Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 15, 12 ʻApelila 1923 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T.H., POAHA, APERILA 12, 1923
E HELUHELU I NA KANAWAI AHAOLELO.
Ua kaa i ka Nupepa Kuokoa nei ka hoolaha ana aku i na kanawai i hooholoia e ko kakou ahaolelo e noho mai nei i keia manawa. a ke hoolahaia aku nei ua mau kanawai la, elike me kahi kaawale o ka nupepa, ma keia pule, a e hoomauia aku ana ka hoolaha ana, ahiki i ka wa e pau ai.
No ka pomaikai o na Hawaii, o ka makou e iini aku nei, e heluhelu nui ia keia mau kanawai, a i ole, e okioki i na pupepa, a malama aku ia mau kanawai, no ka mea aole loa he wa e ae. e loaa aku ai keia mau kanawai ma ka olelo Hawaii, o keia wale no. e puka aku nei ma ke Kuokoa.
Ma na makahiki ae nei i hala. ma na manawa e hoolahaia aku ana na kanawai ahaolelo maloko nei o ke Kuokoa, ua nui ka hoohalahala o kekahi poe heluhelu, no ka lilo o ia mau kanawai, i mea hoopiha nupepa. ua kapaeia ae na moolelo hoonanea, ka lakou mau mea i makemake mau ai e heluhelu i kela ame keia pule.
Aole he pololei o kela manao, no ka mea o na kanawai a ka ahaolelo i hooholo ai, he mea pono i na Hawaii ke ike, a hoomaopopo ia mau kanawai, i ole ai lakou e lawelawe; kekahi mau hana, mamuli o ka naaupo, a ike ole, eia ka auanei he mau hana ku-e kanawai ia; a o kekahi no hoi, pela iho la e loaa ai ka ike ia lakou, no na mea a na kanaka a lakou i koho ai, i poe kau i na kanawai no kakou.
He mea no nae na makou e hauoli nei, ka loaa pu ana mai o na hooia ana i keia keena, aia no iwaena o kekahi mau Hawaii, he poe i loaa na manao makee me ka iini nui no keia mau kanawai i hoolahaia ma ka olelo Hawaii, mamuli mai keia o ko lakou ike ole a maopopo ole i ka olelo Beritania; ua malamaia na nupepa i puka aku ai ia mau kanawai, a ua hanaia i buke’ o na Hawaii i hana pela, ua hoike mai lakou, i ko lakou makee i ka ike ame ka naauao, a o ka poe i hoohemahema wale, he poe naaupo lakou, me ka maopopo ole, i na kanawai o ko lakou aina iho.
Ke hoolahaia nei no hoi na kanawai ma ka olelo Beritania no ka pomaikai o ka poe ike ia olelo, a ua lilo i mea makemakeia e ka poe naauao, ka poe i loaa na manao makee e ike i na mea a ko kakou ahaolelo e hana nei, ina paha he mau kanawai maikai ka lakou i hana ai. aole paha.
O ka unuhiia ana o keia mau kanawai mai ka olelo Beritania mai, a i ka olelo Hawaii, aole ia i hanaia maloko nei o keia keena, aka ua hoolakoia mai na kope e ka mea nana i unuhi, mamuli o ke koho ana a ke kakauolelo o ke Teritore, o ka makou wale no, o ka hoolaha aku; nolaila ina he mau hemahema kekahi ma ka olelo, he mea liilii loa ia, o ka mea nui no, o ia ka hoomaopopo maoli ana i ka manao nui o ke kanawai.
O ka makou e kauleo aku nei i ka poe puni moolelo, e hoomanawanui mai, ina aole e puka aku ana kekahi moolelo a lakou i ohohia nui ai, aole no ka hoonele ana i na makemake o ka poe heluhelu, aka i loaa ai he wahi kaawale o ka nupepa, no ka hoolaha ana aku i na kanawai, a i kekahi pule okoa aku, e puka aku ai ka moolelo i haule, a hoomaluleia hoi kekahi moolelo, pela e hanaia ai i kela ame keia pule, ahiki i ka pau ana.
E kulike ole ana no paha ka manao o kekahi mahele o na makaainana, me ko na hoa o ka ahaolelo, ma o na kanawai la i hanaia, i wahi nae e loaa mai ai ka ike no ia mau kanawai, he mea pono e heluheluia me ka hoomaopopo i na kanawai, e hoolahaia aku ana i kela ame keia pule, a o ka oi loa aku o ka pono, e malama aku i na nupepa apau i puka ai na kanawai, i mau mea kokua mai, i ka wa e makemakeia ae ai, no ka hoopau ana i kekahi mau pohihihi, a mau hoopaapaa paha.
Aole he olelo ana no ka poe ike i ka olelo Beritania, ua hiki ia lakou ke heluhelu ina kanawai e pa’iia ana ma ke ano buke; aole no lakou ka keia pepa e hoeueu aku nei, aka no na Hawaii, i nele maoli ka loaa ana o ka olelo Beritania ia lakou, a i ole ina paha he wahi ike uuku no, aka ua nele nae ka hoomaopopo maoli ana i ka manao o kekahi mau huaolelo Beritania.
