Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 49, 7 Kekemapa 1922 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]
He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope
Hookaa aku la o Vekinia i kana mau mea apau o ke kuai sna. ala.ila oili aku la ma ka puka ma ka aoao, mahope o ka -eie ana aku mai kekahi pakaukau a i kekahi pakaukau kuai, a : ka oili loa ana aku iwaho ku iki iho la ahiki i kona ike -.-.a aku i ke kokoke loa ana mai o ke kaa otomobile a ee aku a he sekona mahope iho aia oia ke laweia la ma ke alao ke kulanakauhale, me kona manaoio loa ua alo ae ka ana mai a na maka kilo o ke kanaka iaia, eia nae, aole - ka mea, nona ke kanaka e hakilo loa akrr ana. Ma:ia paha e ninau iho ana oe, e ka makamaka heluhelu, o*ai la ka inoa oia kanaka, a heaha la kana hana nui i mavemake loa ai ia Vekinia. Pela iho; e hiki aj<u ana kaua :iaiia. a e loaa aku ana ia oe ka haina no kou mau ninau, hoomanawanui iki. Eia nae. aole oia i pakele; i ka manawa no a ke kanaka i -he ai i ke ku ana iho o ke kaa, holokiki ae la oia ma ke kihi .1 īke aku la ia Vekinia iluna o ke kaa i ka manawa i hoo-:-aka ai ke kaa e huli ae ma kekahi alanui. N'o ka mama loa o ia holo ana aku a ke kaa ua hiki ole ke kanaka ke hahai aku a kokoke mahope, a no ia nele ana - ka hookoia o kona makemake, namunamu wale iho la no T.e ka hoopuka ana ae i kekahi mau huaolelo hailiili no kona raicalaki, a hooholo iho la nae e kali no kahi manawa aku. Eia nae, aole oia i ike hou ia Vekinia ia la a po, no ka mea, tg ka aneane e mile kela holo ana aku a Vekinia, a i ka hiki :,na ma kekahi alanui, ua hoololi oia i kana kaa o ke kau s.r.a. a maluna o ia kaa oia i hoi mai ai a hoea i ka hale, me ka manaoio nui iloko ona aole oia i ikeia mai e ke kanaka r-.a. kela manawa. He elua la paha i hala ae ike iho la oia i kekahi hoolaha -naioko o kekahi o na nupepa puka la nana i hoopahaohao ā ] hoopunini pu i kona noonoo, o ia keia malalo nei: "Ina o "V. A." i halawai ai me a'u ma ke kihi o na alanui W. ame C., e hui mai ana me a'u ma ka leka a e hoounaia ae :a leka i ka Pahuleka Laka Helu 95 M. A., e loaa aku ana aia kekahi mea mai a'u aku no kona pomaikai." mO na huapalapala V. A., ma ka hoolaha no Vekinia Abota nei no ia, o kona inoa mua ia mamua o ka mare ana ia Sa 'A i'iama. O na huapalapala M. A., o na huakumu ia o ke kaikaina o Abota, ka makuakane o Vekinia, ka mea nana ■cfia hoolaha. I ka ike ana o Vekinia i keia hoolaha, ua loaa koke no iaia <3. :ke aohe mea e ae nana ka hoolaha, na ke kanaka no ia i halawai ai me ia ma ke kihi o na alanui, a i fiahai mai ai! iaia. "N'o'u no kela hoolaha," me ka hele ae la o kona helehelera a haikea loa, "nolaila aole au i koho hewa. Ua hoi hou r.a: oia. Pehea la oia i aa ai e hoi hou mai me kona ike r.~ he pilikia Mii ke kali aku nei nona o ka hoi mai. Ka-nak.-i hupo maoli no oia! ' iieīha la kana i makemake mai ai e ike a e hui me a'u? !e o'u makemake e ike aku a e halawai me ia. Aole a'u -.ea e kamailio aku ana iaia, he kanaka ino oia. Nana hoi | ka hewa a poino ana ko'u makuakane. '"Aole loa au e hoike aku ana ia'u iho imua ona. Mamuli • keia hoolaha ua maopopo loa aole oia i ike i ko'u wahi ' noho nei, ina aole pela eia oia ia'nei mamua aku nei, noii'a e makaala loa ana au i ole ai au e loaa iaia." Mahope mai o keia manawa, e makaala loaa ana oia nona :ho