Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 44, 2 Nowemapa 1922 — Page 3
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, NOVEMABA 2, 1922 EKOLU
HE LIILII AWA HE MU’EMU’E NAE HOI KE A-U.
Solomon Hanohano; Aloha oe:--No neia mau wahi mamalaolelo e kau ae la maluna, i manao iho ai @ e hoomaikeike aku imua o ke akea, he mau mamalaolelo keia o ka’u mau mea i ike a lohe ai, i na mea i haioleloia mai e na moho ame @ hoopaa, ame kahi puhikii lunahoomalu o ka halawai Demokarata, @ malamaia ma Aala Paka; ma ka po o ka Poalua aku nei la 24.
He nui na mea ano ino i hoopukaia mai e ua wahi Puhikii lunahoomalu nei, e pili ana no John H. Wise, aohe nae he hoomaikeike mai i na mea e pili ana no Haalilio.
He kahunapule io no o John H. Wise, a ua lilo io no oia (Wise) he lunahoohana nui no ka ninau waiona, no ke koho baloka ana i ke kupono, o ia hoi, maikai, a me kona kupono ole, o ia hoi, ino, a o ia ka mea ma ka aoao e ae ana he mea maikai no ia o ka rama.
Heaha iho la ko kahi Puhikii manao maluna o kana mea i hookuku mai ai, mawaena o Haalilio ame John H. Wise, maluna o ia mea, he waiona? Manao ana paha oia (Paseko) ua oi aku ko John H. Wise ino mamua o ko Haalilio maluna o keia ninau waiona, i kona kakoo ana ma ka aoao ae? He mau manao kuhihewa loa ia.
Ina no hoi au e hookuku aku ana imua o ke akea elike me ka Pakeko i hana mai ai ma ka halawai o Aala, e ike iho ana oukou ka poe apau e noho ana apuni keia paeaina a penei no ia:
O John H. wise, ua kakoo aku oia, i ka waiona, he mea maikai no ia ke waiho malie ia aku no, me kou hoopa ole aku, a mamuli o ko John H. Wise kulana kahunapule oiaio, ua ku mai oia nona iho, a hoopa ole aku ia mea he waiona, aole pela o Haalilio elele a na Demokarata; o kona poe hoaloha pili paa loa ia, o ka pili o opiuma, Punawai, ame Kai; aole hemo keia poe iaia; eia iho ka hoike ike maka i keia mea i hanaia, o Kapena Paker Waipa.
No ka mea e pili ana i ka uku ia o John H. Wise, no ia hana ana i hana ai, pehea la ka ka pono o kekahi lunanui o kekahi hana, e manao ana ka paha o Pakeko e hana wale o Wise me ka uku ole ia mai? Lilo ka paha oia i lunakiai naaupo wahi no ana, no kona uku ole ia mai? A ina e kohoia aku ana oia. (Paseko) i lunanui no ka Pahoe Puhikii ana, a hoihoi hou i Madeira, ame Potugala, a na Maele e uku aku iaia, pehea la ia i kona manao? Epaepa no hoi ka waha o ka lalau.
No na olelo awahia a ua wahi Puhikii nei no John H. Wise i ua po la, i ke kapa ana mai i ka aihue o John H. Wise i ke dala a ka poe Hui Uniona I. L. A., o keia kekahi olelo lapuwale loa i ike ole ia ka mua ame ka hope, e hiki mai ana, oiai; aohe he oiaio o ia mau olelo, a malia paha o olelo ae ka poe hoonaikola, heaha ka mea hoopii ole?
He mau manao maikai no paha ia, aole nae pela ka manao o ka mea e hoinoia nei (J. H. Wise) ua hoike mai no o John H. Wise i kona manao ia ’ u i kuu wa i ninau aku ai, o kana wale no o ka pane ana mai ia ’ u, e Kamoa; hookuu ia lakou e hana elike me ka lako mea i manao ai, ina ma ka aihemu e loaa ai ka baloka o na kanaka ia lakou, hookuu aku ia lakou e hana, aka, no kuu mau lima nei, ua maemae ia @ ka hala ole.