Elike no nae me na kau ahaolelo apau i kaahope aku nei, aia he mau hoololi kanawai i hanaia, he mau kanawai hou loa no hoi kekahi, pela no ma keia kau o ko kakou ahaolelo. he hookahi no nae alahele e loaa ai ka ike no ia mau kanawai, o ka heluhelu maoli no i ka nupepa, aole o ka heluhelu wale no ma na moolelo. a ma na meahou paha, a kapae na kanawai, me ka olelo iho, i ka hoopau manwa, i ka heluhelu ana ia mau mea, a i ole olelo iho paha, i ka hoopiha nupepa.
Ua pomaikai kakou na Hawaii, I ka aeia ana, ma ka olelo Hawaii kekahi e hoolahaia ai o na kanawai o ka ahaolelo, oiai nae, o ka olelo Beritania, ka olelo alakai ma Hawaii nei, ma na hana pili oihana. a pili kanawai apau; a oiai e hamama ana ka ipuka no na Hawaii, e heluhelu ai ma ka lakou olelo ponoi, i na kanawai, mai hoao kakou e hoowahawaha i keia pono nui; aka e olelo iho kakou, i ka laki, ame ka pomaikai, o ka haawiia ana mai o keia pono nui, i loaa ole i na lahui e ae.
Nolaila e hoomanawanui mai no e na makamaka heluhelu o ke Kuokoa. no keia manawa e hoopukaia aku nei na kar.awai ahaolelo; ina ua puka ole aku kekahi mau manao i kakauia mai i keia keena, no ka hoopukaia aku, a i ole, ua nele paha ko oukou ike ana mai i na moolelo, i kekahi manawa, aole ia mamuli o na kumu e ae, aka no ka loaa ole he wahi kaawale o ka nupepa, e hoopuka aku ai.
---------
KA HOLOMUA O KA HANA HOOPULAPULA.
Ma ka huakai makaikai a na hoa aku nei o ka ahaolelo no na aina hoopulapula o na Hawaii ma Molokai, ua ike aku lakou, i na hoailona hikimua o ka holomua, e ukali aku ana mahope o na hooikaika ana, a na ohana Hawaii kakaikahi e noho mai la ma Kalamaula, me ka nui o na manaolana, no ka hoea mai he manawa ma keia mua aku, e hoi aku ai he heluna nui o na ohana Hawaii, ma kekahi mau aina hoopulapula e ae, e weheia aku ana no ka hoopulapula ana.
O na hiona hikimua nae o ka holomua, a na hoa o ka ahaolelo i ike aku la, ame na malihini i konoia e na hoa o ka ahaolelo, aole ia malalo o kekahi kumu e ae, aka no ke komo kino ana o ke kane, ka wahine ame na keiki, e hooikaika ma ka mahi ana i ko lakou aina, me ka hoonaninani ole ae, a hookahikohiko paha; e hoolelepau ana i ka noonoo maluna o na hana apau i pili aku i ka aina,, me ka nana ole ae i ka la, a po paha, aka e hana ana elike me ka hiki, me kela noonoo hookahi wale no iloko o lakou, e loaa ka holomua, a e ohi hoi i na hua ohaha, o ka lakou mau hooikaika ana.
Ua hoike mai ka hana a kela mau ohana Hawaii uuku, i ko lakou papale ana i na olelo hooiloilo, a ka poe hoopuukahua, no ka holomua o ka hana hoopulapula; ua lawe mai hoi @ ke ano, i maa i keia lahui kanaka, i ke au kahiko, ma ka hooikaika maoli ana, me ka homanawanui ma ka hana, i wahi no lakou e pono ai; o keia iho la ka pohaku paepae o ka holomua; a e hoea mai auanei i ka hooiaioia ana, o na olelo a na hoaloha haole o kakou na Hawaii i olelo ae ai, maluna iho no o kakou, ke ko’iko’i o ka hana ana aku, i wahi e holomua ai ka hana hoopulapula i keia lahui kanaka.
E haawi ana na Komisina Home Hawaii, i na kokua ana i kela poe o kakou ma Kalamaula, elike me ka lakou i ike ai he pono; he mau kokua nae, e lilo ai i mau mea hoopomaikai mai, ke lawe maoli ae na Hawaii i ke ko’iko’i, o ka hoko ana aku i na mea apau i makemakeia no ka holomua, maluna o ko lakou mau poohiwi iho; elike me na mea i ikeia aku nei e na hoa o ka ahaolelo ma Kalamaula.
Aole no kela poe Hawaii e noho mai la ma na aina hoopulapula ma Kalamaula, ke nee la ka lakou mau hana imua, o ka ohi wale aku no koe i ka hua o ka lakou mau hooikaika ana; aka no ka poe o kakou e noho nei ma ko lakou mau wahi iho, e noonoo nei, e hoi aku a noho ma na aina hoopulapula e weheia aku ana ma keia mua aku, me keia manawa no hoomakaukau e, koho me ka manaopaa, i ka hoea ana mai i ka wa kupono, ina no ke aponoia mai o na palapala noi, alaila ku ae me ka maloeloe, a haalele iho i keia noho hoopiliwale ana, a hoi aku ma kela noho ana o ke ano kuokoa, e poho ole ai na hooikaika ana.
