Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 10, 8 March 1923 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Puhiia he Halekuai i ke Ahi e na Powa Mauka Ae Nei o Kalihi

 

Lawelaweia Kela Hana Puhi Kolohe Mahope Iho o ka Aihueia Ana o Kekahi Mau Waiwai Lehulehu Maloko o Kela Halekuai

 

@nei o Kalihi, ma ka @ o Chun Chin, ma ke @ alanui Moi me Kamehameha IV I komo ne ai ka poe aihue @ a lawe aku la i kekahi @ amailoko aku o kela @ me ke puhi ana i ke ahi, @ o ka po o ka Poaha, @ hala, eia, nae, ua hoo@ kela halekuai, mamuli @ koke ana aku o na ka@ i ke alanui Moi, @ai ka poe aihue, ma ka @ i ana i na kui ko-lu i hoo@ na ami o ka puka, a i  ka wa kupono.

 

@puka mamua o ka halekuai, @ ana ik alanui Moi,@ ai ka poe aihue,ma ka @ i na kui ko-lu i hoo-@ na ami o ka puka, a i ke@  o ka halekuai ua @ ka poe powa, i ka huli@ mau waiwai i makemakeke@lawe ana mailoko mai o @ hookau aku iluna o ke@ me na mea i manaoia@ alahele ia i maalahi ai @ a keia poe powa,

 

@iho o ka hoopiha ana i@ na ukana lehulehu o keia ano, ua puhi ae la @ kolohe, i ka halekana @ me ka helekuai a mamuli @ ana o ke ahi, e a ana @ i hoomaopopia ai mn-@ ke ahi kela i puhi  ko@ e kekahi poe, o ke @ o ka haekuai e ai-@

 

 

 

MAKEMAKE O COELHO I KA PANE A KE KOMISINA

 

@ ka Lunamakaaina-@ Coelho e ike ke ola nei no @ Komisina o ka Paka Fe @ teritor. a i ole ua hala @ kela ae. Wahi ana o ka @ ua nanaia eia me ke @ na hoike ano nue ame @ apau maloko o na nu-@  aole nae oia i ike ma @ ka poo i make i na inoa @ i kohoia no ia hana. @ ka ike oia no ia mau @ ke ola mai nei, o ka la-@ i haawiia aku ai aohe @ a i ole i hoihoiia ne.

 

@ keia hana ano nui a @ makemake ai e loaa kekahi @ no ka mea i hanaia @ i hookomo ae iai oia @ hooholo 52 iloko o ka @ a waiho-@ ‘anahoomalu ik ke komite @ mahiai. ululaau ame @.

 

@ ka manao o ia olelo hoo- kekahi hapa: “Malalo o @ 151, na kanawai o ke @ huina dala manuunuu @ awaliea no ka hookahua @ kahua fea teritor a i paka @ no ka lehulehu: a mamuli @ kananwai ua hookouia aki @ komisina , me ka haawi pu @ o ka mana piha e hooko @ ka hana i manaoia ma ia @.

 

 

 

NO KA HOOPAKLELE ANA I KE KEIKI

 

@ ana mua a ka makuahine o @ hoopakele ana i ke keiki. @ hana iloko o keia ola ana @ hanai, malama, a hhnaauao ana i kek keiki,” wahi a Dr. Lili-@ Merrill imua o kana papakula @ Poalua nei.

 

@ ka lua o ka pule o kana @haiolilo maluna  o ka mea e @ i na opio.

 

Ma ka Poalua nei us haawi ola @ kekahi o kona manawa ma ke @ ana maluna o ka ninau o @ i na makuahine @me na uku @ a pi’i ana no lakou, a i ole @ kala a ka nokuaina a teritor paha e haawi ai i na ma kuahine a lawa ole ka lakou dla no ka hoolako ana i ka lakou mau keiki. “O na kanawai o Hawaii nei e hoakaka ana no keia hana he mau kanawai maikai,” wahi a Dr. Merrill, kekakhi o na kanaka loea ma ka haholelo.

 

O na home no ka keki ua hal na la o ka noonoo nui ia maloko o na wahi i nohoia e na kanaka holomua o ka hookele hana ana, a ma  ko lakou mau wahi ua haawiia aku na uku hoomau i na makuahine no ka malama ana ia ka laou mau keiki. Wahi a Dr. Merrill, ua hoomaopopo ka mokuaina he manawa loihi i hala o ka pono ma ka hanau ana no kela ame keia keiki o ia no ka home, me ke aloha o na makua i oi aku mamua oke ola ana o ke keiki malokok a kekahi home.

