| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII | | |
| | | Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii | | |
| | | Hoopukaia i na Kakahiaka Poaha Apau | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | BUKE LXI HELU 52. NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T . H., POAHA, DEKEMABA 28, 1922. NA HELU APAU, 6536. | |
| | | |
| | | Ku i ka Nani me ke Eehia na Hana
Hoikeike Tabalo ma ka Pa Alii Ikeia na Hiona no ka Hanauia Ana o ke Keiki a
ke Akua ma ka Po Sabati Nei me ke Me-
leia Ana o Kekahi Mau Himeni Haipule | | |
| | | Hooku'iia e ke Kaa Otomobile a Make Kekahi Wahine Haole Make Oia he Elua Hora Mahope Mai o ka Hoo-
ku'iia Ana Maloko o ka Halema'i—Paa
Nae ke Kiakaa o ka Oto i ka Hopuia | | |
| | | Hoikeike ka
Lehulehu ina
Manao Hauoli Piha ke Kaona Nei i na Kanaka ma ka po o ka Poaono no ka Hauoli Karisimaka PIHA NA HALEKUAI ME NA ALANUI APAU Hooloihiia ka Manawa Holo o na Kaa Uwila ma ia po no ka Pono o na Ohua Ma ka po o ka Poaono aku la i hala, i hoike ae ai ka lehulehu, i ko lakou mau manao hauoli no ke Karisimaka, mamuli o ka hele o ke taona nei, a piha i na kanaka, oiai hoi na keiki ame na opio, e hoopaiakuli ana, me ka lakou mau pu puhi, ame na meapaani; me na kaa otomobile e hi-o ana ma na alanui, i hele a piha i ka ohua e. hele ana mai kekahi wahi a i kekahi. Ua wehe hamamaia na halekuai o ke kulanakauhale nei ma kela po, he mea kau la, i ka nui o na la, o ke kuai ana o na mea Karisimaka, a ha'o iho ka piha o na halekuai, me he mea la i ka nana aku, ma kela po, ua umiia mai na mea apau a piha ke taona nei. Ua hele oloko o na hale kiionioni, a piha i ka poe nana kii, pela hoi malalo ae nei o ka hoikeike a ka Hui Ma-lu Phoenix, ma Aala Paka, a mawaho ae nei o ka Aloha Paka, ua hele keia mau wahi a piha i na kanaka, e hoike mai ana no ka nui o ka hauoli iloko o ua mea apau.
Ma ka aoao hoi o na halekuai o na ano like ole, ua hoike ae na ona no lakou ia mau halekuai, i ka nui o ka laki, o ka lakou mau oihana i keia Karisimaka, i oi aku i ko ka makahiki aku nei i hala, he hookahi kumu o ka nui o kela laki, mamuli o ka lako o na kanaka me ke dala. Maloko hoi o na haleaina, mai na haleaina liilii, a hoea aku i na hokele ua hele ia mau wahi a piha, no ka mea malaila kekahi heluna nui o na kanaka i momoku aku ai, no ka ai ana, i na meaai i hoomakaukauia no ke Karisimaka. I ka nana aku, o ka poe he mau kaa otomobile ko lakou, ame ka poe otomobile ole, aka i hoolimalima aku i mau kaa no lakou, o kekahi hana nui ma kela po, o ia no ka holoholo ana, a e nana ana i na hana hoohauoli, mai kekahi wahi a i kekahi. Ua holo na kaa uwila ma kela po he hookahi hora mahope aku o kona manawa mau e pau ai, no ka halihali ana, ame ka hoihoi ana i na ohua o na wahi mamao, me ka piha mau o na kaa i na wa apau, i ka poe e hoi ana no na home ame ka poe e hele mai ana no ke taona nei. He hookahi paha hoi kumu o ka nui o ka poo holoholo ma kela po Poaono, no ka malie maikai, aohe i like me kekahi mau Karisimaka aku nei i hala, aka nae, o ko kumu nui loa, o ia no ke ake o na mea apau e ike i kekahi mau hiona ame na hana, o hoohauoliia aku ai ko lakou manao. Ma ke ao ana ae i ke Sabati nei, o kekahi ia o na la maluhia loa,
aole he ikeia o na hana hi-o, a hoo-
hauoli, ua hoohala kekahi poe i kela
la, maloko o na halepule, ua hoo-
maha hoi kekahi poe ma na home,
aka nae ma na hora o ka auwina Oa, i hoohala ae ai lakou ma ka hele ana e makaikai i na hana hookuku kinipopo pekuwawae mawaho ae nei o Kamoiliili, a mawaho no hoi kekahi poe o ka Aloha Paka kahi i hoohala ai, a he mau paina ka kekahi poe i hele ai, ma kekahi mau home, ame na wahi i hookaawaleia no kela hana. He hookahi la kulaia ano nui i koe, o ia ka Makahiki Hou; e lilo ana no ka po o ka Poaono, i manawa no na hana hoohauoli ma ke taona nei, o keia ka po, o na hana hoopaiakuli, i hookuu laula ia ai, i ka nana aku, o ia po piha hou
aku ana ia i na kanaka o ke kula-
nakauhale nei, a ma ka po o ke
