Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 52, 28 December 1922 — Nuhou Kuloko [ARTICLE]

Nuhou Kuloko

Ma ka Poalua nei ka piha ana o ka iwakalua-kumamaono o na hoopii okimare noloko iho o Honolulu no ka mahina o Dekemaba o ka lioo- i komoia ana ae. j Ma kahi o $6000 ka waiwaiio o ka waiona i hoopae ma-luia mai i Honolulu nei he mahina i hala e kekahi o na moku a ka oihana kaua moana. elike me ia i hauwawaia ae. Ma ka Poalua iho nei ka.piha ana o ke 50 makahiki o ko ke Kapena Berger noho ana ma Hawaii nei mai kona hoea mua ana mai a ua hoo manao ae oia ma ia la. Ua hookohuia mai o Charles Notky i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o David F. Notley i. make e ka lunaleanawai Rrfy J. o'Brien o kā aha kaapuni ma ka Poalua nei. • TJa hoohauoliia aku kekahi mau paahao ma ka la Karisimaka nei no , ka hoomiia ana mai o ko lakou mau hoopa'i, ma ke ano he makana Ka- ! risimaka mai ia Kiaaina Farrington aku. Ma ka Poalua iho nei i hoomanao ae ai o Kapena Berger, ke kumu puhiohe mua o ka bana Hawaii, no ka piha ana iaia o na makahiki he kanalima o kona noho ana ma ka lepo aloha o Hawaii nei. Mahope iho o ka hoohala ana i kekahi mau pule ma Amerika, i huli hoi mai ai ka Enekinia Kalana Fred Ohrt o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei ma ka mokuahi Wilhelmina o ka Poalua iho nei.

Ma ke kakahiaka o keia Poaono iho e malama ae ana na Pilipino o keia kulanakauha2e i ka la o Rizal, kekahi o na kanaka Pilipino kaulana, ma ke kaihuakai ana, ame na hana haiolelo maloko o ka pa'lii. Ua pahola ae kekahi lono iloko o keia mau la iho nei, no ka hoopae nialu ia ana mai i keia kulanakauhale o ka waiona, maluna o ka moku lawekoa Newport News, i liiki aku ka waiwaiio ma kahi'o ka $6000. E malamaia ana ka halawai o ka Pailina o Puuomao, Moanalua, ma ke Sabati, lanuari 7, 1923, maloko o ka halekula o Moanalua, a ua makemakeia na kupa apau o Moanalua e akoakoa ae malaila, ma ka liora elua mo ka hapa o ka auwina la. Mahopo iho o ka hoohala ana he elima makahiki iloko o ka oihana koa. o Amerika, i huli hoi mai ai o Abraham Kalama ma ka mokuahi Wilhelniina o ke aliiahi o ka Poalua nei, me ka lawe pu ana mai i kana wahine haole, he wahine Kelemania, no kona aina hanau. Piha mau ka hoikeike a ka Hui Malu Phoenix, malalo ae nei o Aala Paka i keia mau po i ka poe makaikai i na hana hoopihoihoi noonoo malaila. E mau ana ka malamaia o kela mau hana hoikeike a hoea i ka po o keia Poakahi ae a o ka po hope loa no hoi ia e haawiia aku ai kekahi mau makana. Oiai he la kulaia ka Poakahi ae nei, ka La Makahiki Hou, aole he mau ukana o aeia e ka hui mokuahi ma ia la, koe walo no na ukana mama ame na paiki, mawaena nae o ka hora eha ame ka hora elima o ke ahiahi, mamua o ka haalele ana mai o na mokuahi e holo ana ma ia manawa, no na awa o Maui ame Kauai. Maloko o ka Halema'i Kaueikeolani o na Kamalii, ma ka Poalua iho nei, i hoomaka ai o Kauka R. N. Hatt, malalo o na hoolilo o ka hui malu, i ka nana ana i kekahi mau keiki kina o keia kulanakauhale, i hiki aku ka heluna i ke kanahiku. Aole he uku o ka nana ame ka lapaau ana i kela mau keiki. Ma Wailuku, Maui, ma keia la e weheia ai ka ahaelele a na kumukula o Hawaii nei, no ka noonoo ana i kekahi mau kumuhana ano nui, i pili i ka oihana hoonaauao maanei nei; ua hoea pu aku ma kela ahaelelo kekahi mau loea pili i ka oihana hoonaauao mai Ameiika mai, no ke kuhikuhi aia i na alahele e loaa ai ke ola kino maikai i na keiki. Maloko o ka aha hoomalu ma ka Poalua iho nei, i ae okoa ae ai ka Lunakiai E. P. Low no ka pili o j kana keiki i ka hewa holonui i kona kaa otomobile, ma Moanalua ae j nei, ma ka Poalima i hala, a ua hoomaluia mai oia he umi-kumamakolu I mahina, ina no kona ku-e hou i ke kanawai, e kauia aku ana ka hoopa'i dala maluna ona, a hoopa'i hoopaahao paha. "E kakau kokc «itvu —