Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 50, 14 Kekemapa 1922 — Page 6

He Moolelo Walohia

Ko Vekinia Waiwai Hooilina

Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino— Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

"Ae, he huina dala nui ia, aole nae au i hoolilo ia mau dala i na pule kakaikahi mua ana i manao ai oia ka loihi o kona manawa e kaawale aku ai, oiai hoi ka elima haneri dala hou ana o ka hoouna ana mai ma o ke kaikuhine la ona, he mau mea hoi e hooiaio mai ana aole ona manao e hoi hou mai e kii ia'u, eia nae, aole ona makemake e halawai au me ka pilikia no ka nele i ke dala. "Aole o'u makemake i kela ano o ka hoounaia ana mai o kela elima haneri ia oe ma o ke kaikuahine la ona," wahi a Mr. Naita o ka pane ana mai, me ka hookoikoi loa i kana olelo ana "I ka'u nana aku me he la o kela kaikuahine ona ka mea hokai mawaena ou ame ko kane. Ina he makemake a he aloha ho ko ko kane ia oe ua hiki no iaia ke hoouna mai i kela dala aole na hai e hoouna mai ia oe. "Owai ka mea i ike aku eia ka auanei o kela kaikuahine o ko kane oia ka mea ku-e loa i ka mare ana o kona kaikunane ia oe a o ia hoi ke kumu o keia pilikia a pau i loaa ia oe i keia la?" a hooki iho la o Mr. Naita i kana olelo ana, me kona noonoo nui, i hiki ole nae iaia ke hooiaio i kana mea i kamailio ai. Eia nae aohe i hoolawaia ko Vekinia manao paakiki e hoopauia ae kona, manao hoahewa i ke kane. "Aohe o'u manaoio ma ko'u noonoo iho ua hilahila oia i ka mare ana ia'u ua hoahewa loa kona lunaikehala a no ia kumu ua nele oia i ka manao koa a maka'u ole e hoouna ponoi mai ai ia mau (iala ia'u." Eia nae, i ua o Vekinia i kamailio ae ai ia mea e pili ana i ke kane ke ahewa pu la kona lunaikehala iaia, no ka mea, ua kulike ole kana mau olelo me ke kulana maikai a oiaio o ke kane ana i ike ai me ka maopopo loa. "E Mrs. Hita, aole a'u mau olelo hou e hoopohala a e keakea aku ai paha i kou manao ; aka nae, e ae mai ia'u e hoakaka aku a o ka'u oleloa'o ia ia oe, ma ko'u ano he hoaloha oiaio no'u e holo oe i Enelani a e hui nou iho i ka mea oiaio i mea e maopopo ai ia oe ke aho o ka noho ana o ko kane ame na mea e pili a e hanaia ana malaila, mamua hoi o kou hookomo ana aku i kau hoopii okimare." Pii ae la ka ula ma na papalina o Vekinia no nei mau olelo a Mr. Naita a i aku la me ka naau i piha i ke kahaha: "E holo i Enelani; i ka Hitadela! Kahaha i mea e ike aku ai au e noho mai ana he wahine okoa i ka Hitadela ma ko'u wahi ! I mea aha? I mea anei na kela wahine hou a kuu kane i mare ai e kipaku mai ai me ka hoohilahila pu mai ia'u a i ole e ka ohana holookoa no paha o kela hale? O ! Aole, aole loa ! "Ia'u paha e hiki aku ai e hoole mai ana kela kanaka i ko'u kuleana iaia a i kela wahi, kela kanaka i hana mai i ka hewa nui koikoi loa hiki ole ia'u ke huikala aku iaia. O! Aole!" — "Ina e maliu ole mai oia ia oe ua hiki ia oe ke koi aku iaia e hoihoi mai i kau mau dala e paaia mai la eia, kela dala a ko makuakane i haalele iho ai nau!" wahi a Mr. Naita. "A. manao anei oe e loaa mai ana ia mau dala ia'u, ke no: aku au? He laki ka loaa mai, no ka mea aohe mea hooiaio ma ko'u aoao ua haalele mai kuu makuakane i kekahi huina dala na'u a aia ia Mr. Hita ia mau dala kahi i paaia ai. "Aole wahi apana pepa iki me a'u e hiki ai ia'u ke koi aku i hookahi peni mai iaia mai, ma ke ano na'u ia a he kuleana hoi ko'u ia mau dala." Ua hookunanaia aku o Mr. Naita mamuli o keia