Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 16, 19 April 1923 — HALAWAI AHAHUI EUANELIO. [ARTICLE]

HALAWAI AHAHUI EUANELIO.

La Hana 2 Poaono Aperila 7 (Koena mai kela Pule mai) Na Rcv. Edward Kahale i malama i ka hapalua hora liaipule, i kulike me ka hoakaka ma ka papa kuhikuhi hana, ma ka hora 8:30 a. m., kana kumuhana, aia ma ka buke 0 Epeso 6:11-17., "E aahu iho oukou i na kahiko apau a ke Akua 1 hiki ke kupaa i na Bana maalea a ke diabolo". Me kekahi kii i kauia ma ka papa eleele i hoakaka mai ai oia i na mea apau e pili ana i keia kumuhana, a he ku i ka naauao na wehewehe manao ana. I ka hookuuia ana o na hana o ia halawai haipule ua noho koke ka halawai hana a ka aha nakua ma ka hora.9 a. m., me ka lunahoomalu Rev. H. K. Poepoe ma ka noho. Ka hana mua o ia no ke kahea i na inoa o na hoa e hoomaka ana mai ka Ekaleaia mai o Kawaiahao, j a ho 28 ka huina o na lala o ka | aha i akoakoa mai ma ia manawa. Heluheluia ka moololo o ka halawai i hala a aponoia me na hoo j ponopono liilii. Na Rev. Wm. K. Poai, lunalioo» , malu o ke komite maluna o na hoiko kihapai i waiho he noi o kapaeia na ruln. Kokunia a aponoia ma ka ninau ana. Mamua o ka heluhelu ana moi o Rov. Poai i ka hoiko ua rula mua aku ka noho o waihol.i ka holko a ke komite o na hoiko

kihapal ahiki ma kahi o na hoike komite, a e hoonee muaia aku na hana a ka aha elike mo ka papa kuhikuhi hana. Na Rev. N. 8. Schenck i hoakaka i kekahi manao maluna o ka mea e pili ona i ke kokua ana aku a na okaleaia Hawaii ia Dinigula. Wahi ana ma kekalii hapa, he aupuni o Dinigula i aneaae eliko lea nui me ka mokupuni o eia nae ho hapalua miliona ka nui o na knnaka maloko o ia aupuni, he poe ilihun?, naaupo, a hoomanakii ka hapanui; ho koi ka i waihoia mai ia kakou e kokua aku ia lahui. Ua hooholola ma ke kau i hala e haawi na okaleaia i $3000 i kola ame keia makahiki no ko kokua ana i kela lahui. He alahele kana o ka hoakaka ana mai i mea e hilei ai i na ekalesia ko kokua no keia waihona, o ia hoi e hoahu kela ame keia ckalesia i leekahi huina dala maloko o kekalii pahu banako liilii a i ka manawa e makemakeia ai ia kokua ua makaukau no ka haawi ana aku, a he manaolana kona e hana ana na ekalesia apau o ka mokupuni o Aole e makaukau ana n& pahu banako ahiki i ka mahina o lune e hiki mai ana. Wahi hou ana $100 lulu a ka ckalesia o Anahola no Dinigula; he lehulehu na ekalesia pili kia o Oahu nei, aka, ma kona m-i--nao ina no ka hoahu liilii o kela ame keia i kekahi huina dala e makaukau ana no ka haawi ana i ka wa pono. Hoolohe ka aha i ka hoakaka manao a Rev. H. P. Judd maluna o ke kumuliana 12 ma ka papa kuhikuhi hana e pili ana i ka ninau, "Pehea e launa pu ai me na hoomana okoa loa ae?" Wahi ana ma ka hoomaka ana, elike me ka ikeia o ka laau ma kona hua pela no ka hoomana ma kana hana ame kona hopona. Ua nui ke kaumaha o kona uhane no ka lilo nui aku o na hoahanau o ko kakou hoomana Ahahuina i na hoomana e, aole hoohulihuli o na hoomana e ae i ka poe e hele auwana ana, aka, ua kii mai lakou e hoowalewale i na hoahanau o ka lioomana Ahahuina, lea poe i hoopaa ia lakou iho no keia aoao hoomana, a lawe aku, wahi ana ma ka hapa hope o kana manao: Na Rev. A. S. Baker kekahi mau manao hoakaka maluna o keia kumuhana; w'ahi ana, ma ka apana o Kalihi he mau wahine ke kaahele mau mai la maloko o ia apana me ke komo ana i kela ame keia hale a hoohulihuli i na hoahanau. Ma. ke