Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 46, 16 Nowemapa 1922 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNHOOPONOPONO
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, NOWEMABA 16, 1922
KA NINAU LIMAHANA NO HAWAII NEI
No hookahi makahiki a oi, o ka hooikaika ana o Hawaii nei e ae mai ka ahaolelo lahui i kekahi hooponopono ahaolulo no ka hookomo ana mai i na limahana o na aina e, no ke kokua ana i ke kulana kupilikiii kau mai maluna o ko kaku mau ohana mikiala iloko nei o ka aina; a hoea wale mai nae i keia manawa. aole he mau hoailona mo ka hoea mai i ka hookoia ana oia iini.
Ma ka lono kelekalapa nae i hoounaia mai i Hawaii nei, iloko o na la aku la i hala, e hoakaka ana ia, no ka hoea mai o kekahi komisina limahana mai Wakinekona mai, no ka huli ame ka noii pono ana i ke kulana oiaio o ko kakou mau oihana mikiala maanei nei, ina paha no ke kupono i'o e hookomoia mai na limahana o na lahui e, aole paha.
He lono hoohauoli keia i ka poe ma Hawaii nei, no ka mea pela wale no e loaa aku ai ka ike oiaio loa, i ka ahaolelo lahui no ke kulana o ko kakou mau oihana mikiala maanei nei; a i ka nana aku, me he mea la, aole he kumu e ae o ka holo kino mai o kela komisina, mamuli no ia o ke kauoha mai Hawaii aku nei.
He hookahi kumu o ka ulolohi loa, o ka hookoia ana o ka makemake o ko Hawaii inei poe, i ka hookomo ana mai i na limahana o na lahui e, mamuli no ia o ka maopopo ole o ke kulana oiaio o ko kakou mau oihana mikiala i keia la; aka nae o hoopauia ana na pohihihi, ke hoea mai kela mau komisina, a ike pono no lakou iho i ke kulana oiaio, elike me ia e ku nei i kona la o na oihana mikiala o kakou.
Ua ala mai na hui uniona a ku-e ikaika loa i ka hookomoia mai o na limahana o na lahui e, ua hoea loa aku ia mau ku-e ana iloko o ka ahaolelo lahui, aole wale mai kekahi mau kanaka aku. O na hui uniona ma Amerika Huipuia.
Ma ke ano nui ke olelo ae, aole he pololei iki o na ku-e i hoalaia mai e na hui uniona, no keia ninau hoopae limahana; no ka mea o ka ae mai o ke aupuni federala, e komo mai na lahui e , a noho hana aku no na mahiko, ame kekahi mau oihana mikiala e ae, o ka mea wale no ia nana e hoomau aku i ka mahiia o na eka o na aina nui, i mahi ole ia i keia wa, o na mahiko.
Ua waiho maoli ia aku ke kono ia Mr. Gompers, ka peresidena nui o na hui uniona, o na limahana ma Amerika, e holo mai no Hawaii nei, e nana ai i ke kulana o na limahana, ua hoole loa mai nae oia; o ia hoole ana, i ka nana aku, mamuli no ia o kona hopohopo, o hiki ole ke hookoia ka makemake o na limahana uniona, ma ke ku-e ana i ka hookomo ana mai i na limahana emi o ko lakou ukuhana.
O ka hookomo ana mai i na limahana o na lahui e, no Hawaii nei, aole ia he kumu, e kailiia ae ai na hana a na limahana Amerika mai ia lakou akou, no ka mea, ma na hana o na mahiko. ame kekahi mau oihana mikiala e ae, a na makaainana Amerika, e lawelawe nei i keia la.
O na hoa o kela komisina noii i ka ninau limahana o Hawaii nei, ma ka nana aku, o lakou kekahi poe, ma ka aoao e ku-e ana i ka hooholoia o kekahi hooponopono ahaolelo, e ae ana i ka hookomo ana mai i na limahana Pake i keia Teritore; in a pela i'o, alaila e hoopau loa ia ana ko lakou mau manao pohihihi, maluna o na kahua i kua ai ka Hawaii nei koi, i mau limahana o na lahui e, ke ike pono lakou i na mea oiaio i pili oa aku i ke kulana o ko kakou mau oihana mikiala apau.
O ka ninau hoopae mai i na Pake, kekahi o na ninau kalaiaina, i hoalaia mai, ma ka hakoko kalaiaina, i hala koke aku la i he hookahi no nae kumu o ka hoalaia ana mai o kela ninau, mamuli mai no ia o ka naaupo o ko kakou poe loea kalaiaina maanei nei: a iole, mamuli paha o ko lakou lilo ana he mau lala no na Hui Uniona.
O ka loaa o na limahana, no ko kakou mau mahiko, e hiki ai ke mahiia na eka aina nunui hewahewa e waiho mai nei; o ko kakou palekana ana no ia mai na poino mai; ua maopopo i na lala o na hui uniona maanei nei, keia mea, nolaila o ka hana naauao a kakou e hooko ai, o ia ka imi ana i na alahele maalahi apau, i wahi e ku ole ai ka hoonaaikola, a na hui unina, ka puulu i manao kuhihewa, o kela mau ahahui, na ahahui, ia lakou e noho rula i ka honua holookoa.