 

Ma ka auwina la o nehinei o kekahi o na haioleloi a Dr. Merill i haawi ai maloko ia o ka hale hoahu buke o Hawaii ma ka hor 3 o ia auwina la.

 

 

E UKUIA AKU ANA KE KUMI PUHIOE

 

Ina e holo ana ka bila kanawai helu 140 a ka hale i hokomoia ae e W. J. Coelho e noi ana i $1000 no ka uku ana aku ia Mekia Kealakai no kona lilo ujumoku ok hoi anan mai i Hawaii nei mai Ladana mai mamuli o ke kauoha a k Meia John H. Wildon e hoi mai oia i mea alakai no ka bana Hawaii, e hauoli ana ka Mekia Kealakai no ka loaa aku o ia huina dala.  Maloko o ia bila ua kauoha a hoamanaia ka papa o na lunakiai e hookaawale ia huina dala a haawi ae i ke alakai o ka bana Hawaii. No keia bila paha i oni ae na manao o kekahimau kakauolelo i holo mai na mokupuni mai mawaho no ka hana ana maooko o ka ahaoleleo a e uku mau ia nei hoi me na ukuhana maikai oo ka lakou hana me keia manaolana, ina no ka hhhoia o keia bila o lakou kekahi i makemake e ukuia ae ko lakou mau lilo kaahele o ka holo ana mai ame ka hoi ana aku no ko lakou mau lilo kaahele o ka holo ana mai ame kahoi ana aku no ko lakou mau mokupuni pakahi, a ina no ka kea ne ka ahaolelo e uju ia mau lilo o lakou aole a lakou hana a ae o ka hoomaikai wale ae no ia lawe ia ana ae e ia kaumaha mai ko lakou mau poohiwi ae.

 

 

 

Eia Hou No  Ua Hana Limanui a ka Poe Kolohe

 

Laweia he Wahine Noluna o Puowaina a Hoohaumiaia e Elua Mau Kananka

 

PAA AI NAE KEKAHI O LAUA I KA HAPUIA

 

Hoea Ae Kela Wahine i ka Hale wai Mahope o Kona Hoopoinoia Ana Mai

 

Ma ka wanaao a ka Poaono aku la i hala, a ao ae ke Sabati nei i hoea ai ni he wahine no ka halewai a hoike aku la i na kanak o ke aupuni nokona limanui ia anae kekahi mau kanaka elua, eia nae he hookahi o kela mau kanaka i kopuia, a o kona kekoolua he manawa wale no e paa ai i ka hopuia.

 

I kulike ai me ka moolelo pokole o kela hana limanui, a hoopoino i ks wahine opio e hele ana no ka kela wahine ma kekeahi alanui o ke kulanakauhale nei, i kona loan ana aku i na kanaka elua, e kau anan maluna oke kaa otomobile, ua hoopikinaia ak la oia e kau mai iluna oke kaa, a laeweia aku la no ke kahi wahi maluna o Puowain a malaila kela mau kanaka, i hooko  aku ai i ko laua manao hoohaumia a hoopoino maluna o kela wahine.

 

Aole i hoike ai ka oihana makai i na mea apau epili ana i ka hana i lawelaweia, pila hoi ka hunaia ana oka inoa o kela wahine, ame ke kanaka o ka hopuia ana , aka he hookahi nae mea i oleloia ae, o ka wahine o ka limani ia ana oia kekahi o na wahine inoa maemae, a he wahine hoi  oia i mare kane.

 

I kulike ai me ka hoakaku a ka ona nona kela kaa otomobile, a na kanaka elua a kau ana ma ka manawa a laua i hooikina aku ai ia wela wahine, e kau mai iluna o ke kaa, ua hoolimalimaia kela kaa e ua mau kanaka nei maka ha;alua o ka hor eono, o ke ahiahi Poaono a he hapaha i hala o ka hora ewalu o kela po no i hoihoi hou ia aku ai.

 

Mahope aku o ka hor umi-kumamalua o kela po Poaono, i hoea aku ai ka wahine, i hoopilikiaia no ka halewai, a mahope o ka hoakaka ana i kana moolelo imua o na kananka o ke aupuni, i haawi koke ia ai ke kauoha i na makai, no ka huli ana i na kanaka na laua kela hana limanui, a ma ka auwina la o ke Sabati ae, i paa ai he hookahi o lau i ka hopuia, me ka kaa ana aku malalo o ka malu o ka oihana makai, malalo nae o na kumu hoohuoi me ka kau ole ia o ke kumu hoopii maopopo loa e ku-e ana iaia.

