Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 5, 1 February 1923 — NA POMAIKAI O KA LOAA ANA O NA PIPI WAIU I NA KANAKA MAHIAI. [ARTICLE]

NA POMAIKAI O KA LOAA ANA O NA PIPI WAIU I NA KANAKA MAHIAI.

Aole paha he holoholona e hoopoinaikai mai ana i kona haku mahiai e īoaa al:u ka pipi waiu. Me ka Traiu, e loaa ana he ai nau ame kou .ohana i emi iho kona kumukuai anamua e na ai e ae i loaa aku kona •waiwai hooikaika kino, a hoolawa i ia aahuki o ke kino o ke kanaka. Me keia waiu, ina ua oi aku mamua o ka hiki e ai ia e kou ohana, ua hiki e hooliloia i waiupka, a o ka waiu i koe ua hiki e hanaia i na moa ame na pnaa. A ua like no ka pomaikai 0 keia mea ke hanaiia i keia man holoholona 6 holoholo mau :.na ma na ipuka 0 ke kanaka mahiaL A o ka hanai ana ame ka malaraa ana i ka pipi waiu, he mea maaiahi loa, a ua hiki e ola ma Trahi nahelehele o kou mau pa mahiEia ka waiu ke hooliloia mai nei ma kahi o ka 1S keneka o ke knaka hookahi, i keia la, a ua lawa ole iiO nae ke koi a ka poe make waiu. Aole paha e loaa ana keia nku ia dc e ko kanaka e noho aia bu Molokai, oiai ke olelo mai nei o Geo. P. Cooke, eia ke loaa nei iaia ke 11 keneka a oi iki no ke • hookahi 0 kana waiu e .lawe raai mi iaai Molokai mai. Aka, 0 keia 11 keneka, he dala loaa ia oe me ka ho.iie ole ia mai, oia hoi, he tbth ilnUi I;4e» loaa. ana aku o kau waiu ua loaa mai kau dala. Aole hoi i like me kou hele ana e ku»i maoli akn r kai| jraiu, e loaa aiai ana ke daC.i i ke&hi m&awa, a e ana oe i kekahi manawa, a e hoonele loa ia ana 00 i kekahi manawa. Ma keia nela i ka loaa mai o ke dala ka pilikia o ka hapa.nui i ka poe oihana e hana nei i kela la. "0 ka loaa koke inai 0 kau dala ke alanui e hiki.ai 'ia oe k?sri n2Es aku imua no na mea au i ma•kemake ai. O ka hoohakaliaia o ka lo.ia aea niai o kau dala ke alanui e maopopo ole ai ia oe kau mea e hoohana aku ai. Nolaila, e ike ana kakou, o ka emi mai o ka loaa kuike nae, he mea e makemake nui ia ana e ke kanaka mahiaL l'a maopopo no na pipi waiu kupono no ka malama ana. O ka J'ersey ka oi o ka momona o ka waiu, aka. o kona awalike loaa nae he 5,500 paona Traiu i ka makahiki hookahi; o ka AyTshire he 4,000 paona o ka makahiki a o ka Holatein he 5/)00 paona o ka makahiki. O ka momona nae, ua oi ae elike no me na inoa i hoikeia ae la maluna. Aka, o ke kanaka mahiai nae e manao ana e hanai i kekahi o keia mau pipi i emi iho na paona waiu o ka makahiki malalo o keia i hoikeia ae la, ua poho no kona hanai ana. O keia awalike a pii aku, alaila e loaa ana ka pomaikai i kela kanaka. Ua pii aku ke kaumaha o na waiu o keia mau pipi a oi aku mamua o ka eono tausani 0 ka makahiki hookahi, elike me "ke koko oia pipi, ame ka hanai ana aia kanaka. O ka hana kupono no na- pipi waiu e loaa ole ana keia awalike i hoikeia ae la, oia no ka lawe ana i ka kale kuai pipi. | O kekahi o ka malama ana. Ina ■ua ike oe e ke kanaka malama pipi] (rrf> unku kau mau mea ai, e malama * no oe i na pipi kupono mai, aole lroi o ka alunu a nui ino na pipi, no ka mea aole e hiki ana e loaa ka •wmiu kupono ka pipi mai i la\ra ole ika ai maikaL A o ka malama ana no hoi ia mea nui. Aole aa pipi waiu pii o ke kumukuai i ano okoa ae msi na keiki liilii ae. O ka malama pono ke alanui e hiki ai i kela pipi ke haawi mai i kona wain me kinnaikai, a e loaa pu mai ana no hoi na keiki maikai. E loaa ka hale e malumalu ai. Aole no hoi o ka hale maikai loa, aka, 0 ka malu mai ka makani i ka manawa ino ame ka ua 1 na la haule nui 0 ka na elike me keia mau la. Oka lawe mau ia ana o na lepo o na pipi a hoahu ma kekahi wahi i eliia a hohonu iki, he mea ia e kokua mai ana i ke kanaka mahiai no ka hoomomona ana akn i ka lepo o kou mau mahinaaL A o na gipi kane e loaa mai ana ia oe, he mau dala ia, a i ole he i'a na kou ohana i kahi la makapololi a ono wahi io pipi. Elike no me keia, mau koko i hoikeia ae la ma-