hoakaka a Vekinia no kekahi manawa, a pane mai la nae: "He mea pohihihi io no ka hiki ana ke koi aku a o kekahi no hoi. keia o na hana hiki ole ke maopopo aku i lohe ai. Eia nae, ke mau nei keia manao iloko o'u o ka halawai ana ou me ia a kuka pu oia ka hana naauao loa au e lawe ai mamua o kou hookomo ana aku i kau hoopii okimare i ka aha, a mamua hoi o kou hana ana aku ia mea, ea, e pono oe e hoike mua aku iaia no kou manao e hookaawale ia olua, a, ina he mau manao kuhihewa kekahi i ikeia mawaena o olua, a i ole he manao paha kona e paio mai i kau hoopii, e hoike mai ana oia i kona manao ku-e i ka manawa e noho ai ka aha. Elua no au mau kumuhoopii kupono e ku-e ana iaia, oia hoi ka haalele ia oe ame ka hoehaehaia ana o kou noonoo. "A no ka mea e pili ana i kou loio no keia hoopii au e manao nei e pono e loaa i loio maikai a hoopono, a ke manao nei au o kuu hoaloha, ka Loio Temepelatona ka mea kupono e kokua ia oe, no ka mea he emi mai kana kaki mamua o ka kekahi poe e ae." Naka iki ae la ko Vekinia kino ia manawa no kona noonoo ana iho ua like ke okimare me ka hookaawale ana i ka uhane mai ke kino aku, o ka mare he hana laahia loa ia, o ka hookaawale ana aku i ke kanaka ana i aloha ai mai iaia aku he mea hoehaeha loa ia i kona noonoo, no ka mea, o ka noonoo ana iho he mea okoa ke noho mai ana ma kona wahi, he wahi hoi oia ka mea kuleana pololei loa e noho ai malaila, he mau mea ia e koi ikaika mai ana iaia e aho ka hookomo ana aku i ka hoopii okimare. Elike me ia a Mr. Naita i a'o aku ai pela o Vekinia i hele aku ai imua o Mr. Temepelatona a hoakaka aku la i kona manao no ka hookomo aku i ka hoopii okimare, a elike no me ka Mr. Naita mau ololo hoopohala a akeakea, pela no me ka ka Loio Temepelatona o ke kaohi ana mai i ko Vekinia manao, eia nae aohe hooloheia aku o ia manao ona. Ma ke ao a ka Loio Temepelatona ia Vekinia he mea pono iaia ke hui pu a kuka me ka baroneta Wiliama no ke oki, no ka mea" ma ka ka Loio Temepelatona hoolohe ana mai i ke kulana o ka hihia a Vekinia o ka lawe ana aku aia kekahi hana kolohe i hanaia, ma ka aoao o na enemi mamua o ka hana hewa maoli a Sa Wiliama mamuli o kona manao ponoi iho. Aka nae, ua hoole paakiki loa aku o Vekinia i kona hui a i ole leka ponoi ana aku ia Sa Wiliama. "E pono oia e hoikeia aku no keia manao ou e hookaawale ia olua, a ina e loaa aku ana ka ike iaia no kau hoopii e holo koke mai ana oia me ke kali ole." Iloko o keia hoole paakiki o Vekinia, eia nae, aole i nele ka ulu o kekahi manaolana iloko ona he enemi io paha "ka mea nana ka hana hokai mawaena o laua, mamuli o ke kulike loa o ko Mr. Naita manao me ko ka Loio Temepelatona, o ia hoi, he hana ka i hoolalaia e kekahi enemi i mea e hookaawaleia ai laua. Ua ala mai la iloko ona ka hoomanao ana no na olelo a Mrs. Fanamu iaia no ka hanohano a kiekie o ka ohana Hita o ia hoi, he ohana alii, a malia mamuli o ia kumu i hookahua ai o Mr. Naita ame Mr. Temepelatona i ko lana manao he hana epa ka i hanaia e kekahi lala o ia ohana i makemake ole iaia i wahine na Sa Wiliama. a i kumu e kaawale ai e paaia na leka i kumu e ala ai ka manao hookaawale iloko ona i ke kane. Akahi no a loaa iaia ka hoomaopopo i ke kumu o ka loaa ole ana mai o ka Sa Wiliama leka iaia, aka nae, o na mea oiaio e pili ana i ka hoopalau ana o Sa Wiliama ia Miss Sanahope no kekahi manawa loihi a mahope mare aku iaia he mau mea hiki ole ia iaia ke hoakaka ae ma ka noonoo ana.