 

Ma ka po nae o ka Poakahi nei, i hoikeia ae ai, ua maopopo i na makai, kahi o ka elua o na knaka i noho ai a he mea koua wale aku no oia, ma ka hooko ana, i ke karaiman, i hoolalaia e kona kokoolua ke kananka maoli nona ka manao kolohe.

 

 

MA KEI POAKOLU E KU MAI AI KA HALEAKALA

 

Ina aole e loaa he mau kula alaila e ku mai an ka mokuahi holo pili aina, makeia Poaha ae ka la 15 o Maraki nei.

 

Ua hoea ai ka mokuahi Haleakala no San Pedro, ma ka Poalua new ka la 6 o keia mahina, a mahope o ke kiola ana i kolaila mau ukana, a hoopiha hou i ka ukana, ame na mea apau e pono ai kana haukai no Hawaii nei, e haalele aku ni i kela kulanakauhale, e ku mai ai no Honolulu ne ma keia Poakulu ae, i kulike ai me na mea i hoomaopopo ia e na ona nona kela mokuahi hou.

 

I ka hoea ana mai no Honolulu nei, a mamua hoi o kona lawe ana ae i kona wahi maamau e holo ai ma na kai o Hawaii nei, mawaena o keia kulanakauhale ame Hilo, e holo aku ana ia, no ka lawe ana i na malihini makaikai, no kekahi mau la elua, no Maui ame Hawaii.

 

He mokuahi ka Haleakala, i hiki ke holo ma kahi o ka umi-kumamahiku mile i ka hora, elike me kona hoaia ana mai nei, aka nae he umi-kumamalima mile i ka hora kona manawa holo mau; a ua hiki hoi i keia mokuahi, ke lawe i 334 mauohua kapena, maloko o na rumi he 112, mana onoki like ole,

 

O ka loa o kela mokuahi, ua hiki aku ma kahi o ka 300 kapuai, he 40 kapuai, ka oi aku mamua o ka mokuahi Alameda i kamaalua i ko Honolulu nei poe, a o ka mokuahi nui hookahi hoi, e ka hui mokuahi holopili aina.

 

 

 

 

Hopuia he Elua Mau Haole Koa no ko Laua Powa i ke Kiakaa

 

Paa Nae i ka Hopuia Mamuli o ka Huli Ana o ke Kaa otomobile a Laua i

Aihue Ai Mai ke Kiakaa Aku i Powaia

 

Ma ka poaono aku la i hala, i paa ae ai ho ulua ma koa no laua na inoa o Arthur E Hill ame Harold D, Damer , i ka hopuia, no ko laua powa ana ia B. F. Oldenburgh, he kiakaa otomobile, ma kahi e kokoke an i Aiea, me ka aihue ana mai kela kiakaa aku, he umi-kumamaonono dala, pela ka lawe ana i  kona kuaa otomobile.

 

Ma ka hora ekahi o ka po oku Palima, e huli hoi mai ana o Oldenburgh ma Leilehua mai no Honolulu nei, maluna o kona kaa otomobile, a i kona hoea aua i ka mana oke alanui o Waipahu me Leilehua, ua loaa mai la iaia he elua mau koa, me ke noi anan aku iaia, e kau laua iluna oke kaa otomobile, no ka holo ana mai i Honolulu nei.

 

Ua hookauia kela mau iluna o ke kaa otomobile, me ko laua noho ana mahope, aole nae he kamailio wale mai o kela mau koa, a no ka noonooole ai i kekahi poino ua hoomau mai la no ke kiakaa otomobile, i ka hooholo ana i kona kaa, aka i ka wa i hoea ai o ke kua i ka piina o ke alanui, e kokoke ana i Aiea, ua kau aku la kekahi o ua mau koa nei i ka pu panapana ma ka a-i o Oldenburgh, a iloko no hoi o kela manawa hookahi, i kauohaia aku ai oia, o kau na lima iluna.

 

ua hoopaa koke ia ka holo o ke kaa otomobile, a oiai e kau aku ana kekahi koa i ka pu panapana, ua huli aku la kekahi koa iloko o na pakeke, a lawe mai la he umi-ku-mamaonon dala, a kau ohaia aku la o Oldenburgh, e leel oia mailuna aku o ke kaa, a hoi wawae mai no ke kulanakauhale nei.

 

He hana ku kela i ka lokoino ma ke aloha ole, i ka mea i hana maikai aku i na koa powa, aka nae aohe mea hiki i ke kiakaa ke hana mai, o ka hooko wale no i na mea e kauohaia aku ana iaia, noaila ua lilo mai la kona kaa i na koa powa me kona hoi wawae ana piai iloko o kela loa.

