Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 15, 12 ʻApelila 1923 — PAHUA KA MANAO O KEKAHI POE PILIWAIWAI KUONOONO [ARTICLE]

PAHUA KA MANAO O KEKAHI POE PILIWAIWAI KUONOONO

No ka manao paha o kekahi poe loea ma ka hana piliwaiwai, he poe kanaka i kapa ia lakou iho, he poe waiwai a he mau kanaka lawelawe oihana, o Honolulu nei, kahi e ohi nui ai lakou i na pomaikai, ma kela hana, mai koonei poe waiwai aku, f*hoea mai ai he ekolu poe kanakn no Honolulu nei, ma ka mahina aku nei o Haraki i hala, eia nae, ua poho wale ia mau manaolana o lukou, a huli hoi aku no Amenka, me ka puehu ana nae, o na dala a na ohua o ka mokuahi Los Angeles, o ka haalele ana iho ja Honolulu nei, i kela poe kanaka, i hiki aku ma kahi o ka ewalu kaukani dala. Ma ka la 2 o Maraki ka hoea ana mai o keia poe kanaka no keia ku-

lanakauhalo no I.ikou na inoa o R. L. Brooks, C. H. Harper, amo J. L. Asher. Ta lakou o ka hoea ana mai maluna o ka mokuahi Los Angcles, ua hoolimalima kela poe kanaka i kekahi mau rumi nani loa oloko o kekahi hokele maanei, me ko lakou noho hoola'i ana, ma ke ano he poe waiwai loa lakou, i hoea mai 110 Honolulu nei, 110 ka hoomaha ana, oiai nae, he okoa loa ka hana i i lakou i maleemake ai, a he okoa loa no hoi ko lakou kulana oiaio maoli. He poe waiwai no kekahi e noho ana maloko o kela hokele, nolaila ua hoowalewale mai la ua mau kanaka nei, i kekahi poe e iho, ma ka paani pep'a hahau ana, eia nae, aole he puni wale aku o kela poe, mamuli o ko' lakou heluhelu mua ana i kekahi moolelo i puka ae maloko o na, nupepa o keia kulanakauhale, e kauleo ana i koonei poe, e makaala loa, no kekahi poe piliwaiwai. Aia ka maloko o na pahulole o kela poe kanaka, he waiona a lakou i hoolako mua ai, a o kela iho la ka maunu, e hoowalewale ai i ka lakou mau pio, aka i ko lakou ike ana nae, ua poho wale ko lakou mau manaolana, ua hui hoi aku la no Amerika, maluna no o ka mokuahi Los Angeles. Ua hoolimalimaia na rumi maikai loa oluna o kela mokuahi e keia poe kanaka, me ka malama mau ia o kekahi mau anaina hoohauoli maloko o kela mau rumi, me ka nui pu o ka waiona e haawiia ana i ka poe a lakou e kono a ma ka oleloia, o ka poe nui wale no o ke dala, ke hui pu me kela mau kanaka. He manawa pokole wale no mahope iho o ka liaalele ana mai o ka mokuahi Los Angeles ia Honolulu nei, ua hoonanea ae la ua mau kanaka nei, i ka lakou hana piliwaiwai me ka pepa hahau, iwaena o kekahi poe ohua, a i ka elua o na la ma ka moana, ua pau hi'u a pau poo aku la kekahi poe waiwai mai na kane a na wahine, iloko o kela hana. Aole he maopopo iki i na aliimoku, kela hana piliwaiwai, oiai maloko wale no o na rumi o kela mau kanaka ekolu, e lawelaweia ai ia haoa, a ao)s no 3jol be maaawa e

haalele ai o ka poe e piliwaiwai ; ia mau rumi, ahiki i ka puehu . 0 ka lakou mau dala. Ma ke kakahiaka nae o ka 10 o Maraki, ua ike mai la kek , kanaka lawelawe oihana o Los . geles i ke kakekake o kekahi o loea piliwaiwai i ka puupepa hah a ia wa i hoikeia aku ai ka l 1 kekahi o na aliimoku, n i ki nana pono ana i ka puupepa hah ike ilio la. oia, i na hmia epa i naia maluna o kela ame keia pe 0 ia hoi, aole i hana wale ia ka puupepa, ma ke ano e maopi ai na pepa apau i ka poe piliw wai, aka ua hanaia he mau kui li loa, e hiki ai i kela poe piliwav ke hana elike me ko lakou mau j kemake iho. He elua ka mau wahine wai-p 1 lilo i mau pio na kela poe kana a ma ka manawa i haalele ai kekahi wahine i ka piliwaiwai a ua liiki aku ma kahi o ka $1 kona poho, ,i o kekahi wahine hoi, ma kahi o ka $1000 kona po He hookahi ka kanaka hana 1 otomobile, i puehu he $3400, a kanaka lawelawe oihana no Kil ko, ho $4000 kona poho, a ma k: o ka $1000 ke poho o kekahi a okoa aku. I ka manawa nae i loaa ai manao hoohuoi i ka poe i pue ma kela hana piliwaiwai, ua lawi aku la ka lohe e hoike i ke kape 0 ka moku, ma ke ano he poe 1 naka loea kela ma ka hana piliw wai, he poe kolohe, me ka pula ana i ka lehulehu. Ua kauohaia mai la lakou e ho aku iloko o ko keena o ke kapei 1 kinohi, ua hooie ua poe kana nei, aka mahope mai, akahi no ae, a ia lakou i hoea aku ai nolo 0 ka rumi o ke kapena, ua ikai na olelo i kamailioia mawaena lakou ame ke kapena, mo ko lak | hoole ana aole lakou he poe kolol eia nae, i ka manawa e makauki ana ke kapena e hoouna aku i k lekalapa ma ka uwea ole i ka oih na makai o Lob Angeles, o ka v ia o ua poe nei i ae okoa aku ai iko lakou hewa, me ka ae pn ai e hoihoi hou i na dala a ka poe poho, i lilo mai ia lakou. Ua nohopaa kela mau kanak maloko o ko lakou mau rumi, ahil 1 ko ku ana aku o ka moku ir Los Angeles, no ka maka'u o h j ehaia aku auanei lakou, e na k I naka a lakou o ka pulapu ana; | mahope o ka lele ana o na oht nouka o ka aina, i lele aku ai u | poe kanaka nei; eia nae i ka wu | loheia ae ai ka moolelo o ka lako mau hana piliwaiwai kolohe, u hoomaka koke na makaikiu e ho< kolo mahope o ko lakou meheu, Ima ka manaoia, iwaena o ka po piliwaiwai kolohe, o ka paa au i na makaikiu i ka hopuia ma Dei ver, o kela poe loea piliwaiwa; kekahi. Ma ka Poakahi iho nei t i hooholi ai ka aha Renate i ka bila hoono: Sabati me kekahi hoololi, i hakalii wale no i ke kakauinoa mai o k< kiaaina, o ka lilo no ia i kanawai a ina no kona vito i kela bil», alailii kaa hou iloko o ira hale a elun ka noonoo ana, no ka a'e ame ke apono i kela vito.