Ina e poino ana ko kakou mu mahiko maanei nei, ma keia mua aku, mamuli o ka lawa ole i na limahana; no ka ae ole ko kakou mau limahana i na hana mahiko, me na uku haahaa, mahea iho la e hiki ai i ko kakou mau limahana kuloko, e loaa kona hana no lakou e pono ai ke ola ana? Ina o na limahana i komo iloko o na hui uniona, a o lakou ma kahi o na haku ana i keia la. aole a lakou alahele e ae, e lawelawe ai, o ke alahele wale no a ka poe iloko o na oihana mikiala, i lawe ae ai, ma ka imi ana i na limahana maiwaho mai.
Aia nae a hoea mai kela komisina noii. i ke kulana oiaio o ka ninau limahana maanei nei a huli hoi aku no Wakinekona, me ka hoike no ka lakou mau mea i ike ai maanei, me ke kanaina ole ke olelo ae e lawelaweia mai ana na hooponopono ahaolelo kaulike, ke ole nae e lilo ka hui uninoa i mea mana nui iloko o ka ahaolelo lahui.
KE PUHIPAKA ILOKO O NA HALEKEAKA
Iloko o keia mau la, mahope iho o na hooikaika ana a ka Lunakiai Low e hanaia i kauoha kanawai, e hookapu ana i ke pahiia o ka paka, maloko o na halekeaka, ua nui ka poe i hoakaka ae i ko lakou mau manao, maloko o na nupepa, mai ka poe puhipaka, a ka poe puhipaka ole, no ke kupono i'o o ka hookapuia o ke puhipaka ana ma na halekeaka.
Ma ka aoao o ka poe puhipaka ka hapanui o lakou, e lilo ma ka hookapuia o ke puhipaka ma na halekeaka, i mea maikai ole i ko lako noonoo; oiai hoi, ma ka aoao o ka poe puhipaka ole, e lilo ana ia i mea no lakou e mahalo loa ai.
I ka lawe ana mai i keia ninau, a kaupaona, iloko o ko kakou noonoo me ke akahele, e ala mai ana keia mau hoohalikelike ana penei:
Maloko o na luakini o kakou, aole he puhiia o ka paka. He nui no ka poe puhipaka, iwaena o ka poe hele pule, aole nae i lilo ke puhi ole ia o ka paka maloko olaila, i kumu hoopilikia ia lakou. ua hiki loa i kekahi poe puhipaka ke hoomanawanui. ke mau hora, me ke puhi ole i ka paka, ahiki i ka pau ana o ka pule.
Ina no ua ono loa kekahi poe i ka paka, e hemo okoa ana lakou iwaho e puhipaka ai.
Maluna o na kaa uwila. ua kapu pu ke puhiia o ka paka, aole no he mau pilikia i ikeia no ka poe puhipaka.
Ina no e hookapuia ana ke puhi paka ma na wahi apau e akoakoa nui ai na kanaka, aole no e lilo ana kela hookapu ana i kumu e hoopilikia aku ai kekahi mau hana hoopilikia, a ka poe puhipaka ole, i hoomanawanui mau ai, i ka hele ana maloko o na halekeaka.
Aole a kakou hoohewahewa ana no ka hoowahawaha o ka mea puhipaka ole i ka mea puhipaka, ina he hookahi o laua wahi e noho like ai maloko o ka halekeaka; i ka punohu ae o ka uwahi o ka paka. mamua o ka mea puhi ole i ka paka.
No ka pono like nae o na aoao a elua, ke manao nei keia pepa, he oi aku ka pono. e kapu i'o ke puhi ana i ka paka maloko o na halekeaka: a e haawiia hoi kekahi manawa hoomaha, ma kekahi manawa hookahi, e loaa pu i ka poe puhipaka ole, he wa no lakou e hele ai e hoomaha: nolaila ua pomaikai like na aoao a elua, mamuli o kela hookapuia ana, aole hoi o ka poe puhipaka, ke hoohauoliia, no ka noa ana ia lakou ke puhi paka; oiai hoi ka poe puhipaka ole, e hoomanawanui ana i ke kenakena i ko lakou mau pukaihu, i ka uwahi hohono o ka paka.
Aole he pilikia maoli e kau aku ana maluna o ka poe puhipaka, in a no aole lakou e puhi i ka paka, ahiki i ka pau ana o ke keaka; in a pela i'o, alaila heaha ke kumu o ka hoohakalia ana.
Maloko o na haleakala, aole he noonooia ae o ka pono o na wahine ame na kaikamahine, e ka poe puhi paka; o ko lakou hauoli wale no ka lakou mea nana, no keia kumu, a no kekahi mau kumu lehulehu e ae, he mea pono i'o ke kapu ke puhiia o ka paka ma na haleakala.
I HOOPA ʻ I HOOPAAHAO NO KA POE HOLONUI
Ehia no hoi kau o na uila kaa otomobile e pono ai, o ka hana mau iho la no ka hoi ia o na uila kaa otomobile, i kela amekeia manawa, he pomaikai kekahi pule e hala, me ka loaa ole o ka uila kaa otomobile.
Iloko koke aku la no o ka pile i hala, he nui na uila kaa otomobile i keia, a mai kekahi mau uila mai, he elua mau mea i make, aole no keia malalo o kekahi kumu okoa ae, aka no ka holonui maoli no, on a kiakaa i ko lakou otomobile.
