Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 7, 15 Pepeluali 1923 — He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha [ARTICLE]

He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha

* ' na %vahi a ka poe huli i noke ai i ke kuekaa ialoko o ka -r*j;i".vai. rra ka aoao no ia makai o ka uwapo, ma kela wahi '*■ kr pe-o e ka uwapo, i ikeia ai ka hele o ka lepo a hohonu, - he mea Ja he hoailona kela no ka hakaka ana o kekahi - 3-.: kanaka eiua, pela hoi ka hemo ana o kekahi kaola o ka apo. a i loaa aku ai he kulu koko ma ua kaola nei; o na —T3 ar*au e haule ana iloko oka muliwai, e laweia ana eka no ka nuku o ka muliwai, a hala loa aku iloko o ke kai. -■-»:aila aole he noonoo i ala ae iloko o ka poe huli, e hele e ri: * i ma ka aoao mauka oka uwapo, -'eko nae o kona nanea i ka hele, ua hoohikilele loa ia mai K-'-a r,oonoo. i kona ike ana aku i kekahi mea i ka onioni - -.0 ka opala. i laweia aku eka wai, a paa ma o-pu -ahe'.eheie ma kapa o ka muliwai. iho la oīa ilalo, me ka hopu ana aku i ka. opala, a iaia : har>ai ae ai iluna. o ka mea mua loa i lalawai mai me'ka :kr a kona mau maka, e lewalewa ana he kaula uwaki, no:2:'a v>ehewehe pono ae la oia i ka opala, a ike iho Ja he uwaki Ma ka malamalama o ka mahina e konane ana i kela manawa. ua ike iho la oia he kaula uwaki kela i kamaaina i kona mau maka, nolaila wehe ae la oia ike pani ohope oka uwaki, a ike iho la i na huakumu H. N., ua kuniia, me kona hooho •2T<a ae me ka piha i ke kahaha: "Auwe no ka hoi ka mea kupaianaha e. o keia ka uwaki a Hahaki Xaika Pehea la i hoea ai keia uwaki, ma keia wahi?" Xono iho la ka Rev. Edimona ilalo, me ka noonoo nui ana • ke ano o ka hoea ana o kela uwaki, ma kahi i loaa aku ai ; aia. a no kekahi manawa loihi kona noonoo ana, akahi no r,;a a hooho ae: "Na kekahi mea i kiola i keia uwaki iloko o ka wai, aka nae - • ka mea nana i hookahaha loa mai i ko'u noonoo, o ia no -ea hoao ana o ka mea hana karaima, a nalo kana hewa i "hana ai. ma ke kiola ana i ka uwaki ma kahi papa'u o ka wai. j "Mc he mea la, ua kiolaia keia uwaki mauka aku o kahi: 0 ka luawai e ku nei a na ka wai i lawe mai ahiki i keia wahi,! a o ke kumu o ke piholo ole ana iloko o ka wai, mamuli o ka hīhia ana o ke kaula i ka opala." Mc kona wehewehe ole ae i ka hihia o ke kaula uwaki i na 'alaiaau liih'i, opeope ae la oia i ka opala ame ka uwaki a akoakoa i kahi hookahi, o kona ku ae la no ia iluna, a huli hol aku !a no kona home. * i Aoie he mea i halawai mai me ia ma ke alanui ahiki wale ] r.o i kor.a hoea ana i kona home, me kona hoi pololei loa ana ] noloko o kona rifmi, me ka hiki ole iaia ke hiamoe mai--ahiki i ke ao ana ae ma kekahi kakahiaka mai. I hakalia no a pau kona aina kakahiaka, hele pololei aku !a c>:a imua o ke keena o ka meia o kela kulanakauhale, a hoa- - aka aku la i na mea apau e pili ana i ka loaa ana o ka uwaki elike me ka kaua e ka makamaka heluhelu i ike mua ae nei. me kona waiho pu ana aku hoi i ka uwaki imua o ka meia. l'a noounaia mai la kekahi mea e kii ia Keoni Naika, a i ka hoea ana a"ku o ua kanaka nei a ike i ka uwaki, ua hooia koke aku 'la oia. o ka uwaki a kana keiki, a