I hoike no ka pipilipaa o ke aloha ame na hoomanao aua no ke Keikialii Kalanianaole i make, ua lawe aku na hoa o oka ahaolelo lahui, he mau lei ma ka auwina la o ke Sabati aku la i hala, a waiho moloko o ka home iua o na alii mauka ae-nei o’Nuuanu, me ko ku o kela hana i ke anoano ame ka eehia.
Ma ka Pakahi iho nei, i apono ae ai ka papa luakiai, i ka palapala waiho aihaua a ka Lunanui Lunning, no ka makeke kulanakau hale, a e lawe ae aua o Mr. Lunning, i ka hana kuai pipi ma kela makeke, no ka uku hoolimalima o hookahi haneri me kanalima dala no ka mahina.
I kulike me ka hooholo ana a na lala o ka ahahui i akoakoa ae ma ka halawai mau o Mei 25 i hala i hele na lala apau o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii i Kawaiahao ma keia Sabati iho, Iune 10, no ke komo pu ana ma na hoomanao no ka Na’i Aupuni Kamehameha.
Ma ka hora eiwa o ka po o keia Poaono iho, ua makemakeia na lala apau o ka Ahahui Kamehameha, e holo ana no Maui, a akoajoa ae maloko o ko lakou keena halawai maloko o ka Hale Hui Phoenix, a mailaila aku e ka’i ai no ka uwao, malalo o ke alakai ana a ka Bana Hawaii.
Mamuli o ke kono a ka Ahahui Kahekili, mahele o ka Ahahui Kamehameha o Maui, e holo aku ana na lala o ka Ahahui Kamehameha no Maui, ma ka Mauna Kea, e haalele iho ana ia Honolulu nei, ma ka hapalua o ka hora eiwa o ka po o keia Poaoao iho, a e hoea hou mai ana lakou no ke kulanakauhale nei, ma ke kakahiaka o keia Poakahi ae.
No ka hoopau ana i ka Makaikiu McDuffie mai ka oihana makai aku, a pela hoi ka hoopau ana i na Komisina Woods ame O’Connor, mai ke komisina makai aki, i waihoia aku ai he mau palapala hoopii, i kakauinoaia e kekahi poe lehulehu o keia kulanakauhale, imua o ka Makai Nui Rose, ame ka Meia Wilson, na kanaka ia laua ka mana e hoopau ai i kela poe ekolu, mai kolakou mau kulana pakahi aku.
Nuhou
Kuwaho
LADANA, Iune 4. – E @oaa ana ia Beritania Nui he mokuluu nui loa a oi aku o ka ikaika ma ke eo, i ka manawa o ka mokulua XI e hoolanaia aku ai ma nei mua aku, o ia ka mea i hoikeia ao ma keia la. E hoopauia ana eia na mokuluu 2780 ame 3600 i luu iloko o ke kai. He 1000 iona ka oi aku o ke kaumaha o keia mamua o kekahi mokuluu Amerika ame Kelemania.
BUENOS AYERS, Iune 4. – Ua koho wale ia aia ma kahi o ke 40,000 mau kanaka hana i hoopauia mai ka hana aku mamuli o ka olohani ana o na kanaka hana o ka halewili kopaa ma ka okana aina o Tucuman, Argentina.
NU IOKA, Iune 4. – Ua hoakaka ae ke Kakauolelo Hughes, ma ka manawa ana e haiolelo aua ma ka la kilaia kenekulia ma Kent ma ke Kula Nui o Columbia i keia la, aia walo no ke kauka’i ana aku i ka mou o ka maluhia o ke ao muluna o kekahi aha hookolokolo mau loa no ko ao.
NA MARE.
Albert J. Manuwai ia Rose Pipi, Mei 26.
Joseph Kahele ia Ella Kaapana, Mei 27.
Harvey Ahlo ia Rebecca Wise, Mei 28.