Ma kekahi mau manawa lehulehu, akelekele wale iho no ka pakeke o ke ola o na kamalii, ame ka poe nunui, i na kaa otomobile; a mamuli o ka maumaua loa, o ka ike mau ia o na uila kaa otomobile, i manao ai keia pepa. o ke kumu e ha'o mai ai na uila kaa ma keia hope aku, o ia no ke kauia o na hoopa'i hoopaahao maluna o ka poe e ahewaia ana no ka holonui, aole hoi e kauia na hoopa'i ma ke dala maoli.
O ka loaa he mau haawina a'o maikai loa, a o ke kau o ka weli i na kiakaa otomobile, o ka manao nui ia, o ke kau ana i na hoopa'i hoopaahao; maila, he kumu ia e hapa mai ai ua ulia poino; aohe hewa o ka hoao ana i kekahi hoopa'i elike me kela ae la.
AOLE I AHEWAIA KA HOOKELE AUPUNI REPUBALIKA
Ua ala mai ka manao iloko o kekahi mau alakai o ka aoao Demokarata kuloko, o ke kohoia ana o W. P. Jarrett, i elele lahui na Hawaii nei i Wakinekona, he hoike maopopo ia, no ka hoahewa o ka hapanui o na mana koho haloka i ka hookele aupuni Repubalika ma Hawaii nei.
O keia kekahi manao pololei ole, ua ike maopopo keia, ma o ka lanakila holookoa ana, o na moho Repubalika apau o ka ahaolelo kuloko, aupuni ke Teritore, a ma ka apua ka oili hookahi ana ae o kekahi lunamakaainana Demokarata mai ka apana elima mai.
Ina o ka hookele a hooponopono aupuni Repubalika, ka i ahewaia e ka hapanui o na mana koho, aole loa e kohoia he hookahi moho Repubalika no ko kakou ahaolelo kuloko; nolaila o ka lanakila ana o W.P. Jarrett maluna o kona hoa paio, aole ia elike me ka kekahi mau alakai Demokarata i manao ai.
O ka mea oiaio loa, aole e hiki i na Demokarata ke hoole mai; o na Repubalika, ka poe na lakou i koho aku ai W. P. Jarrett, i elele lahui, aole nae no ko lakou hoowahawaha i ko lakou aoao kalaiaina iho; aka no ka lilo ole ana o ka moho Repubalika i kanaka na ka hapanui o na Repubalika i makemake ai.
Ina o ka Elele Baldwin ka i holo hou he moho elele lahui ma ka aoao Repubalika, ua huliamahi na Repubalika, ma ke koho ana iaia; aka i ka holo ana o ke kanaka i makemake ole ia e ka hapanui o na Repubalika, ua koho ku-e aku lakou iaia. ma ke kokua ana aku, e loaa ka lanakila i ka moho elele lahui Demokarata.
He hookahi mea a keia papa e ahewa loa nei i na Repubalika, i ko lakou hoike ole ana, i ko lakou makemake ole ia John H. Wise, ma ke kau koho baloka wae moho aku nei o kakou. O kela ka manawa maikai loa, e haalele ai iaia, aole o ka waiho a waeia oia i moho, alaila lele aku la ke koho ana i ka moho o kekahi aoao kalaiaina okoa.
E hoomaikai iho na Demokarata i ke komo pu ana aku o na Repubalika ma ke koho ana i ka lakou moho elele lahui, a loaa ka lanakila ma keia kau, aka nae, e hoomanao pu no hoi, he papale lele wale i ka makani, ke kulana kohoia e ka lehulehu. aian no he wa e hoea mai ana, in a e ku iho ana i kahi e oaa ai ke kanaka i lokahiia e na Repubalika apau; e hoolele pau auaunei na Repubalika i ko lakou ikaika, maluna o ka lakou moho, a hoaa na Demokarata, i kahi e loaa ai ka lanakila ma ko lakou aoao.
Hele no hoi a ke kau i haalele ai O L.L. McCandless i kona holo moho elele lahui ana ma ka aoao Demokarata, akahi no a kaa ka lanakila i ka moho elele lahui a kela aoao kalaiaina, mahope iho o ke alualu hoomanao ana no na makahiki he iwakalua ae nei i hala. O kahi no o ka uila pakalaki; in a no O Mr. McCandless ka i holo moho iho nei, me he mea la, ua ukali mau no ka paoa iaia. Ua hala aku la nae keia koho baloka, nana aku ana o ka oili hou mai o ua kau a kakou e koho hou aku ai i na kanaka kupono, i poe hana kanawai no kakou.
Eia ka poi ke makepono mai nei ke kuai ana i keia manawa; ma na mea i hoikeia mai i keia keena. aole ka keia malalo o kekahi kumu e ae, aka no ke ano paonioni o kekahi mau halekuai poi; ina no kela mau ano iloko o ka puulu hookahi, in a no ke pipii loa nei ka poi, me ka nana ole ia i ka palahu mai o ke kalo iloko o ka lo'i. Ua ola ka poe ai poi i keia mau la, ua mahuahua na paona poi; a pau no hoi ka awiliwili ana me kekahi mau ano ai, e hoomahuahuaia ae ai ka nui o ka poi.
Ke hookokoke mai nei ke anu o ka hooilo i loko o keia mau la, e hoomaikai no nae kakou ia mea, aole elike me ka poino i loaa i kekahi mau wahi o ka honua nei, ka nui o ka poe i make i ke kaihoee, ame na poino e ae.