Aole a kakou noonoo ana iho, i ka lawe ana i na aina hoopulapula ma keia mua aku, e noho no kekahi mea, e imi dala ma kekahi wahi, a e waiho mai no ka aina hoopulapula, malalo o ka hana ana a kekahi mea i hoolimalimaia aku, aole he pololei o ka noonoo o kela ano, a aole no he kupono o ka poe o kakou i loaa ia ano manao, e komo ai ma ke noi ana i na aina hoopulapula; no ka mea e hooleia ana lakou e na Komisina Home Hawaii.
Aole no i nele ka halawai ana me kekahi mau pilikia i kinohi o ka noho ana aku ma na aina hoopulapula, he mea mau no ia ma na hana apau, aka nae, ma ka hoomanawanui ana i ka hana, me ka hoao mau ana e hoemi i na hoolilo ma ke ana haahaa loa, e uumi ana i na makemake i kekahi manawa. e pale ana hoi i na hoowalewale, e umeia aku ai ka noonoo me kekahi mau hana e hoopilikia mai ai, a e hoopalaheha ai paha i na hana maluna o ka aina, pela wale no e ukali mai ai ka holomua ma na lawelawe hana ana apau, no ka pono o ka hana hoopulapula.
Ua hele aku na hoa o ko kakou ahaolelo e ikemaka no lakou iho i na ohana Hawaii Kakaikahi e noho mai la ma Kalamaula, ua hoi mai lakou me na manao mahalo, no na mea a lakou i ike ai, no ke kokua ana mai elike me ka hiki, no ka pono o keia hana, ma ka lawelawe aaa mai i kekahi mau hooponopono ahaolelo, e waeleia ae ai ke alahele a malaelae, ma na wahi i ikeia ka pilikia, malalo o ka hana hoopulapula.
---------
E A’O NUI I KA IKE MAHIAI.
Ke manao nei keia pepa, o na hoolala ana a ke komita hoonaauao o ka hale o na lunamakaainana, e hoolilo i ke Kula o Lahainaluna, i kula a’o mahiai, malalo o ka hoomalu ana a ke Kula Nui o Hawaii, o kekahi kela o na manao kupono loa, e pono i’o ai, e hookaokoaia he kula o keia ano.
Ma ka hana hoopulapula i ka lahui Hawaii, aole he hana oi ae o ke kupono iloko o keia manawa, mamua o ka ike mahiai; no keia kumu, a no na kumu lehulehu no hoi, i kupono loa ai kela manao, e hoolilo ia Lahainaluna i kula a’o mahiai kahi o na keiki opio e hoomakaukau ai ia lakou iho, ma na mahele like ole o ka oihana mahiai ame hanai holoholona.
Ua hala na la o ko Hawaii nei poe, i malama ai i na rula o ke kanu ana i na meakanu elike me ka na kupuna o keia lahui kanaka, aia i na meakanu elike me ka na kupuna o keia lahui kanaka, aia i na meakanu elike me ka na kupuna o keia lahui kanaka, aia no he mau rula ano nui iloko o ka lakou kanu ana i na meakanu, o ia mau rula nae, aole he malama o na Hawaii i keia manawa, me kela mau ike, noluila o ke alahele wale no ihamama i keia au hou, o ia no na ike e a’oia aku ana ia lakou, e na loea mahiai ame hanai holoholona.
He nui ka waiwai ame ka pomaikai o ka ike mahiai, aole wale no, no na hana hoopulapula i ka lahui Hawaii, aka no ka pono o na oihana ano nui o kakou, e kakali mai la i na kanaka opio, i loaa ka ike ma kela mau oihana, e lawe ae i kekahi mau kulana ano nui, e hoea mai ai i ka wa a kakou e hoohewahewa ole ai ke olelo ae, ua pomaikai maoli o Hawaii nei, no keia ike ano nui.
Aia maloko o ke Kula Nui o Hawaii, na kumukula loea ma na oihana like ole, ina no ka hooholoia he kanawai, e hoolilo ana i ke Kula o Lahainaluna i mahele no ke Kula o Hawaii, e hoolakoia aku auanei na keiki apau e komo ana ma Lahainaluna i na ike mahiai, elike me ia e loaa nei i ke Kula Nui Hawaii; keia ike, nana i hapai ae i kekahi poe kanaka opio o kakou, i hookuuia mailoko mai o kela kula, ma na kulana ano nui iloko o ka oihana mahiko, ame ka hana halakahiki i keia la; he mau ike hoi, e kokua nui mai ana ma keia hana hoopulapula, e hooiia ae ai ka maalahi, a e hoonuiia mai ai na pomaikai, ma na hana mahiai apau.