ina manawa a pau ana e hele ai ika halek ( uai a i ole i kekahi wahi okoa aku ana e makemake ai, me ka hoopaa ~au i kona helehelena me ka uhimaka manoanoa, me ke komo pu ana i kekahi mau aahu e hoanoe loa ae ai i kona ano mau, a no kana hana i hoopaa ai me Mr. Naita, he hana "iki no ia iaia ke hoike aku a ke hoouna aku paha ma ka 'eka. Me ia iho la kona ano o ka noho ana a hala he mau mahina iehulehu me kona ike a lohe ole mai i kahi mea e pili ana • ke kanaka, kona makuakane hanauna, no ka mea, o keia !-:ānaka, o ke kaikaina ponoi no ia o Mr. Abota, kona makuakane, a no ia lohe ole mai ona i loaa iho ai iaia ka manao -a haaiele mai paha oia ia Kapalakiko, nolaila ua hoopalaka ioa oia i ka noonoo hou ana aku i kahi mea e pili ana nona. MOKUNA XXIV—Moku ke Kaula i Awaiauluia ai. Aohe nele hana ana a Vekinia i nei manawa no ka mea, ua ioaa ka hana a ua nui hoi e hoopaa mau ia ai kona manawa, a e hoopoina ia ae ai hoi na mea hoouluhua noonoo lehuie'nu mai kona pmnvai a mai kona 1010 aku, a me kana mau r.ea paahana oia kona mau lima ame ke kalena maikai i loaa ai iaia i ohi nui mai ai i ka pomaikai mai ia hana mai. Me ia nui no nae o ka hana i loaa iaia aole no he mea hiki ke hookaawale aku mai kana hoomanao ana i na pilikia he nui • na ī auwe ai a i uumi ai hoi me ka hoomanawanui, eia nae ua haawi mai ka hana i ka pomaikai ame ka hauoli pu iaia, a ua kulike ole hoi ka haawina i loaa iaia i nei manawa me ko na la £.Tic na po lehulehu i hala aku, ana e kaniuhu a e uwe mau ai. Xo kana kamaiki ke pii mau ae la kona kino i ka nui a ua "i:o no hoi oia i kumu hoohauoli a hoomama nui mai i kona -oonoo, a maluna o kana kamaiki kona manaolana mau no na ■ a kanikoo e hiki mai ana. Ile makahiki a oi i hala aku, a iloko o ia manawa e loaa mau " ai ana iaia i kela ame keia mahina kekahi huina dala nui no ~"kana hana mai a Mr. Naita mai, oiai oia e hana māu ana, ma'alo aku ona mamuli o kona hoolimalimaia ana mai e Mr. Nai*a. a he hana paa mau hoi kana ia manawa. Va. ikeia ka holopono loa o ke kuaiia ana o na kope o kahi huke ana 1 hana ai a oi aku mamua o ka mea hiki i ka hui pa'i • upepa ke hoopuka aku. Mawaho ae o keia ua lilo iaia ka -~.akana ekahi ma na mea hoomanao e ae ana i hana ai, nolai- - 3.. ma ka ninau e pili ana i ke dala aohe ana mea e hopohopo ho ai no kona nele no ia mua aku, 110 ka mea ua lawa ke dala 'oaa iaia. Oiai no oia e hoomau ana i keia hana me ka loaa nui o na • omaikai iaia, hoolala iho la no kekahi hana hou, o ia kona hookomo ana ae i kekahi hoopii okimare i ke kane, mamuli keia o kona makemake e kaawale loa mai na mea hoohihia mai : kona noooo. Aole oia i lawe i keia keehinahana mamuli o ka makemake •r.acili e hahaki i ka berita nana i hoopaa iaia i ke kane, a ina -r. 3 a paha aole oia e hana iki ana ia hana aka, mamuli o ka • ■-■-'kahihi wale ia o kona inoa maemae, me ka lilo pu o ka inoa -aemae o kana keiki i mea hoohaahaaia, kona kumu i make~ake ai e kaawale. [ kona manao nui ma kana hoouluulu ana mai i na ike apau r hr ku i ke kanawai o kona mareia ana o ia no ka loaa mai • f kaikamaliine o ka pono_no ka inoa e kau ana maluna • "a. « i kuleana hiki ole hoi ke paio ia mai i ka waiwai o kona ~ = -"■«akane, ma ke ano oia ka hooilina pololei mahope aku, i - e v. a p 00 kupono ai no ke koi ana aku i ka waiwai a paa hoi - t 'kā hiki ole ke hoonioniia.
