Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 14, 5 ʻApelila 1923 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Ua hal.i aku ke Kakauolelo Cooke 0 ko Komisin.i Home Hawaii, np Molokai, a ua nele kakou i ka Moolelo o ka lialawai o keia pule, ao ka mea, ua hoopaneeia kela halawai ai ka pule elua o Ape r ila, ma ka la 9. Aole 110" he manawa o makou i kanalua ai i ka holopono o na hana ma Molokai, aka, ika loh e mau aku no hoi i na loiloi e laweia mai ana, ame na hoino, e lewe hele ia mai nei, ua lilo kela mau hana i mea i e lioehaeha mai ai i ka manao o na j kanaka e imi ana i wahi e hiki ai 1 na H awaii ke ulu ae a e ku iho no lakou. Aka, ke aneane mai nae e h;M i na la e pau ai na ku e a koe aku no paha na kanaka e ike wale ana no i ke kaola iki iloko o kona mau hoa. a e makapo ana i ke kaola nui iloko o kona mau maka penoi iho. - - ,

Wahi a C\ W. Kiuncv, ame kan.i nliin-ahino, aole paha na Komisin:i o ai ana i ka hua o ka laua m.»-i . kulina ame ipu i kanu mai u 1. aka, ina ho huakai kaulua iki ak■; keia, e ai aua 110, no ka nien, >i.i hua, a ke hele aku la i kahi o k ■ 00 mai. Ae, aole no e nele k.-i loaa o na pomaikai, no ka mea u.i like ka iknika o ko kane ine k i waliine, a ua komo aku koia man ; . ikaika iloko o na keiki. Aole )u hopohopo ana no olua e Kinney m ~ no ka mea ua malama mau ko oUiu mau linm ia me» o ka mikiala. o ke kanaka no e hoohemahema ai . 1 kona lalau ana i ka iepo a o!im ae, A oia no ke kanaka e nele an i i ka ohi ana i na pomaikai mai k . honua mai, ka makua o ke knak . i hanaia mai ai e ke Akua. XI •- olua mau ka pili ana aku o na maikai oiai he mau kanaka mak.ia Akua, a ua malama i ka olelo i kahiko, "0 ka lima liana e ai uiki \ 110 oia i na pomaikai o ka honua. ' Ma ke Kilauea o ka po o ka !a 0 o Aperila ae nei, e holo aku na. Komisiita no Molokai, niamu i 0 na lala o ka Ahaolelo, e hoonn makaukau no ka hiki ae o keia m.ie hoa hanohano. E holo mua ana na lnia o ka Ahaolelo no Kalaupapa. a ka po Poaono lakou e hoea loa :if ai i Kaunakakai. Aka, o kekaln mau Komite no nae o ka Hale Lu namakaainana, e holo loa ana no ke Komisina, no ka mea, aia i keia komite o na Aina Aupuni, ka no(«noo ana o kela mau Bilh, i hookn moia aku e ke A e weia ana keia Komite o ike t kr!a wai o Waihanau a na lakou e hoD<' mai i na Lala iho o ka Halo, i k.i mea i manao ai. Eia no na aoao o ka Nupepa Kuo koa, ke liamania nei no na manao e makemakeia ana e hookomo mai, ina paha no ko ku-o mai i keia mau hana e lawelaweia nei no ka p" maikai o na kanaka Hawaii, a i 010 no ke kakoo ana mai paha. Aol.kanalua nna no ke komo ole, no k i mea, o ko makou makemake o !<.i iko aku i na ku-o, e hemo mai ana 1 ke akea, aole hoi o k& pee ku.i ao, a o na leo ke loheia, aka, o k- * kino ua nalowale. Aoie he-m.nu manao ku-e i manaoia e lioolei wale aku paha, no ka mea, malia palia hoi, eia ke Ivomisina ke lawelawe nei i kekahi mau mea kupono ol«\ aole paha no ka makemake e lian;. ia mea hewa, aka, no ke kuliihou i paha. Nolaila, ua oi aku ka maikai e komo mai na loiloi i hiki ii e ike ia, a e huli ponoia aku hoi na kinaunau i manaoia. 1

Ma keia puka hou ana aku o ka Pepa makou c piha aku ai i na mea e lawelaweia mai nei ma Molokai, no ka mea e liele ana ko oukou meakaknu e liui kino ae maka i na liana e lawelawoia m:u nei e na liawaii i hoi aku n ke noho mai nei a ke hooulu mai nei i k;i lakou mau mea kanu7 Ua paa 111 hale; ua k.'inu na meakanu; ua lon;i na moa; ua lona na puaaa; a o ka ileaika wale 'no koe a liaawi iho i ka aina, a o ka ohi ana i na ]">- maikai, he rula maa mau ia, o k-i olii i ka hua a kou mau lima i kanu ai. Ina ua molowa oe, e ohi ana r." oe i ka nele, a aole keia he mea ho< punipuni a haku opa paha. A in:i 110 hoi u? kanu kou- mau lima i na mea kanu, e ohi ana no oe, i 1: i ipu ina he ipu kau i kanu ai, a ina he kulina, e ohi ana no oe, no ka <> ua rula nei no ia,"e ohi kela ani" * keia kauaka i ka hua o kana mea i kanu ai." I ka holo ana mai o ke Kanaw: i e noi arta i hoaie o $75,000.00, o i" no ka mauawa e hoomaka ai ka oh ana ame na hana e loaa aku ai ke!n wai o Waihanau. He wai keia i manaoia e lawe mai ma na pai] l ': no ka hoolako ana aku i na hoir° e laweia aku nna ena kanaka n:■< 1 kela mau aina mauka o Palau am" Hoolehun. A o kekahl no hoi. ' l.iweia aku ana keia wai no na hon;" ma na aina makai o Palaaa. o keia mau aina mauka, he mau aiia kanu halakahiki, a kulina paha. U* īuau aina kanu halakāhiki, a kui" na paha. He mau aina e hiki ole «• loaa ka wdl hookahekahe, aka, u<• lawa no nae ka haule ua ana, 1 hiki ai e ulu na mea kanu m« k . hoopoiliaikai mai i ke kanaka e kemake ana e hookomo iho i na hui kanu iloko o ka lepo. Eia pu no hoi ke Komisina imi nei no ka maopopo ana mai o ka nui o na eka aina ma Keaukal i ame Panpewn. I ka maopopo ana mai o ka nui o na eka, ame ke auo o keia mau aina, e hoomaka ana no m hoi ka weheia ana o kekahi m:ui apana ma kela mau wahi. Ua ikei;. no nae, aole he nui loa o na ek.i ma keia mau ainii, a o kekahi n■> hoi, ua paa kekahi hapanui o kein mau aina malalo o ka malu o ke Keena Ululaau. K"o keia mau kumu, e ano ulolohi ana ka wehei t ana, aka, no ka weheia, e weheia. aku ana, o ka manawa wale no ka mea hiki ke hoakaka piliaia akt(.