_____
Ua maikai maoli keia ano hou o ka hoponoponoia ana o ka holo ana o na kaa uwila i keia manawa, ua oi aku ka maalahi o na alahele o kela mau kaa e holo ai, me ka hopomaikaiia aku o kekahi heluna nui o ko Honolulu nei poe; o ka pilikia wale no a makou i ike, o ia ka hookaokoa ole ia o ke ano o kekahi kaa mai kekahi mai, i maopopo ai i ka poe ike ole i ka heluhelu i ka olelo Beritania ame Hawaii. I ke ku ana o kekahi mea ma ka makeke kuai i’a e kakali i ke kaa o Kaimuki, ina aole ona ike i ka heluhelu ana i ka olelo Beritania, a olelo Hawaii paha, he hana pohihihi loa nona, ka ike ana i kona kaa i makemake ai, mamuli o ka like loa o na kaa o Waikiki, Kaimuki, ame ke alanui Ema, oiai he hookahi no alanui a kela mau kaa e holo ai, o ia ke alanui Moi. Ina paha e hookaokoaia ke pena o kela mau kaa, aole loa he wa e kuhihewa ai na ohua, no ka mea ua kaokoa ae ke pena o ke kaa o ke alanui Ema, mai ko Kaimuki ame ko Waikiki kaa mai. No ka hui kaa uwila nae keia kuleana, o ka ke Kuokoa nei wale no, ka hoakaka ae, i kekahi pilikia, i hoomaopopoia , iwaena o ko kakou mau hoa lahui ike ole i ka heluhelu aku i na papa inoa e kau ana maluna o na kaa uwila.
_____
Ma kekahi manawa aku nei i hala ua hopukaia aku kekahi meahou, i kakauia mai e kekahi o na makaainana o Kaneohe, Koolaupoko ae nei, no ka hoike okoa ana ae o kekahi makai o Kaneohe, no kona lawe i na dala ki-pe; ua lilo nae ia hana ma ka aoao o kela makai, elike me ka hoike i hoea mai i keia keena, i kumu e koiia aku ai, e kona poo ma ka oihana, e waiho mai i ka noho makai ana, a ua waiho i’o aku oia i ka noho makai ana. Ina he oiaio kekahi iloko o na hoakaka a keia makai, ke manao nei keia pepa, he mea pono e hua’iia ae ia mau mea oiaio i ke akea, ma ke komo ana aku o na luna oihana i kuleana i na hana a ka oihana makai, a ninaninau pono; a e hookauia aku hoi na ahewa ana maluna o na makai apau e ikeia ana no ko lakou hewa, elike ae la me ka mea a keia makai o ka hoike ana ae nona iho.
Nuhou Kuloko
Ma ka hora elua o ka auwina la o keia Sabati iho, Aperila 15, e noho ae ana ka halawai a ke Kalapu Demokarata o ka mahele 20, apana elima ma ka hale paumawai o Kalihi.
_____
Maloko o ka Hale Misiona Memoriala, e akoakoa ae ai na mamo a na misionari mua o Hawaii nei, elike me ka hana maa a kela mau mamo i na makahiki apau, ma ka auwina la o keia Poaono iho, Aperila 14.
_____
E alawa ae e na lala o ka Ahahui Hale o na Alii o Hawaii, e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, no ka halawai kumau, e malamaia ana maloko o ka Halehui Phoenix, ma ka hora elua o ka auwina la o keia Sabati iho.
____
Mahope iho o ke kaama’i ana no kekahi mau pule ae nei i hala, i pauaho mai ai ka Rev. Father Mathias Limburg, kekahi o na kahunapule Kakolika kahiko loa, i keia ola ana, maloko o ka Halema’i Moiwahine, ma ka wanaao o ka po Poakahi iho nei.
____
No ka haawi ana aku i na kokua ana, i na keiki makua ole ame na wahine kane-make iwaena o kona mau lala ponoi iho, e haawi ana ka Ahahui Lunalilo o na Wahine, he ahamele maloko o ka Halekeaka New Princeness, ma ka po o ka la 7 ame 8 o ka mahina ae nei o Mei.
____
Ma ka paka kinipopo o Kamoiliili ma ka hora elua me ka hapa o ka auwina la o keia Poaono iho, e malama ae ana na puali like ole o ke Kula Kiekie McKinley, he mau hana hoikeike hookuku, me ka lilo o ke kiaaina ame na hoa o ka ahaolelo, i mau malihini hanohano ma ia la.
____
No ka nana ana ame ka makaikai ana i ka palekai o Nawiliwili, Kauai, i holo aku ai na hoa o ka aha senate no Kauai, ma ka po o ka Poalua iho nei, nolaila, aole i noho ae ke senate ma nehinei, ahiki i keia kakahiaka, ma ka manawa i huli hoi mai ai na senatoa i hala aku no Kauai.
____
Ma ka halawai a ka Ahahui o na Haumana o Kamehameha o ka malama ana ae ma ka po o ka Poakahi iho nei, i noonooia ae ai kekahi kumuhaua, o ia ke noi ana aku ia Mr. Givens, o ka hookohuia ana iho nei i kahukula nui no ka papa hoonaauao, e lawe ae i ka noho peresidena ana no na Kula Kamehameha, ma kahi o Mr. Webster, i waiho mai i kela kulana.
------
NA MARE
Alexander B. K. Leslie ia Vietoria Hore, Mar. 31.
Samuel Meheula ia Lucy Ani, Apr. 2.