I pane mai oia ia ’ u (John H. Wise) he okoa ka mea nana i ai ka lakou dala o Chas. Holoua, aole nae ona walaauia, a no ko ’ u holo moho ana, walauia au, aole mao popo iki, owai la keia poe o ka Hui Uniona, na lakou i hele a walaau no ’ u; oiai, ike like no na lala apau aohe wahi dala o ka waihona o ka nui, eia nae; makemake lakou ia ’ u e hoouna, e hele i palapala hoohui me ko loko hui Uniona, a no ko lakou makamake loa e loaa ona palapala hoohui, ua ae aku au, a ua hele aku makou he nui no; a o maua nae ka i ku bona ma ka inoa o ka Hui Uniona, a o Tom Punee ame a ’ u na mea i kakaukua i ka nota aie. ma ke ano o Tom Punee ka peresidena a owau hoi ka puuku o ka hui, a pela i loaa mai ai ke dala o ka banako Kepani Yokohama Specie Bank, a ua uku iho nei maua apau ia hemahema, aole o ka hui kekahi a o ke dala hea ka i pau ia ’ u a keia poe kanaka e kamailio hoopunipuni wale nei no e hoino ana ia ’ u?
Nolaila; e Kamoa: mai pane wale aku a no ka olelo ana mai hoi o kahi Pukiki o Paseko i ka aihue o John H. Wise, a o ia keia mea a ’ u e hoike aku nei imua o ke akea, no keia pilikia oiaio ole, nolaila ua komoia ka waha o ke Pukikii e ka pokipoki.
He kupaianaha no hoi ka manao ana o kekahi poe hana kalaiaina o ke kuamuamu wale aku no i ka moho o kekahi aoao, me ka hana ole mai o ia moho i ka lakou moho e hooikaika ana, o ia iho la ka mea e loaa mai ai ka baloka o ka poe, no ka lakou moho.
He mea oiaio no paha, aole no e @ ka puni mai o kekahi poe nui @ ia poe, ke lohe aku oe i kahi @ halawai kalaiaina, e kahea @ pololei oe; a pela wale aku, @i @; aole he pololei, he mau manao hoino wale iho no ma ke ano aihemu.
E na makamaka ame na hoaloha, ke hoolauna hou aku nei no au imua o oukou apuni ka paeaina, aia, imua o oukou ka pono o keia ninau elele e lawe ai a noonoo me ke akahele, i ka mea kupono nau e koho ai i ka la 7 o Novemaba e hiki mai ana.
Mamua, e holo mau ana o Kuhio ame Likana, e puka mau ana no hoi o Kuhio, me na olelo ino hoonaikola a na kanaka Hawaii ponoi no iaia, a haule no hoi o Likana, a ua paaia ia kulana e ke kanaka i na makahiki loihi a i keia la ke holo nei o John H. Wise, ame Haalilio, no John H. Wise hoi, ke holo nei oia me kona manao paa, ina oia e puka i elele i keia kau, e koho ana no oia i kakauolelo Hawaii kana, a o Haalilio hoi, ina oia e puka ana, he haole ana kana kakauolelo, oia hoi ka hunona ponoi a Firia Kiaaina mua, ka mea ponoi no nana i olelo i Wakinekona, o ka lahui kanaka ponoi o Hawaii, he Nika, a oia poe no ka poe nana e koho mau mai nei ia Likana.
Aole keia he mau olelo e hoopunipuni aku ana ia oukou, i koho ole aku oukou ia Haalilio, aole loa, aka i makemake oukou i kela haole hoino ia oe i ka Nika, a noho aku i kakauolelo na Haalilio i Wakinekona, alaila, aole kakou i maopopo iki i ka mea a keia haole e hana aku ai mao, oiai; he mana piha kona elike me ko ka elele i ka wa a ka elele e kaawale ai mailaila mai, o ko ia la hana no ia elike me kana i manao ai, oiai; nana ponoi no i koi ia Haalilio e hole elele, a puka alaila koho mai iaia i kakauolelo nana, a nana e hana ka hana mao.
O ka mea nui wale no o keia hana, o ia hoi o ka loaa o ke kanaka makaukau, a naauao, aole keia he hana ninau pinepine ia, aka nae; e ninau mau ia ana no oe, ka elele, ma na ninau liilii, ahiki aku ma kekahi mau ninau ano nui, aia ilaila ka poino, a o ia poino ka mea i makamakeia ai, i mea makaukau, a lawa i ka hoomaopopo ana i na moolelo oiaio o keia lahui kanaka, a no ka mea; aia no he la e kaheaia mai ai oe, e pane i kekahi mau mea ano nui imua o na komite Teritore.