No ke kokua ana aku i ka Elele W. P. Jarrett, ma kona kulana, pili i ka launa ana iwaena o ka pohai o ka poe hanohano, a ma na ano e ae i pili i kana mau hana ma Wakinekona, he hana naauao na ke komite kuwaena teritore Demokarata, ke koho ana ia C. P. Iaukea, i kakauolelo nana, mamua o kekahi mea e ae.
HOQUIAM Wash., Nov. 12.- Ma-hope iho o ka loaa ana mai o ka nuhou mai Wakinekona mai no ka rula ana a ka Aha Kiekie ma ka hibia o Ozawa, oia hoi aole i kupono e lilo na Kepani i makaainana Amerika. Ua hoike ae ai ka lunamakaainana Albert Johnson i kona manao e hookomo aku ana oia he bila i ka ahaolelo e hoole ana i ka ae ana aku e komo mai iloko o Amerika ma ke ano he poe noho paa i ka poe a pau i kupono ole e lilo i makaainana.
CONSTANTINOPLE, Nov. 12.- Ua hoikeia mai he lono ianei aia na kanaka Kristiano a pau e noho ana ma Sivas Angera, Cansarea, Konia ame Asia Uuku ke auhee la no ke Kaiwaenahonua ame ke Kai Eleele me ka piha i ka maka'u no ka lukuia mai e na Tureke.
HOEA MAI NEI NA WAIWAI KARISIMAKA
Na kii a na kamaiki; na Pahu i kinohinohiia no na makana; na mea Hawaii; na ole puhi; na kii bebe ame kekahi mau waiwai e ae he nui.
UA HIKI IA MAKOU KE HOOLAWA AKU I KOU MAKEMAKE.
Hele mai, o ka wa pono no keia.
KAM'S VARIETY STORE
Alanui Moi, Mawaena o na Alanui Nuuanu ame Betela.
NUHOU KULOKO
I hakalia wale no i ke kakauinoa o ke kiaaina o ka lilo ae no ia o ke kahi pa ma ke alanui Moana i kahua hoomalu holoholona hou @@ ke aupuni.
Nui na meaai, apiha no hoi i na hoaai i konoia ame ka poe i kono ole ia ka luau i haawiia e Mr. ame Mrs. Shingle ma Kahala, ma ke Sabati iho la i hala.
Ola na makaainana i nei mau la ke hoemi mau mai nei na balehana poi a na Pake i na paona poi a na kanaka i auew ai i ka eha iloko o na la i hala.
A i puka ole aku kekahi mau manao o na meakakau i hoounaia mai i keia pepa no ka hoopuka ana aku e hoomaopopo iho ua komo loa ka waa, "Kuokoa" i ka ukana.
He mau po hu'ihu'i keia o ke kulanakauhale nei, he hu'ihu'i nae i lilo i kekahi poe i mea makemake, no ka oluolu o ka hiamoe ana o ka po.
Ke pii mai nei na paia pohaku o ka halepule hou o Kaukeano ma Kapunahou, o kekahi aku ana ia o na hale nani maloko o ia apana i ka manawa e pau ai ka hanaia ana.
Hele a ahai hou na Demokarata i ka lanakila ma ke kau koho wae moho no ke aupuni kulanakauhale ame Kalana o Honolulu iloko o Okatoba 1923, he puupuu mahanahana maoli ia i na Repubalika.
Ma ka hora 3 o ka auwina la Poalua nei i malamaia ai ke anaina hoolewa no Joseph Kalana ma ka halekupapau o M.E. Silva, a ma ka Ilina o Maemae i hoomoeia aku ai no ka manawa mau loa.
E hoomanao e na C. E., o na Koolau ame ko na Kona i na manawa hoike hui o na C.E., elike me ka hoolaha a ke Komite Hoeueu e puka aku nei ma keia pule ma kekahi wahi o keia pepa.
Ke okaikai mai nei ka ahahui a na kumukula i nei mau la, a ma naouli ke kilo aku me he mea la e komo ae ana he mau hoopii lehulehu i ka ahaolelo kuloko a noho mai iloko o keia makahiki ae.
Ma ke koho ana a na hoa o ka papa lunakiai, maluna o ka bila hookapu puhipaka, ma ka po o ka Poalua nei, i waihoia ai kela bila ma ka papa, no ke kuleana ole o ka papa lunakiai maluna o kela ninau.
Ma ka la 16 o Novemaba,o i keia la, ka piha ana o ke kanakolukumamaono o na makahiki o ko Mr. ame Mrs. Jas H.S. Kaleo noho mare ana. E ola aku keia paamare a piha ka Iubile, ke kalokalo a ke Kuokoa.
O George kamakea Wailehua ka i hookohuia aku e ka Lunakanawai Kiekie Emil. C. Peter i lunakanawai apana no ka Apana o Hana, Maui, ma kahi o ka Lunakanawai Wahihako i pau kona hookohu iloko o Mei i hala.
Ma ka malama o Okatoba la 6 1923 e hikimai ana e malamaia ai ke koho baloka wae moho no na luna aupuni Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu ame ke Kalana o Hawaii a ma ka la 6 aku o Novemaba e koho ai.