O kona manaopaa oia no ka hookupono ana ae i kana kaikamahine ma na ano apau ma ke a'o ana no kekahi kulana kiekie iloko o kona ola ana, a i kona manawa e oo ai ma ke kanawai, e hiki ana iaia ke koi i kona kuleana iloko o ka waiwai o kona makuakane, me kona makaala pu i mea e paa mau ai ia waiwai ame ia kulana iaia, me ka nana ole aku i ka nui o na ku-eia mai. O keia ka Vekinia h?-\a panai kupono i manao ai no ka hewa a ke kane i hana mai ai iaia, he hana hoi ana i manaoio ai ua hoopoinoia kona ola mamuli o na hana pauaka a ke kane i hana mai ai iaia. Aole ona manao nui i ka waiwai nona ponoi iho, he hoowahawaha oia i ka lawe mai i kekahi waiwai o kana kane nona iho, aka no ke kuleana pololei o kana kaikamahine i ka waiwai am« ka inoa o kona makuakane ma ke kanawai he mea pono ia e hanaia a e ikeia mai e ka lehulehu. Mamuli o kona noho ana maloko o Kapalakiko a piha ka makahiki a oi i loaa ai iaia ka pono e noi aku ai i ka aha kaapuni e hoopauia ka aelike mare i hoopaaia ai oia me Sa Wiliama, nolaila ua waiho aku la oia i kana hoopii iloko o ka lawelawe a kekahi loio makaukau i ke kanawai maloko o Kapalakiko iho a Mr. Naita i hooia mai ai iaia oia ka loio laipono ana e kuka aku ai i kana hihia okimare, a iaia e hoike aku i kona moolelo, a e noi aku ai hoi no kana a'o ana mai no ka hana e pili ana i kana hihia. Ua uwalo mua mai no nae o Mr. Naita iaia alia e hookomo e i kana hoopii ahiki i kona h\ii a kuka pu ana me Sa Wiliama, ke kane, malia, he.hana hiki no hoi kekahi ke hooponoponoia mamua o ka hookomo ana aku i ka hoopii. "I ka nana aku aia kekahi hana kolohe a kuhihewa nui i hanaia, pela ko'u manaoio," wahi a Mr. Naita, oiai laua e kamailio ana no keia manao hoopii o Vekinia," he hana kuhihewa i hiki loa ke hooponoponoia ina no ka lawelaweia o ia hana me ke kupono e pau ai na pohihihi. "He hana kuhihewa! Ka, he kupanaha ke noonoo iho," wahi a Vekinia; "o'ka hana kuhihewa wale no a'u e manao nei oia ko'u lilo ana he mea liupo a i hooliloia hoi i mea pauajkaia e kekahi kanaka manao oiaio ole." j "Eia ko'u manao a oia maoli no ka pololei, aole ia he hana jhewa ke kakau ana aku i kekahi leka iaia e hoakaka aku ana i kou manao no k a hookaawale ia o olua," i hoakaka mai ai o Mr. Naita, me ka oluolu loa o kana mau olelo. "O ka'u 110 hoi ia i hana ai, ua hoouna aku au iaia he mau leka lehulehu oiai au e noho ana ma Nu loka, aohe nae he |loaa mai o kana pane. O Mrs. Panamu, a'u i olelo aku ai ia oe oia ka mea i kamaaina loa i kela ohana, a nana i kakau i kekahi leka na'u i ka Lede Linetona, eia nae ma ka hoomaopopo iho me he mea la, ua pouli loa paha a ua loaa ole aku ka | ike ia lakou no ko'u wahi e noho ana ia manawa, no ka mea, aohe pane ia mai, a ma ka Mrs. Fanamu olelo mai ia'u, ua hooiPalau muaia no ka ke Sa Wiliama me Miss Sanahope, elike me |ia a'u i hoike mua aku nei ia oe me ko laua mare ana." "Me kena mau hoakaka apau au eia nae, aole hiki ke maopopo iki ia'u ke kumu o kona hana ana ia mea, oiai he kanaka naauao'a he kulana kiekie no hoi kona," wahi a ka Mr. Naita pane. "Me ia ike maopopo no ona ua mareia oia me oe, malalo o na kanawai o ka mokuaina kahi a olua i mareia ai, aole hoi e lilo kela haalele wale ana mai no ana ia Amerika nei he kumu ia e hoopauia ai ka berita mare mawaena o olua, eia nae, o keia iho la anei ka mea e hanaia? "Ina ua lawe oia he inoa hou a ma ia jnoa oia i heaia ai i kona manawa i noho ai ma Amerika nei, i ka nana aku he mea hiki ole ia ke hoakakaia ae aka nae, maloko o na palapala a pau au e paa nei e hoike maopopo ana ia ua mareia oia me oe malalo o kona inoa ponoi me kela inoa kiekie ona he Sa. , "Eia hou, ma kau hoakaka no ke ano o kela kanaka, kona kulana, kana hana ame kona mau ano maikai a pau, i ka hoomaopopo iho, a o ko'u manaoio maoli no ia, he mea hiki ole |a he hana pono ole no hoi ke hoahewa wale aku iaia no kana mea i hana mai ai ia oe. Malia paha he hana kolohe a manaoino maoli ka mea i hanaia i kumu no olua e kaawale ai."
