Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 45, 9 November 1922 — Page 1

Page PDF (1.33 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KOHOIA O WM.P. JARRETT I MOHO ELELE LAHUI NA HAWAII NEI I WAKINEKONA

 

Aha'i o W.P. Jarrett i ka Lanakila ma ke Koho Elele Lahui

 

He 3477 Baloka Kona oi Maluna o John H. Wise Apuni ke Teritore-Lanakila Nae na Moho Repubalika o ka Ahaolelo

 

            Ma ke kaihoee la, e pulumi ana i na meahana ola apau imua o kona Wahele pela iho la ke kulana i ike a ma ka Poalua aku la i hala, i ka manawa i aha'i ae ai o William P. Jarrett i ka lanakila, i elele lahui Wakinekona.

            Ma ka Mokupuni o Oahu nei ame Hawaii, ua kaa ka lanakila ia W.P. Jarrett, a ma Maui, Molokai ame Kauai i lanakila ai o John H. Wise @ nae he lanakla uuku loa, e hiki a'e ai ke hoemiia iho ka heluna ba@, i kohoia no W.P. Jarrett.

            O ka huina baloka oi o W.P. Jarrett maluna o John H. Wise, ma ka Mokupuni o Oahu nei, he 2142, @ ka heluna baloka oi hoi ma ke Teritore holookoa, he 2679; nolaila ma ka moolelo o ke koho elele ma Hawaii nei, o keia ka manawa mua @ i aha'i ai ka moho ele Demo@ i ka lanakila, i haule hoi ka @ elele a ka aoao Repubalika.

            Ma ka Mokupuni o Molokai, he @ wale no baloka ka oi o J.H. Wise mamua o Jarrett; a ma Kauai hoi @ 53 wale no baloka ka oi o Wise mamua o Jarrett.

            I loko o na la hakoko kalaiaina, ua paa ka manao o na alakai Republika, e loaa ana ia Wise ma Kauai, ka heluna baloka oi o 600 mamua o Jarrett, ua ikeia nae ka pololei ole o ia mau kohokoho ana, elike me ka hoike oiaio i oili ae, ma ka la koho baloka aku nei.

            Ma Maui hoi, kahi i manaoia ai, malaila e loaa ai ia Wise ka heluna baloka oi  o 1500 maluna o Jarrett, he 7 wale no baloka ko Wise oi, mamua o Jarrett. Ma ka Mokupuni o Hawaii, ua loaa ia Jarrett ka heluna baloka oi o 596 mamua o Wise.

            Ma ka hookuku ana i na huahelu i kohoia ma ke koho baloka wae moho i hala aku nei, me na huaheiu o ke koho baloka o ka Poalua nei, no na moho elele, ua maopopo loa ka huki ana o W.P. Jarrett i na baloka i kohoia no Norman K. Kyman, Chas. E. KIng ame Kauka Raymond, a ua haalele aku kekahi poe i koho ia Wise i kela manaw, i ka lakou moho ma ka Poalua nei. Haawi i na Hoomaikai.

            Mahope iho o ka hoomaopopoia ana ma ka manawa i loaa mai ai o na hoike no ke koho baloka o na elele, ua kaa ka lanakila ia W.P. Jarrett, ua hoopihaia aku ke keena poo o ka aoao Demokarata e na alakai kalaiaina, me ka hoooihaia ana o na mea apau me ka hauoli, me ka hapai okoa ia ana o W.P. Jarrett iluna.

            Ma ka aoao nae o ka moho elele lanakila, ua haawi ae o W.P. Jarrett i kona hoomaikai nui i na mana koho apuni keia Teritore, no ko lakou koho ana aku iaia, a wahi ana, hooko aku ana oia i ka hana i manaoia no ka elele lahui, ma ke ano e mihi ole ai na mana koho baloka o keia Teritore, no ka lakou me i hana ai nona.

Waiho i ke Kalaiaina.

            Ma ka aoao hoi o John H. Wise ka moho elele lahui Repubalika i haule, ua haawi pu ae oia i kona hoomaikai, i ka poe i kakoo aku iaia, a oiai ua haule oia ma ke kahua hakoko kalaiaina, ua paa kona manao, aole e holo moho elele lahui hou ma keia hope aku, aka nae e ku mau aku ana no oia mahope o ka aoao Repubalika, a haawi aku i kana mau kakoo ana elike me ka hiki iaia ke hana.

            Wahi ana aole no kona aoao kalaina ka hewa, no kona lanakila ole ana, awa ua lawe mai oia i na ahewa ana a hookau iho maluna o kona mau poohiwi, no kona lilo ana i moho; in a paha he moho okoa, in a ua haawi piha aku na Repubalika i ka lakou mau kakoo ana i kela moho, aole hoi elike me ia i ikeia ai ma ka Poalua aku nei i hala.