no kela ike ana mai i ua uvakf nei. ua aneane maoli oia e maule, i ka ua mea o ka piha 1 ka manaonano hookamani, no ka hopena i kau aku maluna o Hahaki Xaika. I ka wa i hoikeia ae ai ka loaa ana o ka uwaki gula a TTabāki Xaika. ua hoopiha hou ia ka.lehulehu me na manao pihoihoi, me ka hooiaio loa ia aku o ka manao o kekahi poe, no ka hana maoli ia ana no o ke karaima pepehikanaka maluna o ke kanaka opio; a ua hooi loa ia mai hoi ko lakou mau manao hoohuoi, no ka lilo ana na Gai Wakona, i pepehi ia Habakt a make. Ūa hoomaka hou ia ka muliwai e huli, mai kahi mai i ku ai o ka luawai hooki'o ahiki i ka uwapo, eia nae aohe no he mea i loaa ma kela huli ana» aole loa i loaa aku ke kino o Habaki. a i ole ia kekahi mau hoailona e ae paha no ka hanaia ana he karaima. >famuli o ka loaa ole ana o kekahi hooia maopopo loa, no ka make ana o Hahaki Naika, ua hookuuia o Gat Wakona mai ka halepaahao aku. me ka nanaia aku hoi o kela nalowale honua ana o Hahaki Naika me ka hikiwawe, ma ke ano o kekahi ia o na meahuna pohihihi i hiki ole ke kuekaaia ae. I ka wa i hookuuia mai ai o Gai Wakona mai ka halepaahao mai, ua hele kona mau papalina a hohoma, aia hoi ke kaumaha ame ka ehaeha maluna o kona mau maka, me ka hlo o kela ano o ke kanaka opio, i kumu e hoehaeha loa ia aJcu ai o ka noonoo o ka Rev. Eeiimona. Aole nae i lilo kela hookuu lanakila ia ana mai o ua o Gai Wakona mailoko mai o ka halepaahao. a inai ke karaima pepehikanaka hoi, i kahihi wale ia aku maluna ona, i mea hooluolu aku i kona noonoo, no ka mea iloko o kona la mua o ka noho lanakila ana. ua nana aku ka hapanui o na kanaka iaia me na maka paw r eo, he kakaikahi wale no ka poe nana aku iaia me ka maikai, o ka hapanui, aia iloko o lakou na manao hoowahawaha no ia nei. I kona wa e hele ai ma ke alanui, a ke ike mai na kanaka makua iaia, e kaha aku ana ka lakou hele ana ma kekahi aoao; a. pau pu no kela haawina hoowahawaha iloko o na kamalii. ke ike mai iaja, e kuhikuhi okoa mai ana ko lakou mau manamanalima. a e hoopuka okoa ae ana kekahi poe i na oIelo : e ahewa mai ana iaia nei i ke kanaka hana karaima. No kela mau ano a ka lehulehu i hana aku ai iaia, ua hookaumaha maoli ia ka noonoo o ke kanaka opio, me ka i wale ana iho no iloko ona, ua oi aku kona noho ana maloko o ka halepaahao, mamua o kona hele lanakila ana, me ka nui o na hana hoomaewaewa a ka lehulehu maluna ona. Aohe poe kamailio mai iaia ke halawai ma ke alanui, a haa wi mai la hoi i ka lakou minoaka ana iaia nei. nolaila ke nam iho oia i kona ano, ua like pu oia me kekahi kanaka o kekah lahui malihini loa. Aole nae o kela wale ae la no na hana nana i hoehaeha aki i ko Gai Wakona noonoo, aka ua kakau okoa mai la o Mr Kalipa, kona kahu malama waiwai mai Ladana mai, e hoa kaka mai ana, ua pau loa kona noho kahu hou ana nona am< kona kaikuahine, no ka mea ua oi loa aku kona hoowahawalu iaia nei, mamua o ka mea hiki iaia ke hoomanawanui hou aku a. e holoi ana oia i kona mau lima, mai ka hapala wale ia aku mamuli o na hana ma ko Gai aoao: e hoike pu mai ana ho ua o Mr. Kalipa. e koho aku laua i mea okoa, ma ke ano k&hu waiwai, nana e hooponopono i ko laua waiwai.