Tenouye Wolfe ia Margaret Lihau, Apr. 4.
James Kaai ia Lucy Hoopai, Apr. 5.
Ernest Newton ia Leinaala Kealoha, Apr. 7.
_____
NA HANAU
Na James I. Kaai ame Elsie Simeona he kaikamahine, Mar.31.
Na John Makua ame Alice Ohikapali he keikikane, Mar. 31.
Na Thos. Ed. Wise ame Emily B. Wilkins he keikikane, Apr. 1.
Na Charles N. Kippen ame Elsie Crowell, he keikikane, Apr. 2.
Na Harry Napuhale ame Victoria Apana, he kaikamahine, Apr. 4.
Na Simon Chen Chong ame Annie H. David, he kaikamahine, Apr. 4.
Na Solomon H. Saffrey ame Adeline Cummings he keikikane, Apr. 7.
Na Lei Waiwaiole ame Becky Peters, he keikikane, Apr. 7. Na Fred Kalilimoku ame Carrie Kila, he keikikane, Apr. 7. Na David K. Sheldon ame Charlotte Mossman, he kaikamahine, Apr. 7. Na Eddie Chas. Bruns ame Mary Ann K. Palakahuki, he keikikane, Apr. 9.
-----------
NA MAKE.
Helen L. Isenberg, ma ka Hokele Moana, Apr. i2.
Julia Nuole, ma ke alanui Kalihi, Apr. 3.
Annie Lei Kupihea, ma ke alanui Mattock, Apr. 3.
Valetine Bradgon, ma ka Halema’i o Kahauiki, Apr. 3.
Mary M. Kapaki, ma ke alanui Mokauea, Apr. 5.
Saffrey, he bebe hanau hou, ma ka Home Kapiolani, Apr. 7.
Opupele Levi, ma k aHalema’i Moiwahine, Apr. 8.
William Moku, ma ka Halema’i Moiwahine, Apr. 7.
John L. Benito, ma ke alanui Nuuanu, Apr. 7.
Nuhou Kuwaho
MT. GILEAD. Apr. 4.—Ua kuaiia e ka Peresidena Harding kona wahi i hanau ai, he aina hanai holoholona maloko o ke Kalana Morrow, kahi ana i hoohala ai i kona mau la opio me na wawae olohelohe. O kana hana i hoolala ai e hoolilo i kela wahi i kahua paani golf a e hoolilo ia wahi i home nona no ke kau wela.
____
BELGRADE, Apr. 4.---Ua hoikeia mai ia@i ma na lono kelekalapa mai Scutari, Albania mai he lono e hoakaka ana no ka hooholo ana o ka ahaolelo Albanian Mossulman ma Titano e ku-e aku i na kanawai a ka moi a e hoopau loa i ka mare lehulehu ame ka hoopaa mau ana o na wahine i ko lakou mau helehelena me na uhimaka.
____
NU IOKA, Apr. 9.---Ua hookahuaia e Miss Alma Cummings kekahi moolelo hou loa iloko o ke ao ma o kona hoomau ana i ka hulahula no na hora he 50. Elua mau huihimeni me na meakani ame ehiku mau kanaka hookani pila i luhi a hoopau i ka hookani ana i na leo hulahula nona, a wahi ana aole ka oia i uhalu iho.
____
ALEXANDRIA, La., Apr. 4.---He umi-kumamaha poe i ikeia ua make a he kaau aku poe hou i hoehaia iloko o ka manawa e pa an aka makani ikaika, ke Tonedo, maluna o ke kulanakauhale Pineville, ma kahi kokoke mai ianei i keia la: Ma ke kohoia aia makaena o ke 50 ame 60 mau hale i hina i ka makani a i ole nahaha liilii. O kekahi o ka poe i eha a i hoikeia mai ianei aia iloko o ke kulana pohihihi no ke ola hou mai.
____
LOS. ANGELES, Apr. 10.---Ua haawiia mai e ka aha hookolokolo o na hihia hoohalahala he olelo hoohoolo i keia la o Herbert Wilson, he kanaka haieuanelio mamua a he kanaka hoi i hooiaioia ae ka powa ana i ke kaa laweleka, a he mea pepehikanaka pu e pono oia e hoopa’iia a pau ke ola maloko o ka halepaahao, elike me ka olelo hooholo a ka aha hookolokolo malalo nana i hoolohe mua i kona hihia.
_____
PAAIA KA ONA O KE KAA NO KONA NINAUIA AKU.
____
Ma ka auwina la o ka Poakahi nei i hopuia ai o Henry Seymore, ka ona o ke kaa otomobile i hooku’i ai ia S, Maeda, ke keiki Kepani, ma ke kakahiaka Sabati a i lilo ai i kumu nona e make ai, e ke Kapena Makai Bob Lilis a hoopaaia ae i ka halepaahao o ke kalana ma ka halewai no kona ninaninauia aku.