Eia nae hoomau aku la no oia i kana manaolana ana malia e loaa mai ana no iaia kekahi pane iloko o ka manawa mawaena Io ka hoolaha ame ka la i hoakakaia maloko o ka palapala kii no ka hoolohe ana i ka hihia. I kela ame keia la ua kali iho la oia a kali me ke kiai mau ana me ka manaolana e loaa mai ana la hoi ka pane mai ke kane mai ; oiai oia e kali ana e hikilele mau ana oia i na nakeke ame na halulu apau mawaho mai o ka hale, aneane e maule i kela ame keia manawa ana e lohe aku ai i ka weheia ana mai o ka puka ame ke paniia ana aku, me ka manao o ke kane la ia i komo mai ai, a i kekahi manawa me he mea la ua ike aku oia i ka maalo ana ae o ke kane me kona helehelena minoaka a hoihoi i kona manawa e noho ai ma ka puka aniani a nana aku i ka poe e maalo ae ana. E hoakaka iki aku ka mea kakau maanei; ke hoomanao la na oe, e ka makamaka heluhelu, ma kela manawa i hoounaia aku ai o ka palapala kii ia Sa Wiliama i Aigupita oia ia manawa, o ka palapala kii hookahi no hoi i wehe mua ia ai e ka Lede Linetona a sila hou ia ai me ke akamai loa, a hoounaia aku ai ia Sa Wiliama, elike me ia i ikeia ma kekahi o na mokuna i hala. Mamuli o keia manao pilihua ua hele mai la kona wahi kino a palanaiki, haikea kona helehelena o ia no oe o ka mea i kaa ma'i wale la no ka manawa loihi ka hele a mae ka hie o ka nanaina; i kekahi manawa ua loaa oia i ka ma'i fiva me ka loaa ole o ka maha, me ka haalulu pu o kona kino holookoa, a ua lilo ia ma'i ona i kumu hopohopo no kona hoaloha, Mr. Naita o poino kona noonoo o ka pau ana ia i ka hiki iaia ke hoomaopopo nona iho. Ua hoomau aku oia i ka manaolana ana no ka halawai me ke kane ahiki i ka manawa i noho ai ka aha e hoolohe i kana hihia, oiai nae ua hoao mau oia e huna iloko wale iho no ona ia mea he aloha i ke kane ; i ka manawa i noho ai ka aha aohe i hoea mai ke kane e paio i kana hoopii, nolaila, ua hooholo mai la ka aha i kana olelo hooholo mai ia manawa aku he wahine kaawale loa oia mai ke kane mai, a ua pau hoi ka mana o ke kanawai mare maluna ona, me ka nana ole ia o na huaolelo laahia e hoohui ana iaia me ke kane ma ka berita mare o ka make wale no ka mea nana e hookaawale ia laua. Ma ka manawa a ka aha i hoopuka mai ai i kana olelo hooholo ua haalele mai la ka ikaika i kona kino a hehee iho la oia me ka maule a waiho ana iluna o ka papahele, a me he mea la, ua? make oia ma ka manawa i hapaiia ae ai laweia aku iwaho mai ka rumi hookolokolo aku, a no na pule ekolu kona waiho a ma'i ana iluna o kahi moe me ke kalilolilo mawaena o ke ola ame ka make. O kahi hunahuna wale no o ka maha i loaa iaia iloko o keia manawa o ka pilikia oia ka loaa ana he keiki nana e hoohauoli aku iaia, a aohe hoi he maka'u i koe iloko ona no ka laweia aku o kana bebe mai iaia aku mamuli o ka hooholo ana a ka aha, ina he manao kekahi o ke Sa Wiliama e lawe aku iaia mai iaia aku. No kekahi manawa mahope mai o kona ola ana ua mamao loa ka ui o kona nanaina mai kela manawa mai e ola maikai ana, ka manawa hoi e kau ana o na pua iluna a i hookahahaia ai ke Sa Wiliama i ka manawa mua loa a ka ike a kona mau maka i kau aku ai maluna ona; owai no la hoi ia wahine nani ina e halawai ana me keia haawina i loaa ia Vekinia, ka ui nohea. Eia nae, iloko o keia manawa nawaliwali o Vekinia ua ike a hoomaopopo o Mr. Naita, o kekahi mea nana e hookaawale aku i na manao hoouluhua i ka mea i kaumaha ka naau o ia no ka hana, nolaila ua hoonui mai la oia i na kauoha no ka Vekinia hoopiha ana aku ahiki i ko Vekinia ikaika kupono ana ahiki hoi ke auamo i na haawe kaumaha o ke ola ana. Me ia ano iho la kona noho ana a hala ka hooilo a hoea hou mai la na la pumehana, o ke kau ; ua hoomaka ka bebe e loaa i ka ma'i no ia kumu kauoha mai ke kauka e lawe ka makuahine iaia i kekahi wahi o ke kuaaina, kahi o ke ea huihui a maemae no ka bebe e hanu ai, nolaila hele aku la o Vekinia me kana bebe a noho ma kekahi wahi kauhale nui ole o ka holoke o na kaa a he wahi maluhia no hoi o ka noho ana a malaila i noho ai a hala na la ikiiki moanopu kukuhaoa o ke kau, aole i hoi hau ae i Kapalakiko ahiki i na la hope o Hinaiaeleele. laia i hala ai me ka bebe no kela wahi kauhale kuaaina, oia ka lua o ka manawa a ke kane Sa Wiliama i hoea ae ai e huli ia laua i Kapalakiko, he haawina pakalaki no laua a elua, a i kona loaa ole ana ua hoopau ke Sa Wiliama i ka huli ana, a ninaninau ana me ka nui o ka luhi, ka lilo, me ke poho pu o na manaolana no ka loaa ole ana o ka wahine, me ke kaumaha pu o ka naau, oiai nae, ua hoolimalima oia i na makaikiu kaulana o Kapalakiko aohe nae he hua i loaa.