Aole nae i lilo ka leka a Mr. Kalipa i kakau mai ai ia Gai, i mea e lioehaehaia ai kona noonoo, oiai aole no e kala kahiko i loaa ai na m«fnao hoowahawaha i ke kanaka opio no Mr. Kalipa, nolaila ma kekahi ano, ua hoohauoli loa ia mai kona manao, no ka waiho ana mai o kela kanaka, i ka hooponopono ana i ko laua mau waiwai, a oiai ua kokoke no oia e oo ma ke kanawai, hooholo iho la oia, ua hiki no iaia ke hooponopono aku i na hana apau, i kaa-aku ai na kekahi kanaka okoa, ma na mea pili i ko laua mau waiwai. Mahope o na kukakuka ana me ka Rev. Edimona, ua hooholo iho Ia ke kahunapule, e hoouna ia Gai, e holō i Ladana, no ka hooponopono ana i ko laua mau waiwai, k no ka hoomau ana aku no hoi, ma ka huli ana i ka naauao, a i kela'ame keia manawa, e holo mau aku no ka Rev. Edimona e ike iaia. 3famua nae o ka haalele ana āku o Gai i ka home o ka Rev. Edimona, ua kakau mua mai la o Mr. Edimona ia Mr. Kelekolio i Ladana, e noi mai ana iaia*e huli aku i mau rumi hoolimālima no Gai, a iloko o ka manawa pokole, ua loaa mai la ka pane a Mr. Kelekolio, e hoike mai ana, ua loaa kekahi mau rumi kupono loa no ke kanaka opio, aia maloko o ka hale i ku ai o kona keena loio, me kona hoakaka pu mai hoi, no kona piha i ka.hauoli, ke hoi aku o Gai a noho malaila, e hooia pu mai ana no kona makaukau, e haawi mai i na kokua ana ma na mea apau e pono ai o Gai. Ua maikai loa kela mau hoolala ana i ko Gai manao, a ka hauoli loa la hoi oia, no kona kaawale aku i kahi okoa e noho ai, mamua o ka hoomau iho i ka noho ana ma keia wahi, i piha me na hana hoehaeha a hookaumaha manao, nolaila he mau la kakaikahi wale no mahope mai, ua hoi aku la oia a noho maloko o ko'na mau rumi, ma ke kulanak'auhale o Ladana. MOKUNA X. O kela hale a Gai Wakona b ka noho ana aku la. he hale ia o ke ano kahiko i kukuluia he mau makahiki lehulehu mamua o ka laha ana ae o na ano hale hou, aia hoi maloko o kela hale, na haumana o na kula e noho ai, pela na loio na akena ame na kanaka o kekahi mau oihana e ae. Aia kela hale ma ke alanui Hoborona kahi i ku ai, he hale i kupono no kela ame keia mea e noho ai, mai ka poe kiekie a ka poe haahaa, a maloko o kekahi keena o kela hale, ke keena loio o H'amona Kelekolio Esq., ma ka papahele elua e huli pono aku la i ke alanui, a mahope aku o kela keena na rumi nunui no ka hiamoe ana, ame ka hookipa ana mai i na hoaloha. 0 ko Gai Wakona mau rumi hoi, aia ma ka papahele ekolu, me ka huli no nae i ke alanui Hoborona, ma ka aoao mamua, a he mau alanui liilii hoi ma na aoao, e nana la i kekahi kuea iloko o ka pa o ua hale nei. He manawa mahope mai, a i kekahi holo ana aku a ka Rev. Edimona no Ladana ua kipa ae la oia maloko o ke keena o ka Loio Kelekolio; e noho ana ua loio nei ma kahi kokoke i ka puka aniani, ma ke ano hoonanea, no ke kamau wahi waina ana, oiai o ka pau ana mai no ia o kana ai ana i kona aina ahiahi, aka he hana e ae no nae kekahi ana malaila, o ke kumu ia o kona hookokok.e loa ma kahi o ka puka aniani, mahope pono aku o ka pale lihilihi manoanoa. 