Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 14, 5 ʻApelila 1923 — NA UPENA LAWAI'A O KA WA KAHIKO ME KA LAKOU MAU HANA. [ARTICLE]

NA UPENA LAWAI'A O KA WA KAHIKO ME KA LAKOU MAU HANA.

(Kakauii e Kawaikaumaiikamakaokaopua.) (Hoomauia mai.)

I ka wa e hookokoke mai ai kela uhu ma kahi o ka alihi o ka upena, o ia ka wa e makaala loa ai ke kanaka lawai'a uhu i kela uhu a-a-kole; o holo naaupo iloko o ka upena i kahi o ka i'a pakali e paa ana a nanahu i ka i'a pakali, a pau ka unahi i ka helelei, ame ka moku pu o ke kino o ka i'a. A o ka pau no ia o ka pono o ka lawai'a uhu ana. No ka mea, o keia mau uhu elua o ka lauli, ame ka a-a-kole o ia na uhu huhu loa. I ka manawa e ike ana ka mea lawai'a ua komo ka iʻa maloko o ka ahihi, a ua kapaia kela wahi o ka alihi apuni, he (H.) O ia kou wa • huki koke ai i ka upena iluna a paa; aole e waiho a komo loa ka i'a iloko o ka upena, alaila, huki; mahope loaa ka i'a pakali. Penei ka hana ana o ka upena ka'i uhu. Ka Upena Kawaa. O keia ke ono o na upena a ka poe kahiko. He makolu no ka maka o ka upena; o ia hoi na pa, a mawaena o na pa, he upena malua a hoene. Aole paha i maopopo i kekahi poe kela huaolelo hoene; penei: Elua manamanalima e komo iloko o ka maka o ka upena, ame ke komo wale no omua o ka manamanalima, aole komo pau loa. A i hanaia keia upena mawaenakonu no na i'a liilii iki iho. A no na i'a nunui e paa ana lakou ma aa upena pa maka nunui. He like no ka hana ana o keia upena me ka hana ana o ka upenakuu, o ia hoi aia no ma ka poho kahi hana pipipi ia o na pohaku. A ma na upena pa aku, he kau kakaalawa na pohaku. A he mau pohaku nunui kupono, i ole e lele ka upena iluna i ka wa e komo ai na i'a nunui iloko. Penei ka lawai'a ana o keia upena. Hoopiha na waa a piha i ka pohaku, ka waa akau, ame ka waa hema. A ina he mau waa okoa kekahi, hoopiha a piha i ka pohaku. A ua kapaia ka inoa o keia mau waa, he mau "waakau". A i ka piha ana o keia mau waa i ka pohaku, alaila, holo i kahi i makemakeia ai e lawai'a. I ka holo ana ahiki i kahi o ke kuuna e kuu ai, kuu na waa upena i ka upena ma kahi e ku mau ia ai, a e nana ana no hoi kekahi waakau i ka poho i ke kau ole o ka upena iluna o ka pohaku a ohuku ako'ako'a. A ina ua kau ke kauwahi iluna o ka pohaku, alaila, luu kela mau kanaka e hoonoho pono i ka upena, i ole ai e hakahaka ka upena, a puka ka i'a malalo o ka upena A i ka maikai ana o ka upena, alaila, hikii ka waa akau i kana kaula kawelewele i ka laau mouo, a pela no hoi me ka waa hema i kana kaula kawelewele. Alaila, hoomaka e pa-ki ika pohaku. Alaila, e kali aku na waa upena o ka hiki mai o na "waakau". I kahi e lana ana o na waa upena, alaila, pa-ki like na pohaku, a kokoke like na waa i kahi o ka upena alaila, e kahea ana kekahi o luu, alaila, luu like. Ahiki ilalo, nana mai kekahi i kekahi. A ina ua oi loa kekahi imua e u aku ana kekahi i ka mea ua oi loa imua Penei: u, o ka manao e nee like imua, me ka oi ole o kekahi imua. A i ka hiki ana i kahi o ka poho, na mea apau, a ina aole i mau ka poho, a ina aole i mau ka poho, pono no e hapai like ka poe luu i ka upena iluna. A ina ua mau ke kanwahi, a ua paa loa, e pono no e hoolei aku i ka pohaku maluna o ka ikoi o ka upena, alaila, ea oe iluna e hoomaha. No ka mea, ua pau ke aho; a ina ua paa loa ka i'a i ka owili ana, alaila, e kii na waa upena i ka laua mau pa e huki koke iluna o ka waa. A ina aole mau o kekahi aoao ahiki i ka poho i kahi e waiho ana ka i'a e pono ia waa e huki i ka i'a apau iluna o ia waa. O keia ka upena e hei ai na i'a nunui, elike me ka uhu, nenue, pa lani, uhu, ame na i'a nunui like ole A e holo ana na i 'a nunui ma kahi o na pa. E laa ka uhu ka nenue palani. Kakaikahi loa na i'a nunui e hei ma kahi o ka poho. No ka mea, he pili loa ka maka o ka upena, a hooke ka i'a nunui ma kah o ka maka nunui o ka upena. A o keia ano upena, he upena luhi ole keia, he pohaku ka mea hooili iluna o ka waa. (Aole i pau) TOKIO, Apr. 2,—0 ka hoomaln ana ia Kina malalo o na lahui Ame rika, Beritania Nui, lapana, Palani ame Italia ua hooholoia me ka lokahi e na aupuni mana elima, clik« oe kekahi mea hou i hoolahaia ae maanei i hooiaio ole ia mai. Ua hoomaopopoia e hapaiia mai ana keia ninau ma ka ahakukakuka a na lahui ma ka manawa e noonooia ai ka euhau maluna o na waiwai kalepa o Kina ma Pekina ma keia lulai ae. Ua kaheaia he ahakuka i kulike nge ka olelo hooholo i hanaia ai na Wakinekona i ka 1921.