Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 44, 2 November 1922 — MAI PUNI I NA MEA OIAIO OLE [ARTICLE]

MAI PUNI I NA MEA OIAIO OLE

lioko n keia hakoko kalaiaina c nee nei, o ke Kanawai HoorulaprJa kekahi ninau piepiele kii baloka, e kukuluia aku nei : ~ua o oukou e na mana koho baloka, e na Demokarata, no ka h->oili ana nku i na ahewa ana maluna o Senatoa John H. Wise. ■:a mohn c:clc lahui a ka aoao Repubalika, e ku-e loa ana i kela k.mawai. i wahi e loaa ole ai ka lanakila ia Senatoa Wise i elele Hawaii nei i Wakinekona. Ina kakou e hoi aku ana ihope, i ka moolelo o ka hookumuia rr.a mai o ka ninau hoopulapula i keia lahui kanaka, na kanaka Hawaii; o ke Keikialii Kalanianaole. ka mea nona ka iini ame ka makemake e hoopulapulaia kona lahui. o ia oukou e na Hawaii. ne mea kokua wale aku no o Senatoa John H. Wise, i ke Koikialii Kalanianaole. Ma ke kau koho baloka hope loa a ke Keikialii Kalanianaole ■ ku aku ai imua o na mana koho o keia Teritore. ua lawe mai i na ninau hoopulapula i kahua no kana hooikaika kalaiaina ir.a ; r<a haawi aku oukou e na Hawaii i ko oukou haloka nona, mamuli o ka manaoio, aia iloko o ka bila hpopulapula ko oukou r no. ?.me ka hoolaupa'i hou'ia o keia lahui kanaka. e emi liilii . ku nei i ka make. l"a hoalaia mai na ku-e ana i kela bila hoopulapula a ke Keikialii Kalanianaole, e na hui hanai pipi o Parker ame Kauka Raymond. me ka hoounaia ana o ka Lunakanawai Robikana : Wakinekona. e paio ku-e aku i ka hooholoia o ka bila. Ua haule kela bila hoopulapula mua, mamuli o ka hookuu e .ina oke kau mau oka ahaolelo; aole nae i haawipio ke Keikialii Kalanianaole, ma ka hooikaika ana e hookoia kela iini nui "ko ona. no ka pono o konā lahui kanaka. Ua hooponopono hou ia kela bila hoopulapula mua. ua hoi- ' -iia mai iloko o ko kakou ahaolelo kuloko nei, no ke aponoia: • ka hopena i ikeia. ua lokahi ko kakou ahaolelo kuloko, i ke k r.> , o ka bila hoopulapula, i lilo i kanawai i keia wa, a e laweia '■:ai nei iioi e na r3emokarata i maunu piepiele baloka. Ua kohoia he komisina mai ko kakou ahaolelo kuloko aku, :r ka holo ana i Wakinekona. e hooikaika ai e lilo ka bila hoo- : ulapula i aponoia eka ahaolelo kuloko i kanawai. 0 Senatoa 'ohn H. Wise kekahi lala o kela komisina, ame kekahi mau hoa e ae o ke senate. me ke komo pu o Kiaaina McC'arthy ame ka Loio Kuhina Irwin. Ua hooholoia ka bila hoopulapula e ka ahaolelo lahui, a lilo

i kanawai, no ka wehe ana 1 na aina aupuni ma Moloki, ma ke ano hoao no elima makahiki; o keia ka hookoia ana o ka nm o ke Keikialii Kalanianaole, no ka pono o na kanaka Hawaii, a ua moe aku la oia me ka maha o kona noonoo, ua waiho īho oia mahope nei i kekahi kiahoomanao, no kona lahui e hoomanao mau ai nona. T . . , , 1 Ke noke ia nei nae o Senatoa John H. W ise 1 ka hailuku no kona lilo ana i mea hooikaika i keia kanawai hoopulapula e na Demokarata iloko o keia mau la.o ka hooikaika baloka. Heaha ka mea o na Demokarata i hooili ole aku ai i na ahewa ana maluna o ke kiaaina Demokarata ame ka loio kuhina Demokarata ? No ke Demokarata ana nae paha ea? E noho kakauolelo ana o C. P. laukea no ke Teritore 1 kela manawa, kekahi o na moho Demokarata e holo nei no ke kulana senatoa; oia pu kekahi i hoike ae i kona kakoo, me ke apono loa i kela kanawai hoopulapula, a mai kona waha ponoi mai; 1 hoike mai ai oia i ka lunahooponopono o keia pepa; no kona makaukau loa e hele e haiolelo akea, no ke ku-e ana ia L. L. McCandless, ka moho elele Demokarata, e holo ku-e ana i ke Keikialii Kalanianaole i kela kau. O keia ka moolelo oiaio o ka hookumuia ana mai o ka hana hoopulapula; o ka hooili ana nae i ke ahewa, maluna o kekahi kanaka hookahi, no kona lilo ana, he moho c alualu ana i ke kulana elele lahui i Wakinekona. Kupanaha no paha kakou na kanaka Hawaii; o ka pono nui ka i hooikaikaia me ka pauaho ole, e ko kakou Keikialii e moe mai la iloko o ka honua ; a i kokuaia aku hoi ka holopono o kana hooikaika ana e Senatoa John H. Wise; o ka pauku iwi iho la ia e lawe hele ai iloko o keia mau la, no ka pulapu ana aku, ame ke a'o hewa ana i na mana koho haloka. Aole he hooponopono ahaolelo iloko o ka moolelo o na lahui kanaka ma ka honua nei i hoopomaikai nui mai ia kakou ka lahui Hawaii elike me keia bila hoopulapula; o kakou no nae ia o na kanaka Hawaii e kipehi nei i ka mea i kokua aku no ka holopono o ke kanawai hoopulapula ia kakou na Hawaii. Ua ike ka poe hanai holoholona, ka poe na lakou e paa mai nei i kekahi mau. kaukani eka nunui ona aina aupuni; malalo o ka hoolimalima. i ko lakou hopena, e lilo mai 'ana kela mau aina hanai holoholona, ia oukou e na Hawaii, malalo o keia kanawai hoopulapula: a iloko o keia mau la, ua kau ka weli ia lakou, nolaila na lakou e ku-e mai i keia hana hoopulapula, ame ke kanaka i hooikaika mahope o keia kanawai, aole na kakou e i)a Hawaii; no keia kumu, a no na kumu he lehulehu wale, e koho kakou ia Senatoa John H. Wise. i elele i Wakinekona, ma ona wale la no, e hooiia ae ai na pono ame na pomaikai ,e loaa ia kakou, malalo o keia kanawai hoopulapula, aole ma ke kolio ana ia W. P. Jarrett, no ka mea he meapaahana wale no oia, malalo o ka mana o ka poe e ku-e nei i ka liana hoopulpula i ka lahui Hawaii.