Sabati mai, ame ka Poakahi ae no
hoi, e komo kino aku ai na kanaka
Hawaii iloko o ka hauoli ana no ka
Makahiki Hou, ma o ka malama
ana ae i mau paina ma ko lakou
mau home, elike me ka mea maa
i ike mau ia i na makahiki ae nei
i hala. No ke komo ana iloko o na hana hoohauoli no ka makahiki hou, o ka po o keia Poaono ae ka manawa a ko ke kulanakauhale nei poe o hoo piha ai i ko kaona nei me na mea hoopaiakuli pepeiao, a e malama pu ia ana no hoi he hulahula alanui elike nie ka maa i na ahiahi apau mamua ae o ka la makahiki hou. | | |
| | | Hoemiia Mai ka Hoopa'i o na Paahao he Umi a Oi e ke Kiaaina Hoohauoliia ka Manao o Kekahi Poe Paahao Pepehikanaka Mamuli o ka Makana Kari- simaka a ke Kiaaina o Hawaii Nei | | |
| | | Hooku'i he Kaa
Otomobile me
ke Kaa Uwila Loaa ka Eha Kukonukonu i
Kekahi Mau Mea Elua Ma-
luna o ke kaa Otomobile MA KAMOILIILI I LOAA AI KELA ULIA Lapaauia Hookahi ma ka Ha-
lema'i o na Ulia a Hoi
Kekahi no ka Home Ma ka uakee o ke alanui, mawaho ae nei o Kamoiliili, mahope iho o ka hora umi-kumamalua, o ka po o ka Poaono aku la i hala, i hooku'i ae ai he kaa otomobile, me ke kaa uwila o Kaimuki, a o ka hopena i ikeia, o ia no ka eha loa o ka poe maluna o ke kaa otomobile, me ka nui pu o na poino i loaa i kela kaa, a manuhe'u iki hoi ke kaa uwila. I kulike ai me ka hoakaka a na ohua e kau ana iluna o ke kaa uwila, ua pili ka hewa, ma ka aoao o ke kiakaa o ka otomobile, no ka mea e holo mai ana kela kaa no ke taona nei, ma ko alahao o ke kaa uwila, e holo aku ana nowaho o Kaimuki, a oiai he wahi uakee kela o ke alanui, aole he ike mai o ka poe oluna o kela mau kaa a elua i ka hookokoke loa aku o na kaa i kahi hookahi, aka nae i ka oili pono ana ae ma kahi o ka uakee, akahi no a ike ke kiakaa o ka otomobile, i ka oili ana | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | Ma ka La Karisimaka i hala iho
a ua hoohauoliia aku kekahi mau
paahao pepehikanaka he umi-kuma-
makahi ka nui ma o ka hoemiia ana
mai o na hoopa'i o ekolu o ia poe
a e pau ana ma ia la, ame na hoo-
pa'i paahao o ewalu poe hou aku,
e pau ana ma ka la Karisimaka o ka
1923, mamuli o ko ke Kiaaina apo-
no ana i ka hooia a na lunanana
paahao o ka hoike ana ae no ka
malama o nei poo i na rula o ka
halepaahao. O keia ka mua loa ma
ka moolelo o ke Teritore o Hawaii
nui loa ai ka haawiia ana aku o
ka lokomaikai i ka manawa hookahi
ka poe i hoopa'iia no na karaima
laweola ame pepehikanaka.
Ekolu mau paahao i huikala piha
a aku e ke Kiaaina me ka hoihoi
hou ia aku o ko lakou mau pono
kivila me lakou, a he eha aole i
huikala piha ia aku, a mawaena o
nei poe hope o Mrs. Theresa Owana
Belliveau Kelley kekahi.
Na Paahao i Hoemiia na Hoopa'i
O Manuel Fernandez Mascato, i
ahewaia ai no ka hewa pepehikana-
ka ma ke degere elua e ka aha ka-
apuni ekahi ma ka la 27 o Sepate-
maba, 1913. O kona hoopa'i haa-
haa he 20 makahiki, a o kona hoo-
pa'i kiekie loa e noho oia ma ka
halepaahao a pau ke ola. Ua hoe-
miia mai kona hoopa'i paahao a i
ka hoopa'i haahaa loa a ma ka la
Karisimaka i hala iho la ka pau
ana o kona hoopa'i.
O Kurashima Yasuzo, ua hoahe-
waia oia e ka aha kaapuni no ka
hewa pepehikanaka ma ke degere
elua ma ka la 23 o Aperila, 1914,
a ua kauia aku ka hoopa'i he 20
makahiki paahao ka haahaa loa, a
he 35 makahiki ka hoopa'i kiekie
loa. Ua hoemiia .pa a ^ kona hoopa'i
a ka hoopa'i haahaa loa a ma ka
la Karisimaka o 1923 e pau ai ko-
na hoopa'i.
Isadora Sanchex, i hoahewaia no
ka pepehikanaka, ma ke degere elua
e ka aha kaapuni eha ma ka la 15
o Okatoba 1914, a i hoopa'iia ai
mai ka 20 a ke 35 makahiki. Ua
hoemiia mai kona hoopa'i paahao a
ka hoopa'i haahaa loa, ma ko Ka-
risimaka o 1923 e pau ai kona hoo-
pa'i.
Sakurai Takizo, i hoahewaia ai no
ka pepehikanaka ma ke degere elua
e ka aha kaapuni elima ma ka la
20 o Novemaba 1914, a i hoopa'iia
ai mai ka 20 a i ke 60 makahiki
hoopaahao, ua hoemiia mai kona ho-
opa'i a ka hoopa'i haahaa loa a e
pau ana ia manawa ma ka la Ka
risimaka o ka 1923.