He lehulehu ka poe i ikemaka i kela hooku’iia ana o Maeda i ninaninauia a ma ka lakou olelo ua hiki ia lakou ke kuhikuhi pololei ae i ke kalaiwa o ke kaa e kalaiwa ana i ke kaa ma ka manawa o ka loaa ana o kela ulia ina no kona loaa aku. Ma ka hoakaka a Seymore imua o na makai, ma ke Sabati nei ua haalele oia i kona kaa ma kona home ma ke kihi o na alanui Moi ame Punahou ma ka po Poaono a hui pu aku la me kekahi mau hoaloha ona ma ka hele ana i ka holo kaa lealea. Iaia i hoi mai ai i ka hale ma ke kakahiaka Sabati ae i nana aku ka kona hana ua lilo kona kaa a hoike koke ia ae ia aihueia ana i ka oihana makai. Ma ka huliia ana aku o ua kaa la loaa aku ma ke kakahiaka Sabati e ku ana ma ke kihi o na alanui Ena ame Kalakaua.
Ma ka auwina la o ka Poakahi nei i kanuia ai o Maeda. O ke kalaiwa o ke kaa otomobile i hooku’i ai iaia aole i loaa a ke huliia mai nei no nae e ka oihana makai. He kanaka opio o Maeda i makemake nui ia e ka poe i kamaaina iaia, no ia kumu ma kona manawa i hoolewaia ai ua lehulehu na hoaloha ona i hele ae ma kona hoolewa.
Mahope o ka hooku’iia ana o Maeda ma ke kihi o na alanui Kula ame Waikahalulu, ma ke kakahia ka Sabati, ua hoomau aku la no ke kalaiwa o ke kaa i ka holo ana me ka haalele ana iho ia Maeda iluna o ke alanui. He keiki o Maeda i noho hana a i mahalo nui ia e kona mau hakuhana John Effinger a no kekahi mau makahiki lehulehu i kaahope aku kona noho hana ana me ia, a wahi a Effinger ina i loaa koke na lapaau kupono ana ia Maeda i ka wa pono ina no aole oia e make. Me ka nawaliwali loa o Maeda i laweia aku ai i ka Halema’i Moiwahine no ka nui loa o ke kahe o ke koko, ua hoao na kauka apau e hoopakele i kona ola ua hiki ole nae.
Ke hooikaika mai nei no ka oihaua makaiki i ame na makai o ae o loaa ko kalaiwa o ke kaa otomobile i hooku’i ai ia Maeda.
NA HANA O KA HALE.
La Hana 36
Na bila hou i hookomoia ae i ka hale ma keia la:
B. H. 328—E pili ana i ka palapala hookuu kino o kekahi paahao.
-------Na ke komite hookolokolo.
B. H. 329---E pili ana i na kiure ame ka hookolokolo ana a na kiure.
-------Na ke komite hookolokolo.
B. H. 330---E pili ana i na hihia kivila.---Na ke komite hookolokolo.
B. H. 331---E pili ana i ka aha kiekie teritore.---Na ke komite hookolokolo.
B. H. 332---E pili ana i ka hoohanaia ana o na alaloa e na kanaka e hookumu ana i na hana e pono ai ka lehulehu. –Muller.
B. H. 333---E hookaawale ana i haawina dala no ke alanui a i ole na alanui maloko o ka apana o Kona Hema, Hawaii.---Aona.
B. H. 334---E hookaawale ana i haawina dala no ke alanui a i ole no na alanui o Kona.---Aona.
B. H. 335---E pili ana i ka mana hookolokolo o na aha apana.---@
B. H. 336---E pili ana i ke ao ana a ka aha i na kiure.---Vitousek.
B. H. 337---E pili ana i ka hoopii kivila.---Vitousek
B. H. 338---E hookaawale ana i uku laikini makahiki no kekahi mau oihana e lawelaweia ana maloko o ke Teritore.—Hussey.
B. H. 339---E hoopau ana i ka Pauku 2 o ke Kanawai 242 o ke kau o ke Kanawai 242 o ke kau o 1921.—Fernandez.
B. H. 340---No ka hooponopono ana i kulana maemae o na halehana a puhi palaoa.---Anderson.
B. H. 341---E pili ana i na manawa koho baloka.—Anderson.
B. H. 342---No ka haawi ana i manawa no na kanaka e hana ana maluna o na mokuahi e hele ae ai e koho baloka.—Fernandez.
B. H. 343---E pili ana i ke aupuni kalana.—Vicars.
Olelo Hooholo
H. J. R. 2---He olelo hooholo keia e koi ana e lilo ka pua Aloalo i hoailona pua no ke Teritore.—Na Wilder keia olelo hooholo i hookomo ae no ke komite o ka oihana mahiai.
Holo ma ka heluhelu ekolu ana na B. H. 208, 201 302, ame na B. S. 64 ame 68, hoopaneeia mai ka noonoo a hooholo ana maluna o ka B. H. 218 ame 287 a ka Poaha, Aperila 5, a o ka B. H. 189 a Aperila 9.
Na Palapala
Mai ke senate mai he palapala e hoakaka ana no ka holo ana o ka B. H. 160, a e hoouna mai ana i na B. S. 43, 75, 93, 104, 113, 114, ame 117, a e hoakaka pu mai ana i k@apono ana o ia hale i ka hoololi a ka hale i hana ai maluna o ka B. S. 68.