 

Ua ma’u no nae ia hele ana maiana, loaa mai la oia i kekahi kaa otomobile, a na kela kaa oia i hoi hoi mai.  I ka hoea anan mai nae ma kahi e kokoke ana i  Kapukaki, ua ike mai la o Oldenburgh me kona  kokoolua, i kekahi kaa, ua kahuli ma ka aoaaoa o ke alanui, nolaila i ko laua lele ana ilalo, a hele mai la e nana i ke kaa poino, eia ka o kela kaa i aihueia ai e na koa, a he hookahi hoi koa, i paa malalo o ke kaa, me ka hooikaika ana e hemo ai oia iwaho, a no ka lua o na koa aole he ikeia aku.

 

Ua hoihoiia mai kela koa, no ka haewai e na kia kaa otomobile, a waihoia aku malalo o ka malua o ka oihana makai. Ua kau mai la kekahi makai, maluna o ka otomobile o na kiakaa elua,  a hoi hou mail la no kahi o ke kaa poino, me ka manao, e hopu i ka lua aku o na koa, aole nae  kela koa ma kahi o ke kaa, nolaila, ua hoomau mai la no lakou i ka holo ana no Leilehua, a loaa aku la ke koa a lakou e huli ana, e hoi anan ma ke alalnui, o kona paa iho la no ia i ka hopuia a hoihoiia mai no ka halewai.

 

Ma ka oleoia, ua ae ae kela mau koa, no ko laua pili i ka hewa aihue me ka powa.

 

 

 

HOPUIA ELUA WAHINHA NO KA HOOPAE MALU

No ka hoao ana o kekahi mau wahine elua, e hoopae malu mai i kekekhi mau paleili silika me ua momi, i paa ai ai o Mariana Richards ame Mary Gallagher, i ka hopuia ma ka Poalima aku nei i hala.

 

O ka hope luna kukeawa Roger Taylor ka mea nana i hoohiki ai i ka palapala hopu no kela mau wahine, maloko o ka paipai e hoakaka ana ia, no ka hoao ama o kela mau wahine, e hookomo malu mai, i na waiwai, i papaia ma ke kanawai.

 

Ma ka oleloia, ua huna kela mau wahine, i na wai wai a laua i manao ai e hoopae malu mai iuka nei o ka aina, iloko o ko laua lole, a ua hoohuoi na kananaka o ka oihana kukeawa, pela iho la laua i hopuia ai.

 

Ua laweia ae laua imua o ke komisisna Botts, no ka ninaninauia mai, a mahope o kela ninaninauia ana, i kauia mai ai ko laua bona he elua han@ri me kanalima dala pakahi.

 

Ma kekahi oleloia, ua manao kela mau wahine, ina nei no ka pae maalahi mai o na waiwai a laua i manao ni, iuka nei o ka aina alaila hookomo maanei iloko o ka haleleka, i maalahi ai ka hoea ana aku no Kapalakiko, e uku ole ai laua i ke dute maluna o kela mau waiwai.

 

 

 

E HAAWIIA KA PONO I NA KUMUKULA O HAWAII NEI

Ma ka poalua nei i waihoia ai ai e ka Lunahoomalu Emi M. Muller i ka hale o no lunamakaainana ka hoike a ke komite hoonaauao maluna ok bila 133 oka hale a A. R. Cunha, i hookomo ai ai , a maloko o ia hoike e aponon anan i ka hooholoia o ia bila a e hoakaka ana penei:

“Ua loaa ia makou ka ike e imi ana keia bila e hoololiia ka pauku 262 o ua Kananwai i Hooponopono Hou ia o Hawaii o ka 1915 elike me ia i hoololiia me ka hoakaka ana o ia hoi, ma ka hookohu ana aku i na kumukula, e haawi mua ia ka ponon e lilo i mau kukukula i no kumukula oloko iho o Hawaii nei, i like aku no ke kulana, ka naauao me na pakeneku me ko na kumukula o na aina e, Ua manaole kau komite he mea ponon io no ke haawila kela pono i na kumkula kuloko iho, a no la kumu ke aponon ana hoohaloia keia biln,”

Mamuli o ke aponela ana o ka hoike i hooheleia ai ka bila ma ka heluheluia ana, ma ko kakahiaka o neihlnei i heiuhelu ekolu la ai keia bila.