1 kela komo ana aku nae o ka Rev. Edimona, ku ae la oia iluna, a hele mai la imua o.ke kahunapule me ka piha hoihoi, me ka hopu ana mai i ka lima o ka malihini, a ninau koke mai la no i ke kulana o ke ola kino o Mr. Edimona, pela hoi me ke kulana o kona makuahine, ame ko JMiss Ladana, ame kekahi mau' meahou e ae. Ua pane aku la no hoi ka Rev. Edimona i kela mau niiiau apau me ka maikai. me ka i hou ana aku o ka Loio Kelekolio: "He manawa loihi ae nei keia, aole o'u ike mau aku i kau keiki hookama e noho mai nei maloko o kona mau rumi. Pehea kona holomua ma kana mau haawina i keia manawa?" "Ma kana mau haawina apau, aole a'u mea e hoohalahala I ai nona, eia oia ke hooikaika nei e lanakila*maluna o na haawina hoonaauao like ole, o ka'u mea kaumaha wale no, o ia ke emi mai o kona ola kino," wahi a ka Rev. Eāimona me ka hoike ana aku i ka mea oiaio. "Alaila ma kou manao maoli, no ka noho paa loa anei o kela kanaka opio maloko o kona mau rumi, ke kumu emi mai o kona kino, mai kela ano kahiko mai ona?" "O ka mea oiaio maoli no ia. Aia mau iloko o ke kanaka opio, ka manao hopohopo, ina no kona hele holoholo i ka wa ao, e halawai ana oia me kekahi poe ana i kamaaina mua ai, a maopopo hoi i kela karaima i imihala ia ai oia, aole ana e nele ko lakou nanakee mai iaia, a i ole kapa mai paha i kekahi mau inoa hhohilahila maluna ona; o kona manawa wale no e hele ai i ka holoholo, o ia ka wa poeleele, aole nae i lawa kela holoholo ana, no ka mea aole ka la, ka mea nana e hooikaika mai i ke kino o ke kanaka." "Nui ko'u minamina no kela kanaka opio e noho nei, no ka hapala wale ia mai o na kikohukohu o na hana karaima maluna ona iloko o na la akahi no a pii ae ke kanaka iloko o kona kulana kilakila; a o ka'u e hopohopo nei, he uuku kela pilikia i hala aku la, eia aku ka pilikia oi ae, a hoea mai," wahi a Mr. Kelekolio, me' he mea la ua maopopo loa iaia ka manao o kana mau mea i hoike mai ai imua o ke kahunapule. I kela hooki ana iho o ke kamailio ana aku a Mr. Kelekolio, kulou aku la oia iwaho o ka puka aniani, me ka nana ana aku ma kekahi aoao o kela hale, ma kana wahi mua no i nana ai, oiai oia e noho hoonanea ana mahope • aku o ka pale puka aniani, a komo mai ai ka Rev. Edimona. "Pehea oe i manao ai, he pilikia oi ae kekahi e kau mai ana maluna o ke kanaka opio?" wahi a ka Rev. Edimona, me kona manao, ua loaa paha i ka loio kekahi mau ike, no kahi o kela pilikia hou e hoea mai ana, maluna o kana haumana. "I ka manawa hea kau ike liope ana iaKeoni Naika?" i huli mai ai ka loio a kamailio ia Mr. Edimona, me ka pane pololei ole mai i ka ninau a kona hoa iaia, aia pu hoi kona mau liniā, ke pupu la i ka pale puka aniani, me he mea Ia e palulu ae ana mamua ona, i ole ai e ikeia aku e kekahi mea maiwaho mai. "O ka manawa a'u o ka ike hope loa ana aku iaia, he hookahi hora mahope iho o ko'u kau ana maluna o ke kaaahi a holo mai la no Ladana nei. "Ihea kela wahi au i ike hope ai iaia?" i mau mai ai no o Mr. Kelekolio i kana ninau ana i ke kahunapule. "Maloko no ia o kona keena liana, maloko o ka halepule, a o kana hana e lawelawe ana. o ia no ke kakau ana i na huamele, o kekahi himeni hou loa ana i haku ai. Mai kela manawa mai i nalowale ai o kana keiki, oloko o kela keena kona wahi noho mau, me ka hele ole i ka holoholo, a i ole ia, ae aku paha i na kono mai a kona mau hoaloha. no ka hele ana aku no ko lakou wahi e nanea ai. Ma kana hoike mai nei ia'u, he buke mele hou kana e hoomakaukau nei, a iloko o na pule kakaikahi wale no, e pa'iia aku ai kela buke, a hoolahl , aku ma na wahi like ole o ka honua nei." "Malia o kela manawa aii o ka ike hope ana aku iaia, o kona manawa wale no ia i hoopapau loa ai kona noonoo, ma ka hana haku mele, aole iloko o kela manawa a kaua e' kamailio nei," wahi a Mr. Kelekolio, me ka hookulana ana