kolu o ka pUle o keia mahina e haiolelo ana oia maluna o ke kumuhana i na hoomana like ole, 110 elima jto. Na Rev. Akimo kekahi mau manao lioakaka no kana 'i liana' ni mawaeiīa o na lahui Pilipino ame Korea ame na Hawaii ma Kahuku, mawaena o na Moremona. Na Rev. Wm. K. Poai -kekahi mau manao hoakaka maluna o keia kumuhana, a ma kekahi hapa o kana hoakaka ana ua hoike mai oia mai ku-e aku kakou i ka hana a na hoomana okoa mawaho ae o ko kakou hoomana, no ka mea malia na ka uhane no e hana mai nei iloko o lakou. Ua nui aku na manao waiwai i hoakakaia mai e keia mau keonimana ae la. llapaiia ka noonoo ana maluna o ke kumuhana 13 e pili ana i ke ola o ka Aha Paeaina e noho mai ana ma Kawaiahao ma ka mahina o lune e hiki mai ana, a hooholoia mai ka $25 a pii aku ka haawi a kokua a kela amo keia ekaleaia aole i paniia oluna, elike nie ka hooholo ana a ka aha mokupuni i hala. Hapaiia mai ka noonoo ana miluna o ko Kumuhana 14 ka elele a ka aha mokupuni i ka aha Paeaina, a ua hooholoia o ka lunahoowalu no ame ke kakauolelo o ka aha na elele a ka aha mokupuni ia aha e noho mai ana. Na Hoike Komite—Na Rev. J t P. Erdman, lunahoomalu o ke komite maluna o na palapala hoopii, i ka hoike elike me ia malalo nei: Kahuku, Apr. 7, 1923. Mr. Lunahoomalu:—Ke waiho aku nei ke Komite Ninaninau ame Palapala Hoopii i ka hoike malalo nei penei: I—Kc1 —Kc hoapono nei makou i ka hoopuka ana aku i laikini haiolelo no liookahi makahiki ia Frank K. Archer, P. D. Kellett, J. H. S. Kaleo, John K. Kauwalu, Lowell K. Kupau, T. A. Samonte, E. E. Centeno, U. Okumura, T. Sugimoto ame P. Racellis. O ke noi a John Capanos e laikiniia ua noonoo akahele loa kau komitc a ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i laikini haiolelo nona, no na kumu lehulehu, ahiki i ka halawai a keia aha iloko o ka mahina 0 Okatoba e hiki mai ana. 2—Ke apono nei kau komite i ka hoonoho ana aku ia Rev. J. K. Paele i Komite no ka ckalesia o Waikane, elike me ke noi i waiho ia mai imua o keia aha; pela hoi me ke noi a ka ekalesia o Ewa ia Rev. H. K. Poepoo i komite pu no ia apana; ke noi a ka ekaleaia o Wainnao ia Rev. Wm. K. Poai i komite no nft mahina eono wale no keia aponoia a»a a kola amo keia mau komito i hoiko ao la, e noho ai. 3—Ke npono pu aei i na palapala hoololi nme kn hookipa nna mai i na hoa no iaun na inoa malalo nei 1 mau hoa no koia ahahui: Rev. & P. Kaaia mai ka Ahahui Kokua mai o Maui; JamM Akimo mai ka ekale«ia Prc»b/tery o New

Brunswick, New Jersey mai, a e lilo laua i mau lala no keia ahahul niai keia la aku. 4—o ke noi a na Lunakahiko o ka ckalesia o Kawaiahao e poniia 0 Mr. Kaleo ke hoike aku nei makou aolo e haawiia aku ana ke apono ia noi i keia manawa, no ka mea, lie hana maa ia kakou ka poni ana aku i na kanaka no ka oihana kahunapule i ka manawa wale no a kekahi e hana ai ine ki maopopo o kana hana ana ma ke ano he mau kahunapule a i ole he mau mea hai euanelio paha. Ina ma keia mua aku, e apono ana o Mr. Kaleo i ke kahea a kekahi ekaleaia i kahunapule alaila, ke apono nei makou no kona poniia aku. s—Ke apono nei makou i ka Palapala kahea kahu a na ekalesia o Kahuku-Hauula ia Ecv. James Akimo i kahunapule, a e poniia ana oia ma ka la apopo. Ke waiho aku nei me ka haahaa, JHON P. ERDMAN, HENRY P. JUDD, EDWARD KAIIALE, Aponoia ka hoike. Palapala Kahea Kahu. Ua oluolu makou, ke anaina hoomana ma Kahuku ame Hauula Huiia i ka makaukau ou