I kulike ai me ka hoakaka a ke Komisina Aina Aupuni Charles T. Bailey, e weheia aku ana na apana aina pa-hale ma kekaha, Kaua'i no ka hookuonoono ana ma keia mua aku, i hiki aku ka nui ma kahi o ka hookahi haneri.
Mamuli o ke kohoia ana mai la o ka Hope Makai Levi Joseph o Molokai i lunamakaainana ma@ na Mokupuni mai o Maui, Molokai, ame Lanai o ka mea i punahele i ka Makai Nui Crowell ke hoonohoia ae ana e pani ma kona hakahaka.
E kaahele aku ana ka Elele Jarrett ma na mokupuni o Hawaii ame Maui a e haalele mai ana ma keia Poalima me ka ukaliia e Mr. ame Mrs. joel Kiakahi, no ka haawi ana aku i kana hoomaikai i na makainana i koho iaia, e like me ka lono.
SHANGHAI, Nov. 13.-O.H.E. Ledgard, he mikanele Pelekane, a i laweia ai e ka poe powa Pake maloko o ka Okana Aina Honan ma ka la 28 o Okatoba, ua hoopakeleia ma Lowang, e like me ka hoakaka a ka lono o ka loaa ana mai ianei mai Yetcheng mai. Ua laweia me ka limaikaika e ka poe powa no lakou ka heluna he 10,000 ka hapanui o ka aina, komo pu me kekahi mau kulanakauhale e ku ana ma na wahi apau e pili ana i ke alanui kaaahi, oia ka lono i hoike ia mai ianei i keia la mai Hankow mai.
NUHOU KULOKO
I hakalia wale no i ke kakauinoa o ke kiaaina o ka lilo ae no ia o kekahi pa ma ke alanui Moana i ka hua hoomalu holoholona hou uo ke aupuni.
Nui na meaai, a piha no hoi i na hoaaai i konoia ame ka poe i kono ole ia ka luau i haawiia e Mr. ame Mrs. Shingle ma Kahala, ma ke Sabati iho la i hala.
Ola na makaainana i nei mau la ke hoemi mau mai nei na halehana poi a na Pake i na Paona poi a na kanaka i auwe ai i ka eha iloko o na la i hula.
A i puka ole aku kekahi mau manao o na meakakau i hoounaia mai i keia pepa no ka hoopuka ana aku e hoomaopopo iho ua komo loa ka waa, "Kuokoa" i ka ukana.
He mau po hu'ihu'i keia o ke kulanakauhale nei, he hu'ihu'i nae i lilo i kekahi poe i mea makemake , no ka oluolu o ka hiamoe ana o ka po.
Ke pii mai nei na paia pohaku o ka halepule hou o Kaukeano ma Kapunahou, o kekahi aku ana ia o na hale nani maloko o ia apana i ka manawa e pau ai ka hanaia ana.
Hele a ahai hou na Demokarata i ka lanakila ma ke kau koho wae moho no ke aupuni kulanakauhale ame Kalana o Honolulu iloko o Okatoba 1923, he puupuu mahanahana maoli ia i na Repubalika.
Ma ka hora 3 o ka auwina la Poalua nei i malamaia ai ke anaina hoolewa no Joseph Kalana ma ka halekupapau o M.E. Silva, a ma ka Ilina o Maemae i hoomoeia aku ai no ka manawa mau loa.
E ho'omana'o e na C.E., o na Koolau ame ko na Kona i na manawa hoiki hui o na C.E., elike me ka hoolaha a ke Komite Hoeueu e puka aku nei ma keia pule ma kekahi wahi o keia pepa.
Ke okaikai mai nei ka ahahui, a na kumukula i nei mau la, a ma na pouli ke kilo aku me he mea la e komo ae ana he mau hoopii lehulehu i ka ahaolelo kuloko a noho mai iloko o keia makahiki ae.
Ma ke koho ana a ua hoa o ka papa lunakiai, maluna o ka bila hookapu puhipaka, ma ka po o ka Poalua nei, i waihoia ai kela bila ma ka papa, no ke kuleana ole o ka papa lunakiai maluna o kela ninau.
Ma ka la 16 o Nowemaba, o ia keia la, ka piha ana o ke kanakolukumamaono o na makahiki o ko Mr. ame Mrs. Jas. H.S. Kaleo noho mare ana. E ola aku keia paamare a piha ka Iubile, ke kalokalo a ke Kuokoa.
O George Kamakea Wailehua ka i hookohuia aku e ka Lunakanawai Kiekie Emil. C. Peter i lunakanawai apana no ka Apana o Hana, Maui, ma kahi o ka Lunakanawai Wahihako i pau kona hookohu iloko o Mei i hala.
Ma ka malama o Okatoba la 6 1923 e hiki mai ana e malamaia ai ke koho baloka wae moho no na luna aupuni Kulanakauhale ame ke Kalana o Honolulu ame ke Kalana o Hawaii a ma ka la 6 aku o Novemaba e koho ai.
I kulike ai me ka hoakaka a ke Komisina Aina Aupuni Charles T. Bailey, e weheia aku ana na apana aina pa-hale ma Kekaha, Kaua'i, no ka hookuonoono ana ma keia mua aku, i hiki aku ka nui ma kahi o ka hookahi haneri.
