Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 48, 30 Nowemapa 1922 — NA RULA AME NA HOOPONOPONO ANA A KE KOMISINA O NA HOME HAWAII, NO NA KANAKA MA MOLOKAI. [ARTICLE]

NA RULA AME NA HOOPONOPONO ANA A KE KOMISINA O NA HOME HAWAII, NO NA KANAKA MA MOLOKAI.

Ua hooholo iho nei ke Komisina 0 na Home Hawaii, he ame; na kauoha, no ka āna' 1 na kanaka e hoi aku ana ma Mo- j lokai. A elike me ka iini o na komisina.e noho like na kanaka, a e hoemi no hoi i.na kumu o ka pilikia o*ka noho ana aku, ame ka loaa o na holoholona maikai,-a i lolf ole i na ma 7 il|le he lehulehu o na ano like t>le o keia mau la, e ikeia aku nei #na kekahi mau wahi, pela kc komiaina i hana ai i kekahi mau rula anie kauoha e apono- ole ia ana paha e kekahi poe. Aka, ua hanaia ke.ia mau r;ila ame na kauoha me ka makee e loaa i kela ame keia kanaka ame kona ohana, he nohona maikai ana & kaulike me kona maii hoa. 1. O ka ninau Trai. (a) Malalo o ke poo wai hoopulu meakanu, e haawiia ana ka wai i kela ame keia mea e makemake aua, a $ ukuia ana elike me ka nui o kona hoohana ana ame ka heluna nui o na galani. Ma ka miliona* galani ka uku ana, a e hoonohonohoia ana keia uku: a, na hooliloo na pono wai; b, ka emi ana o ka waiwaiio o ka hawai papa; c, ka emi ana o ka waiwaiio o ka lua hookio wai; d, ke emi ana o ka waiwaiio o ka pauma; e, na hoolila hana, ame na lako aila. 2. Ka puunauwe ana i ka wai. Ma ke ana iniha, a e ukuia mai keia wai i kela ame keia mau mahina ekolu; oia hoi lie umi-kumamalima la mahope o ka pau ana o ia hapaha, e ukuia mai. 0 na koi wai apāu e waihoia aku i ka lunanui iloko o 24 hora mamua o ka haawiia ana mai o ka wai. Ka loihi o na hora i makemakeia, e hoikeia mai me ka maopopo. j 3. Wai no ka home. O ka auhauj makahiki no keia wai he $12, a e ukuia i kela ame keia eono mahina, aka, ua hiki no e hoololiia' keia ke manaoia ua kupono. | Na ke komisina e hoomoe i na paipuwai ahiki i ka palena o ka aina 0 ia mea, a na ka mea pa-hale e' hooku 'i mai i- ki % iniha me keia paipuwai. j Mamuli o ka maopopo ole o ka loaa nui mau mai o keia wai, e hoomaluia ana na hoaie e ke komiaina me na rula no ka hooponopono' ana i ka hoohanaia ana o keia wai.. ( O na ki wai e kahe wale ana i ha-1 na ole ia i mea e pau ai keia kahe wale ana o ka wai, e hoopauia ana keia kahe wale ana e ke komiaina, a na kela anie keia pa-hale e uku mai no ia mai^hoolilo. 4. Na hale. Eia me ke komisina 1 keia manawa he mau kii hale a ua makaukau e hoolawa aku i kela ame koia mea e makemake mai ana, a o keia mau kii hale ua aponoia e j ka papa ola. O na hoololi apau i makemakeia no keia mau hale e loaa mua mai ke aponoia ana e ka papa ola mamua o ke kukulu ana. 0 ke kukuluia ana o na hale liilii mawaho aku o ka hale noho e kulike me na rula ame na kauoha o ka papa ola. O ka noho ana maloko o na hale lole no ka manawa, a i ole hale paha no ka manawa, ua aeia no no kekahi manawa pokole oiai e kukuluia ana ka hale noho paamau. 5. Pa ana. O na apana aina A e pa kokeia. I O na pa apau e kulike me ka mea i kauohaia. Na pono pa, uwea i wiliia 32 iniha ame elua uwea kaawale, aole e emi iho malalo o ka i helu 7. , 0 na pou pa aole e oi aku mamua 0 20 kapuai ke kaawale, a aole e emi I iho iKalalo o 4 iniha ke ana waena. ] O na moa apau ame na holoholona e aku, e hoopaaia maloko o ka pa i hiki ole ai e hoopoino wale aku i na mea^anu. 6. Na holoholona ame na manu. Mamuli o ka manao ana e loaa nui mai ana na pomaikai ina e like ana ke ana o na mea e hanaiia ana no na makeke, ua manao ke komiaina 1 hookahi 'ano bibi no kh i'o e hanaiia e na kanaka ma Molokai; hookahi puaa; hookahi kaina moa no na hua ana bibi no ka waiu; hookahi kaina puaa, hookahi kaina no na hua a hookahi kaina moa no -ka ai ana, o ia hoi (hanau hua ame na moa kupono me ka nunui o ke kino. Ma ka'hoomaopopo o keia mau aina ma Molokai Hema-komoha-na nei, aole manawa i loaa/ai kekahi pipi akepau, koe paha. iloko o ke aSe, a i ole mai e ae paha. Aole no hoi i ikeia kekahi kolela iwaena o na puāa, a i ole he mau ma'i paha o na moa. Mamuli o keia ua manaoia o na holoholona-apau e makemakeia ana e hookomo mai ame na moa no hei e kaa aku malalo o ka nana pono ia ana e ka papa oihana kanulaau, elike me ka lakou mau rula ame na hooponopono ana. O ka hoolianaia ana o na kula hanai holoholona o ka lehulehu e kaa mai no malalo o ka malu % ke KomiBina~ o na Home Hawaii, a na lakou no hoi e hana i mau rula ame na kauoha i kela ame keia manawa, a e ikeia ka nui o ka hoioholona- a