 

 

 

EHA KEKAHI WAHINE HAOLE MAMUDI O KA HOOKU’IIA ANA

 

Oiai o Mrs. Anna S. Abbott, he wahine haole malihini e kalaiwa ana i kona kaa oto ua hooku’i aku la kona kaa me kekahi kaa otomobila i onaia e R, J. Isbell ma ke alo mai oka pa-hale o Harold Dillingham ma Kaimana Hila ma ka hora 11 o ka po Poakolu aku la o ka pule i hal a eha in wahine.

 

I kulike me ka hoakuka a ka Maikai o na kaa otomobile Joe Lii ka mea nana i ninaniuau pono i kela ulia,  o holo ana o Mrs. Abbott, malun o kona kaa ma kela po oia hookahi wale no. Ua kukuluia ke kaa o Isbell ma ka aoaoa akau o ke alanui Kaimana Hila . Iloko o Isbell o ka hale o Dillingham kahi i nanea ai me Harold Dillinghan ma kahi kokoke mai i kela alanui a i ko laua lohe ana  mai i ka hoo ku’i ana o na  kaa ua holo mai la laua e haawi i ke kokua i ka mea i poino. Ma kahi o ke 26 kuai ka mamao o ke kaa o Isbell i kiolaia aku mahiai o ke alanui a nahaha.

 

Na Dillingham ame Isbell i lawe ae ia Mrs. Abbott i ka Halema’i Moiwahine. Ua moku maluna ae o ka lae o Mrs. Abbott a no ia moku ua nui ke kahe ana oke koko a i ka mananwa ona i hoea ae ai i ka halemai’i ua kupouli kona noonoo ame ia ano kupouli ona ahiki i na hora wanaao o ka Poaha mai.

 

He wahine waiwai ka keia no Nu Ioka a he elua wale ae nei no ona mahina o ka nnohoh ana ma Honolulu nei, a halawai iho la me keia ulia.

 

 

 

NOA KA KAI LAWAI’A NA MAKAAINANA

He mau bila kanawai ka i hookomoia aku iloko o keia kau o ka ahaoleleo, no ka hoonoa ana i na kai lawai’a konohiki, i na makaaianana, a e papa a hookapu ana hoi i na lahui e, mai ka hele ana e lawai’a ma kela mau kai; mamuli @ae o ka hoomaopopoia ana, ua hoonoa kahiko ia kela mau kai konohiki, malalo o ke Kanawai Kumu o Hawaii nei, i na makaainana Amerika apau nolaila ua hookomoia ne iloko o ka hale o na lunamakaainana, he olelo hooholo, o kauoha ana o kal mau kai lawai’a konohiki, a ua kauopahia aku hol ke Komisina, Aina Aupuni Dailey a hookalo mai i ka hula me ka papaiona o na kai konohiki apuni kela Teritore,

 

O ka manno maloko a kela olelo hooholo o @ no ke kauohia ana i ke kukauolelo o ka hale o na lunamakaainana, e hookhai ae maloko o ua nupepea, n a kai khonhiki apau, me ka heakaka ana, ua nea ia mau kai, i nu makaainana Amerika pau a hele ai e lawai’a.

 

 

 

Eha he Elua Mau Ohua ma ka Ulia Kaa Otomobile

Hooku’i he Kaa Otombile i ka Pu Kelepona no ka Paukiki o ka Holo

 

LAPAAUIA NA MEA I EHA MA KA HAELMA’I

No ka holonui Mai no ke Kumu o ka Loaa Ana o Kela Ulia Poino i ke Kaa

 

Ma ka auwina la o ka Poano aku la ihala, i halawai ai ai he elua mau Kapaui kane me ka poino mamuli o kekeahi uia kaa otomobile, mauka ai new o Niolapa, ma ke alanui Ololi Jack ame ke alanui Nuuanu, o kahi nae o ka laki, ua koe mai ko laua mau ola.

 

I kulike ai me ka moolelo o pili ana i kela ulia poino, e holo ana he kaa kalaka lawehau, e hookeleia ana e kekahi Kepani o Yamada ka inoa, ma ke alanui Nuuanu, a mahope pono aku hoi o kela kaa kalaka, he kaa otomobile, e hookeleia ana e Yoshida, me elua mau ohua maluna o kona kaa.

 

I ka hoea ana o ke kaa kalaka lawe hau, no ke alanui ololi Jack, ua hoohuli ae la ke kiakaa i ke kaa kalaka no ke alanui ololi, a oiai e hoao aku ana ke kiakaa o ka otomobile, e puka mamaua, ua hoopaa iho la o Yoshida i ka holo o kona kaa, o ka mea apiki nae, ua pakika aku la na hila o ka otomobile, me ka holo pahu’a anan aku a hooku’i i ka pou kelepona, aole no i paa iho ka holo o kela kaa, aka ua pahu’a hele aku la ia no kekahi aoao o ke alanui, nona ka mamao o hookahi haneri kapuai.