[ "Oia ka mea oiaio. la'u e noonoo ae ai no ia mea aneane e naha kuu puuwai. I ka'u nana aku he kanaka maikai oiaio j oia ma na ano apau, a ma ia ano i hoike maopopo ai oia i kona inoa ame ke kulana hanohano maloko o ka palapala mare, ! aka nae ma na wahi apau ana e hele ai aole oia i hoike maopopo i kona kulana, ma ka inoa o Mr. Hita wale oia e ikeia mai ai," wahi a Vekinia o ka hoakaka ana aku. "Ma kau mea oiaio i hoakaka mai la i ka nana aku me he mea la he hana epa loa ka i hanaia i kumu no kaawale ai," i pane mai ai o Mr. Naita me kona noonoo nui ana iho no kekahi manawa. "Aohe o'u manao pela. Pehea auanei ia mea e hiki ai ke hanaia? Owai auanei ia mea manaoino e hoao mai ai oia e hana i kahi mea o ia ano?" i pane aku ai o Vekinia. • "Aole oe i maopopo i nei manawa, aka e ike aku ana oe ia mea kolohe mahope no ka mea, aohe mea kolōhe i nele i ka ike ia. Wahi au i olelo mai nei aohe loaa mai o ka leka a kau kane, ia oe, ame he mea la, ua kolohe aku, pela no me kau leka aohe loaa aku iaia a ma ia nele ana ou, e hoomaopopo iho oe, he enemi ka mea nana i hana mau ia hana me ka manao e lilo ia i mea nou e ike iho ai ua haalele loa mai ko kane ia oe i kumu nou e hookomo ae ai i ka aha i ka hoopii okimare, a o ko olua kaawale ana ia, a ke moku olua o ka oluolu loa ana ia o ka noonoo o kou enemi," wahi a Mr. Naita. "E i hoi paha aohe ona enemi a pela no hoi me a'u. la'u i hele ai i Nu loka aole hookahi kanaka malaila a'u i ike a i kamaaina, nolaila e ike mai oe aohe kanaka hookahi malaila e kolohe ana i ka'u leka "Eia hou, ina aole oia i lohe aku i kahi mea e pili ana no'u, a i ole ua nele loa paha oia i kekahi lihi iki o ke aloha iloko ona no kana keiki, e hoomaopopo iho oe he haawina maa mau ia i na kanaka apau e huli koke ana oia i ke kumu o ka loaa ole ana aku o ka'u leka iaia, ina he oiaio kona aloha ia'u. "Aole nae; elike me ka nui o ko'u noonoo ana maluna oia mea, pela ka nui o ko'u noonoo ana he hana hoopauaka wale no kana i hana mai ai ia'u a hihia hewa ana iaia i mea e lilo aku ai ko'u waiwai iaia, a, i ka loaa ana aku haalele mai la ia'u e auwe elike me keia hopena a'u e ike nei i nei manawa. Aohe a'u kumu e ae e noonoo ai no kona haalele ana mai ia'u," a hooki iho la i kana olelo ana. i Iloko o keia mau olelo ikaika ana apau e ahewa ana i ke kane, eia nae, i ka loaa ana o ka hoomaopopo iaia mahope mai no kana mau olelo ua hoahewa loa oia iaia iho no kona hana hewa a ku-e ana aku i kekahi kanaka maikai mamuli o na manao hoohuoi kuhihewa, iaia e hoopuka ae ai i na olelo kupono ole i ke kane aole no i nele ka hoehaehaia o kona naau, oiai e mau ana no ke aloha ilok6 ona nona. I ka lohe ana mai o Mr. Naita i ka Vekinia mau huaolelo hope loa luliluli ae la kona poo, e hoike mai ana i kona kanalua, a he helehelena hoi e hoike ana i kona hoopohihihi loa ia. "Ke manao la paha oe la he wahine paakiki, maoli au," i| hoomau hou aku ai o Vekinia i kana kamailio ana, "aole anei! i lilo kona hoolako ana mai no'u i ke dala ame ka hale ame na mea e ae e pono ai au mamua o kona haalele ana ae ia Nu loka, i mau mea i ka nana aku me he mea la he manao no kona e hoi hou ae i Nu loka no ke kii ana ae ia'u ame ke keiki e lawe pu aku me ia i Enelani?" "No ka elima kaukani dala au i hoike mai nei ana i hoahu ai i ka hanako nau, he oiaio, he huina dala nui io no ia." .(Aole ji pau).