Holo ma ka heluhelu elua ana no B. H. 83, 290, 297, 321, 50 261, ame na B. S. 65, 37 ame 88.
Moe ma ka papa na B. H. 187 ame 292.
___
NA HANA O KA HALE
La Hana 37
O keia malalo nei na bila hou i hookomoia ae i ka hale ma keia la.
B. H. 344---E pili ana i na aha hookolokolo kaapuni.—Na ke komite hookolokolo.
B. H. 345---E pili ana i ka hoahu ana i na dala maloko o na banako.—Lowrey.
B. H. 346---E hoakaka ana no na manawa koho baloka.—Viears.
B. H. 347---E pili ana i ka poe oki lauoho a kahi umiumi.—Pedro.
B. H. 348---He kanawai e hoakaka ana no ke kahua aina ma Hilo no ka makeke Kalana.—Pedro.
B. H. 349---No ka hoolako ana i auhau pakui no ke kukulu ana i makeke kalana maloko o ke kulanakauhale o Hilo, Kalana o Hawaii.—Pedro.
B. H. 350---E hoakaka ana no ka hana ana i alahaka mai ka Mokupuni mai o Mokuola a i ka aina nui e pili kokoke ana.—Pedro.
B. H. 351---E pili ana i ka hookuu ana i ka auhau o na alanui kaaahi.—Filler.
B. H. 352---E pili ana i ka hookahua ana ame ka malama ana i kekahi ano o ka hooponopono ana a na akena o ka oihana mahiai kalana.---Auld.
B. H. 353---E pili ana i ka hoopii kanisi ana i ka poe i hoopomaikaiia e ke aupuni.---.
B. H. 354---E pili ana i ka hoopaa ana i na inoa o kekahi mau moku i hoohanaia maloko o na kai o ke Teriritore.---Fernandez.
B. H. 355---E pili ana i ka hookapu ana i ka hoopukaia o kekahi mau laikini i ka poe hookaa auhau haule hope.---Fernandez.
B. H. 356---E hookaawale ai i kekahi haawin adala no ka halihali ana i na keiki kulana maloko o ka Apana Kohn Lunamakaainana Elua no ka manawa kula e pau ana i Dekemaba 31, 1923.---Miller.
B. H. 357---E pili ana i na uku laikini, na hoopa’i ame na loaa e ae e pili ana i ka lawe ana, ame ka hoolilo ana ame ke kuai ana i na i’a muhee.---Wilder.
B. H. 358---No ke kokua ana ia John A. Hughes.---Fernandez.
B. H. 359---E pili ana i ka hoopii kanisi.---Pedro.
B. H. 360---E pili ana i na waapa lawai’a a e hoakaka ana i laikini no ia mau waapa.---Wilder.
Holo ma ka heluhelu ekolu ana na B. H. 50, 218, 264, 290, 293, 297, 321, ame na B. S. 23, 37 ame @5, a o na B. H. 283 287, ame ka B. S. 88 ua hoopaneeia mai ka hooholo ana a ka Poakahi nei.
Holo ma ka heluhelu elua ana na B. H. 130, 191, 328, 229, 330, ame 331 ame H. J. R. 2; pela hoi me na bila senate 16, 22, 53, 69, 78, 81 ame 83.
Moe ma ka papa na B. H. 129, 170, 230f@ 241 ame 296.
Apono ka hale i ka hoike a ke komite kukakuka maluna o ka B. H. 122.
La Hana 38
B. H. 361---E hookapu ana i ke kuaiia o na io holoholona ame ka ia ma na makeke.---@
B. H. 362---He bila e hoakaka ana no ke okimare.---Na ke Komite Hookolokolo.
B. H. 363---E pili ana i ka hoolilo ana aku i ka aina a i ole kekahi waiwai paa maluna o na alaloa, ala nui a ala eilii.---Auld.
B. H. 364---I haawina ddala @@@ kokua ana I kekahi jpoe @@@ mea e pili ana I ke alawai @@@ Waikiki.---Cunha.
Na Olelo Hooholo
H. J. R. 3.---E hookumu @@@ komisina no ka hoomakauka @@@ I hoike maluna o na kanawai @@@ ponopono hou ia.
Na Palapala
Mai ke Kiaaina mai he pa@@@ e hoakaka ana o na B. H. @@@ 66 I vitoia ai eia a I aeia @@@ na hale elua o ka ahaolelo @@@ Kanawai 22 ame 23.
Holo ma ka heluhelu ekolu @@@ na B. H. 130, 328, 329, 330, 331@@@ na B. S. 22, 53. 78, ame 83.
Na Olelo Hooholo
Holo ma ka heluhelu ekolu @@@ ka H. J. R. 2 e hoolilo ana @@@ pua aloalo I pua hoailona @@@ teritore, a pela me ka H. J. @@@ ka olelo hooholo hui a ka hale @@@ ana I ke kiaaina e hookohu ae@@@ misina o elima lala a e ikei@@@ ka inoa ke Komisina Kulan@@@ hale o Hilo.
Holo ma ka heluhelu elua a@@@ B. H. 334, 288, 281, 205, 24@
Moe ma ka papa na B. H. @@@ 277, ame ka bila kanawai a H@@@ e noi ana I uku hoomau no C. S. Stibbard.