MOKUNA XXV.— Lilo o Sa Wiliama i Kahu Hanai.

Mamuli o ka loaa ole ana o Vekinia ua hoi aku la ka baroneta no Enelani me ka nui o ke kaumaha a i ka hoea ana i kona home a no ka noonoo ino loa no ka wahine ua lilo ia i kumu ma'i nona a no kekahi manawa kona waiho a ma'i ana. Ua ma'i oia iaia e noho ana ma Alekanederia Aigupita ma ka manawa i loaa aku ai ka palapala kii iaia no kona hoea aku i Amerika ma ka manawa e hooloheia ai o ka hihia okimare a Vekinia, elike me ia au, e ka makamaka heluhelu, i ike mua ae nei ma ka mokuna i hala. Iaia i heluhelu ai ia palapala ua like oia me ka mea i loaa i ka ma'i lolo, a oiai oia aia ma ka aina mamao loa, he hana hiki ole iaia ka holo ana aku a hoea i Amerika ma ka manawa e noho ai ka aha. He hoomahuahua loa. ana iho keia i ke kaumaha maluna ona, o ka ma'i hoi hui pu me ka hoopii okimare a ka wahine ua like ia me he pahi la e oki ae ana i kona kania-i. O kekahi mea hookaumaha pu iaia oia kona hiki ole i Enelani iloko o ka manawa kupono e kelekalapa aku ai la i Ame-

rika e hoopanee ka hooloheia ana o ka hihia a hoea aku oia, a i ole. hoike aku hoi i kona manao ku-e i ka hoopii a ka wahine, no ka mea aole hiki iaia ke hele a hala elua pule loihi mahope mai. Hookahi nae mea nana i haawi aku iaia i ka maha, o ia hoi, ua maopopo iaia mamuli o ka hoakaka ma ka palapala kii aia o Vekinia ma Kapalakiko, a me he mea la, no kekahi manawa loihi kona noho ana maloko o ia mokuaina i hiki ai iaia ke hookomo ae i kana hoopii malaila, a me he mea la, ilaila no oia kahi i noho ai ma ka manawa ana e huli ana iaia maloko o Kapalakiko, a he keu aku nae hoi ka nalo o kona wahi i noho ai i loaa ole ai iaia. No ka maopopo ana iaia aia o Vekinia maloko o Kapalakiko, alaila loaa iho la iaia keia manao e loaa aku ana oia iaia malaila ke holo hou aku oia e huli, ke oluolu maikai ae kona ola kino, ina e mau ana kona ola ana. Ina no kona loaa aku iaia e hooiaio aku ana oia imua ona ma na ano apau i ka pau ole o kona aloha, me kona huli ana iaia no kekahi manawa, a e koi aku iaia e mare hou laua, oiai nae, ua puka ka olelo hooholo lokoino a ka aha ua like laua me na mea malihini loa kekahi i kekahi, alaila hoihoi mai iaia i ka Hitadela, a malaila e noho haku ai a e noho ai me ka hauoli iloko o na la apau o ko laua ola ana. O kekahi mea ana i aloha nui ai oia kana kaikamahine ana i ike ole ai mai ka hanauia ana mai, ke kamaiki Mei Veki Hita, ka onohi o kona mau maka, a o ka hauoli mau hoi o kona mau la kanikoo a hooilina hoi o koha mau waiwai apau. (Aole i pau.)

HE MOOLELO NO

A L I K A

A I OLE

Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi Mamuli o ka Manoa Lili

MOKUNA I.