e Jamrs K. Akimo, ma ka oihana kahuna. A ma ko makou ike ana ia oe i kn manawa i hala ae nei, ko lana nei ko makou manao, e lilo auanei kou lawelawe ana iwaena o makou i mea e pono ai ko makou mau uhane. Nolaila, ke koi ikaika aku n.»i makou ia oe, e lawe i ka Oihana Kahu Ekalesia iwaena o keia mau Ekalesia; a na makou e kokua, hooluolu, a hoolohe "hoi ia oe iloko o ka Ilaku. A i kaawale ai oe i na mea e pilikia ai ke ola kino, ke hoomaopopo aku nei makou ia oe i na dala he $30.00, a makou e liookaa aku ai ia oe i kela ame keia mahina. Ke hooiaio nei makou i keia ma ke kakau ana i ko makou mau inoa malalo iho. Hanaia ma Kahuku i ka la 25 o Maraki, M. H. 1923. Hooia ia e ka Lunahoomalu, GEO. M. KAUAULALENA, Kakauinoaia e 25 mau hoahanau. Hoike a ke Komite o na Hoike Kihapai Kahuku Apr. 7, 1023. I. ka Lunahoomalu H. K. Poepoe ame na lala o kau aha; O kau komite i kohoia mai ai no keia hana ke waiho aku nei i hoike rlike me ia malalo nei: He 11 ka nui o na hoike kihap ii 1 komo mai i ka lima o kau komite a mailoko mai o keia mau hoiko i loaa ai ka ike i kau komite no keia"mau mea oiaio mali(fi6 nei pe'nei: Ekahi—Fa like ka malama ana a na kihapai apau i na anaina haipule no ka hoomana ana i ke Akua. Elua —Ma ka hoike kihapai o ka ekalesia o Kawaiahao ua ikeia keia mau mea ano nui eha, I—Na ua lunakahiko e hoomaikai i ko ke pa ame ko ke kiaha ma ka manawa e malamaia ai ka papa ahaaina a ka Ilaku. 2—Ke noi elala no ka hoomaemae hou ana ae i ka halepule o Kawaiahao. 3—E poni aku ke komite a keia aha ia J. H. S. Kaleo i kahunapule, oia no kekahi keiki a haiolelo i laikiniia a keia aha. 4 —Ka olelo hooholo ku-e i ka wehe akea ia o ka auwina la Babati no na hana hoikeike kiionioni ame kekahi mau hana hoohauoli e ae a pela aku. Ekolu—Mai ka lioike kihapai mai 0 Kaumakapili ua ikeia keia mau mea, o ia no ke ana 1 ka luakini i hana kapuluia ai ame ka hoomaemae hou ana ae ia luakini, nona na hoolilo i kohoia aneane i ka $3925, he mea pono ke loaa aku na 'kokua ana a keia aha. Eha—Mai ka hoike kihapai mai 0 ka ekalesia o Ewa, penei na mea 1 ikeia e kau komite no ka hooponopono hou ana i ka hale he mea pono e loaa aku na kokua a keia aha ia kihapai. Elima—Eia no ka ekalesia o Makua iloko o ka haawe o ka aie, a he mea pouo i keia aha e hoopau aku ia aie i ka wa pono. Eono—Ua hookuu aku ka Ekalesia o Waialua ia J. K. Kauwalu, ko lakou haiolelo i laikiniia, a ua noi mai e hoihoi hou ia ae ia ckalesia malalo o ka malama ana a ke komite o na ekalesia pilikia a keia aha. Ehiku—Ke kula Baibala ma na kihapai o Kahuku-Hauula ame Kaneohe. Ewalu —He noi mai ka ekaleeia mai o Kaneohe a hoopaneo keia aha e noho hou malaila i ke kau o Okatoba e liiki mai ana o ka 1923. Eiwa —O na hana kumau a na ekalesia, e laa ke komo kauhale' a malama halawai haipule, ana ka papa ahaaina a ka Haku, a pela aku, eia no ke hoomauia mai nei e na kihapai pakahi o keia aha. Umi —Maikai, maluhia, a holomua me ka piha ohohia na hana apau a na kihapai pakahi o keia aha. , Umi-kumamakahi—Ke nonoi mai nei no na ekalesia e hoomauia aku na komite kiai kihapai, oia o Ewa ia H. K. Poepoe, Waianao ia Wm. K, Poai, Makua ia H, K. Poepoe, Wtvikanc, ia J. K. Paelo, a na keia aha o noonoo. O keia no la na mea ano nul a kau komHe i iko a i hoomaopopo ai lanloko o n» hoike kihapai apau o kela aha a ke waiho ak» me ka haahau keia aha © apoao mai. ] Wm. K. Poal, J. 11. S. Kaleo, O. K.

