Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 7, 15 Pepeluali 1923 — NA ANOAI. [ARTICLE]
NA ANOAI.
Ua launa kamailio pu ko ; meakakau me C. W. Kinney, kt-V, •• : 0 na kanaka Hawaii i hoi u\i-: iln Molokai. Ua lioike mai i k«n , nao paa e loaa ana he m;ni d ,i e ike mai ai ka lehuloliu, i n » maikai o ke kanawai Hoopuiap;-:-,. Wahi ana, he ikaika ka h;" : ~v ka luku ana i na kiHwe o knv ;i mau eka, aka, me ka hoomum,a ; nui ua loaa iaia he mnu rka i > mae, a hc hapalua ekn i 1 kp pu. a ua hoom:»k:i m;ū c Ke manao nei oia-e holonuni n a e puka ana kaua mau men Ua paa hookahi eka i ke kanuin iv,r ke kulina, a mawaena o na l.ii.nn kulipa, ua kanu oia i na m,ik, ipu. Wahi ann, ke kolo nei ka [,i a he manaolana kona e lo;j;i :r.u iaia he mau hua o keia nui ana ilOko o ka malama o M u i ki e lioea mai ana. Ua lawr : ,kj oia i kana wahine me i:t iii;t U moku o ka Poalua nei, me na ma naolana hauoli, ame ka hooni; : ik;,i i ke kanawai, nana i haawi mai i n;, kanaka makemake hana i keia m.iu pomaika».
Ua ne na knnaka llnw.iii ma Kalamaula, Molokai. lir \i :t hqi 110 ka imi ana i na mo.i < iik ai ko lakou mau manao amo k, hana ana maluna o ko 1.-ikoi; m .n apana aina. 0 ke alanui mun ■ ka pomaikni o ka noho ana o kr kahi poe ma kekahi wahi no k.i m., hia» ana ame ka hanaiholohol..:i ana, oia 110 ka loaa ana i;i lakn o ka like ma ka manao ame k, hana ana. Aia aku imua na !;t ,■ loaa ai lie mau hana ano nui a koi koi, a ia mau la e ike ana na U:. 'l 0 keia Ahahui i ka waiwai o koi:i kukulu ana. O ka like o ka nolio ana ia mea nui. Ko kokahi k;i nr'» a pilikia paha i na lima hana, nt.-«-muli o k anui ana ae o na n o.i ulu a i oo paha, a i makom.'ikni e ohi, oia ka manawa e ike ni ia kanaka i ka waiwai ame ka poinni kai o keia noho like ana, nmo komo ana o na-manao e koku;i akn kekahi i kekahi... O ira la kele i k > lawai'a, ia.mau.Ja e makemnki' ,v ua kanaka e noho ana ma i.-i m.i i kaha i na lima lau e koku;i .111:1 i keia oihana. E manaoia nole 11 kanaka e noho ana e mahi wnlo i"> 1 na la apnu. O ka lona an.i 1 manawa e hele ai e lawai'a in h.-m 1 ano nui a he hana no hoi e kok ;a mai ana i ka noho ana. Walii a C. W. Kinney, he nui l i ia 0 keia mau malūna mai nei. A 110 kpna ike ana i keia ha;u\itv ano hoopomaikai mai i ke kan.ik . e noho ana nm ia mau knhn, m hoi aku la oia me leekahi upon.i n 250 kapuai ka loihi, a he liool:ni r nnana ka liohonu. E lilo ana k> 1 > muu hann a keia kanaka Haw.m i liaawina ao na kela ame kein k naka e noho mai la ma Kalnman i mea e liooiia aku ai ko lakou m kee hana no ka pono 0 na ohar Ina e nui loa ana na ia e loaa > lakou, a e nui io aku ana no, 0 lo:> > ana he mau <lala mamuli 0 kn I\> " una ana mai i na ia maloo no II" nolulu nei, na na kanaka maka loli ia e noho mai nei. līe nko no opelu maloo a nunui i ka I paha a ho ekolu no mau wahi ani: ama liilii maloo 110 ka hapaha. 11 1 nae, nana ae no hoi a 0 ka 0110, an ka inakemake i kahi mea koaln.. ■■ pulehu paha, ua kii nku la 110 kuai, me ka ike iho no nae ua ' aku ka pii ninmua 0 ke kupom Na keia mau keiki 0 Molokai r hoolawa mai ana i keia maka j>" loli ia 0 keia mua aku. Ae. aloh.> no paha kakou, ke hoomanao ae i >> ono a ko kakou mau kupuna i 1 la i hala aku.
Mc keia mau hoololi i loaa rr :> ■ nei i ke Kanawai Hoopulapula, .1 <■;• no e loaa ana na pomaikai ano nu i ke Komiaina i keia mau malama nee nei a hiki 16a aku i ka m.ilam 0 lulai. No ka mea, aia iloko oi-< malama e ohi ai na hoolimaliin 0 na aina aupuni i hoihoi hou m<ii la iloko 0 ka lima 0 keia misina. Ma ke kuhikuhi a kc K.v kauolelo, ua manao oia, hc $27/''» ka nui o na dala i hooneleia mai kc Komiaina, a e hoihOi houia u ' ana ma keia mua aku. Aka, o r 1 daia i hoihoiia aku i na malama hala aku la, aoH e liiki e kiiia ak; aia wale 110 a' ae mai ka Ahaole - O kekahi 110 hoi, 0 na loaa i i Komisina mai ka wahie, ame 11 a n. r e ae i liooHloia ua komo aku ilo'0 ka waihona 0 ke Tcritore ma ' ano he mau lo&a laula, a ua li'" nfcleia mai ke Komiaina i keia m;: ■ dala. Hc hana maikai no ka Ik< ' ana aku imua 0 ka Ahaolelo e koi aku e hoihoi hou ia mai keia man dala, no ka mea aole oia ka mea ' manaoia e ka Ahaolelo Lahui, ak.-i. ua maopopo ole nae na wehewehe a na loio. elike 110 hoi % a»c ke ano r ;ui 0 na Loio