J. K. Nakila ia Mrs. Annie N. Kauimakaole, Iune 2.
Lawrence Kaleiopu ia Miss Julia Kaiaiki, Iune 2.
NA HANAU.
Na Manuel T. Reis ame Velma Kahana, he kaikamahine, Mei 21.
Na David Nakea ame Annie Kaianui, he keikikane, Mei 23.
Na Wm. Akina Ching ame Elsie Ah Hang, he keikikane, Mei 27.
Na George Tripp ame Lydia Kaiawe, he kaikamahine, Mei 31.
Na Peter A. Perry ame Minnie K. Mahuka, he kaikamahine, Mei 31.
Na Joseph Apana ame Maria Cook, he kaikamahine Iune 1.
Na Ng Chong ame Lily Kealoha, he kaikamahine, Iune 3.
Na Harry P. Kipi ame Gloia Rego, he keikikane, Iune 3.
Na Mr. ame Mrs. Joseph McCabe he keikikane, Iune 3.
NA MAKE.
Kamae, he bebe hanau hou, ma ke alanui Dowsett, Mei 30.
Kekua, (Kawelo) ma ka Halema’i Moiwahine, Iune 1.
Thomas Duncan, ma Kamoiliili, Iune 1.
John K. Clarke, ma ke alanui Hobron, Iune 2.
Joseph Keno Aki, ma ka Home Leahi, Iune 3.
Clement McCabe, ma ka Halema’i Moiwahine, Iune 3.
HE HOOMAIKAI PIHA
E Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Anoai: - E oluolu oe e haawi mai i kekahi kowa iki o ke Kilohana, i hiki ai ia maua ke haawi aki i ko maua aloha ame ka maua hoomaikai piha i na hoaloha, ua makamaka ame ka poe apau i haawi ma@ i ko lakou mau lima kokua no ka holopono o na hana o ka la i upuio, pele hoi me ka lakou mau lima kokua no ka holopono o na hana o k@ la i upuio, pela hoi me ka lakou mau makana makamae wai@ai nui i haawiia mai me ua puuwai hamama ; e oluolu mai na hoaloha ame na makamaka e hookipa aku i ka maua mau hoomaikai kuio. Na ka Makua Lani e haawi, mai i ka makana kiekie loa ia oukou apau, a Nana no me kona mana kupaianaha e hooloihi aku i ko kakou mau la pakahi a e hoopauea aku hoi i na makahiki o ko kakou ola ana ma keia ao inea.
Na maua me ke aloha a nui.
JONATHAN KANAE NAKILA,
MRS. ANNIE N. NAKILA.
Kapahulu, Iune 5, 1923
HE HOOMAIKAI.
He hoomaikai keia n@ na hoaloha i haawi lokomaikai mai i na kokua, @o na hana hoomanao kenekuria i malamaia ma ke kulanakauhale kahiko mua loa o Lahaina, Kalana o Maui, ma ka la 2 me 3 o Iune, Poaono me ke Sabati, ame ka hooponopono hou ana i ka Luakini o Wainee, no lakou keia mau inoa:
Mr. A. K. Hoapili me ka ohana, $5.00; Mr. & Mrs. Pah@nani Spencer, $1.00 Mr. & Mrs. R. P. Hose, $1.00; Capt. Moses Naopala, $15.00; Mr. & Mrs. Amos Mawae, $3.00; Mrs. Rose Isaac, $1.00; Mr. Abraham Alo, $1.00; Mr. James Kahalepua me ka ohana, $20.00; Mrs. Ulaula Williams, $1.00 Mrs. Kalakini Lane, $5.00; huina $52.00.
E kau mai na hoopomaikai ana a ke Akua maluna iho o oikou pakahi apau, o ia ka’u pule.
Owau iho @ ome ka haahaa,
S. K. KAMAIOPILI,
HE KUPUNAKANE ALOHA OLE
I KANA MOOPUNA
E Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha kaua: - E oluolu oe ina he wahi kaawale kekahi, no ke;a poomauao ia kolamu, e kau ae la maluna.
