Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 8, 22 February 1923 — NA LOINA MAHIAI. [ARTICLE]

NA LOINA MAHIAI.

Aole paha he oihana nui o loina eliko me ka oihana mahiai Aole no hoi he oihana wāiwai nui elike aku me ia. O ke kanaka mua loa a ke Akua i hana ai, ua olek mai ka Buke Nui, aole oia i mahiai, no ka mea ua lawa oia i no mea apau mai ke Akua mai oiai oij ame kana wahine maloko o ke Ki hapai; aka, i ko laua kipakuia ann mai kela Kihapai mai, aole i nel( ka iho mua ana o ko laua mai lima e mahi i ai na laua. A mai ia manawa mai ahiki i keia ln, c keia oihana ke lawelaweia nei e nc kanaka i ulu ae mahope mai o na kupuna mua. Ua like ole na loina lawelaw< ana o keia oihana ma na aina like ole. Elike mc ka nui o na lahui he leliulehu, pela no ka nui o na mea like ole i kanuia e na lnhui like ole, a elike no hoi me ke kulana o na aupuni like ole, pela no ho: ka like ole o na mea i kanuia c lakou i loaa ai na meaai. Ina hc aina anu e uhiia ana e ka hau i ke kahi mau malama, e okoa ana nc ka lakou mau mea ai, a e okoa ana no hoi na mea e kanuia ana. Pela no hoi ma na aina wela. Ma Asia, o ka laiki ka ai a nn kanaka o ia mau aina. Mai kahike mai ka aiia ana o keia ai, aka, ua ai iki ia no nae ka huika. Ma Euro pa hoi, o ka huika ka ai kamaaina a na kanaka o ia mau aina, ame nn mea ulu ano l.ike me ka huika. Ma Afcrika lioi, o na mea ano like me ke kulina ka lakou ai, ame ka huika. Ma Amerika i ke au kahiko, e ke kulina ka lakou ai. 0 keia men o ke kulina, aole i ikeia ma Europa ame Asia, ahiki i ka loaa ana e Amerika, a ia manawa i ikeia ai keia ai. He ai keia i hiki e hoouluia ma na aina wela, ame na aina anu. O ka huika he hiki no ke ulu ma na aina wela, aka, aole nae he maikai loa o kona ulu ana. Ma Hawaii nei, mai kahiko loa mai, o ke kalo ame ka uala ka ai ana kanaka. A o ia rio ka ai ana kanaka o ka moana Pakipika mai Hawaii nei a Tahiki, ame na aina e pili mai ana ia wahi. O ke kanu ana o ke kulina ame ka liuika, ua okoa loa ae mai ke kanu ana o ka laiki, o ia hoi aole hana loi ia o ke kanu ana o ke kuīina ame ka huika, a aole no hoi he hookahekahe wai ia. 0 ka laiki he nui ka wai i makemakeia no keia ai, a no ia kumu, o na aina w r ai wale no na aiua e hiki e keia ai. O ka huika ame ke kulina, he mau ai keia i kanuia me ka nana ole i ka wai, aka, aole nae e hiki e ulu me ka loaa ole o ka pulu o ka aina. O ka huika, ua kanuia mamua o ka haule hau ana, a i ka hehee ana o ka hau, ua loaa kona ! pulu ahiki i ka hoea ana mai o ka omuo lau ana. a mahope koke iho no kona oo ana. O ke kulina hoi, aole o ka wai, aka, he mau kuaua ka i makemakeia i mea e Waikai ai kona ulu ana. O keia mau meaai nae, ua hiki e ohiia a hoahuia me kona pilikia ole. O ka loaa ole o kona mea e pulu ai a e kawau ai ka mea e maikai ai no kekahi īnau makahiki loihi. Ua oi aku paha ka poe e ai ana i keia mau ai mamua o na ai e ae. O ka helu ekahi paha o ka laiki. ]sJo ka mea eia na aina o Kina, lapana ame Inia na aina oi aku o na kanaka, ke ai nei i keia ai. O ka huika $ku, no ka me eia o Europa holookoa ke ai nei i keia ai, a pela no hoi ko Amerika mau miliona kanaka i keia manawa. 0 ka poi i hanaia mai ke kalo ae ame ka uala, he mau ai keia e aiia ana e ka hapa uuku loa o na kanaka o keia ao nei. He mau ai hiki ole ke hoahuia no kekahi manawa, no ka mea i kona oo ana, aole e loihi mahope aku oia manawa, ua popo mai. Aole no ka loaa o kekahi wai a kawaa paha, aka o kona ano iho la no ia. \To keia kumu, ua haawiia mai e ke Akua he loina okoa ae no kona kanuia ana. Ua hiki i ke kalo ke ulu i na la apau o ka makahiki, aka, aole pela na laiki ame na huika, ame ke kolina. 1 ke au kahiko o ko ' akou mau kupuna, ua kaluaia ke kalo ame ka uala, a kaulaiia, a ua kapaia ia ai he o. O keia ka ai no ka manawa kaua. Ame ka hele ana o na huakai loihi. Ika manawa e holoholo ana leo kakou maa kupuna maij