 

Ma ka po iho hoi o kela Poaono, i hoohu’i ai ai he elua mau kaa otomobile, ma ke kihi o na alanui Beritania me Pensacola, oia nae ua loaa no he manuhe’u i na kaa otomobile, me ka eha ole o kekahi mea a aole no hoi i hopuia kekahi o na kiakaa.

 

Ma ka hoakaka a ka Makai Mokokuikala Meyers, e holo ana o F. C. Betters ma kona kaa, ma ke alanui Beritania, a i ka hoea ana i ke alanui Pensacola, ua hoohuli ne la oia i kona kaa, ma ka aoaoa meha aia hoi ke kaa o T. Nakamura e holo aua ma ke alanui Pensacola, a no ka pololei ole o ka hoohuli ana o Mr. Betters i kona kaa, ua hooku’iia mai la e ke kaa o Mr. Nakamura.

 

KU-E NA WAHINE KOHO BALOKA IA RAWLINS

 

Ma ka halawai a ka Ahahui Koho Baloka o na Wahine, i noho ai ai ma ka po o ka Poalima aku nei i hala, i hoalaia ai ai na manao, e ku-e i ka hookohuia mai o ka Loio W. T. Rawlins, i lunakanawai ma kahi o ka Lunakanawai J.B Poindexter, o ka aha kaapuni.

 

Ua  ala mai kela manao ku-e o ka Ahahui o na Wahine Koho Baloka ia Mr. Rawlins, mamuli o kona lilo i loio, e kupale ana no ka pono o na kananka opio, i hoopii e ku-e ana ia lakou, no ka limanui a hooana ia lakou, no ka limanuji a hooohaumia i kekahi kaikamahine opio.

 

Mahope iho o ka loheia ana o na manao kuu-e o kela ahahui, no ka hookohuia aku o Mr. Rawlins i lunakanawai, ua hoouna loa ia aku he  kelekalapa i ka Loio Kuhina Dougherty i Wahinekona, e ka-ua aku ana iaia, mai ka hookohu ana mai i ka Loio Rawlins.

 

E hoouna maoli ia aku ana kekahi leka, me na hoakaka, no ka ke loio Eawlins mau hana, ma konaano he loio, no na hihia ana i lawelawe ai, ma na hihia moekolohe, a ua kohoia ai kekahi komite, no ka huli ana iloko o na mooleleo o na aha hookolokolo maanei, a o ia mau mooello, ke hoouna pu ia aku ana me ku leka hoakaka, no ka manao ku-e o kela ahahui.

 

O ka inoa o ka Loio Rawlins ka ke komite hooko Repubalika, i kakoo no ai no ko kulana lunakanawai, ma kahi o ka Lunakanawai Poindexter: a ua haawai pu ai no hei ka papa lolo Hawaii, i na kakoo lokahi ana no kela inoa, aku i ke alal ana mai la nae a kela manao ku-e e ka Ahahui e na Wahine Koho Baloka, aolo he maopope e ka mea a ka lele Kunia e Amerika e hana mai ai, ma kela mua aku no kona hookohu.

 

 

 

Pau ka Hale Waiho Ukana o ke California Feed Co. i ke Ahi

 

Hiki ma Kahi o ka I wakalua-kumamalima Kaukani Dala ke Poho i Kohoia—Pau pu he Mau Kauhale Noho i ke Ahi

 

Mahope koke iho o ka hora umikuamalua o ka po o ke Sabati-nei, i puojo ai ai ke ahi, Maloko o ka hale waiho ukaua o ka hui California Feed Company, i hele a piha i na ano ai like ole a n holoholona, me ka nui o na poino i kau aku maluna o kela hale ukana, i kohoia, aia ma kahi o ka iwakalua-kumamalima kaukani kala ke poho.

 

Ua liho i hana nui ke kinai ana i kela ahi, a o kekahi no hoi kela o ka pauahi nui, me ka hele o na wahi e pili kokoke mai ana i ka hale ukana, a piha i na kanaka o na lahui like ole ma kela po.