Ma ke kakahiaka Poakahi nei la 14 o Mei, ua hole aku la maua o Moses Moku i ka American Factors, Lts. No ka hookaa ana i ko maua anhau waiwai paa, a ninau aku la mua ia John Luis, e hiki moi ana paha ka lunaauhau i keia la@ Olelo mai la o John Luis aole maupopo ka hiki mai, no ka mea, aole hoolaha i kania e maopopo ai.
Ko maua olelo aku la no ia ia John Luis, e kelepona aku oe ia J. R. Yates o iho mai ana paha aole paha@ Ua kelepona hou aku la o John Luis, a loaa aku la no i kona rumi hana. Ua makemake keia mau kanaka e hookaa i ko laua uku aohau waiwai paa. Owai! Wahi a ka luna auhau. O Z. P. Kalokuokamaile ame Moses Moku. Aole pilikia waiho i ko laua f=dala auhau ia oe, a ka manawa a’u e hiki aki ai. Wiho na dala ia John Luis a pa@ ae la ka pilikia, e hele ai i ka loa kokoke elima me@e.
Nanea wale iho la no makou me ke Kapena Makai O. M. Kekuewa, ahiki ana no kau hoaoha Rev. John Keala.
I aku la au, loihi maoli keia ike ole ana o kaua, akahi no kaua a ike hou. Ko ia la i mai la no ia, i hele mai nei au e mar@ i kekahi mau mea; no ko makou wahi mai uei ke kane, he Kepani, a eia i Napoopo@nei ka wahine, a o ko makau akoa koa no hoi malaila, ninau aku nina@mai, owai la keia wahine, a olelo aku la au ia Mr. J. Keala, aohe wahine o Napoopoo nei la.
Paakiki mai la n@ o Mr. J. Keala, no Napoopoo nei ka wahine, a ua hele mai nei ke kane Kepani me ka puaa, ka pukela ai, ame na mea apau o pili ana no ka mare ana.
Ua li’uli’u no, oili hou mai ana ua wahi kaa nei. Aole ke Kepani mare wahine i kau mai, a haawi ke aloha i ka makua kahu o Kealia, e pii ana i ka hookaa auhau i ka banako, a hoi mai mare ke loaa ka palapala mare. A hala aku la ke kaa ike uku l@ au ua Naha ame Hoaki hunona a Moses Moku e kau ana iluna o ke kaa.
Olelo mai la o M. Moku ia’u @ia ka i kahi o Naha ka wahine, ua ike aku la au i kuu wahi hunona; a na hiki loa aku la au ilaila, ame Mrs. Annie D. Keohohou. I ko maua hiki ana aku, e noho ana kela Kepani e mare aku ai i ka wahine; a ninau maua i ka wahine o mare ai keia Kepani ia Mrs. Abbie Apana Naha Jr., auhea ka wahine e mare ai keia Kepai! Eia iho no hoi la. O keia kaikamahine uuku ihepa, e, auwe no hoi ka pepehikanaka o Naha e, he 10 paha makahiki a i ole 12; ma ka olelo a ke kuku wahine, he 12 makahiki.
I ko’u ike ana i keia hana i keia kaikamahine uuku, a he ihepa hoi, aole e hiki pono ke olelo; a ua @ke keia mau wahi@ i ke kipaku i he Kepani e ku a e hele, a nui loa mai la ua wahine a hookahi ka nuku like ana.
Ua haalele iho la au i keia wahine e kipaku nei i ke Kepani, a hele aku la au i ko Moku hale. Aole i liuliu ko’u hiki ana na wahi Kepani nei. Ninau mai la maua: O oo ka mea mare i ka wahine! Ae Maua olelo Naha, kola Naha olelo $10 mamua makana, pau kela mare $50 makana hou.