i kona kino ihope, mc he mea la, ua hopohopo loa oia, o ike mai auanei kekāhi mea iaia i kā, noho ma kela wahi. "Ea, ke hoopohihihi loa- mai nei oe i ko'u noonoo, ma ke ano o kau mau olelo i kamailio mai la, e oluolu hoi oe e hoopono mai, i hoopauia ae ai ko'u pohihihi!" "I wahi e hoopauia ai kou pohihihi ea, e noi aku ana au ia oe e hele mai a noho ma keia noho, a nana aku oe iwaho, ma kela pūkaaniani ekolu o ka papahele elua o kela hale e ku mai la ma kela aoao o ke alanui. O ka'u noi wale no nae ia oe, o-ia kou makaala loa ana, o ikeia mai auanei oe e kekahi mea," Ku i o ae la ke kahunapule iluna, a hele mai la no kahi i noho ai o Mr. Kelekolio, me kona nana ana aku iwaho, ma ka puka aniani ekolu o ka hale i kuhikuhiia mai ai iaia, me ke akahele loa«.ana hoi i ka paa ae i ka pale o ka puka aniani mamua o kona alo, i ole ai oia- e ike wale ia mai e kekahi mea. O ka mea a ka Rev. Edimona i ike aku ai, ua lilo i mea hookahaha loa mai i kona manao. He helehelena no kekahi kanaka ana i kamaaina lōa ai, kana o ka ike ana ak»u e a-na maloko mai o ka puka aniani, noluna o kekahf rumi, maloko o ka hale a laua nei e noho ana* Ua hele no hoi kela helehelena a hohoma me ka liaikea, ua pukalaki hoi ka lauoho ma kahi o kona lae, a o na maka keia ua hele a li-o, kohu leleiona, o ia n<? oe o kekahi iliohae, e haka pono ana na malea maluna o' kekahi enemi ino loa, me ka makaukau e lele aku maluna ona. O ka mea nona kela helehelena hooiiiaka'uka'u,. aole loa ka Rev. Edimona i hoohewahewa, no ka mea o Keoni Naika no kela ma na ano apau, kela kanaka 110 ana i haalele aku ai maloko o ka halepule, eia ka o kana 110 ia e ike hou ana ma ke kulanakauhale o Ladana. "Pehea 'ua ike pono aku la anei oe, i ka mea e hoopauia ae ai kou pohihihi" wahi a Mr. Kelekolio me ka minoaka ana mai. "Akahi a pau ko'u pohihihi, ua ike aku la au me ko'u mau maka ponoi," i pane aku ai no hoi ka Rev. Edimona, me ka aaki ana iho o kona mau ku'i. Akahi no a ht)alaia mai na hoomanao ana iloko o ka Rev. Edimona, no kan'a mea i hoomaopopo aku ai ma ka helehelena o Keoni Naika, oiai oja e hele ana me Gai Wakona, a halawai pu aku ai me ua kanaka nei i kekahi la. O ke ano o ka heiehe/ena o Mr. Naika ma kela Ja, iaia e noke mai ana i ke kamailio me ka piha i ke pihoihoi, 110 kona ukali aku mahope o ka meheu o ka mea hana i pepehi i kana keiki a make, o na ano no ia apau ana e ike aku la mai ka puka aniani aku. Mamua aku o kela manawa a ka Rev. Edimona i ike aku ai i ka helehelena kunahihi o Keoni Naika ma ka puka aniani, ua hoike mau ae oia i kona mau manao kaumaha me ke aloha no ke kanaka ioea himeni, me kona manaoio maoli, o kela kaumaha o ua kanaka nei, no ka nalowale ana, a i ole make ana paha o kana keiki, o ke kumu ia o ka hiena leleiona o kona mau ano. Ma keia ike hou ana aku la nae i 'ka helehelena o ua kanaka nei. akahi no a lilo ae kona manao nona, no ka mea, o kela ano maluna o Keoni Naika, aole ia mamuli mai o ke kaumaha 110 kana keiki, aka no ka inaina, ka lili ame ka hoowahawaha ia Gai Wakona, na ia mau ano iloko ona, i kono mai iaia e lawelawe aku i na hana apau, e laa ka hooili ana aku i na hoohuoi ana, no ka pepehiia ana o Hahaki e Gai, a e auamo hoi ke kanaka opio i ka hoopa'i make, e hookauia aku ana maluna oha. "Pehea kou noonoo. no kau