Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 5, 1 February 1923 — E KII AE I KE DALA O NA POO KAUA [ARTICLE]
E KII AE I KE DALA O NA POO KAUA
Ua loaa mai nei kekahi hoike i keia pepa, mai ke keena mai o ka lunahooia o ke Kalana o Kauai, aia he heluna nui o na makaainana o Kauai, he mau poo kaua ka lakou e 'waiho mai la maloko o kela keena, mē ke kii ole ia aku e ka poe na lakou ia mau poo kaua. O na haleleka o kakou, na akena ma ka aoao o ke aupuni 0 Amerika, no ka uku ana mai i ka waiwaiio o na poo kaua ma ke dala kuike, a ina ua pohihihi kekahi poe he mau poo kaua ka lakou, alaila e hoopauia kela pohihihi, ma ka hele pololei ana aku i na a w r aiho aku i kela mau poo kaua. No na makahiki ae nei elima i hala mai ka manawa i kuaiia ai kela mau poo kaua, ahiki i ka la ekahi aku la o ka mahina p lanuan i hala, ka manawa a ke aupuni o Amenka i hoopaa ai, no ka hoihoi hou ana mai i na dala, a ka poe i kuai 1 na poo kaua, no ke kokua ana i ke aupuni iloko o ka wa o ke kaua aku nei i hala, me ka uku pu ana i ka #kupanee no ia mau dala, nolaila mahope aku o ka la ekahi o lanuari o keia makahiki, aole he ukupanee e loaa mai ana no na dala o na poo kaua, ke hoihoiia aku i ka haleleka; a ina no e paa malie ana kekahi poe i ka lakou mau poo kalia, a hala he mau mahina, alaila hoihoi ae, o ka waiwaiio wale no o na poo kaua ke loaa mai ana, me ka ukupanee i huiia, ahiki i ka la ekahi o lanuarf, aole he ukupanee no ka manawa i hoihoi ole ia aku ai ua mau poo nei, mahope mai o ka la ekahi. 0 ka poe e kakali ana, a i ole e malama malie ana no paha i ka lakou mau poo kaua, a mahope hoihoi aku i na haleleka, e poho ana lakou, no ka manawa i waiho wale ai o ka lakou dala me ka hoohana ole ia, a i mea e waiwai ai kela mau dala, he pono ke kii koke ae i keia manawa me ka hoohakalia ole; a hookomo aku ma na wahi e loaa mai ai na ukupanee kupono, a i ole, ma kekahi ano e ae paha e hoopomaikaiia mai ai ka poe na lakou ia mau dala.
O ka make i halawai ai he lukanela me kekahi koa, ma o ka ulia la, i loaa i ka mokulele, ma ka Poakahi iho nei, me he mea la, he make ia i lilo i mea anō nui i na makaainana o keia Teritore. Ke nanaia nae na make ulia o keia ano apuni ka honua nei, he haawina keia i ike mau ia i kela ame keia la, me ka lilo ole nae o kela mau make, i kumu. e hoemiia iho ai ka hana ana i na mokulele, ame ka lele ana o ka poe i ike hoohana ana i na mokulele, iluna oka lewa. Aole no he leaokoa ae o keia ano make mai na ulia mai i ike.'mau ia i na kaa otomobile, i na mokuahi holo moana no hoi, aka nae he maalahi loa ka hoopakele ana ae,i kekahi poe mai ka make mai, no wa ulia kaa otomobile ame na mokuahi, no ka mea eia no ke kāa otomobile i ka honua nei, a aia hoi na mokuahi ma ka moanā, aka o ka mokulele, 'aia ia iluna o ka lewa, kahi hiki ole ke hoopakele ae i ka poe maluna o na mokulele, e loaa ana i na ulia. :o • Like ole na manao o kekahi heluna nui-o ko Honolulu nei maeu makaainana no ka ninau pili Sabati. Ma lA.'manao o ke-> kahi poe, he mea pono no e malamaia kekahi māu hana lealea kupono ma ke Sabati, a e ku-e ana hoi kekahi poe no ia mau hana. Mamuli o keia like ole ona manao, e hiki ai ia kakou ke ike aku. ua ala mai no ia, elike nie ka nui ame ka uuku q. ke kulana Kristiano iloko o ke kanaka. O ka aeia aku o mau hana lealea, malalo o na he mau hana hooikaika kino ia ma ke Sabati, o ka ipuka mua loa ia, no ka wehe hamama ia ae o na hana hakihaki Sabati apau, a ke ikeia nei iā mea i keia manawa, ma o ka hooliloia anā o ke Sabati, me he la noa la. Ke lawēlaweia nei ka hana lawai'a ma ke Sabati, ka niahiai, ke kukulu hale, ame na hana ku-e Sabati e ae he nui. :o Ke manao nei keia f*pa, e kulike ana ka manao o ka poe hookaa auhau me ko ke Kiaaina, no ke kupono ole e hoomahuahua hou ia ae na uku hana o ka poe e noho hana nei malok° ona keena oke Tentorc. E lilo ana paha keia manao o ke kiaaina, i kumu e hoemiia mai ai na limahana maloko o kekahi mau keena oihana, 1 mau ai ka ohi o kekahi poe o lakou i na ukuhana kiekie; ina nae no ka ]ioea io mai o ia hopena, alaila ua hiki loa īa kakou ke īke aku, ua hiki no ka rta hana o kela mau keena ke lawelaweia e ka.-poe kakaikahi; a o ka hoonui ana aku 1 na limahana, 110 ke ake wale no ia. e hookau aku i ka lawelawe maoli īa ana o na hana e ka poe kakaikahi a i kekahi poe ka ohi ana i na ukuhana kiekie. E akahele loa mai oukou e na hoa o ka ahaolelo e noho mai ana, i keia nipau hoomahuahua ukuhana o na luna oihana o ke Teritore'