Marcus de Ferenuela, i ahewaia
ai no ka pepehikanaka ma ke degere
elua e ka aha eha, ma ka la 16 o
Dekemaba 1914, a i hoopa'iia a | mai ka 20 a ka 21 makahiki hoo-
paahao. Ua hoemiia mai kona hoo-
pa'i a ka la Karisimaka o ka 1923.
O Agapita Pas, i ahewaia ai no
ka pepehikanaka ma ke degere elua
e ka aha kaapuni ekahi, ma ka la
2 o Novemaba, 1914, a i hoopa'iia
ai no 25 makahiki hoopaahao, ua
hoemiia mai kona hoopa'i a e pau
ana ma ka la Karisimaka o ka 1923.
1923.
O Lorenzo Cerex, i ahewaia ai no
ka pepehikanaka ma ke degere elua
e ka aha kaapuni elima ma ka la
13 o Novemaba, 1913, a i hoopa'i
paahaoia mai ka 20 makahiki ka
haahaa loa a i ke 50 makahiki, ua
hoemiia mai kona hoopa'i a e pau
ma ka la Karisimaka o ka 1923.
O Isotaro Hatsumura, e ahewaia
ai no ka pepehikanaka ma ke dege-
re elua e ka aha kaapuni elima, ma
ka la 11 o Maraki, 1914, a i hoopai
paahao ia ai mai ka 20 makahiki
ka haahaa loa a i ke 40 makahiki,
ua hoemiia mai kona hoopa'i a ka
hoopa'i haahaa loa, e pau ana ma ka
la Karisimaka o ka 1923.
O Gregorio Benluoro, i ahewaia
ai no ka pepehikanaka, ma ka la 5
o Novemaba, 1914, a i hoopa'i paa-
haoia no 30 makahiki, ua hoemiia
mai kona hoopa'i paahao a e pau
ana ma ka la Karisimaka o 1923.
O Juan Pacero, i ahewaia ai no
ka pepehikanaka ma ka la 23 o No-
vemaba, 1914, a i hoopa'i paahaoia,
no 20 a i ke 60 makahiki ua hoemiia
mai ma ka la Karisimaka o ka 1923
e pau ai.
O Kaneshiro Kana, i ahewaia ai
no ka pepehikanaka, ma ke degere
elua no 14 ahiki i ka 16 makahiki,
ua pau iho la ma ka la Karisimaka
o ka 1922 o ia ka Poakahi nei.
O Celestino Manalo, i ahewaia ai
no ka pepehikanaka ma ke degere
elua e ka aha kaapuni ekahi ma
ka 14 o Iune 1913, no 20 makahiki,
ua pau iho la ma ka la Karisimaka
i hala iho la.
Na Paahao me na Pono Kivila
O Hanford Harrison i ahewaia ai
no ka aihue ma ke degere ekahi e
ka aha, ma ka la 23 o Feberuari,
1918, a i hoopa'iia ai, no umi ma-
kahiki, ua hookuu ia mai malalo o
ka hoomalu.
O Joe Correa, i ahewaia ai no ka
hoololi anoe ana me ka manaoino,
ma ka la 21 o Aperila 1917, a i
hoopa'iia ai aole e emi iho malalo
o ekolu me ka hapa makahiki nole
e oi aku maluna o ka elima, ua hoo-
kuuia mai malalo o ka hoomaluia
ana ma ka la 31 o Dekemaba 1919.
O Theresa Kelly, i hoahewaia ai
ma ke degere ekahi no ka hana i ke-
kahi palapala hooilina ' manaoia na
ka Moiwahine, a pau hoi ma ka
la 11 o Iune 1921. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | -^ -- nnknukmi ana e kau aku
. o h.-- ka.-. m-.ilu ma ke alanui
-.k^''..'i M'' KiniiOK.'i. ma ka hoia
% n.o u-!.: minuke, o ka po o ka
.'-'7K' ak-.; .a i La!.-!, i h'ooku'iia ae
'-.-- im'?-^ i.noio kumukula, .nona
in.-'.-i '. i'.^henno A. Hali, o ke
'-; .-. '" k .:::-',!. o ke kaa oiomobile,
^-ioke"- i:: iina e ' 8lanl^ O. Kenne-
. n i-'.iiii 5iom mahope mai, i make
i .ii ' ''':-, imlnko o ka Halema'i
Moi-.'.-: ' ;:; . i'np.:. wahi i hoihoiia aku
. '..] ..inuia ana mai o kona M^ '-.-.i awiwi loa i hoihoiia aku
- -'..-. -.-.-nhine poino, no ka halema'i
:-.-. ioip.n ulia, a mailaila aku no-
'"' kn Halema'i Moiwahine, me
:.-.. awela aku o na mea apau
' -"'ipakpleia ae ai o kona ola, eia
-. li e o ia inau ke kupouli o kona
-neo, ahiki wale no i ka haalele
i.-.n nini o ka hanu i kona kino.
I hu'. ike ai me ka moolelo pokole
'' "-:";! ana i kela ulia, e holo like
: ; ana no ke kaa uwila, me ke
'; iuomohile no ke Iaona nei, mai
'.'-"-- lilii;! mai,' a oiai e kakali ana
" -:?. 1^37nuknla no ke kau aku ma-
'-:?.. ^ ^ kua uwila, nA hooku'iia
-. ^ oia o ko kaa oiomobile.