Mamuli o ke kohoia ana mai la o ka Hope Makai Levi Joseph o Molokai i lunamakaainana mai na Mokupuni mai O Maui, Molokai, ameLanai o ka mea i punahele i ka Makai Nui Crowell ke hoonohoia ae ana e pani ma kona hakahaka.
E kaahele aku ana ka Elele Jarrett ma na mokupuni o Hawaii ame Maui a e haalele mai ana ma keia Poalima me ka ukaliia e Mr. ame Mrs. Joel Kiakahi, no ka haawi ana aku i kana hoomaikai i na makaainana i koho iaia, elike me ka lono.
SHANGHAI, Nov. 13. O.H.E. Ledgard, he mikanele Pelekane, a i laweia ai e ka poe powa Pake maloko o ka Okana Aina Ho@@@ ma ka la 28 o Okatoba, ua hoopakeleia ma Lowang e like me ka hoakaka a ka lono o ka loaa ana mai ianei mai Yetcheng mai. Ua laweia me ka limaikaika e ka poe powa no lakou ka heluna he 10,000 ka hapanui o ka aina, komo pu me kekahi mau kulanakauhale e ku ana ma na wahi apau e pili ana i ke alanui kaaahi. oia ka lono i hoike ia mai ianei i keia la mai Hankow mai.
NUHOU KUWAHO
CORNING N. Y., Nov. 12. Eha poe i make a ekolu poe hou aku i eha mamuli o ke pahu ana o ka ipuhao mahu o ke kaaahi ma Mooreland, Konetikuta, ma ke aumoe o ka po i hala.
HARTFORD, Conn., Nov. 12. Ua make emoole loa ka Lutanela John Blaney o ke kahua mokuea Mitchell i keia la ma ka manawa a ka mokuea ana e kau ana i haule iho ai i ka honua a nahaha ma kahi kokoke mai ianei.
HOUSTON Texas, Nov. 12 Keholapu mai nei ke ahi o ka po nei i na pahu aila a ka hui Gulf Production ma Humble, texas. Ua oi aku maluna o ka miliena mau barela aila e hoopoinoia ana e ka ula o ke ahi a ka uwila mai ka lewa mai.
WAKINEKONA, Nov. 13. Ua hoomakaia na kukakuka ana no ka uku ana mai o RUmania i kona aie kaua o $41,000,000 ia Amerika e ke aupuni Pelekane o ka ukupanee o $50,000, 000 no ka aie kaua a Pelekane e hookaaia mai ana i ke keena waiwai a Amerika ma ka la 15 o Novemaba.
ELUA I MAKE MA KA UILA KAA OTOMOBILE
Ma waho ae nei o ke alanui Moi me Sheridan, ma ka po o ka Poaono aku la i hala i hooku'i ae ai he kaa otomobile, me ke kaa uwila o ke alanui Moi, a nui ka poino i loaa i ke kaa otomobile, me ka eha kukonukonu ana o na haole elua e kau ana maluna o ke kaa otomobile, a mamuli mai o kela poino i make ai kekahi o laua ma kela po no maloko o ka halema'i.
Ma ka hoike a ka makai i kahea ia mai ai no ka hele ana aku e nana i kela uli@ poino, e holo mai ana ke kaa otomobile me na haole elua iluna, ma ke alanui Sheridan, a hoohuli ae la i ke alanui Moi, ma kahi a ke kaa uwila e holo mai ana, o ka hooku'i ae la no ia o na kaa a elua, i kahi hookahi.
Ma kela manawa i hooku'i ai, ua kiolaia na haole a elua iluna o ke alanui me ka haki ana o ka papa auwae o kekahi, a naha hoi ke poo, a ua loaa hoi i kona kokoolua, na palapu kukonukonu maluna o kona kino.
Ua hoi hoi awiwiia aku na mea poino no ka halema'i o na poino uila, no ka lapaauia mai o ko laua mau wahi i eha, aka nae ua make kekahi o laua, no ka nui maoli o kona mau eha, ma ia po, a ma ka po o ka Poalua nei ka make ana o ka elua o na haole.
NA MARE.
Herman E. Johnson ia Alice K. Kapoi, Nov. 1.
Benjamin Purdy is Lorite Keaunui, Nov. 10.
NA HANAU
Na willian Oku âme Mary Cup CHoy, he kaikamahine, Oct. 23.
Na G. Ahuna Wong ame Mary Paea, he kaikamahine, Oct. 29.
Na A. J. Aiquette ame Martha Koohuli, he kaikamahine, Nov. 10.
Na John Aki âme Helen Mahuka, he kaikamahine, Nov. 10
Na Joseph McCarrol âme Ellen Rowe, he kekikane, Nov. 10
Na James K. Ekau ame Mary Kaaihue, he kekikane, Nov. 12
NA MAKE
Peter ma ka halema'i Moiwahine, Nov. 10
R. Kuinae, ma ke alanui Naopala Nov. 10
Aki, ma ke alanui Kuke, Nov. 10
ida Kaluhiwa ma ke alanui Asylum, Nov. 11
Joseph K. Kalana, ma ke alanui Kuakini. Nov 12
Lily Spencer, ma ke alanui Alapai, Nov. 12
Katie K. Moenahale, ma ke alanui Kekaulike, Nov. 12
Solomon Kiko Jr. ma ke alanui Liliuokalani, Nov. 12
Elizabeth Paalua, ma ke alanui Booth, Nov. 12
Ioane kahiapo, ma ka Home Lunalilo, Nov. 13
Joel Koo, ma ke alanui Kula, kokoke i ke alanui Liliha, Nov. 15
HALE O NA ALII O HAWAII
(Ahahui Poo)
E malamaia ana ka halawai kumau o ka (Ahahui Poo) o ka Hale o na Alii o Hawaii, ma ka Phoenix Hall, i keia Sabati iho, Nov. 19, 1922, ma ka hora 2 p.m. Ma ke kauoha a ka Iku Hai; W. J. COELHO, Iku Kau.