Nana aku i kekahi mau moolelo o Kuhio i kona ninauia ana, a ku ai oia e haiolelo imua o na komite no na mea e pili ana i ke kuauhau alii; a ma ia haiolelo ana a Kuhio, i ikeia ai oia he kanaka naauao, e na lehulehu i piha ae e hoolohe iaia, a mamuli hoi o kela mau ninau i hoino ia ai kakou e Alika Lopikaua, i ka lahui molowa, palaualelo, hupo, aole no kona naaupo maoli; aka, ua nele oia i ka hoomaopopo ana ma ia mahele, a heaha ka kakou i lohe ai? Na John H. Wise hoi i pane ua mau ninau la a lakou na komite, me ka hohakalia ole ia iho.
Nolaila; aia ka hoi a loaa ka kakou kanaka naauao, makaukau a hoomopopo i na mea e pili ana i ke ano o ka noho aupuni ana, ame na moolelo o ka lahui kanaka o ua aupuni la, alaila, i mea iloaa ole aku ko Joh H. Wise ike, a makaukau, ka kakou e hoohupo ai ma ke koho ana aku, he keu maoli no kakou a ka lahui kameha ’ i nui wale. aole keia he hana huki hae, e kii hou ai a lawe mai a Kamaki Kuea huki ae, malia paha; o loaa ia R. Ahuna, he manawa maikai e kelepona aku ai, ia Haalilio kupunakane o keia Haalilio; e hoi hou mai a holo pu a Kalalau, a loaa ka hae, a hoi ae a Kawaihae huki, he hana maikai no ia.
E Hawaii lahui, o oukou ka i makemakeia e hoonaauaoia maluna o keia ninau; a malia paha, o olelo ae oukou; o ua ike no makou i ka makou mea e hana ai; ke hoole aku nei au aole, he oki loa maoli no; o ka hoomokuahana ka oukou i ike ai, ku-e aoao aole nana a ke kanaka kupono, o ka oukou mea e manao nei, e hoohakaka i ke kanaka me ke kanaka, aole nae he ike iho, aole he like o ka huahelu 1 me ka 2, ke 3 a pela wale aku me ka olelo pu iho, e holo elele ana oia a, ina aole oia e puka i elele, alaila e holo aku ana oia i moho Meia, ku-e i ka Meia John Wilson, ka Meia ponoi a Likana Eliwai, a o ka nahaha mai no ia o ka aoao i ka poe wawahi aoao, ua loaa iho nei hoi ka makou moo wawahi aoao, eia iho ke poalo nei me he alae leo puu hooweliweli la, aole no nae e ka ana ia ha ’ i; e ka ana no i ke kino, a no ka mea, he akua ai kahu a John H. Wise ma Aala Paka.
E i hoi ka’u o Likana Eliwai; i hoolohe aku ko ’ u hana i kana mau olelo, e olelo mai ana i kela po Poalua, ike iho la au ke noho pouliuli nei no ka oia, i na hana i hanaia iloko o keia mau makahiki he 14, ana i holo moho elele ai, a ina oia e maopopo mua; aole au i manao, e ae ana oia e pii e haiolelo mai, e kakoo ana ia Haalilio, a koi mai i ka lehulehu e kakoo aku ia Haalilio, ina paha ua hoolalau oia, elike me ka makou wahi taata hulu me ’ ome ’ o.
Moakaka loa ka hoi na huaolelo a Ah Nee, o ka hiu ana mai imua o ke akea, ma kela po haiolelo ai a penei:
“E manao ana paha oukou, e kakoo ana o Norman K. Lyman ia John H. Wise, elike me kana i olelo ae ai, mahope iho o kona haule ana e kakoo ana oia ia John H. Wise.” Nothing doing, o keia mau olelo a komo pono ana iloko o ka pahu kani o ko ’ u mau pepeiao, he me ’ u hoi kau, ia wa koke no au i holahola ae ai i ka hoomaopopo iloko o ko ’ u noonoo, a pae ana no ka leo o kahi keiki a Iosepa i ka i ana mai: “O ka mea e hanaia ma kahi malu, e hoikeia no ia ma ke akea, aole no hoi o kahi akea a lohe mai i ke a ’ o; o ka hele ka hoi ia a o ka puni wale ae no koe o Oahu nei i ke kipehi lepo ia, a ua hiki no; he lohe wale no, a akahi no ka ike maka.
O ka Iaukea maalea hoi o ka hana ana mai, no ke kahi ’ o paha; he hi-o mai hoi kau, kohu kamalii, ka lele mao mao; o ka mea no paha ia i nuku ai i ka wahine a ke ’ lii J. K. Kalanianaole, pehea auanei i nuku wale ai no me ka hana ole ia aku e keia wahine, a pau ana ko ia nei kee iaia la i ke kamailio ia, a e laa ke kanawai hoopulapula, i kinohi.