E .-i maoli na poino i kau aku , . o ke kino o kela wahine, o
mii
-^u "^ nal'.'i ana o kona poo, pela | hoi ka pii ana o ke kaa maluna o
kona lima hema, ame kona u-ha he-
ma, a me he mea la he mau poino
paha kekahi maloko o na meapaa-
hana o kona kino.
Ua paa o Stanley G. Kennedy i
ka hopuia, no ka hewa holonui, me
kona hookuuia, ana nae, no ka hoea
ae imua o ka aha, i ka wa o hoolohe-
ia ai kona hihia, me ka manao ole
ia nae, e make ana kela wahine,
a ma ka hoakaka a na makai, e
hoololiia ae ana kela kumu hoopii,
ma ka wa e noho ai ke kime ko-
ronelo nieniele kumu make, a hoo-
puka ae i ka lakou olelo hooholo,
no ka make ana o kela kumukula,
mamuli o ka hooku'iia ana e ke kaa
otomobile, ia wa e hoololiia ae ai ke
kumu hoopii, no kekahi hewa oi aku
o ke ko'iko'i.
Mahope iho o ka make ana o kela
wahine haole kumukula, ua hoike
koke ia aku ka lohe i kona makua-
kane e noho mai la ma Pasadena,
Kaleponi, no ka mea e hana aku ai
i ke kino wailua o kana kaikamahi-
ne.
No ka huli pono ana nae i na
kumu oiaio loa i make ai o kela
wahine, i noho ae ai ko kiure koro-
nelo nieniele kumu make, ma ka Po-
alua iho nei, me ke kahaia ana o
ke kino o kela wahine. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | No ka malama ana ae i na hana
hoomanao Karisimaka maloko o ka
pa'lii, ma ka po o ke Sabati aku
la i hala, i hele ai oloko o kela
pa, a piha i ko ke kulanakauhale
nei poe, o ua lahui kanaka like ole,
mai na kamalii a ka poe kanaka
makua, e ake ana e ike i kekahi
o na hiona i malihini i ka maka ko
nana aku.
Ua kupono maoli ke kaa ana o
kela hana hoomanao Karisimaka,
ma kela po Sabati, ka po mamua iho
o ka La Karisimaka no ka mea he la
ia o na hana hoomanao haipule e pili
ana i ka hanauia ana mai o ka
Mesia ke Keiki a ke Akua, a ua
ku i'o i ka nani me ka eehia na
hana i lawelaweia ma kela po.
Aole keia o ka mua loa o ka ma-
lamaia ana o na hana hoikeike ta-
balo o kela ano ma ka halealii, aka
ua hoomakaia, ma kekahi mau ma-
kahiki ae nei i hala, me ka loli mau
nae o na mea e hoikeikeia ana i kela
ame keia manawa, a ua lilo no hoi
ia mau hoikeike, i mea na ka lehu-
lehu e mahalo mau ai.
I ko kani ana o ka hora eono o
kela ahiahi Sabati, ua hoomaka ka
momoku ana o ka lehulehu noloko
o ka paa'ilii, me ka hoonanea ana o
ka Bana Hawaii, ma ka paani ana
i kekahi mau mele kupono, i na
hana o kela po.
I ka hoea ana mai i ka manawa
i hookaawaleia no na hoikeike ta-
balo, ame ko mele ana i na himeni
haipule, ua hele oloko o ka pa, a
piha i ka poe makaikai, e kakali
wale ana no, o ka ike aku i ke-
kahi hiona, o na mea i ikeia maloko
o ka Palapala Hemolele, ma ka wa
i hanau mai ai o ke Keiki a ke
Akua.
He oiaio mahope iho o ka paani
ana o ka hana i kekahi mau mele,
i poha mai ai ka leo o ka ohe e
hookaniia ana e Charles Bourne, a
i ke kuu ana iho o ke kani ana
o ka ohe, ia wa i oili mai ai ka
papahimeni o ka luakini o Sana
Anaru, me na papa himeni o na
luakini o ae, a ku iho la ma kahi | i hookaawaleia no lakou.
Ua hoohalaia kekahi manawa ma
ka hoolohe ana i na himeni i hoo-
makaukauia, o na papa himeni, ame
Fred Butler, alaila mailuna mai o
kaupoko o ka halealii i poho mai
ai ka leo o ka pu o-le, me he moa
la mailuna mai o ke ao, a iloko
no hoi o ia manawa hookahi i
oili mai ai ka ho-ku, kela ho-ku,
a na magoi o ka Hikina, i ike ai,
ka Ho-ku o Betelehema.
Oiai hoi na maka o ka lehulehu
e nana aku ana i kela hiona iluna
o ka halealii, ia wa i hooleleia aku
ai ka malamalama i kaupoku, nia
hoi e ku mai ana he eono mau anela,
i kahikoia me na lolo keokeo, e ku
ana he ekolu ma kela ame keia kihi
o ka hale iluna loa, a e kau ana i
ka lakou mau pu o-le ma na waha,
elike me na anela, ma kela po i ha-
nau mai ai ka Mesia e mele ana i ke
mele, a na kahuhipa i lohe aku ai,
oiai lakou ma ke kula, e hanai ana
i ka lakou mau hipa.
Ua hoomau hou ia aku na hana
himeni mahope o kela hiona, alaila
i ka hoolele hou ia ana aku o ka
malamalama, iluna o ka halealii, i
ikeia aku ai ka hiona o ka hanauia
ana o ke keiki, pela hoi me Maria
ame Iokepa; o kela kekahi o na hio,
na nani, me he mea la no o ka ha-
nau maoli ia ana mai o ka Mesia.