mea i ike aku Ia?" wahi a Mr. Kelekolio, me ka nana pono loa ana mai ma na maka o ke kahunapule. Eia ko'u manao, he kanaka ino lapuwale maoli o Keoni Naika, me ka paa o kona manao e hoopoino aku i ke ola o kekahi kanaka hewa ole, no kekahi kumu liilii ano ole loa." "O kena maoli ka mea pololei e kuu hoaloha, Ke lokahi nei ko'u manao me kou ma ka hapaniua o na mea au i hoike mai la, aka no ka hapa hope, malaila kaua i like ōle ai," i pane aku ai ka loio, me ka hamohamo ana ae o kekahi lima ma kona auwae. "Heaha iho la'hoi ke kumu o kou lokahi ole ana mai me a'u, ma ka hapa hope o ka'u mau >mea i hoakaka aku la no ka hana a kela kanaka?" "Ma kou manao, ke imi nei o Mr. Naika e hoopoino i ke ola o Gai Wakona, malalo o kekahi wahi kumu liilii ano ole. Ma ka'u hoomaopopo nae, aia kekahi kumu ko'iko'i loa, nana i kono aku i kelā kanaka* e lawe ae i na keehina e hookomoia aku ai ke kanaka opio iloko o ka poino, ina no ia e hookauia mai ai o ka make maluna ona. No ka holopono nae o ka hana a kela kanaka i manao ai. a e hoolala mai nei paha, ke kanalua nei no ka hookoia o kona makemake. "Ke nanenane mai iiei ke ano o ka ukamailio ana. aohe wahi mea ahiki ia'u ke hoomaopopo aku i kou manao maoli e kuu hoa. E oluolu oe e kamailio mai me ka maopopo loa." "Ke manao nei au, ma ka manawa e .ninaninauia ana ka hihia 0 kau keiki hookama imua o ka aha, ua hoikeia ae ka haulehia ana o ke kanaka opio i ke aloha no iss Lanada, aole anei pela." ' "Ae, ke ho<?manao nei au no ia wahi o na oleloike, i waihoia ae imua o ka aha," wahi a ka Rev. Edimona, ma ke ano e hoike mai ana no ka makili ana ae o kekahi hoomaopopo ana, no ka manao o na mea a ka Loio Kelekolio i kamailio aku ai iaia mamua iho. ' Pehea aole anei i loaa aku kekahi ike ia oe e Mr. Edimona, no ka loaa o ka manao hoohihi a makemake iloko o Miss Laiiada no Gai Wakona?" "Ma ia wahi, aohe a'u mea i ike, koe wale no, keia, i na manawa apau a Gai AVakona e hoea ai imua o Miss Lanada, he kakaikahi loa na huaolelo a Miss Lanada e kamailio mai ai, he kaikamahine hilahila wale oia, ma kela ano la, ke kanalua loa nei au, no ka hoikeike ana mai o kela kaikamahine, 1 na no kona aloha ia Gai." "Malia paha o kena maoli ka mea oiaio e Mr. Edimona, aka eia nae ka'u mea i ike. ī ka manawa o Hahaki Naika e noho ai imua ona, a kamailio aku i kekahi mau olelo hookaau, aole oe e ike aku ana i ka puapua'i mai o ka ula ma na papaliaa o kela kaikamahine, aka ina o Gai Wakona ke kamailio a fcu ana imua ona, o ka pii o ka ula ma na papalina, ka hoailona hikimua loa au e koho aku ai, aia iloko o kona puuwai. kekahi meahuna kahi i lolii ai, o ua meahuna la. o ia no kona haiilehia ana i ke aloha no Gai, aole hoi no llabaki." *'Ma keia mau mea au e hoakaka mai nei e kuu hoaloha, ua hookahaha mai oe i kuu noonoo, a oi aku mamua o ka mea liiki ia'u ke hoike aku im'ua ou." "E hooi loa ia aku ana kou kahaha, ke pau pono ka'u mau riea e hoakaka aku ana ia oe," i hoomau hou mai ai no o Kelekolio i kana kamailio ana. me ke kiei hou ana aku e naua i ka helehelena o Keoni Naika. e nana mai la maloko mai o Yt aniani, no na runii o Gai Wakona. "Mamuli o kekahi mau mea maopopo loa i loaa mai ia'u, ita paa maoli no kuu inanao, o Keoni Naika ponoi no ka mea i haulehia iloko o ke aloha kupouli no Miss Lanada; kela ,'loha kaawe, i loaa i kekahi poe kanaka kakaikahi o kakou, t hiki ole ai ke hoomanawanui iho." "Ma ia wahi e kuu hoaloha, ua aneane e hiki ole ia'u ke iflanaoio aku ia oe," wahi a Mr. Edimona me ka helehelena liaikea. ] : »o kou manaoio mai a manaoio ole paha, o oe wale no ke