l Hawaii aku uei a na mokupuni . ; ka hema aku nei, ua hoolawa lak >•.. i ia lakou iho mc keia mau o i h:k l ai e lawa, a i inoino ole ai ahiki i ko lakou hoea ana nku i na r.i: i mamao ma ka hema oku nei. i O ke kanu ame ka malama ana i ke kalo, he mau loina no. A aole e malamaia aole no e holopnnn ana kona ulu ana, a -maikai j>;ih i kona oo ana. Ua ikeia he 0:.., ano kanuia ana o keia ai. Hookn' ; maloko o na oi, a hookahi ma na aina maloo. Aka. ua like no m.i ka ono ame ka maikai o kn p, i 0 na kalo mai keia mau wahi m a elua. Ua olelo ae na kauka naau«n o keia ao aole ai oi aku o ka m»ik.i ; na ua kanaka uia'i mamua o k„ poi. He ai keia i hiki e aiia e k. kanaka nawaliwali loa, a ua !iik uo hoi e hanaia i na kpiki lili;. i ke huiia me ka waiu. Mamuli o ka lilo ana aku o k>- * kanuia nna o keia ai o ke kai<> iloko o ka lima o na kanaka o k.. na aina e, ua tmi mai kona maikai. 1 keia la o na kanaka wale no ua kuaaina keia e kanu mai noi i ke kalo, a e hana mai nei i ka 1a kou ai. Ma ke taona nei, ua liln aku keia oihana i na kanaka o kn na aina e, a ua emi pu mai 110 hn; k aaia ana o keia ai o ka po. Aolp paha he ai i pii aku elike mo ka ® poi, no na kumu he lehulehu walr 1 Aole uunui o ke kalo elike aku m<' na la mamua aku nei. Aole no hoi he nui o ka hua ana mai elike me na la mamua aku nei. O ke kumu o keia like ole o ko kalo o keia mau la me ua kalo o na la oiai e kanuia ana keia ai e ko kakou mau kupuna, oia no ka loaa ole ana o ka loina o ke kanu ana ame ka malama ana i ka poe kalo o keia la. Aole e manaoia e loaa ana keia ike i ka manawa po kole, no ka mea ua loihi ka hana ana 0 ko kakou mau kupuna mamua o ka loaa ana ia lakou o ko ano o ke kanu pna ame ka malama ana i ka lakou mau mahinaai. Aole na kanaka i kamaaina i keia oihana e kanu nna i ka huli oia loi no iloko o ia loi. Aolo loa, akn, ua kii aku lakou i na huli o na maluna mai a kanu iloko' o loi malalo aku. A ua oi aku nao ka loaa ana o na huli mai na loi mni na aina kiekie nku, a i ole mai uka mai. A o na huli o na loi makni e hoihoiia no na loi o uka. He hana keia e ikeia nei ka naauao a hiki 1 keia la. Eia na kanaka kanu halakahiki ke hana nei i keia. Oia hoi o na pulapula o na halakahiki o uka ua lioihoiia aku no na makai. He naauao keia i 'loaa i keia poe kanu halakahiki mahope o ko lakou lawelawe ana i keia oihana no kekahi mau makahiki. I keia la aole lakou e makemake e kanu i na pulapula e loaa mai ana mai ia mala mai, aka, e lawe mai ana lakou i na pulapula mai na mala okoa aku. A ke hele loa aku nei keia ike a aole lakou e makemake ana e kanu i na pulapula o kekahi mokupuni no i na mala mahiia aha ma ia mokupuni, aka," o na pulapula mai na mokupuni okoa aku ka lakou e kanu nei. No keaha keia hana ana pela? No ko lakou hoomaopopo ana oia ka mea e loaa ai he ulu maikai ana"o na halakahiki a lakou e kanu mai nei. O keia ike, ua loaa i ko kakou mau kupuna. O na lau uala, aole no lakou e makemake ana e kanu i na lau uala oia kihapai iho no, aka, ua laweia mai na lau mai keia mau & wahi mamao mai, no ka ike no e loaa ana ia lakou he hua oi ana aku o ka lakou mau mahinaai. Aka, i ke kaa ana'aku nei o ke kanu kalo ana iloko o na lima o na kanaka o ko na aina e, ua kii iho no lakou a kanu i na'huli no oia loi no iloko 'oia loi. A i ka hana mau ana pela, e hoea mai ana ka la e liilii loa ai ka hua o ke kalo, a o na ma'i i ikeia maloko oia mau loi * e mau ana. no, a o ka hopena ua loliloli mai ka ai, a manao iho la ko kanaka no ka inoino oka lepo. Ho oiaio no ua inoino ka lepo aka, he hiki nae ke hoololiia ae ina ua kiiia ka huli o kahi e mai. He mea minamina ka lilo ana aku 0 keia ike kanu ai mai na lima aku 0 na kanaka Hawail a iloko o n:< Hma o na kanaka o ko na aina Eia hookahi wale no kanaka liawan e hoohana mai nei i kMa oiha na, aka, he poe Pake no na kanaki nana e kanu mai nei kana mau lni ai. Ke uwe mai nei na kanaka Ilnwaii i ka nele ame ka pii o ka ai 1 leeia mau la, aka, aole nae he mau hana e hiki a e hoihoi hou ia mai keia oihana iloko o ko lakou mau hma. U a oi aku ka imi anu - 1 , dala » a mai keia mau dala mar»' •ai ka ai. O ka apiki ma keia hana »na, ua hoomaka mai ka Pake e hoopii i k e kumukuai o kana poi. A oiai e kauka'i ana oe na hai r hana mai kau, e make ana oe i ka hai knmukuai. Ke manaolana nei ko oykou meae hoea mai ana ka la e kanu paka ai kela kanaka ame keia ka« 4 °aka i kan» ai i ho .