"He keu aku a ka nui o ko'u hoowahawaha i na mea apau aole loa e hiki ia'u ke hilinai i kekahi mea, mamuli iho la o keia kumu ua aneane waiwai ole ke ola ana ma keia ao, i piha i na hana e hoehaehaia ai ka noonoo." "Ea, heaha keia mau olelo kukahala-ke au e Alika, kuu hoaloha e kamailio nei, me he mea la ka hoi, ua hele oe a piha loa i ka inaina?" O ka mea mua nana na olelo ma ka wehe ana o keia moolelo he kaikamahine opio oia nona na makahiki he umi-kumamahiku, o ka holo ana mailoko mai o ka rumi hookipa o kekahi alapii, no ka papahele elua, kahi o kona rumi e waiho mai ana O ka noonoo iloko o ua kaikamahine nei, o ia no kona holo pololei aku noloko o kona rumi, eia nae ua paa e mai la oia i ka hopuia e kekahi kanaka opio, a o ka mea hoi nana na olelo pane maluna ae nei, nona ka inoa o Elioka Hakoka, a nona paha na makahiki, ma kahi o ka iwakalua-kumamaha, a iwakaluakumamalima paha. I ka paa ana mai o ke kaikamahine opio i na lima o ua ka naka nei, me kona nana ana mai me na maka oluolu, a kamailio mai la hoi i na olelo maikai, ua lilo ia i kumu e hookahe aku ai o ke kaikamahine opio i kona mau waimaka, aole he mau waimaka no ka huhu ame ka inaina, aka he mau waimaka no ka ehaeha, ame ka maha o kona noonoo, no ka loaa ana iaia he hoaloha, mawaho ae o kana poe i hoowahawaha ai. Ke ku malie la no o Elioka Hakoka, me ka pane leo ole, aka ke hamohamo la kekahi o kona mau lima, ma ka lae o ka inea iloko o ka ehaeha, a iaia no paha ka ike, ua akakuu mai ka uwe ana a kona hoaloha, akahi no oia a pane mai : "Auhea oe e Alika kuu hoaloha, ke makemake nei au e hoike mai oe ia'u, i ka pilikia i loaa ia oe, nana i hookaumaha loa i kou noonoo elike me ia a'u e hoomaopopo nei? Owai ka enemi ino, nana i hoehaeha mai i kou noonoo, ahiki i kou hoopuka ana mai nei, i kela mau olelo a'u i lohe aku nei ia oe?" me ka nana ana mai hoi ma kahi o ke poo o Alika, e anai ana ma kona umauma. "Mai akaaka pahenehene mai oe ia'u e Elioka," i pane ae ai o Alika, me ka hoao ana e holoi i kona mau waimaka e kihe'ahe'a la ma kona mau papalina. "Ina penei mau iho la ko'u ano e hookaumahaia ai ahiki i ka piha ana o ka makahiki hookahi, a i ole, ahiki paha i ke noi ana mai o kekahi mea e mare aku au me ia, e lilo ana ko'u ola ana, i mea waiwai ole." No keia mau olelo a Alika, hiki hou ole iho la ia Elioka Hakoka ke uumi i kona aka, me kona ninau okoa ana mai : "Owai ka inoa o ka mea e hele mai ana e noi ia oe e mare aku me ia?" "He mau olelo pahenehene wale no kena au e Elioka ia'u," wahi a Alika me ka luliluli ana ae o kona poo. "Ua maopopo no ia oe, maloko o ka palapala kauoha hooilina a Alabaki kuu makuakane hanauna e mau ana ko'u noho ana malalo o Anakala Uilama ame Anate Koke, ahiki i ka piha ana ia'u o na makahiki he umi-kumamawalu, a i ole, ahiki paha i ko'u mare ana i ke kane." "Alaila ua manao anei oe, he oi ae kou mare ana i ke kane mamua o ka piha ana ia oe o na makahiki he umi-kumamawalu, i kaawale ae ai na hana i hookaumaha mau i kou noonoo? Auhea oe e Alika, aole he mea liilii ka mare ana, aka he mea ano nui loa ia, nolaila e noonoo me ke akahele, aia a ike oe i kekahi mea kupono, alaila hooholo ka manao no ka mare ana aku me ia, aole o ka pupuahulu, o hoea mai auanei i ka la e