 

KU I NA LU PU MAMULI O KE KUHIHEWA HE MANU.

 

            Ma ka Poalima aku la o ka pule @hala he Kepani no Waimanalo, o @ ka inoa, ka i laweia mai @ ka halema'i Kepani no ka lapa@ ana aku o kona wawae i ku @nalu pu kimanu a kekahi o kona mau hoaloha o ka hele ana i ke @ kolohala a i kuhihewa hoi iaia @ kolohala.

            Ma keia la ua hele aku la o Ki@ Abe, he Kepani eli luapao no Waimanalo, me kana pu ki manu no ke ki ana i manu kolohala ma @ la like ua hele aku la hoi o Victor Tinitijan, he Kepani no, e @ hua kolohala i ka nahelehele @e kona ike ole aku ia Abe a pela @ o Abe iaia. Oiai o Tinitijan e huli ana i na hua iloko o nahelehele ua kuhihewa o Abe iaia he kolohaha, o kona ki mai la no ka @ a ku ka wawae o kona hoalahuil @ kahi nae i laki ai he lu wale @ in a nei a he poka, in a ua koikai loa ka eha e loaa ia Tinitijan.

            I ke ku ana o Tinitijan ua la@ mai oia ma ke awiwi loa ma@ o ke kaa e Abe i ka halama'i Kepani: o na ukuhana o Tnitijan @ o  ka manawa e lapaauia ana oia iloko o ka manawa i okiia ai ka wawae ame ka bila a ka halema'i na Abe ia e uku, elikeme kaua hoakaka i ke kauka o ka halema'i.

            "Ua maopopo ia'u aole manaoio o Ahe e ki mai ia'u." wahi a Tinitijan i ka makaikiu Juan Oxiles o ka hoakaka ana ae, "no ka mea, mahope o kona ike ana aole au he kolohala ua noi mai oia ia'u e huikaa aku iaia."

 

            OMAHA, Nov. 2.-Ua hoolaio no ke Senatoa Gillert Hichcock, he Demokarata, ma ka po nei no ke @ ana o R.B. Howell, he Repubalika i ke senate ma ka baloka oi loa he 22,000.

 

NA KUMU A KA MEIA E VITO AI I KA BILA.

 

            Ma kekahi on na la o ka pule i hala aku la, i hoike ae ai ka Meia Wilson i kona manao makee i ke dala a ka lehulehu ma o kona hooholo ana e vito i ka bila Helu 96 noia aku o ia Paka e ke aupuni kulanakauhale i hoolholo ai e pili ana i na hana hou i manaoia no ka Paka o ka Apana Aina Binamu, ame ka hookomo ana aku i pono wai ma ia apana. O ka bila kanawai i hooholoia ai e ka papa e koi ana ia e hoolako aku ke aupuni kulanakauhale i na lilo no na hana hou o  ka Apana Helu 11, ka apna aina Paka Binamu.

            Ma kona manao o ka hoike ana ae o ka wehe e hana ana i Paka ma ka Apana Binamu ame ke aponoia aku o ai Paka e ke aupuni kulanakauhale ame kalana ma ke ano he apana i hoonui ia ae ka maikai e koi mai ana ia no ka hoolako ana aku a ke aupuni kulanakauhale i pono wai iloko o ka hana a kekahi hui kakaikahi, a oia mau hoolilo a ka oihana wai aohe i hooiaioia mai ka panaiia mai o kekahi mea ma ka aoao o ka hui no ka hoihooia mai o no hoolilo o ka oihana wai, o ia ano hana aole i kulike me ke ano o ka lawelawe oihana ana, a he hana hawawa a naaupo loa ia, ma ka manao o ka Meia.

            O na hoolilo apau no na hana hou o kela apana ua koho wale ia aia ma kahi o ke $96,026, elike me na huahelu haahaa loa ma ke koho a ka Hawaiian Contracting Company o ka waiho ana ao i ka papa.

 

            ATLANTA, Ga. Nov. 7. - O ka pa@ baloka Demokarata i alakaila e C. M. Walker, no ke kulana kiaaina, ua lawe ia ia Georgia holookoa i keia la, he heluna baloka kiekie loa no na Demokarata ka i haawila i na moho.

 

            O KEIA Kekahi Mau Moho o ka Mokupuni o Oahu Nei i Kohoia ma ka Poalua Aku la i Hala. Mawaena ka Moho Elele Lahui William P. Jarrett. Maluna loa, e hoomaka ana mai ka hema aku: James K. Jarrett, Robert W. Shingle ame W. H. McInerny, no ke kulana Senatoa. Malalo iho ma ka hema: A.R. Cunha, ma ka akau loa; C. H. Cooke, no ke kulana lunamakaainana. Malalo loa: G. P. Wilder me H. J. Auld, T. H. Petrie, W. K. Hussey, F.D. Lowrey ame R.A. Vitousek. Malalo loa mai ka hema aku, E. K. Fernandez, John C. Anderson ame William J. Coelho.