[ Kihamahana, komite. Aponoia ka hoike mahope o ka noonoo liilii ia ana o ka hoike ma kahi e pili ana i ke ano hou i lawelaweia e ka ekalesia o Kawaiahao ma ka manawa e malamaia ai ka papa ahaaina a ka Haku. Na G. K. Kauaulalena i heluhelu mai i ka hoike a ke Komite Iloeueu i na ekalesia, ka mua loa o na hoike o keia ano i komo mai i ka aha iloko o na makahiki ekolu a eha paha i hala, oiai aole e kala i hoopauia ai keia komite mahope o ka waiho ana mai o ke kahu Kamau Ja hana. Hapaiia ka noonoo ana a ka aha maluna o ke kumuhana 18 e pili ana i ka hookohu ana i komite no na ekalesia kahu ole. O ka ekalesia o Waialua ka mua i noonooia mamuli o ka waiho ana mai o J. K. Kauwalu i ka malama hou ana ia ekaleaia. Noiia mai e waihoia aku ka ekalesia o Waialua i ke komite o na ekalesia pilikia a kokuaia mai e J. K. Kauwalu. Aponoia ma ka ninau ana. Noonooia kahi e noho ai ka aha, a mamuli o ke noi a ka ekalesia o Kaneolie ma o kona elele la ua hooholoia malaila e noho ai ma ke kau o Okatoba 3-4, o keia makahiki. Hapaiia ka lulu no na lilo o ka aha a loaa na (lala he umi-kumama-lua $12.15. He elua mau bila no na hoolaha iloko o na nupepa Advertiser ame Kuokoa no laua ka huina he $5.60; ua hookaawaleia ka uku o ke kakauolelo mailoko mai o keia huina a o ke koena no ka uku ana aku i na bila. Na Makua ma o kona elele la he noi, e aeia aku ia ekalesia e haawi ahamele maloko o ko kulanakauhale o Honolulu a aponoia. No ka Ewa noi ua hoomaluleia. na hana liou o ka ekalesia o Kau-1 makapili ua manao ke kahu o ia ekaleBia e hiki ana no ia lakou ke auamo i na hoolilo, a ina no ka hiki ole alaila hookoloia mai paha lee kokua ana aku a ka nui manu. No ka Kawaialiao noi ua aponoia a ua waihoia aleu na kela amo keia ekalesia e haawi i kana kokua, elike me ka hiki ia ekaleaia ke auamo. Ua hooholoia na ke kahu o ka ekalesia kalii e malamaia ai ka alia e hoomaopopo i na mea e pono ai ka alia, ma ke ano oia no ka lunahoomalu o ke komite malama ola. Na Hana Like Ole —Na J. P. Erdman he mau manao paipai maluna o ke kumuhana o» pili ana i ka pono 0 na keiki, o ka pulo o na keiki j aia iloko o Mei, a noi mai oia e kokua ka alia i ka pule ana no ka pono o na kamalii. Na Poai 1 noi mai e lilo i kumuhana a aponoia. Noonoo a hooholoia o J. P. Erdman James Akimo ame Ed. Kahale ke komite e launa aku ai me ka Ahahui Inter-Chureh Federation. No ka lioike malama ola o ka aha Jamcs Akimo ua hooholoia maloko o ka Hoaloha e ikeia ai, mamuli o ka Mr. Akimo lioakaka ua ulolohi loa ke komo ana mai o na dala ola iloko o kona lima, a un loaa ole he manawa nona e hana ai i kana hoike. Kauohaia ke kakauolelo e haawi aku i ka hoomaikai nui a ka aha. mokupuni i ka Ekalesia o KahukuHauula i huiia a ia Mr. Adams, ka lunahoohana o ka mahiko o Kahuku. Na Poai he hoakaka, he hana mau na keia aha ka lulu ana no ke kamaiki Kaahamokupuni Kupau, nolaila e malamaia ia hana i nei manawa. Noiia mai e hoopanee ahiki i ke kau o Okatoba, a hooholoia elike me ia. 1 Noho ka aha e hooloho ika haiolelo a Mr. Adams ma ka hora 11:30 i maluna o ke kumuhana "The life jof the Community". O keia kekahi haiolelo kuliu a waiwai nui; ua kukulu oia i kana kumumanao maluna o ka ninau a Kaina imua o ke Akua, "Owau anei ko kaliu o kuu kaikaina." a ua liana ma ka hora 12:15 p. m., lloko o ka hamumu o ke aheahe malie, ka liauoli I ame na manao ulumahiehie. O kekahi ia o na afia maluhia a holo- [ mua o na liana i lawelaweia. Noiia mai e hoopanee loa ka aha ! a noho hou ma Kaneohe ma ke kau j o Okatoba, 1923, a aponoia. Himeni ke anaina a hookuuia me ka pule a Rev. J. P. Erdman. J. K. NAKILA, Kakauolelo. .