mihi ai oe me ka walania loa." "He mea oiaio no kena au e kamailio mai nei e Elioka, aka nae aole e hiki ia'u ke hoomanawanui i ka noho ana maloko nei o keia home, he keu aku ka hoouluhua o ka poe maloko nei i ko'u noonoo, a ina aole au e kaawale ana no kekahi wahi okoa aku, manao au, e loaa ana au i ka ma'i pupule." "Owau pu anei kekahi i komo, iloko o kela poe au i hoihoi ole ai?" me ka hamohamo ana iho o Elioka i ka lae o Alika. "O oe hookahi wale no ka mea i hoikeike mai i kou manao aloha no'u, aka no ka nui ae o ka poe maloko nei o keia hale, aole loa he wahi olelo oluolu, e kamailioia mai ana e lakou ia'u me he mea la, he keke wale no na olelo ke kamailio mai," wahi a Alika me ka lalau ana iho i kekahi lima o Elioka a hoopili ae la ma kona mau lehelehe, e hooiaio ana i kona mahalo nui no kela kanaka opio. Ua lilo kela honi ana ae a Alika i kona lima, i kumu e pii ai ka ula ma na papalina o Elioka Hakoka, me kona hookahaha pu ia hoi, i ke ano o ka hana a kela kaikamahine iaia, a o ia kana i ninau hou mai ai: "Pehea i kaokoa ae ai ko'u mau ano, mai ka nui mai o ka poe e noho nei ma keia home?" "Aole e hiki ia'u ke hoakaka pono imua oli, koe wale no nae keia, he oluolu mau kau mau olelo apau e kamailio mai ai ia'u, a ua hiki loa ia'u ke hilinai aku no kou mau ano oiaio, aka no kela poe, ua hele au a piha maoli me ka hoonaukiuki, e kamailio mau ana lakou, me ka nema i ko'u ano." "Owai keia poe au i hoowahawaha loa ai e Alika?" "O Peleka, Anakala Uilama ame Anate Roke." "Pehea hoi o Lola, oia pu anei kekahi mea hoouluhua mai i kou noonoo?" i ninau mai ai o Elioka, me he mea la, aia ka iini iloko ona, e lohe i ka Alika pahe. "Aole o'u hoowahawaha ia Lola, aole ona kamailio mai i na olelo hoonaukiuki, a i ole hana mai paha i kekahi mau mea e ikeia aku ai, aole he hoihoi iloko ona no'u; aka mahope mai nei nae, e hoikeike mau mai ana o Anate Roke, me he mea la o Lola pu kekahi i hoowahawaha ia'u. "O e Elioka, o keia ka mea oi loa aku o ka ehaeha, ina ua komo pu aku o Lola, iloko o na hana hoopilikia a kela poe ia'u, no ka mea ua pipilipaa maoli ko'u aloha no Lola, a oia wale no ko'u hoaloha i nana aku ai iloko o na hora o ko'u ehaeha me ke kaumaha," alaila hoomaka hou iho la ua o Alika e hookahe i kona mau waimaka. "Aole he pono iki o keia ano ou e Alika! O ka ekolu iho la keia o ka manawa o kou loaa ana mai ia'u, iloko o keia kulana kaumaha ou, i keia pule. Aole keia o kahi kupono no kaua e ku ai a kamailio no na mea e pili ana ia oe, aka e hoi kaua noloko o kuu keena kahakii, a malaila oe e hoike piha mai ai i na mea apau imua o'u, a malaila no hoi kaua e noonoo ai, i kekahi mau alahele e hoauhee loa ia aku ai ke kaumaha mai ia oe aku." Hoomaka aku la o Elioka e hele no kahi o ke alapii, me ka huki pu ana aku ia Alika, aia hoi ke kaikamahine opio ke hoopupu la, me ka pane ana aku. "Ua papa loa mai o Anate Roke ia'u, aole e komo maloko o kou keena kahakii ua lilo ka au i mea hoopilikia aku ia oe, a o ka oiaio no ea, o kana ano olelo mau iho la keia, i ko'u hoopilikia aku i na mea apau." "Keu no kela o ka wahine lalau! Aole no paha hoi o Anate Roke e hoahewa mai ana ia'u, ke kono aku au ia oe e hele ae noloko o ko'u keena; nolaila e komo ana oe noloko o kuu keena