luna, pela no ka nunui 0 na kino. 0 na pipi kino nunui e nui ana no ka loaa waiu, a e nunui pu ana no hoi na keiki p;pi kane, a elike me ka nunui 0 ke kino, pela no ka nui ae o na āala e loaa ana ia oe mai ia lakou mai. Aole kanaka mahiai ma Amerika 1 malama ole i mau pipi waiu nana. Ina aolo no ka hoolilo ana aku i ka waiu, no ka ai ana no kona ohana. Ua ikeia keia mea ma na aina mahiai apau. A o ka holoholo pu ana mai a na puaa ame na moa kekahi haawina ano hoowaiwai ma keia mau wahi e noho ia ana e na kanaka mahiai. No ka mea, ina e hana waiupaka ana oe,.e koe okoa mai ana kekahi waiu i emi iho nae kona momona, a' 0 keia waiu ua kupono no ka hanai ana aku i na puaa ame na moa. Ina no aole oe e hanai ana a nui kau mau puaa, a i o'le paha oe i makemake e komo aku iloko oia oihana 0 ka hanai puai, aka, e lilo ana kou malama ana i kekahi mau poo puaa helu wale no, i mea e hoolawa mai ana ! ia oe me ka ia emi loa o ke kumu-1 kuai. E kau mau puaa ; helu, ina paha kakou e olelo ae, he elua wale no kumulaau, mai na hunahuna ai e haule iho ana mai kou pakaukau mai, a i hui pu ia hoi me j na waiu hoolei wale au, a e ike aku j ana oe, i ka ulu |ina ae o ohana' puaa maikai, a ono no hoi i ka la maka pololi i'a. 1 Pela no na moa. Ina aole oe i makemake e hanai moa no ke kuai ana aku i ka liua ame ke kino, e loaa ana no ia oe he ia hooemi mai i na lilo 0 ka noho ana, a e loaa pu aiia no; hoi, he i'a *jAjj*akaukau mau ana 1 kou alo. O kqna hua, he i'a a he ai pono no na keiki liilii. A 0 kona malama ana, ina he mau kinana helu wale ti!o kau, he maalahi loa no. O na hunahuna ai mai kou pakaukau hilei e' h'oolawa i kekahi auita, Uioa nui ["ināoli.no. No ka mea, 0 aiaiialakou i na anuhe ame na mea kolo e I hoopoino ana i kau mau mea kanu. A e ai ana i na mauu e hoopilikia mai ana ia oe e ke kanaka mahiai. Nolaila, 0 keia mau mea ekolu, 0 ka pipi waiu, ka puaa am« ka moa he mau mea e holoholo ana imua 0 kou alo e ke kanaka mahiai, aka, he i'a nae nau i kou manawa nele 1 kahi i'a. Ma kou malama ana i keia mau holoholona e.hooenii mai ana oe i na hoolilo 0 ka hanai ana i kou ohana. A ina oe e ao ana i ke puhi ana i ka hame ame ka bacon, ua oi ae kou kulana mamua 0 ke kanaka i ike 010- i keia oihana o ke puhi i na io puaa. Ua hiki ia oe e hoolawa i' kou ohana rne keia mau io ono, ina ua ike oe i keia hana, a he hana hiki wale e loaa kona loina. Ma na ano apau, ke koi ikaika aku nei *ko oukou mea kakau, e hoolako ia kakou iho me na pipi waiu, na puaa ame na moa, ke manao kakou e lawe i ka oihana mahiai.