 

He hookahi kumu o ka lilo ana i hana nui, ma ka aoao a na kanaka kinaiahi, ke kinai aua, o ia no ka nui maoli o ke ahi maloko o kela hale ukana, mamua o ko lahou hoea ana aku, me he mea la, he wa loihi ka a ana o ke ahi me ka ike ole ia, a i ka wai k ikeia  ai, ua noho mana maoli ke ahi, maluna o na wai wai oloko.

 

Pau Kekhai Mau Hale Liiilii

No ka nui maoli o kela pauahi,  ua hiki ole ke hoopakeleia na hale likklii e pili kokoke ana i ka hale ukana, ua pau loa kela mau hale i ke ahi, o ka poe Kepani keia e noho ana maloko olaila, ua pakele no lakou, pela hoi me kekahi mau ukana, a ua lilo aku kekahi i moepuu na ke ahi. Mamauli wale no nae o na hooikaika ana i pakele mai ai ka hapanui o kela mau pono o ka poe o kela mau kauhale.

 

E pili u ana i ka hale ukana, ka hale hana nau o k Oahu Lee Co., ua nui ka hopohopoia no ke pa-hu o na kulawai akika, maloko o kela hale, aka nae mamauli o na hooikaika ana a na lima kokua,pela hoi me ka poe hana oloko o ka hale hana hau, i kaawale ai no kula amonia ma kahi e loaa ole aku ai i ke ahi.

 

Ua manaoia, in nei no ka loaa o ka amonia o wai akika hoi i ke ahi , ina ua oi loa, aku na poino, i kekahi mau kauhale e ae malaila: a ua hoopakeleia no hoi ka hale hana hau mai ka poino mai ma o ke kaawale e ana o ka amonia i kahi e.

 

Hoopaeklia he Lio

O kekahi hana koa a nak’u ola i lawelawia ma kela po, o ia no ka hoopakeleia ana o kekani lio, o ka hui, e kehahi mau koa luina elua. Ua mauna aku kela mau luina i ko laua mau ola iho, ma ka holo ana aku noloko o ka halelio, oiai ke ahi e holapu ana ma na wahi apau, a ia laua i alakai mai ai i kela lio iwaho,ua pau kekahi wahi o ka hulu i ke ahi, a ua wela iki nohoi na luina i ke ahi.

 

O na Kepanani keia, mai na kane na wahine ame ka lakou mau keiki i pau na hale i ke ahi, ua puuluuia ae la lakou me ma ukana malalo o ka anin o ka hale hana hau, ma ia po, a malaila i akoakoa ai nokela koena po, ahiki i ke ao ana ae, alila huli aku i mau whai hou no lakou e noho ai.

 

Oiai nae, ua nui na poino i loaa ia lakou, he hookahi nae a lakou mea i hoomaikai loa ai , o ia no ka pakele ana mai o ko lakou mau ola.

 

KAUOHA KE KIAAINA E NOILIA KA OIHANA HOONAAUAO

 

No ka oolo-ku iloko o ina hoa o ka aha senate e pili ana i ka Kahukula Nui Vaughan MacCaughey, ameka oihana hoonaauao o Hawaii nei, a i whai hoi e loaa maopopo aku ai iaia ek kulana oiaio o ka oihana hoonaauao, i hookohu ai ai o Kiaaina Farrington, ma ka Poalua nei is Edgar Wood, kekahi o na kumukula o ke Kula Kiekie McKinley, i mea nana e huli a e noii ponon i na hana apau o ka papa hoonaauao.

 

Ua lilo kela hana ma ka aoao o ke kiaaina i puupuu ikaika loa, e paku ‘iku’i aki ana i ka Lunakula MacCaughey, ma ka manao o na hoaloha o  Mr. MacCaughey; a ina no e hookohu hou aku ana ke kiaaina iaia, i lunakula nui, he kanalua loa lakou, no ka lawe hou o Mr. MacCaughey i kela kulana.

 

I ka hoakaka ana ai nae o ke Kiaaina Farrington, i ke kumu o kona hookohu aku ia Mr. Edgar Wood no kela hana noii i na hana a ka oihan hoonaauao, aole ia no kona manao e hoopilikia aku i kekahi mea, a manao piikino paha,  aka no hooko an ai ia i ka hana i kau aku maluna ona , no ka waiho ana mai imua o ka ahaolelo.

 

Ma kana palapala imua o ka ahaolelo, ua hoakaka wale ae no oia, ma ke ano lauia, i ke kulan o ka oihana hoonaauao ma Hawaii nei, o keia koho ana aku la ona , i mea naan e huli a noii pono i na hana o kela oihana, mamuli ia o kona makemake maoli e loaa ua huahelu oiaio loa, a o ia mau ike, kan e waiho mai ai imua o ka aha olelo; a ma kekahi olelo ana ae hoi, he mea kokua wale aku no o Mr. Wood iaia, no ka hana ana i make make ai.