kuleana ma ia mea. aka eia nae ka mea oiaio. Hc manawa ae nei i hala, ua kakau mai la o Miss Lanada i kekahi leka ia'u, e noi mai e kakau au ia Keoni Naika, ua pau kona a'o ana mai iaia i ka ike himeni. Aole o Mi.ss Lanaeia i hoakaka mai i ke kumu o kona makemake ana e hoopau i ka noho ana aku malalo o ka Mr. Naika a'o ana mai iaia i ka ike himeni, aka ua hiki loa nae ia'u ke koho aku i kona manao o kela hoopau ana. "Ma ko'u aoao, ua huli aku au i ka mea oiaio. a ua loaa ia'u ka ike no ke aloha i'o ana o ua kanaka nei ia Miss Lanada, a mawiho ae olaila, ua loaa pu mai kekahi ike ia'u, oia kekahi 0 na kanaka lili loa ,* a no kekahi manawa ae nei i hala, na hoopohihihiia mai ko'u noonoo. no ke kumu o kona manao ana e hoopilikia ia Gai Wakona, a eia wale mai nei no, akahi a loaa ia'u ka ike. ua hopohopo loa o Mr. Naika, iifa e mau ana ke ola o Gai Wakona. alaila aole loa e hookoia ana ka iini o ua kanaka nei, no ka lilo aku o Miss* Lanada i wahine nana. elike me ke kuko a Keinohoomanawanui." "Pololei i'o kena mau mea au e hoakaka mai la," i pane aku ai o Mr. Edimona me ke kukonukonu ana o kona poo, a iloko no hoi o kela mauawa, akahi no ua kahunapule nei a ike iho, no ka loaa ana o ka pane pololei o kekahi mau ninau nana i hoopohihihi i kona noonoo mamua aku. "Alaila ma kou manaoio maoli, ame kau hoomaopopo ana —" i hoomau mai ai ka Rev. Edimona i kana kamaiho ana me ke ano pihoihoi, ua kahamaha e aku la nae o Mr. Kelekolio iaia me ka i ana aku. "Auhea oe e kuu hoaloha, aole au e kalele ana maluna o ko'u manao ponoi iho, a koho wale aku paha ma kekahi ano, aka nae a ka'u e hoike aku ana imua ou me ku oiaio loa. ma na wahi apau a Keoni Naika e noho ai ma keia kulanakauhale, e makaala loa aku ana au i kana mau mea e hana ai, a ao/e e moe ana kuu mau maka, ahiki i kona kaawale ana mai aku nei." Ma kela wahi o na kamailio mawaena o na keonimana aoo, ua nanea wale iho la 110 laua, ahiki i ka haalele ana mai o ka Rev. Kdimona, i ke keena o ka loio, no ka huli hoi ana aku no kona home ma Welafika. . līe mau mahina ko Gai Wakona noho ana maloko o Ladana, iloko nae o kela mau mahina. aole oia i noho ma ke ano hoonaninani, a i oJe, loaa paha iaia ka noho hauoli ana. He ekolu ana mau rumi i hoolimalima ai nona, me ka lawa ole 110 i na lako hoonani elike me ka mea maa i ike mau ia ma kekahi mau rumi e aku, aka nae ua lawa iho la no kona mau lako hale uuku, i kona manao, oiai aole he poe hele wale aku noloko o kona mau rumi, no ka hoonanea ana me ia. Ua kaokoa loa keia wahi ana e noho la mai, ka home mai o ke kahunapule ana i noho ai 110 kekahi mau mahina loihi, a ua lilo no i mea hookaumaha mai i ka manao o ke kanaka opio, keia noho hookahi ana ona. me ke ku a mehameha maoli. He mea okoa aku no kekalii i hoolimalima i mau rumi nona maloko o kela hale hookahi, ua pili kokoke loa mai kona mau rumi, me ko ia nei, a ma ka Gai hoomaopopo aku, ua piha maoli kela kanaka me ka hauoli, no ka mea e kani mau ana kana i na manawa apau e noho ai oia maloko o kona mau rumi, a pela no hoi i ka manawa 'e hele Vjoloholo ae ai mawaho. Ua kanu pu kela kanaka i kekahi īnau laa,u pua ame na laau hihi, iloko o na pahu, me ka hana