O keia Iaukea ponoi no ke liki ana me ka hooiaio ana, he kanawai maikai loa keia, a mahope iho o ka hooholo lokahi ana o N. K. Lyman ma a holo, me ka maikai, kakauinoa ponoi no o Makake kiaaina, ame keia Iaukea kakauolelo, no ke apono ana i ka maikai o ke kanawai hoopulapula, a i keia mau la, no ka makemake i ka baloka o na lahui e i komo ole iloko o keia kanawai, nolaila; hoino ai i ka kanawai maikai.
Ua like loa no keia mau kanaka elua a ’ u e ike nei; o Norman K. Lyman ame Iaukea, no ka makemake baloka, hele a olelo he kanawai ino, ua kanawai la, me ke ku-e pu ana ia John H. Wise, ka makuakane o ua bila kanawai la, oiai; oia e holo moho ana, me ka manao paha, he mea ia no Wise e haule ai, he mau manao palaueka wale no ia oiai; o keia poe kanaka a ekolu, imua like lakou o keia kanawai, i kawa o ka ahaolelo he Senatoa o John H. Wise, a he lunamakaainana hoi o Lyman, i ka wa o ke kanawai e lawelaweia ana imua o ka ahaolelo, aole loa he wahi a Laimana i ku aku ai a ku-e i ke kino maoli o ke kanawai, ma ka hoololi, a i ole ia ma ka pakui ana paha, i mau pauku e olelo ana, elike me kana e hoopunipuni ai i na kanaka, i ka ino o ke kanawai hoopulapula.
Ua olelo ae oia ma kana wahi i haiolelo ai, e hookaawaleia no ko Hawaii mau aina no ko Hawaii poe kanaka, a pela ko Maui, Oahu, Kauai, Molokai, ame Lanai, a pela wale aku; aole loa a Laimana wahi hoohalahala iki, a olelo iho he ino la hoi ke kanawai aole loa, aia nae ahiki i ka wa i holo wae moho iho nei, oiai o J. H. Wise ka mea nana ua kanawai la, a i wahi e huhu ai ka poe Pukiki ame na lahui e ae ia J. H. Wise, pela iho la keia hoino i hoea mai ai, a pela pu no hoi me Iaukea maalea no hoi ka manao ana pela e aihemu ai, i loaa ka baloka, o na kanaka, me na wahine koho baloka.
Aole loa pela ka John H. Wise kalaiaina ana, he maemae maoli no, aole loa he olelo hoino i kela, ame keia, me ka manao pela e loaa mai ai ka baloka o ka poe; aole loa mamua pono ih ola no oia o kakou kahi i paaua like ai, ahiki i kona waeia ana aela, a o ka mea oi, loa aku, o ke aloha, o ka loaa ana iaia o ka wae ia ana, oiai oia iluna o kona moe me ka nawaiwali, ka poino hoi a ka poe manaoino i kukala hoonaikola aku ai, me keia mau mamalaolelo o ke aloha ole, i pane ponoi mai ai mamua o ’ u.
E Kamoa; heaha mai nei hoi keia o John H. Wise? Pane aku nei no hoi au, I keaha hoi? ma’i loa oia, aohe maopopo o kona ola.
Lele ae la ko’u oili, a pii aku ilaila i pii aku ko ’ u hana, e noho mai ana kela ua holoholo kaa iho a hoi ae iluna o ka moe, a ku ana au a pane kela heaha kau mea hou? Pane no hoi au aia ko make iwaho kahi e olelo hele ia la, ei nae ke ku-e nei ka mea a ’ u e nana aku nei i ka mea a ’ u i lohe mai nei; ko ia la i mai la no ia he enemi ia e hele ana ia e olelo i emi mai ka manaolana o ka poe no ’ u, a olelo hou mai la kela ia ’ u, heaha la hoi o ka make hoi ka ka enemi a o ke Akua hoi a kaua e pule nei he ola a he mea oiaio loa io ia.