He keu no hoi o kela walo ae la
no ka nani, eia aku no ua mau nani
hou; no ka mea na oili mai la na
kahuhipa, me ko lakou mau aahu, o
ka oihana hanai hipa; a i ka nalo-
hia ana ae o ia hiona, i oili mai ai
na magoi o ka Hikina, me ka hele
ana mai e ike i ka Mesia, a waiho
ae la i ka lakou mau makana.
Mahope iho o kola hiona ae la,
i mele ae ai ke anaina i kekahi
himeni, alaila nalohia aku la ka
ho-ku, no ka mea ua hoea mai la
na hana o kela po i kona hopena,
a huli hoi aku la ka lehulehu no
ko lakou mau home, no ka malama
ana he mau anaina haipule, a no
ka ai ana aku paha i kekahi mau
meaai i hoomakaukauia, no ka hora
umi-kumamalima o kela po. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | AAIA O ANTONE AKI E KA
OIHANA KAUA MOANA, .. -w' " Anlonp Aki, ha paahao i holo
' "a ai mailoko aku o ka hale-
. ',, kaln. a n-.n "ka la 12 o Oeke-
- h:. "p iia ^5 hou oia i ka;
L n h.^p.a. Lou . ao i ka!
-' --p. "-..--; o ma IM -Poali.i aku la^i i "' -.' "'.7 ii^oo'o'" '^o "I'oi.a ^pna ^ua
.ii.'ipe .-. kona maii iika aua
-. :. L-iopnahao aku na hoea^
/ : '.'-. oia imua o na aliikoa o ka
" — i knu.-i wonna no ka hoopaa
., .-^ iaia i kanaka hana malalo
i". 'ihann, a ua aponoia mai ia
..--.-! me kona hoonohoia aua ae
?!?".".-.. o kokahi o na moku hahai
--'. . iK-la ka olo'oia.
' i:-- kumu o kona paa ana, he
.:: "'i ak-.i noi ka i hala ua kele-
::-. ;;? la oia i kana wahine i ko
. h nio. a no kona, manaoio loa
.; -..-ai. ine i kamailio pu aku ai
- --. ma ko kelepona o kana wahi-
7'-ioi la ia, eia nae aie, he wa-
:-,-? "koa no, na ia wahine i hoike
;.;.: : ka oihana makaikiu i kahi
A'-:-. e loaa ai, a pela oia i paa ai.
" ;--. loaa ana o ka ike i na ma-
-i. n hoike koke aku la ke ka-
7 n na makaikiu i ka oihana
^oana nia Puuloa He paahao
i nini ka halepaahao aku ke
- P i^na ana me lakou ma ka
-hmin Koleiohe, o Aki nae
'..oa pololei, ua makemakeia
:? aupuni no na kumu hoopii
'.": ku e ana iaia oia kona apu-
: i kekahi poe ma o kona hoo-
.-. p.ku i nn bila kikoo olala
""Iu. a "onaia oia e ka oihana
. .ioan.i ahiki i kona kiia ana "-: u nanawa a nei kanaka aihue
hu .ii maloko o hookahi pule
i halepaahao aku, elike me
ikaka a na makai. Ekolu
7-opii apuka e ku-e ana iaia,
i na O. 8. Wo; na ke 0ali-
Peeil Oo., kekahi, a na -I. P.
--05 ko kolu, o keia ka poe i
. a ma o na bila kikoo Aula.
p. i a Aki o ka lawe ana aku.
l-ia olelo ia ho mau manawa lehu-
i ka kekahi mamua i komo pu
" - ni o Aki iloko o na hihia ai- . i" '
^kpOKO KA AHA I KA HOOPII
OKIMARE A MRS KING. Ma ka noho ana a ka aha hoo-
okolo a ka Lunakanawai ^hn
3eeha ma ke kakahiaka Poaha
. pule aku la i hala i aponoia
?.! ka hoopii okimaie a 3^3.
e Lii'iee Kin^, o ka hookomo
9 . ia aha ma kekahi mau la
mua, i keia la he mau mea
' .-- lnua. I'a hoopuka mai ka
-'"---" kauoha e uku o Mn Kin^
nhine i ^125 i kela ame
. .ina no ka malama ana i
.. Ua kauoha pu mai ka
^a. o Mp3. Kinu e noho ma-
-i a hale nani o laua ina-
i -^ kiekiena o Alewa. O
-hoopii a Mw. Kin^, o ka
- i-a ae i ka aha no ko Iaua
' iii, o ia ka haalele wahi
-^ ka malama ole i ke ola. | PAKELE HE KAIKAMAHINE
MAMULI O KONA LAUOHO, Mamuli o kona mau lauoho loloa
i hoopakeleia ai ke ola o kekahi
kaikamahine uuku o ewalu makahi-
ki nona ka inoa p Rose Torres, ma
ka po o ka Poalima o ka pule i
hala, ina la paha k^ kaikamahine
aiake oia mahope mai u 'kou' ku ana
i ka poka ma kona a-i 'ki ka pu ^^^^^^^^A .i.iku'3 umi makahiki nona ka inoa o Masa
Kimura o ke ki ana aku ma ke ano
paani, me kona ike mua ole he poka
kekahi iloko o ka pu.
