Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 13, 29 Malaki 1923 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Kc liuliu niai nei na lala o na Hale Kaukanawai o kakou no ka lakou huakai i Molokai. E holomua ana lakou ma Kalaupapa, a mailai* la aku a i Kaunakakai. I ka po Poalima Aperila 0 lakou e haalele iho ai'ia Honolulu nei. O ka huakai i Kalaupapa. o ia uo ka huakni e hele ia nei e na Lala o ka Ahaolelo no ka hui ana ame ka iko ana

aku i na mea i makemakeia e ka poe mai malalo o ka malu o ke Aupuui. Aka, o ka huakai i Kaunakakai. he huakai ia e liele ana e ike i na hana a ke Koniiaina maluiia o na aina lloopulaxjula. A e ike 110 hoi i keia man koi i waihoia aku no ke kii ana i ka wai o Waihanau no ka lawe ana mai i loaa ka wai inu o na kanaka e noho aku ai ma Palaau maleai, ame Palaau ajne Hoolehua, mauka. Ma ko maleou aoao ke hauoli nei i ka ike ana e liele io ana keia niau wahaololo o lea leliuleliu. A o lea lakou mnu ike, e ]ilo ana no ia i mea lioike mai i ka liiki io e lawelaweia keia liana nui no ko kakou lahui ma keia inau aina o Molokai. Elike me ko makou hoopaa mau ana aku e loaa io ana na pomaikai, pela no makou e hilinai nei e loaa ana he hoike pono a maikai no na hana e lawelaweia nei. Ma keia pule ke hoopuka aku nei maleou he leka mai a A. llorner mai, j ka mea lioi e hana nei malalo o ke Aupuni, a e nana aua hoi i ka pomaikai o na leanaka e paa nei i na honie hookuonoono, mai Hawaii a Kauai. Ma keia leka kaleou e ike ! iho ai, ua like kona manao me ka manao o ko oukou meakakau, kd ;ka mea, ina e hoomauia ana ka haawi ana i na aina aupuni i na leanaka makemake hookuonoono liome, a e lawejaweia lioi keia haawi. ana malalo o ke kanawai e ku nei, alaila, e ike ana kakou he mau makahiki helu wale no e pau loa ana na aina aupuni i ka lilo aku 'malalo o na liui aiunui o kakou e lawelawe mai nei i na oihana kanu ko amo halakahilei. Ke lioilee mai j nei keia haole me ka maka'u ole. līe mau hana apuhi ka nui o na hana i lawelaweia no ka liaawi ana i na aina aupuni malalo o ke kanawai e ku nei. A mai ike ole ia no paha keia kinaunau, ina aole keia knnawai Hoopulapula i laweia mai no kakou. Aia no hoi he muu aina kanu kalo o Waialua, ame lialawa, ame kekahi mau wahi okoa aku, ke waiho wale mai la no, no ka loaa ole 0- na kanaka na lakou o'hoohana aku ka aina. Aole kakou e Avaiho wale ana i leela mau aina ke hoi aku na kanaka Hawaii no Molok«*vi, aka, e_ pau aku ana i ke kanu hou ia i ke kalo, a īnailaila mai e loaa ai ka ai na ia poe kanaka. He aina -o Molokai, i lau*a me ka ai ame ka i'a 110 kekahi heluna kanaka nui wale. Ua nui i ka wa lealiiko, ake manaolana nei ko oukou meakakau lioea liou mai ana ka la a kakou e ike aku ni lio mau tausani hou 'kauaka o kela aina i aloha ia e ko kakou mau kupuna. Ua lawa me ka wai no ka mahi ana i ai, a ua lawa na kai me ka i'a, na mea nui o keia Ia kakoū e noho nei ma Oahu nei, aole kakou i ohi wale i ka ai ame ka i'a; eia no kakou ke hana nei me ka ikaika i mea o loaa ai keia mau mea. A ina kakou e lioi aku ana i Molokai, mai •manao mai kakou e ohi wale ana mai ana no i na pomaikai, aole loa. Aka, ina kakou e liaawi ana i keia ikaika no a kakou e haawi uei no ka loaa o koia mau mea, ma Honolulu nei, o ia wale no ka mea i makemakeia ke hoi kakou i Molokai, a lie hopohopo ole nei au i ka hoike ae, e oi aku ana na pomaikai e loaa mai ana ia kakou no ka mea o oe iho no kou haku, a nau no e hana knu n;au meaai. Ile oiaio

palui aole oe e ike mau ana i ke kii o ko dala a ka haole, aka, e ike mau ana i ko koe ana o ka hapauini o ua mau dala la ma kou waihona, no kn mea, o ka ai aine ka i 'a na moa nui nana e ume mau 'ne-i ua mau dala la au, oiai'oe e lawelawe ana no ka laaa mai o ua mau dala la. Ho hikiwawe io no ka loaa ana o ko dala ma Honolulu nei, aka, he hikiwawe no kona lele ana aku. Aka, ina kakou e lawa ana i na meaai, ka pau ana no ia o kona hikiwawe ana i ka lele mai kou lima aku, a e ike ana kakou o na dala lohi no paha o ke komo ana mai iloko o kou mau lima, e lohi ana nae kona lele ana aku. E ninau i na kanaka nuo aoo a e lona no ka pano eliko me keia e hoike ia aku nei. No ka mea o lakou kai ike, ua loihi na la o ka hoao ana. • >