6530-Nov.16
MALAMA KA HOOLEWA O ALBERT V. KAEHU
ALBERT V. KAEHU
No ke koto pu ana aku iloko o ka huakai hoolewa o ALbert Valentine Kaehu, kekahi o na keiki Hawaii, i komo iloko o kw kaua nui o ke ao nei, a i hoihoiia mai kona kino wailua no Honolulu nei, i hoohanohano ae ai ka oihana koa o Amerika ame ka oihana kaua, ma Oahu nei, pela hoi me ka ahahui o na Mamakakaua, na hoaloha ame ka ohana, ma ka auwina la o ke Sabati aku la i hala, me ke ka'i ana aku no ka ilina mauka o Nuuanu.
Maluna o ka moku lawekoa i hoihoiia mai ai ke kino wailua o Albert V. Kaehu no Honolulu nei, mai Kapalakiko mai, ma ke Sabati, ka la 5 o keia mahina, a waihoia maloko o ka hale waiho kupakupa o Borthwick.
Ua make ke kanaka koa opio ma la 11 o Sepatemaba aku nei i hala, maluna o ka moku halihali ma'i Mercy, ma San Pedro, Kalepon, i a o kona kino wailua ka i hoihoi loa ia mai, no ka hoomoe ana aku maluna o ka lepo aloha o kona aina hanau.
I ka manawa e kaua ana na aupuni O Europa, i komo aku ai o Albert V. Kaehu iloko o ka oihana kaua o Amerika Huipuia, me kona noho hana ana maluna o na mokukaua e holoholo ana ma ka moana Akelanika, a i ka pau ana o ke kaua, a pau no hoi kona manawa, e noho ai iloko o ka oihana kaua, ua noi hou no oia e hoomauia kona noho ana iloko o kela oihana, a na ka make i hoopokole ae i kona noho ana iloko o kela oihana.
Ua hanauia o Albert V. Kaehu ma Honolulu nei, a maloko o ke kula Sana Lui kona wahi i hoonaauaoia ai; a ma kona manawa i pauaho mai ai i keia ola ana, ua piha iaia na makahiki he 23.
Ma ka po o ka Poaono nei, ua kaa ke ku kiai ana i ke kino wailuna o ke koa opio malalo o ka Ahahui o na Mamakakaua, maloko o ka hale waiho kino kupapau o Borthwick; ma ke poo o ka pahu kupapau na boke pua hoonani ame na have i kau ke aia a malalo hoi o na wawae, na ihe ekolu ame na lei.
Ma ka aoao o ka makuakane Hiram Kaehu ame ka ohana, ke haawi aku nei i na hoomaikai palena ole i ka Ahahui American Legion, na pualikoa aina ame na koa luina, no ko lakou komo pu ana mai iloko o ke anaina hoolewa o ke koa opio i hala.
Ke haawi pu aku nei no hoi i na hoomaikai palena ole i ka nui ame ka lehulehu i haawi mai i ka lakou mau makana pua, no ka hoohiwahiwa ana iho, i ke kino wailua o ka mea i hala, a i komo pu mai hoi iloko o ke kaumaha ame ka luuluu, me ka ohana; a na ke Akua no e haawi mai i na hoomaikai oi ae mailuna mai.
HE HOOMAIKAI
I na Mana Koho o ka Mokupuni o Oahu: Oiai, iloko o na la i hala ao nei, e hahana ana na paio kalaiaina ana ma keia Mokupuni, ua hoea kino aku au imua o oukou, a noi aku i ka oukou mau kakoo ikaika ana mai ia'u e lilo au i Senatoa na oukou he noi hoi a oukou i haawi mai ai i na lima kokua o ka puuwai aloha, me ko'u kohoia ana a lilo, owau kekahi Hoa no ko kakou Aha Senate e hoea mai ana, nolaila, ma keia e ae oluolu mai oukou e lawe aku i ka'u mau hoomaikai palena ole no ia hanohano a oukou i papahi mai ai maluna o ka oukou kauwa nei.
O ka hilinai piha a oukou i haawi mai ai maluna o'u , aole loa au e kumakaia ana, oiai au maloko o kela Hale, e hoao mau no au e paio aku, no ka pono o keia lahui kanaka ame keia mau paemoku me ka hoolilo ole ia'u iho i mea huki hele ia e kekahi puulu.
Owau iho no, ka oukou kauwa haahaa.
JAS K. JARRETT,
Koikoi na kuaua eloelo hikimua o ka hooilo i haule iho ma na mokupuni a pau he mau pakaua hoohauoli i ka naau o ka poe mahiai.