 

Houia i ka Pani he Wahine e ke Kane a Eha loa

 

Ua Ala Ae Kela Hana ma Kuliouou no ka Ae Ole o ka Wahine e Hoi me ke Kane

 

            Mawaho ae nei o Kuliouou, ma ka awwina la o ka Poaono aku la i hala, i lawelaweia ae ai he hana houpahi, e Robert Correa maluna o Mary Correa kana wahine, a ua paa ae laua a elua i ka makai, me ka laweia ana ae o ka mea i eha, no ka halema'i o na poino ulia, a o ka mea houpahi hoi, no ka halewai.

            Ua nui maoli na wahi o Mary Correa i moku i ka pahi, o ka eha kukonukonu loa nae ma kona maka, kahi i houia aku ai a napoo ka pahi iloko a he mau mokupahi lehulehu kekahi maluna o kona kino.

            Ma ka oleloia, aole he noho maikai o kela mau mea, no kekahi manawa ae nei i hala, aka nae, mamua aku o ka lawelaweia ana o kela hana houpahi, ua noho pu hou o Robert Correa me kana wahine me ka maikai no kekahi mau la elua.

            Ma kela auwina la Poaono, e ohi'uhi'u ana ka o Robert Correa i kona ipupaka me ka pahipelu, a i ka maalo ana ae o kana wahine, ua koi ikaika aku la oia, e hoopoina i na mea o ka wa i hala, a e noho pu hou lana he kane a he wahine, elike me na manawa mamua aku.

            Ma kela koi ana aku ka a ke kane i kana wahine, ua hoole loa mai la o Mary, no kela kumu, ua pii ka huhu o Robert Correa, a oiai e paa ana no kana pahipelu iloko o kona lima, o kona hou aku la no ia i ka wahine, a komo aku la ka pahipelu ma kekahi o kona mau maka.

            He nui ka poe i holo mai, no ka uwao ana i kela uluao'a, me ka hoao ana o kekahi poe e huki i ka pahipelu iwaho, aohe nae he hemo, iki, a na kekahi Kepani e noho kokoke ana malaila, i lawe mai i kekahi hao umii, me ia hao i umiia aku ai ke kumu o ka pahipelu, a hukiia mai, ahiki i ka hemo ana.

            Ua loaa no kekahi mau moku pahi ia Robert Correa, mamuli o kona aumeume ana i ka pahipelu me kana wahine, eia nae he mau mokupahi liilii wale no e poino ole ai oia.

 

APONO KA PAPA I KA HANA A KA ENEKINIA

            Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai o ka noho ana ma ka Poalima aku la i hala i aponoia ai kekahi mau hoololiloli a ka Enekinia nana i hana ka luawai hookio poepoe o Nuuanu i manao ai i hoakaka ole ia ma ke kii a ma na kuhikuhi no ka hana ana ia luawai hookio. Ma ka manao o ka mea i lilo ai ka aelike o ia luawai he mea pono ke hanaia ka uhi oluna iho o ka luawai a paa a palekana ai ke kanaka a mau kanaka paha e makemake ana e pii maluna iho o kela luawai poepoe, he wahi hoi e nele ole ana ka makemake o kekahi kanaka ke hiki ilaila e pii aku iluna a huli mai e nana i ka waiho kahela aku o ke kulanakauhale, a ua loaa ka ike maopopo i ka mea iaia ka aelike no ia mea. Ma ke ano o ka hanaia ana o ka uhi oluna iho i na manawa elike me ka papa kuhikuhi aole ka i lawa ka ikaika e paa ai in a no ka pii o kekahi kanaka a i ole kau hou iho i kekahi mea kaumaha hou maluna. Ina no ka hoomanoanoa ia iho o ka uhi oluna ma ka manao o ka mea nana i hana e hiolo ana, no ia kumu i apono ai ka papa.

            Ua hoamana pu ka papa i ke kakauolelo no ka hoolaha hou ana ae no na koho no ka laina paipu sua o Waikiki elike me ke kii ame na kuhikuhi no ke ano o ka hana ana i hooponopono hou ia e ka papa ma ka halawai mamua aku.

            Ma ka hora 7:30 o ke ahiahi nei i noho hou ai ka halawai mau a ka papa elike me ia i hoopaneeia mai ai

 

            PORTLAND, NOV. 7-He iwakalua-kumamaha mailoko ae o kanaha-kumamalua mau apana maloko o ka apana ahaolelo ekolu i haawi ia Clinton N. Arthur he Republika. 1250 baloka a ia Eton Watkins, Demokarata, 1177 balko.