I kulike ai me ka moolelo a ka
makai August Carreiro, ka makai
nana i ninaninau pono i keia ki pu
ulia o ka hoihoi ana ae i ke keena
o ka oihana makai, aole i ike o
Masa Kimura he poka koloko o ka
pu ma kela manawa ana i ki ai.
Iloko no ke keiki o kona hale ma
ke alanui Kopke, wahi a ka makai,
a mawaho mai o ia hale kahi kai-
kamahine uuku. Oiai kahi keiki
maloko o ka hale ua lalau aku la oia
i kekahi pu raifela a kau pono mai
i kahi kaikamahine e ku aku ana
mawaho ma ke ano e ki mai ana iaia
ma ko ano paani, eia nae, ua kani
io mai la ka pu a ku ke kaikamahine
uuku ma ka a-i, o ke kumu walo no
o kona pakele ana no ka loloa o ka
lauoho e luhe ana mahope o ka a-i.
Ua lawe koke ia ae ke kaikamahi-
ne poino mauwale no ka halema'i
o na poino ulia a malaila i nanaia
ai kahi o ke kaikamahine i poino;
ua okiia kona lauoho, a ua weheia
ka poka i paa i ka wiliia me ka
lauoho ahiki i ka hemo ana, he
poka i manaoia ina aolo i hihia i
ka lauoho, ua kukonukonu loa ke
komo ana iloko e lilo ai i kumu
make no kela kaikamahine.
Mahope iho o ke kauia ana i ka
laau ua hoihoiia aku ua wahi kai-
kamahine la no kona home no ke
kukonukonu loa olo o kona wahi i
ku ai i ka poka. EHA MAU HIHIA OIAIO I LOAA
I KE KIURE KIEKIE. He manawa pokole loa ka ke ki-
ure kiekie Teritore o ka noho ana
ma ka Poaha aku nei o ka pule i
hala no ka ninaninau ana maluna o
kekahi mau hihia i waihoia ae ia
aha, a he eha mau hihia oiaio i
loaa ia aha a waihoia ae ka hoopii
hoahewa imua o ka aha kaapuni,
hookahi o na palapala hoahewa ua
waihoia aku ma kahi o na palapala
huna.
O na hihia i waihoia ae no ka
hookolokolo ana oia ka hihia a ke
Teritore e ku-e ana ia Lambreto
Taclay no ke kakau ana i kekahi
palapala apuka; ka hihia o Pablo
Sarmiento, he Pilipino no ke kaili
ana a huna i kekahi kaikamahine,
ame ka hihia o S. Miyashi, i hoo-
piiia ae ai no ka laweola, no ka
make ana o Terada i ke kaa oto-
mobile ana o ke kalaiwa ana ma ka
27 o Maraki i hala.
Ma ka hora 2 o ka auwina la o
ka Poalima aku nei i hala ka hoo-
loheia ana o na pane a ka poe i
hoopiiia ae e ka Lunakanawai James
J . Banks maloko o ka mahele ekolu
o ka aha kaapuni no ko lakou pili
i ka hewa a hewa ole. | | | | | | | | aku o ke kaa uwila, ia wa oia i hoohuli ae ai i ka holo ana o kona kaa ma ha'i o ke alahao, o ka wa no ia i hooku'i ae ai o na kaa a elua i kahi hookahi. Ma ka manawa i hooku'i ai o na kaa i kahi hookahi, ua pau ke aniani pale makani omua o ke kaa otomobile i ka nahaha, a o ka wahine keia e noho ana mamua me ke kiakaa, ua kiolaia aku oia mai-OWM.--'aku o kona Mihi e nohi^-i^'a, a hooku'i i kela aniani, alaila kulana hou mai la noloko o ke kaa. Ua pau kona helehelena i ka mokumoku i ke aniani, a ma ka hoakaka a kekahi o na ohua oluna o ke kaa uwila, ua hele-awai ke kahe ana a ke koko, a o ia haawina pu kekahi i kau aku maluna o ke kiakaa. He wahine kekahi maluna o kela kaa otomobile, ma ka noho mahope, oia pu kekahi i eha, ma kela hooku'i ana o na kaa, eia nae he wahi eha liilii loa kona, ke hookukuia ae me ko ka elua o na wahine. Maluna o kela kaa uwila, o William E. Meyers, ka hopo kauka, o ka halema'i o na poino ulia oia ka mea nana i haawi ao i na kokua ana no ka poe poino, a nana i kelepona mai i ke kaa halihali ma'i o ka halewai, no ka holo ana aku e kii i na mea ko'iko'i o ko laua poino. I ka hoea ana nao no ka halema'i o na ulia, o ke kiakaa wale no o ka
otomobile, ka i lapaauia mai, ma
ka wa-hiia ana o kona poo; a no ka
wahine hoi i mokumoku ka helehele
na i ke aniani, ua hoihoi loa ia oia
no kona home. Aole kela o ka mua loa o ua ulia i loaa ma kela wahi uakee o ke
alanui ma Kamoiliili, aka he lehu
lehu wale na ulia kaa malaila i na
wa i hala aku, no ka mea e ike mau
ia ana ka mokaki o na aniani iluna
o ke alanui, na aniani o na kaa
hooku'i. He hookahi mea laki loa ma keia hooku'i ana o kela mau kaa, o ia no ka poino olo ana o kekahi ola. LOAA AKU HE MAU GALANI
SAKE LEHULEHU. Ma kekahi mau hale Kepani elua o ke komoia ana mauka ae nei o Kapalama i loaa aku ai i na makai hooko kanawai waiona kekahi mau galani sake lehulehu i puhiia no ke kuai ana aku no ka La Karisimaka me kekahi mau galani makaukau no ke puhi ana ma ka manawa a lakou o ka hoea ana aku ia mau hale ma ke kakahiaka Po aha i hala aku. Maloko o kekahi hale ma ke ala nui Moi kokoke i ke Alanui Desha he mea kaomi sake ka i loaa aku malaila, eha kuaka me hookahi galani sake, me kekahi heluna nui o na pahu ame na ie wai ole u ahu
ana. Ma kekahi hale aku ma ke ala
nui Robello, ma Kapalama no,
loaa aku ai he mea kaomi sake
108 kuaka sake, me eiwa galani
piha i ke sake ame 100 galani rama i hoawaawaia. Ua paa ae keia mau Kepani a elua. i ka hopuia a ke kali mai nei no ko laua ninaninauia mai e ka aha federala. | | |
| | | |
| | | | | | | | | | MAKE KEKAHI KEIKI OPIO I
KE KAA OTOMOBILE. Ma ka auwina la o ka Poalua o
ka pule aku la i hala, i lele loa ae
ai ka hanu ola mai ke kino ae o
Harry Kalili, he keiki opiopio o 7
makahiki ma ka Haukapila o na
Keiki Liilii Kauikeolani, mamuli o
kekahi mau palapu i loaa iaia mamu-
li o ka hooku'iia ana e kekahi kaa
otomobile, e kalaiwa ia ana e Y.