kahakii, aole mamuli o kou makemake ponoi iho, aka mamuli o ka'u kono, aia kekahi kii a'u e pena mai nei, e pono ai :., ,,,, e Alika ke ike, nolaila e hele mai kaua," o ka huki aku la n.. ;.. ka lima o Alika aohe no hoi he hoopupu hou iho o ua kaik,-, , hine nei. Pii aku la laua ahiki i ke komo ana maloko o ke keena k .i,, kii o Elioka Hakoka, a maluna o kekahi noho paipai hani. ., ^ waiho pono ana malalo o ka puka aniani, i hoonoho iho ai ke kanaka opio ia Alika, alaila lalau aku la i kekahi noho .' , a panee mai la mamua o kahi a Alika e noho ana, o kona : ; iho la no ia ilalo, me ka pane ana mai "Ua hoea mai la kaua i kahi e lohe ole ia mai ai ka kau:? - .^ mea apau e kamailio ai, nolaila o ka manawa keia au e ! , ^ mai ai i kou mau pilikia apau." Nana pono aku la o Alika ma na maka o Elioka. me ka - ,,; ana ae o ka ula ma kona mau papalina, no kona hilahil,,. -— muli o ka hoomaopopo ana o ke kanaka opio i kona mai; ,.;;,, alaila hoolalau wale aku la no kana nana ana i kahi oko:-.. ie ka pane ana mai: "O kela anei ke kii au i makemake ai ( ;-,,;. keike mai im-^eB o'u?" O kela kii a Alika o ka ninau ana aku, o kona kii ponoi - , ana o ka nana ana aku iloko o ke aniani kilohi, a o ia ka i '^ o ka pane ana mai : "Aole au i makemake e lawe mai ia oe ilima nei o keia k, - ,,-, no kou nana ana aku i kou kii, maloko o ke aniani, ina ua ;-..,... pilikia aku kou noonoo ma kekahi ano, alaila e kala m,,: ,-ia'u, no ko'u hoonoho ana ia oe ma kahi e ike ai oe i k . k maloko o ke aniani." Ua auhee loa aku ka huhu ame na ano pienaena mai ia Alika aku, eia nae ua hele kona mau maka a ula, no kela noke ana ona i ka uwe, a ua hele hoi kona lauoho a pukalaki, me kona -,-,;-,(. ana aku : "Nawai no e ole ko Anate Roke kapa mau ia'u i ka h. mii,-,. ka'uka'u," iaia i nana aku ai i kona helehelena iloko o ke aniani ; alaila noke ae la i ka akaaka, me he mea la, ua auhee loa aku kela manao hoowahawaha mai iaia aku. "Ua maopopo no ia'u, aole he u'i o ko'u helehelena elike me Lola. Ua hele ko'u ili a ulaula i ka la, me ke kikokiko o ko'u helehelena, a e pukalaki mau ana no hoi ko'u lauoho. me ka hiki ole ia'u ke komo i ko'u lole me ka maikai, a ma ka mea oiaio maoli, he aluhee ko'u mau ano apau, mailuna mai o kuu poo, ahiki aku ilalo o na wawae. "O ko'u ano iho la no paha ia i hanauia mai ai, ua kaokoa loa mai ka; nui ae o na wahine opio, a ina pela iho ka mea olaio, alaila he mea makehewa wale no ka hohalahala ana no ka mea ina he pi'o ka huelo o ka popoki, aole no e hiki ana ia kakou ke hoopololei, o ke ano iho la no ia i hanaia mai ai ^ ke Akua. "O ka mea nana i hoonaukiuki loa mai ia'u, o ia ke kamailio ana mai o Anate Koka, i kela mau la aku nei, i ka hilahila o Lola ia'u, aole ka ona makemake owau ke hele me ia ma ke ala nui; a he nui wale aku kana mau olelo hookaumaha noonoo e kamailio mai ai ia'u. O oe wale no e Elioka hookahi, ka mea nema ole mai i ko'u mau ano. O, ina e hiki ana ia oe ke hookama ia'u i keiki nana, alaila e hoohauoli loa ia ana ko'u ma nao, ke lawe aku oe ia'u no kekahi wahi okoa mailoko aku o keia hale, a mai ke alo aku hoi o ka poe a'u i hoihoi ole ai alaila nui iho la ka hanu o Alika, me ke kilohi hou ana aku ilo-ko o ke aniani. "Ea, pehea la e hiki ai ia'u ke hookama ia oe e Alika?" me ka noke okoa ana ae o Elioka i ka akaaka. "Ina au he kanaka, waiwai i keia la, aohe a'u mea e hoole aku ai i kena manao ou ina he mea ia e loaa ai ka noho hauoli ana ia oe, aka o ka o. ana aku e lawe mai ia oe i kaikamahine hookama na'u, he h^ naaupo loa ia, oiai aole he maopopo ia'u ka mea e hana aku a nou