 

O Mr. Edgar Wood ke kumupoo o ke kula a’o kumu; no kekahi mau makahiki loihi ae nei i hala, a i hoopauia ai, mamuli o ke ahewaia ana, o kana loina lawelawe maloko o kela kula, a hoihoiia ae oia i kumukula maloko o ke Kula Kiekie McKinley.

 

Ua hoohalala kekahi manawa o ka auwina la o kela Poalua, e ke Kiaaina ame ka lunakula nui, ma ke kukakuka ana i kekahi mau mea, a i ka haelele ana aku o Mr. MacCaughey i ke keena o ke kiaaina he kauoha ka i hanawila mai iaia, i hookuu aku ia Mr. Wood no elima la, me kona noho ole ma kana hana he kumukula ua hooloia aku ia makemake o ke kiaaina, ma o ka loaa ana aku o ke kauoha i ke kumupoo o ke Kula McKinley, o hoo@ ia Mr. Wood no elima ia.

 

Mamuli a ka lah e @a ma’i ulalii ame phaha mawaena a nu kea maluna o k maku lawekaa. Grant ok ku ana mai ma ka Poalua nei o na aliikea ame na koa i k@ ka i aiea  a @ ma ka uwapo.

 

 

LAKI I KA LOAA HOU ANA O @ KE PAAL@

 

Ma ka manao o Mrs. Elizabeth Fitsmaurice, he wahine malihini kaahele ma Aukekelalia mai, a ma ka Hokele Ocean View Court kahi e noho mai nei, oia ka wahine laki loa mamuli o ka loaa bou ana@ kana @ke paalima me kekahi huina dal nui ilok o ia eke.

 

Mahope iho o ka hora 12 o ka po Poaono i hala aku la ua hoike ae la oia i ke Kapena Makai Poaha i ka holokaa oia ma ke ahiahi o ia @ a iaia i hoea ai i kona home @ manawa i ike iho ai oia ua haalele no oia i kana eke paalima me kek@ hi leka aie daala o 1000 paona ilok@ me kahi mau mea makamae lehulehu e ae maloko o ia eke.

 

O kahi moali ike wale no i hiki iaia ke hoomaopopo ae o ia ke ano o ke kalaiwa o ke kaa ana o @ kau ana, a o ia ka oto he Dodge. I ka loaa ana o keia ike i ke Kapena  Makia Poaha kena ae la oia i kekahi o kona mau makai e hele e huli i ke kalaiwa nana ke k@ pohihihi e huli aku ai.

 

Ma ka hor 2 o ka wanaao Sabati ua hoea aku la ka Makai Louis Branco i ka hale o Frank Freitas ma ke alanui Puowaina a haka@ aku la ia Freitas i kona kumu ka hoea ana aku ilaila . O ke kaa oto Dodge a Freitas i kalaiwa ai ma ia po ua hoihoila aku iloko o ka halekaa he wahi mamao iki aku iho pe o ka halenoho, a i ka hele ia ana aku e nana ialuna o ia kaa o waiho mai ana no ke eke me kaloka maloko ame na waiwai makamae e ae no apau iloko.

Ua nui ka mahalo o Mrs. Fitzmaurice i ka Makai Branco no ia hoihoi pololei ia ana aku o ke eke dala a pela hoi i ke Kapena Makai Ponha, no ka hikuwawe loa o ka huliia ana aku ahiki i ka loaa ana a hoi hoiia aku me ka lilo ole o kekahi mea maloko.

 

 

 

BERLIN. Mar 1—Ua hoonaia aku e ke aupuni Kelemania i keia la i na aupuni mana nui o na lahui e i komo pu ole mai e noho maloko o ka apana o Ruhr, he mau pala pala e koi aku ana i ka lakou hawi ana i ka noonoo nui no ke ko’i ko’i o ka pilikia ame na hana hoo haiki a na Palani maloko o na apana o Kelemania i paaia e lahou i nei manawa. He hana kupono loa keia e hoikeia aku ai i ke ao holookoa kekahi kii o na hana a na Palani e hana nei maanei.

 

WASHINGTON, Mar 5—He emi  nui mai ma ka heluna o na hanaii a he oi aku hoi maka make, ka mea i ikela ma na huahelu a ka @ @helukanaka maloko o Amerika, a i hoolahaia ae ma ke akea i keia la ao aa mahin eiwa mua o ka 1912.