R. Chung Lee, ma ka auwina la o
ka Poalua aku.
' Ma na olelo ike i loaa ae i ka
oihana makai, oiai o Chuna Lee e
holo ana mahina o kona kaa no
Waikiki ma ko Alanui Moi, a iaia i
hookokoke aku ai i ka hale kiioni-
oni o Palama, o kokoke ana i ke
Alanui Moi, na holo ae la kela keiki
mamua pono o kona kaa, mai ma-
kai mai kahi ana e ku ana, a no ia
holo ana mai ona ua hoopaa iho la
o Lee i ka holo o kona kaa
a i kona ike ana ua kaa-
wale loa aku kela keiki, ua hooma-
ka hou mai la ka holo ana o kona
kaa. I ka hoea ana o kela keiki i
ka np.'..-ua like o ke alanui, ua ike
aku la oia i ka holo mai o kekahi
kaa ma kekahi aoao mai, a no io
mea ua huli hou ae la ua keiki nei
a holo hou i hope no ke alanui hele-
wawae ma ka aoao makai, me ke
kaa pono ana mamua pono o ka
Chung Lee kaa.
He lehulehu wale o ka poe i ike-
maka i kela ulia i ninaninauia e na
makai, me ko lakou hoike ana ae,
he ulia i hiki olo ia Lee ke alo
ae, nolaila, aole o Lee i hopuia e
na makai ahiki i ka puka ana o
ka olelo hooholo a ke Kiure Koro-
nero.
Ma ka auwina la o ka Poalua, ka
la i halawai ai kela keiki opiopio
me kela ulia, ua hoike ae o Mrs.
Alice Kalili, ka makuahine o kela
keiki i ka halewai no ka nalowale
ana o ka laua keiki, eia nae, i ka
make ana o kela keiki, akahi no a
loaa ia laua ka ike, me ka hooiaio
ana ae o ka makuahine, o ke kino
make kela o ka laua keiki ma ka
haukapila. Ma ka Poakolu mai ka
hele ana ae o Mrs. Alice Kalili, ka
makuahine o ke keiki make i ka
hale waiho kino make o ka Papa
Ola ma Kapuaiwa e nana, a ma ia
nana ana i hooiaio ne ai oia o ka
laua keiki io no ia, a hoihoiia aku
ke kino o ke keiki no ke kanuia
ana. | E HOOLAULAIA AE KE KANA-
WAI LAIKINI. Ma ka manawa e kamailioia ana
ka ninau e pili ana i ka auhau ma
Hawaii nei i hoike ae ai ka Puuku
Kulanakauhale amo Kalana L. Conk-
ling i kona manao kuhalahala no
ka lehulehu o na hana imi loaa a
lawelaweia mai nei ma Honolulu nei
aohe nae i auhauia, a ua hoike aa
oia i kekahi o ia mau hana i laikini
ole ia o ia na paka e malama mau
mai nei i na hana hoohauoli a hoike-
ikei ame kekahi mau hana e ae, a
aneane he 43 wale no mau ano lai-
kini like ole i hiki ke hoopukaia
aku maloko o ko Teritore, ina no
ka laikiniia o na hana imiloaa apau
e pakolu aku ana ka nui o na loaa
me ka hoemiia mai o na uku auhau,
"A oiai," wahi ana, "aia no ho
kanawai kuikawa e hoakaka ana no
na laikini no na halekeaka ame kii-
onioni, aohe nae he mau laikini i
hoakakaia ma ia kanawai no na
paka hoohauoli a mau hana lealea
a mau wahi hoikeike e ae, kahi o
na hana lealea i hookaawaleia."
Wahi hou ana, "maloko o ke ku-
lanakauhale o Los Angeles aneane
he 497 mau laikini o na ano like
ole e hoopuka aku ai a o na loaa
makahiki i loaa mai keia mau Iai-
kini mai he nui hewahewa."