La Hana 39
Na bila hou I hookomoia ac @@ka hale ma keia la.
B. H. 365---E pili ana I na a@@@ loaa makahiki.---Lowrey.
B. H. 366---E pili ana I ka lawai’a ana am eke ano o ka hana @@a e loaa ai ka i’a.---Wilder.
B. H. 367---E hoakaka ana n@@@ kahi auhau pakui maluna o na h@ hoopaa ola (inisua) ame kekahi @@@ hui e ae.---Viears.
B. H. 368---E hookaawale ana i $75,000 no ka kahi hou e hanaia ai ke alanui Waianuenue ma Hilo.___Vicars.
B. H. 369---E hookaawale ana @ $3000 no ka hoonui ana ae I ka @alekoa o Honomu, ma Hilo Hema.---Pedro.
B. H. 370---E hoakaka ana I ka auhau pakui maluna o na loaa makahiki o na hui.---Ferreira.
B. H. 371---E pili ana I ka ukuhana o na imahana e hana a @ ma na alanui aupuni.---Ferreira.
B. H. 372---E pili ana I na ukuhana o na lunakanawai apana ame kekahi mau kakauolelo.---Meheula.
Holo ma ka heluhelu ekolu ana na B. H. 131, 240, 281, 287, 288, 295, 344, ame ka H. J. R. 1; hoopane@a mai ka heluhelu ekolu ana I ka B. S. 81 a ke kakahiaka Poalua nei.
Holo ma ka heluhelu ekolu ana na B. H. 313, 294, 319, 337, 327, 275, 345, 362.
Moe ma ka papa na B. H. 324, 106, ame ka B. S. 117.
Aponoia ka hoike a ke komite kukakuka o ka hale maluna o na B. H. 111 ame 112 ame ka B. S. 35 me ke apono pu mai o ke senate ia hoike a ia komite.
Mai ke senate mai he palapala e hoakaka ana no ka holo ana a na B. S. 76 103, 112, 73, 123, 124 ma ka heluhelu ekolu ana a ia hale ma ka Manawa o ka hoounaia ana @@@ o ia mau bila I ka hale o na lunamakaainana.
____
NA HANA O KE SENATE
La Hana 36
Aohe mau bila hou a ke sena@@ ma keia la:
Ma ka manawa i hapaiia ma@@@ ka noonoo ame ke koho ana malua@@ o ka bila haawina no ma kula @@ kaa ka hapanui ma ka aoao e @@@@ ana i ka bila a he elua wale @@@ ka aoao ku-e, oia o Senatoa Jarret ame Ahia.
Holo ma ka heluhelu ekolu @@@ ka B. H. 135 mahope o ka hooi@@@ ana e ke senate. O keia ka l@@@ hoakaka ana o na kumukula @@ nauia maluna o ka lepo o Haw@@@ ke haawiia ka pono mua e ko@@@ ai i kumukula mamua ae o na k@@@ kula mai na aina e mai, i like @@@ hoonaauaoia ana a i loaa h@@@@ kulana like ma ka makaukau @@@ ke a’o ana.
La Hana 37
B. S. 73, e pili ana i ke @@@ ana aku i na waiwai lewa @@@ kudala.---McInerny.
B. S. 123---E hoamana ana @@ puuku teritore e aie dala malu@@ na hona ma na huina aole e @@ maluna o ka $20,000,000.---C. N. Rice.
B. S. 124---E hookuu ana @@ paka e hoouluia ana mai ka a@@ ae maloko o na makahiki eli@@@ H. W. Rice.
B. H. 96---E pili ana i na ha@@ hoopauia ae ai na pilikia o na@@ kuaina.---
Moe ma ka papa ka B. H. @@ ka bila e hoakaka ana i kek@@ kokua no na hakuaina i hoopak@@ ae ai lakou mai ka poe noh@ limalima mai i makemake ole @ noho maluna o ka aina.
__________
HOEA NA KU-E NO KA HOOKOHULA O RAWLINS.
I kulike ai me na lono, i ho@ mai i Honolulu nei, mai Waki@ na mai, ua hoea aku na ku-e a@ koonei poe, no ka hookohuia @ o ka Loio Rawlins i lunakaa@ Federala, eia nae, mamuli o ka @ ana aku o ka loio kuhina a @ hema, aole he mea e noonoo@ no kela mau ku-e ahiki i kona@ hoi ana ae no ke kapitals.
E hoakaka pu ana kela loa@ ka hoea ana aku o ka Elele Jarrett noloko o ke keena alanui, @@ hooikaika ana e loaa na kokua @ dala mai ke aupuni federala ma@ na alanui maanei nei.
_________
WAKINEKONA, Apr. 10.---M@ ka po aku la i hala ka hoikeia an@ ae e ka papa ola iloko o na ma@ mua o ka 1928, ua hiki aku i @
575 ka nui o ka poe i loohia i ka ma’i Cephalitis Lethargica, ka ma@ i ike nui ia ma o a maanei o ke aupuni “He ma’i hia@noe, “ malo@ o ke aupuni o Amerika.