I ka hiki ana o Naha i kahi o ke kaikamahine, ame ka wahine ame ka lehulehu a hoakaka i keia mau mea, nui loa ka huhu o keia mau mea, nui loa ka huhu o keia poe, a olelo mai ia Naha, he pepehikanaka @areia. Aole ..Mr. (pUpy @ ka oe. A ua ike no oe he ihepa aole i mareiu.
Z. P. KALOKUOKAMAILE.
HOEHAIA HE WAHINE E KEKA
HI KEIKI OPIO.
Ma ka po o ka Poaono aku la @ hala, i hoea ae ai he wahine @ot@ Riko, nona ka inoa o Nasario Reverier no ka lapaauia mai maloko o ka halama’i o na poino ulia, i kau aku maluna ona, mamuli o kona hoehaia ana e kekahi kanaka opio, elike me kana hoakaka imua o nu makai.
Ma ka hoakaka a kela wahine imua o na makai, ua hoea aku kekahi kanaka opio e Archie N. Smith kona inoa no kona @, me ke ala ana ae o kekahi hoopaapaa mawaena o laua.
Oiai ka kela wahine e moe ana maluna o kona moe, ua hahauia aku la oio me kekahi eke i hoopiaia me ke kepau, me ka hoomaka ana o kela kanaka opio e holo, mahope iho o ka hoeha ana aku i kela wahine.
Ua hoike koke ia aku la ka lohe i ka oihana makai, no kela hana hooha, a iloko o ka hapalua hora mahope mai, i paa ai o Smith, i ka hopuia, ma kahi kokoke i Aala Paka, a laweia ae no ka halewai.
Ua ninaninauia o Smith no ka@ mea i hana aku ai maluna o ka @ hina Poto Tiko, a ma
ka olei@ ua ae okoa ae oia no kona pili @ @ hewa.
Na LETA I KII OLE IA MAI
AHIKI I MEI 26, 1923.
Aina, Chas. Keaweamahi. @
Ahuna, Henry K. Lilia
Akana, Emily H. Koawepuliko,
Haili, Andrew John
Haili, John Keliipuleole,
Hanawahine, Sol. Waipa
Hulu, J. K. Kepalino, Mrs. S.
Kaapuni, William Kila, Liilii
Kailiponi Mrs. Kupihea, David
Eva M
Kaualua, J. W. Mainauupo, Sam
Kauwe, Aaron Mahiai, Mrs. K@
Kahanolapua, Jo- ma;ewa
seph Makapo, Sa@
Kalei, Mrs. Hat- Makia, Robert
tie (2)
Kalei, J. Nawai, David
Kalulu, John Paauhuu, Eben K.
Kama, Frank Pahia Bishop
Kamakele, Char- Pihenui, William
lie Pinanou, Re@
Kamulea, Eliza- Puou, Margaret
beth H.
Kane, Wm. Puu, Mrs. J. K.
Kapuiani, Louis Waihoik@le.
Kawahau, J. H. George
Keonaona, Henry
E ninau mai ma na leta i @ hala ke ki@ mai.
D. H. MacADAM.
Lunaleia.
Eia no ke kupa’i nei na pal@ a na makamaka i hoouna mai ai no keia keena, no ka hoopukaia @ maloko o ke Kuokoa; ua hiki @ ke hoopuka koke ia aku ia ma@ @ lapala, no ka loaa ole o kahi @ wale o ka nupepa.
Ma Ke Kauoha
HOOLAHA KUAI O NA HOOLI-
MALIMA AUPUNI.