ana i kekahi mau holopapa mawaho o kona mau puka aniani, a kau aku i na pahu meakanu malaila, a ke nana aku, ua kohu malapua maoli i kanuia 1 ka lewa, me ka hoohihi maoli o Gai i ka nani o na pua a kela kanaka. Ma kekahi ahiahi nae, mahope o ka hele holoholo ana q Gai uo kekahi.mau hora, a iaia i hoi mai ai a hoea no kona mau nnu.i ike mai la oia i ke ku o kekahi mea mamua o ka pukn. He kanaka opiopio wale no leela nona paha na makahiki ma kahi o ka iwakalua-kumamawalu, o kona lole e komo ana, he lōle o na luina moku, a ma o kela lole la, i k-oho wale aku ai no o Gai, he holomoku paha ka hana» a ua kanaka nei, a ua hnalele aku ka holomoku ana, no ka hoohala ana i kekahi manawa mauka o ka aina. ī ka ike ana mai nae o ua kanaka malihini nei i ka oili ana aku o Gai, wehe ae la oia i kona papalekapu, me ka pane ana mai ma'ke ano hoolauna iaia iho: "E huikala niai oe ia'u," wahi ana. "Owau kekahi mea e noho nei maloko o keia hale hoolimalima, a aia ko'u mau rumi, ma ka akau aku nei o kou mau rumi. O ko'u inoa o Mr. Kuene, Ede Kuene." "Ua maopopo no ia'u, he mea kekahi e poho nei ma ka akau aku o ko'u mau rumi, a ke hauoli loa nei au 110 ka hui pu ana me oe, nolaila e komo mai kaua maloko nei e noho ai," wahi a Gai Wakona, me ka wehe ana aku i ka puka o kona rumi ho-. okipa, a panee mai la i kekahi noho. 1,10 ka malihini e noho iho ai ilalo, me ka naīu ana iho nae iloko ona, i ka hana nui a keia kanaka malihini o ka makemake ana e ike iaia. "Afe ka maha/o a nui ia oe," i pane aku ai o i\fr. Kuene iaia i hopu aku ai i ka noho. me ka wehe pu ana ae i kona papale kapu, a kiola aku la noluna o ke pakaukau. "Aole he kumu e ae o ko'u hoea ana mai la e hookamaaina aku ia'u me oe, mamuli no ia o ka loaa ana mai o kekahi ike ia'u, ua hoohihi oe no kuu malapua; 110 ia mea, i hoopa loa ia mai ai kuu uhane, a hele okoa mai la e hui kino me oe." "Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo nui ia oe, 110 keia heleana mai la ou e halawai me a'u, a he mea maikai no ka hookamaaina ana o kekahi me kekahi, oiii e noho like ana maloko o ka hale hookahi." i pane aku ai o Gai, me ka loaa ana mai hoi o ka ike iaia, i ka hana a kela kanaka malihini o ke kakali ana iaia. "Ina oe e ae mai ana. alaila e lawe mai no au i kekahi mau | pahu o ka'u mau pua hoonani. a kukulu mawaho o kou mau puka aniani, i uliuli hoi ke nana aku, aole hoi he olohelohe l°a e, 'ke me keia e waiho mai nei," wahi a Ede Kuene me ka minoaka ma kona mau papalina. "Owai iioi ia mea makeniake ole i na meakanu uliuli-ame na pua lioonam. aka nae, aole au i makemake e hoopilikia " ,a t aku oe ' no ka ha,la inai i kekahi mea e lioohauoliia mai ko 11 noonoo." "Aole loa he hana hoopilikia mai ia'u. ka lawe au.-i mai i kekahi.o kau niau pahu meakanu. aka e hoohauoliia mai ana ko u manao, no ka loaa o kekahi mea e hana ai aole o ka otekah k '! 10 " n °' , M' U , koho aku ' he hau "' a »a °«= "oloko o kekahi kula, wah, a Mr. Kuene, iaia i nana aku ai na buke e ahu mok aki mai ana ,luna oke pakaukau "Aae, eia au ke hele nei i ke kula, no ke ao ana i ka oihana ,a °'kr°' u wa mCa | Ua r a , km, . mana °. o ka'u hana aku ana ia, 1 Ko u wa e kanaka makua ai " o kou mau papalina, ua loohia ki mh<. '• 1,1 u- loma iK-a, ao ka loaa koke a„, „ ,l' " ,a «a loaa mai paha keia haawina ia oe nn L' maloko o kou mau rumi. aole he hele 'i ka holoho^" (Aole i pau)