Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 5, 1 Pepeluali 1923 — KE KALAIWAA ANA AME KONA ANO. [ARTICLE]

KE KALAIWAA ANA AME KONA ANO.

(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaiikamakaokaopua.) (Hoomauia mai) I ka pau ana o na laau i .ka hoopilipili, a pili maikai na moo aijie na manu omua ame hope, a ua pau hoi i ka paoia na puka o na moo 4 ame na manu hope, ame ke kupono i ka aha puluniu e komo 4 ai, i ekolu aha puluniu i ka 'puka hookahi. No -na waa liilii nae keia, a ina he mau waa nunui eha a elima elike me na waa peleleu. He hookomokomo no ka ho-o ana o ka aha puluniu, mai ka puka laau iho, a i ka puka o ka waa. E hana me ka pololei loa i ka puka nlaluna, me ka puka malalo o ka niao o ka waa; i ole ai e hio ka moe ana o ka aha o ka waa, a inoino ka nana I ana, aole i kupono . Aia no maloko. o kahi o ka aha e hookomokomoia ana e hoopaaia ai ke kaula aha puluniu, i ka wa e piha pono ai na puka, a elUeo no hoi me ka poe akamai i ka hana o ka i'a lawalu, ka hikiikii ae i ka apua o ka wa-hi i'a, a huki ae, pela no ke kaula aha puluniu e huki ai a paa; alaila, ooki ae; aole oe e ike ana i kahi i hoopaaia ai, ua nalowale aku ]a. I ka paa ana o ka waa i ka humu i aha, mai mua a hope, alaila, o ke pena aku. O ke pena a ka poe kahiko, o ka pauku wiliwili maloo; he pphi i ke ahi a nnnahu eleele, alaila, o ka wai o ka hili kukui, o ia ka wai e au ai a aeae-elike mo ke pena a ka haole ka eleele. A i mea e paa loa ai ka eleele me ka hemo ole, alaila, e kii aku i ke ki, a ku'i a wali, uwi i kona wai, a hoau like me ka hili kukui i ke po'i hookahi. E loa ana keia eleele aole hemo; a no ka makemake e noho ke aka o lee kanaka ma ka aoao o ka waa, a ua hanaia no ia mea no ka waa o na'lii, o ia hoi ka huamoa, ame kekahi laau e ae nana e hoo-., paa loa aku i ka hinuhina. Aole o ka wiliwili wale no ke pena e hanaia ai, i hanaia no* paha ka wiliwili ma na Kona nei, no ka mea, o ka laau nui ia manawa ma Kona nei. O ke akaakai o na lo'i, oia ka mea oi loa aku o ka maikai, ame ka na-ku, no ka mea, he hikiwawe ko laua pau i ka a ia e ke ahi. A o ka hulu e pena ai a lea poe kahiko, o ka puluniu no i hanaia no a kolu hulu pena hale maoli. O ka wae o ka waa, o ke a-a ohia no e nana ai, a o ke a-a pi'o maikai no e kupono ana i ka waa oki no; aole luhi i ka hana a pi'o. A o kekahi no he wae hau, a he wae koa; eia nae he luhi i ke kalai hou aku. Apau keia mau mea i ka loaa, hoopilipili a pili pono i na pepeiao o ke kuaiako mua, a pela no hoi na pepeiao o ke kuaiako hope. Apau keia mau hooponopono ana ialoko, alaila, o ke kuapo'i aku. O ke koa no ke kuapo'i, a i ole ia, o ka ulu no; a o na nohoana, o ke koa, a i ole ia he ulu alaila, pau na hooponopono ialoko o ka waa. O na hana nui i koe o na iako, ame ke ama. O na iako no ka wa kahiko, o ka hau no; e nana ana oe a na iako pi'o maikai i ole e pa aku ke kai i keia mau iako a pupu ka holo ana a ka waa. A ina aole pa ke kai i keia mau iako elike ana ia me he mahimahi la. Ina aole loaa na iako i na laau liilii kupono, o na laau nunui pi'o maikai no, a e maheleheleia kela laau mawaenakonu i elua iako. Alaila, kalai a kupono i ka waa me ka hoopilipili a pili pono i ole ai e halokeloke, a pau na kaula i ka mokumoku, o ia hoi ke kaula i hauhoaia ai na iako. Apau keia mau mea i ka makaukau, o ke ama aku ia mea hana nui i ka huli; no ka mea, o ke ama makemake loa ia, o ia no na ama wiliwili no ka hoe ana, aole e ko- I mo iloko o ke kai ke hoe a pupu hoi, no ka mea he lana loa iluna a he oi loa aku hoi ma ke kukulu pe'a ana, o ia mau ia. (Aole i pau.)