Ina no ka hoolaulaia ae o ke kana-
wai e pili ana i na laikini e pakolu.
ia ana na loaa mamua o ko keia ma-
nawa. He hoolako ana mai a nui ke
dala ma kahi o ke Teritore o ake
nui mai nei i nei manawa i kahi
e kahe nui mai ai ke dala. He ho-
emi pu ana mai hoi ia i na auhau
i hele a kuapapanui i nei manawa.
"He hana kaulike ole," wahi a
Conkling o ka hoike ana ae, "ke koi
ana aku e uku mai kekahi papa
o ka poe lawelawe oihana a e ao
aku hoi i kekahi poe lawelawe oiha-
na e ae e lawelawe i ka lakou mau
hana me ka laikini ole ia.
"He bila kanawai ka i hookomo-
ia aku iloko o ka ahaolelo kuloko
ma kekahi o na kau i hala, e noi
ana e hoolaulaia ae na palena o ke
kanawai laikini, eia nae, ua hoo-
heneheneia mai ia bila e kekahi o
na hoa kaukanawai mai na moku-
puni mai mawaho a apono ole ia
e ka oihana kalepa a make loa ia
bila, oiai nae o kekahi bila ia e loaa
nui mai ai ke dala," wahi ana ma
ka hoopau ana i kona manao. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | | | | | | | | ELUA MAU KEIKI I HUIKALA-
IA E KE KIAAINA. O kekahi o na makana Karisima-
ka maikai a ke Kiaaina Wallace
R. Farrington, i keia makahiki, ma-
waho ae o ka hoemi ana mai i na
makahiki hoopaahao o kekahi mau
paahao pepehikanaka i hoopaiia
o ia ka huikala an aaku i kekahi
mau keiki elua, hookahi keikikane
i hoonohoia aku ma ke kula ao
hanalima ma Waialee, a o ke kaika-
mahine ma ke kula a'o hanalima o
na kaikamahine ma Kamoiliili, ma
ka Poalima aku nei, o ke kumu i
hooholo ai ke kiaaina a i huikala
aku ai i keia mau keiki mamuli no
ia o ka hooia ana ae a na kumu-
kula o ia mau halekula no ka ma-
lama o keia mau keiki i na rula
o ke kula me ka hoolohe i na mea
apau a na kumu e a'o aku ai ia
laua.
O na inoa oia mau keiki i hui-
kalaia o Thomas Popex, he kai-
kamahine, mai ke kula mai o na ka-
ikamahine ma Kamoiliili ame Enoka
Keliikahi, ke keikikane, mai ke kula
ao hanalima mai o Waialee. O na
hewa o nei mau keiki i hoopiiia ae
ai e na makua a i hoopaaia aku ai
hoi ma na kula hana lima o ia ka
lalau a haalele i ko laua mau home,
me ka hookuli i ke a'o a na makua,
E lilo ana ko laua hoopaaia ana i
haawina a'o ia laua ma nei mua
aku aolo e hana hou pela. Maloko o ka hale o kekahi Ke-
pani ma Koolau ae nei, i loaa aku
ai i na makai hookapu waiona Bar-
nes ame Rinckel he ipuhao puhi ra-
ma o 250 galani, 1650 galani rama
i hoawaawaia ame 10 galani oko-
lehao ki, a hookomoia ae he hoopii
nona no ke ku-e kanawai hookapu
waiona. | KAHULI HE KAA OTOMOBILE
MA KE ALANUI KALAKAUA. He ulia kaa otomobile ka i ikeia
ma ko ahiahi ana iho o ka Poa-
kolu o ka pule i hala aku la ma
kahi kokoke i ke alanui Lewis ame
ke alanui Kalakaua, kahi hookahi no
i ikeia ai kekahi ulia kaa otomobile
ma ke ahiahi Sabati aku mamua,
i ka manawa o ke kaa otomobile e
kalaiwaia ana e kekahi aliikoa i
kahuli ai, pela ka oleloia. Ma ka
lono i hoikeia ae i ka oihana ma-
kai e kekahi poe i ikemaka ia ka-
huli ana, aole na ka makai, aolo i
eha kukonukonu loa ia aliikoa ho-
lonui noonoo ole mahope o kona
kiolaia ana mailuna aku o ke kaa,
he wahi moku uuku wale no ka ma
kona auwae.
Aohe moolelo e pili ana i keia
ulia kaa oio i hoikeia ae i ka oiha-
na makai e maopopo la hoi ke ku-
mu o ka halawai ana o kela alii-
koa me kela ulia, aole no i ka ha-
lema'i o na poino ulia ma ia po
iho, no ia nele hookahi no mea mao-
popo i ka nana aku, ua kuupau kela
aliikoa i ka holo, aole e loaa iki
ana ka poino i ka poe holo kupono
nei a i ka poe hoi me ka noonoo
maikai, o ka laula auanei kela o
ke alanui Kalakaua a kana mai e
manao iho ai kekahi he ulia poino
ke halawai mai ana maluna o ia
alanui, ke holo kupono nei.
WAKINEKONA, Dec . 22.-O ka
Lunamakaainana L. C. Dyer o Mi-
souri ka i hoakaka ae i keia la he
manaoio kona e kakoo ana ka hale
o na lunamakaainana i ke kuokoa
o na Mokupuni Pilipine. Wahi ana,
me he mea la o ke Senate pu ana uo
kekahi ma ia manao like. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