ka mea hookahi e hookomo aku ai iloko 0 ia pa, ka hoopaaia ana o na 1 knni ame na oki ana 0 na pepelao, I ka manawa 0 ka hoohuli ana no ke kuni ana; e kaa no hoi malalo 0 lakou ka hoomalu ana o na kea a ua hiki ia lakou e kahe i na kea i kupono ole. Ina e lawa ole ana ka. pa hanai 4ioloholona a i ole ka ai paha maloko o ia pa, alaila e hooko no na <vea holoholona i na kauoha 0 lawe aku i kekahi mau holoholona a i ole e hoolilo aku paha i kekahi 0 ia mau holoholona ma ke ana like e hoohanaia mai ana e ke komisina. Ina ua eha kekahi holoholona, ua hiki no i ke komisina e komo aku e pepehi i kela holoholona i mea e pau ai kona ehaeha. Ua makemakeia i mau holQholona ano like. O na kea apau i kea i loaa ke koko piha. O na holoh.olona i loaa na ma'ilele, a i eha kukonukonu loa,» e pepehiia no. 0 na' holoholona ma'i e hoikē koke ia aku i ka lunanui. | 7. Na meakanu ame na nahelehele ano ino. O na hua meakanu apau i makemakeia, ma 0 ke komisina e kuaiia ai. Ua papa Joa ia ka hookomo ana mai i na meakanu ulu a i ole lala neakanu paha, koe wale no a ua aeia e ka papa ululaau. O ia onau mea t apau i hookomoia mai e hoikeia 1 ka lunanui no kana apono ana. O na -wahi apau i mahi ia e maemae me ulu ole 0 na nahelehele, pela pu no hoi na auwai, na pa ame !na alahele. O na nahelehele ano ino apau i j ikeia he mea e hoopoino mai ana x Ika poe apau, e hookaawaleia ma- ! muli 0 kekahi kauoha mai ka lunanui mai. Ina aole e hooko ia ana kekahi kauoha 0 ia ano, na ke komisina no e hoopau aku ia mea a 0 na hoolilo e kau aku s no _ maluna 0 ka mea nona ia pa, a i ole pa mahiai paha. Ua hooholoia keia mau rula ame kauoha ma ka halawai a ke komisina i ka la 1S 0 Sepatemaba, 1922.