HALA O JOEL KOO ME KA HIKI WAWE LOA
Me ka moeuhana mua ole@@@@@ haupu ole ae hoi, ua kokokeloa @@@ na anle o ka make, ma na @@@@ o kona home, pela iho la ka @@@wina, i kau iho maluna o Joel Koo mamuli o ke kikoo ana mai o ka make i kona uhane, a waiho i @@@@ i ke kino puanuanu, i ukana @@@ e paiauma aku mahope nei.
Ua haalele mai oia i keia @@ ana, ma ka hapalua o ka hora @@@ o ka wanaao o ka Poalua @@@ ae ka Poakolu nei: a ma ka @@@ elua o keia auwina la Poaha @ mau eleia aku ai kona kino wa@@@ no ka ilina o Puea. mai kona @@@@ aku, ma ka Helu 538 Alanui Ku@@
Ua hanau ia o Joel Koo ma Hilo, Hawaii, a no na makahiki he @@ ua noho hana oia me ka hui hana waimomona, ka Hollister @@@@ Works, a malalo no hoi o ka @@@@@ lulu Consolidated Soda Works.
I ka hana no oia ma ka Poa@@@ nei, a ma ke ahiahi o kela la, @@ ike oia i ka eha mai o kona @@@@ ahiki i ke kelepona okoa ana i kana kaikamahine, e kii mai iaia, eia ka ua kokoke mai kona hopena.
Iaia i hala aku la ma ke ola o na mea apau, ua waiho iho oia i k@@@ kaikuahine, Mrs. Mary Speek@@@@ i kana kaikamahine Mrs. Kala @@@ me na moopuna lehulehu e kani@@@ aku nona.
HE HOOMANAO ALOHA NO STELL K. PANAEWA
Ua hanauia o Stella Kekelaekalani Panaewa, ma Honolulu nei ma ka Home hoohanau Kapiolani @ Aperila 6, o ka 1904 a haalele ma la i keia ola ana, me ka minamina nui ia ma ka aina Hookuonoono ma Waiakea, Hilo, Hawaii.
Iloko o 18 makahiki 3 mahina ame 29 la, ua hoonaauoia oia ma ke kula hoomaamaa kumukula, Norm@@ School; ua lawelawe hana oia no Mr. Herbert Cohen, ma ke ano he malama buke ame kahakii.
I kona loaa ana i ka ma'i huli hoi aku oia ia Hilo, a ike hope i kona makuahine a ilaila oia i waiho mai ai i ka ohana, ame na hoahanau e paiauma aku nona.
Ke haawi aku nei makou i na hoomaikai ana he nui i ka poe i haawi mai i na kokua ana mai ia makou ka ohana in a mea e oluolu a o ka manao, no ka makou mea aloha hala, a e lawe aku oukou i ka @@ kou mau hoomaikai, a i alaua na makou ia oukou.
Ua hoihoiia mai oia mai Hilo mai e kona mau makua, Mr. ame Mrs. Richards Panaewa no kona @@@ hanau, a moe pu me kona mau kupuna ma ka ilina o Kawaiahao ma Honolulu nei.
O makou iho no me ka luuieu MR. & MRS. C. K. R. PANAEWA me ka Ohana.
HE HOOMAIKAI
I na Mana koho o Ke Teritore O Hawaii: ua makemake @@ e haawi aku i ka'u mau hoomaikai ana ia oukou i keia wa, no ka @@@ kou kakoo i haawi mai ai ia'u, mai ka ilima mai o na makaainana, oiai @@ e hakoko ana me ka moho o kekahi aoao kalaiaina i noho mana mau ma keia Teritore nei. Oiai ua lilo au, owau ka moho lanakila e hoao mau no au e haawi i ka'u mau kiai makaala ana no ka pono o keia Teritore holookoa.
Ua lilo ka huina baloka nui i loaa ia'u i mea no'u e hauoli ai @@ ia wa hookahi, ke manaoia nei au, ua apono ka lehulehu mai o a @ o ka aina i na kumuhana a'u i waiho aku ai imua o lakou no ko'u kupono e lilo i kauwa na lakou.
Ua makemake pu au e haawi aku i ka'u mau hoomaika'i ana i ka Makai Nui Rose, ke pailaka nana i hookele i ka aoao Demokarata @@ keia hakoko kalaiaina ana iho @@ ame kona poe paahana, a ke @@naoio nei, in a aole i kaa aku @@ lalo o kana alakai noeau ana, @@ manaolana ko'u aole e loaa ana i ka aoao Demokarata keia hanohano nui i keia la.
Owau iho no me ka haahaa. WILLIAM P. JARRETT.
HE HOOMAIKAI
Ke haawi aku nei au i na ho@@@@ kai a nui i na hoaloha, ua @@@@ maka, na hoahanau o ka Ekalesia O Kaumakapili a i na ahahui O@@@ o na kane ame ka Ahahui Manawale'a o na Poola, no ke komo @@ ana mai e u pu me a'u iloko o kou mau bora ikiiki a kupouli o k@@@ ha no ka'u mea aloha he kane haalele mai ia'u a ia kakou apau a pela hoi i ke kino wailua o ka mea aloha, a i kai pu aku hoi ae kona kino no ka ilina o Nuuanu no oukou apau ko'u aloha ame ka'u hoomaikai piha. E oluolu lawe aku i ko'u hoomaikai me ka'a aloha pu. Na makou me na N@@ luuluu.
MRS TAMAR KALANA me ka Ohana.