ke ike mai nei no hoi oe, aole e hiki ia'u ke malama i.i'. iho, mamuli o ka nele." "Aole o'u manao he mea paakiki nou, ka hookama ana ia'u e hiki ana ia kaua ke noho me ka oluolu no ka makahiki holookoa, a i ka wa e holo mai ai ko'u waiwai maluna o'u, o ka pai ana ae la ia o ko kaua pilikia. Aole a'u ku-e ana aku no ko; hoomau i ka hana penakii, a owau no ka mea nana e malama i ko kaua hale, pehea la ia i kou manao?" "Heaha kau mau mea i ike. no ke ano o ka malama ana i ka home e Alika?" "Ua hiki loa ia'u ke hana pukini. no ka mea ua ike au i ke ano o ka hana ana a ke kuke, i kela la aku nei, a owau no ka mea nana e hana i ko'u moe i kekahi manawa, a ma kuu ma-nao paa, aole he mea hiki ole i kekahi ke hana, ke makemake oia." "Ina o ka pukini wale no kau mea hiki ke hana e Alika e pakuwa ana kaua i ka ai mau i kela meaai, a manao au, aolo o holopono ana ko kaua noho ana, i na o kau mau wahi mea w.'i^ ae la no kela i ike." "Ke kulike aku la ko kaua noonoo ma ia mea; aka nae ma he alahele e ae kekahi au i manao ai, e kaawale au mai ka n-'li pu ana me keia poe hoohaehae ia'u, alaila na ke Akua, e hookau mai i na hoopomaikai ana maluna ou. Ua like maoli na hana a Anate Roke maluna o'u, me kekahi kui e houhou mau ana iloko o ko'u kino. "I keia kakahiaka iho nei, i ko'u ala ana mai, noonoo iho la au e hana i kekahi mea e hookahahaia aku ai ka manao o ko'u mau hoa, he hana mau no nae au pela he haneri manawa mamua aku, aole he holopono iki, a pela no ma keia kakahiaka. Kahi iho la au i ko'u lauoho me ka maikai loa, a omou ae la i na kui lauoho ma na wahi apau e hiki ole ai ke helelei mai ke puhiia e ka makani. I ka pau ana o kela hana, komo mai L a:: i kekahi lole hou loa, a ka wahine humuhumu o ka hoihoi ana mai i nehinei, me ke kau aku ana mai i kekahi a-ikala i pi^i.! iluna o ka lole, a hookomo mai la he pua rose, ma ke ku'.''-elike me ka Lola e hana mau ai, a komo mai la i kekahi i-.-u kamaa aulii, a'u o ke kuai ana no ehiku dala; o kela kani : i n " kekahi mea i nukuia ai au e Anate Roka, no ka uhau! n hoike aku no au ia oe e Elioka, i ka pau ana o ko'u mau i '.' ^ hema, ua ike maoli iho no au, i ko'u kulana hiehie maoli. "Oiai nae au e hoomakaukau ana no ka iho ana aku ihi!". ka aina kakahiaka, ike aku la au i kuu popoki ia Pilika i'' : -o kekahi pa laau kiekie mahope o ka hale, me ka hookeke .-.::?-mai o kona mau niho, i ka ilio a Mrs. Molana e noke aki: ' i ka hae, a ua maopopo loa ia'u, o ka make wale no ka ho; - -: '-e kau aku ana maluna o kuu milimili, ina no ka loaa aku i ^ niho o kela ilio. "No ka hoopakele ana ae i kuu popoki mai ka make mai. hoomaka aku la au e holo no ka hale malalo, o kela anmn-" ko'u iho ana ma ke alapii, ke kumu nana i hoohelelei i kuu ' oho, aohe nae o'u nana ae no ia mea, o ke ola wale no o ' ' popoki ka mea nui iloko o ko'u noonoo. "Ia'u hoi i hemo aku ai ma ka puka mahope o ka hale. k pono aku la kekahi wawae o'u iloko o ke pa ai i waihoia . ' kuke na ka popoki, hapala aku a hapala mai ke supa i kek kamaa." "Ea, nawai no e ole ka huhu o Anate Roka ia oe, i kou i; -ponopono ole maoli no i kau mau mea e hana ana!" "Aole malaila wale ae Ia no pau ka pilikia," i hoomau aku ai no o Alika i kana kamailio ana. "Ia'u i kokoke aku ai i U' o ka popoki e kau ana, ua lou ae la kuu lole, i kekahi papa "'"'"' ma ka aoao o ka pa a nahae, a no ka manao kuhihewa i - ' o kela popoki, e alualu aku ana au e hoopilikia iaia, ua k"-'' mai la kona maiuu ma kuu a-i nei, a ke kakau nei no na wahi o na mauuu," me kona hoikeike ana aku ia Elioka i ona wahi i koeia ai e ka popoki. (Aole i pau)