Ma kein ke haawiia aku nei @ hoolaha akea ma ka hora 1:00 p.m. Poalima, Iulai 6, 1923, ma ka puka mamua o ka Haleleka o Hanapepe, Hanapepe Kauai, maluila e kuai @ lilo ia aku ai ma ke kudala @ i ka poe koho kiekie loa malalo @ manao o ka Pauku 73 o ke Kanawai Kumu o Hawaii, na Pauku 348 @ 380 o na Kanawai Hooponopono H@ ia o Hawaii o 1015 ame ke Kan@ wai 143 o na Hoolimalima Laula o na apana aupuni mahope ae nei:
1. 1. Apana 12-A, na Apana K@ Laiki ame Kula o Hanapepe Hanapepe, Kauai, nona ka il@ aina o 4.59 eka, oi aku a emai mai pana. Uku hoolimalima haahaa, $100.00 o ka makahiki, e uku hapa-makahiki muaia.
2. 2. Apuna 12-B na Apana Kanu Laiki ame Kula o Hanapepe, Hanapepe, Kauai, aona ka ili aina o .90 eka oi aku a emi mai paha. Uku hoolimalima haahaa, $15.00 o ka makahiki e uku makahiku mua ia.
E kuai hoolilo ia aku ana na hoolimalima malalo o na kumu hoopa@ ame na kulana na Hoolimalima Luula Aupuni i hoopukaia e ke @ na o ke Komisina o na Aina Au@
Ua kaa aku ke kuai o na hoolimalima maluna ae malalo o keia @ kulana:
a. a. Manawa o ka hoolimalima @ makahiki pakahi mau Iulai 6, 1923 aku.
b. b. E kaa no ka hoolimalima @ kuai hoolilo ia aku ana e @ a ua i ka Apana 12-A @ o ke kuleana e okiia e ka @ aina i keia wa ke oo laiki ulu nei.
c. c. E uku no ka mea o lilo ai @ ka haule ana o ka hama@ ka uku hoolimalima hapa o kahiki m@ ame ka uku @ limalima makahiki hui @ na hoolilo apau o ka h@ ana ame na kaki e ae @ pili ana me @ @ ana i na hoolimalima i uku@
O ke kii palapala aina, e @ ana i na apana e hoolimalima @ aua ame ke ana o ka waiho @ @ kahi weiho o na palapala, a @ @ no ke ikeira ma ke keena a a @ Akena Hale Aupuni Kalana. @ Kauai a i ole ma ke keena @ Komisina o na Ainu Aupuni. @ Kapitala, Honolulu, T. H.
No na hoakaka aku i koe e @ ae ma ke keena o ka Hope-ake@ Mr. J. M. Lydgate. Hale Aupuni Kalana, Lihue, Kauai, a i ole ma @ keena o ke Komisina o na A@ Aupuni, Hale Kapitala, Ho@ T. H.
C. T. BAILEY
Komisina o na Aina Aupuni, Hanaia ma Honolulu, mal@ ke keena o ke Komisina o na A@ Aupuni, Iune 6, 1923. 6559-Iune 7, 21.
OLELO HOOLAHA.
Ke kauohaia aku nei na lala a@ o @ Ahahui Oiwi Hawaii o na Wahine, e uku ae i ke kakanoleio @ dala, Miss Helen M. Allen. @ kokua manawalea, o Mrs. K@ Kealoha ame Mrs. Mary Luj@ haalele mai i keia ola ana. He @ lala laua i kupono e hookoia @ na kauoha a ko kakou kumuka@ wai ame na kanawai.
MRS. H. W. KALEO.
Kakauolelo H. K. H. W. O. I: Honolulu, Iune 4, 1923- 6559-Iune 7, 14, 21, 28.
HOOLAHA LULU MANAWALEA.
Ke hoikeia aku nei ka lohe @ hoahanau apau o ka Hui Kok@ Hookuonoono o na Oiwi Hawaii @ keia e lulu koke mai i ka H@ Dala Manawalea no ko kakou @ hanau Joseph Keao Aki, i ha@ mai i keia ola honua ana mal@ na la he kanakolu mai ka man@ aku o keia hoolaha.
Ma ke kauoha,
B. N. KAHA@PUNA.
Kakauoleia M@ 659-Iune 7, 14.