O kekahi olelo palaueka loa e haiolelo ia nei, e na moho Demokarata, i ke kakoo o ka poe kuonoono ia John H. Wise, he oiaio no nae ia mahope mai nei ko lakou kakoo ana ia J. H. Wise, i moho na lakou, oiai oia iluna o kona moe ma ’ i, mamua iki iho o ka wa aole oia i mai ’ i he nui no ka poe ku-e iaia e imi, ana i ka pono o ko lakou manao iloko o na moho Repubalika 3, a mamuli o ko Baldwin paakiki loa ahiki i ko lakou ae like ana a o ia ko lakou haawi ana i ko lakou hilinai iluna o J. H. Wise, a ke manao nei ka poe aihemu, e olelo hele ai ina e puka ana o J. H. Wise e hana ana oia i ka makemake o ka poe waiwai, he mau olelo palaualelo loa ia o ka hana a ka elele, he hana i ka hana a ka ahaolelo e hooholo ai, pela no o Haalilio, ina no oia e puka ana o ka hana no ia, aole mawaho ae, a ina e hana ana oia i kekahi hana e ae, mawaho o ka ka ahaolelo i hana ole ai, e hoihoi hou ia mai ana no ka ahaolelo o Amerika ia hana ihope nei na koonei ahaolelo e hana hou a pono alaila hoouna hou aku ilaila.
Nolaila e na kanaka Hawaii oiaio apau, ame na wahine Hawaii, ina paha ua hiki aku kekahi poe kipi a hoohulihuli ia oukou, ka poe i hana pu iho nei me Laimana a i ole o Laimana no paha, mai noho oukou a hoolohe no ia mau hana, e hoea mai ana maluna o lakou ke nana pono ia nei ia poe, ua loaa no nae lakou ame Laimana i keia Poaono iho nei, he mau olelo kipi kekahi i hana aelike ia, ma kahi o Mary Haaheo, ma ke kihi o ke alanui Opiopio malaila kekahi ahaaina i hanaia ai, i piha i na wahine kipi, i hui pu ia me kekahi mau kane no luna mai o Kalawahine, Papakolea ame Makiki kekahi poe ame ko Waikiki poe kekahi e ike ana no nae i ka hope o ia hana, mahope iho o ka pau ana o keia koho nui e hiki mai ana.
Nolaila, aole e nele ana ko lakou loaa a hui aku no me ka hoomaalo ole mai, a i ole hoike ae paha i na komite i kohoia, a haule e okiia ana lakou mai ka aoao aku, ame ke kalapu o kela mahele keia mahele, malalo o ka Repubalika, he wahi hana keia i hoolalaia e ka poe makee i ka pono o ka aoao, a oiai e hoao ana ka aoao e hana i ka hana me ke kanaka makua, ma keia mua aku, no ke koho aupuni kulanakauhale, ame kalana e hiki mai ana i keia makhiki ae.
Nolaila e na hoaloha e hoi mai, mai nuha oukou, hoi mai a hoomanawanui like ae no ka pono o ka aoao ame na moho o ka aoao, a e koho i ka moho a kakou no ka pono nui e hiki ana o ia o Jhon H. Wise ke kiai oihana no kela keia, e ku like ana a hana akahi no au a ike maka eia ka ma ona la e loaa nei ka hana e noi nei iloko o ke komite kuwaena o ka aoao oiai oia pu kekahi ilaila, a oia ka ke kumu ohumu o kekahi poe iaia, no ka lilo i kekahi, a nele kekahi, o ka nuha no ia ke ike maka nei hoi au i keia mau la.
Nolaila ke hooki nei au me ka mahalo a nui ia oukou e o ’ u mau hoa i hoomanawanui like ai iloko o ka aoao me ka nele ame ka hune, a ke hoomaikai nei au i ka lunahooponopono o ke kilohana kou mahalo a nui ame na keiki o ka papapa ’ i pu a ke pule nei au i ke Akua o na manaoino apau nana e hookaawale aku mai ka moho J. H. Wise ae, o ia ka ’ u pule ma ka inoa o Iesu Kristo, Amena.
C. K. Kealoha
HE HOOHENO NO JOHN WISE.
He lei lanakila no Keoni Waika,
I moho elele i Wakinekona.
Ua kohoia oe e ka lehulehu,
I makua hoi oe no ka lahui.
E hana i ka hana me ke kaulike.
I ola na pua a o Hawaii.
Ko lei ia e lei mau ai,
A kau i ke ao malamalama.
Hainaia mai ana ka puana,
Keoni Waika e ka moho ola Hawaii.
E o mai oe i kou inoa,
Ka elele lanakila i Wakinekona.
Hakuia e MRS. MARY K. HEANU,
E hoomanawanui mai no e na makamaka no na palapala i hoouna ia mai i keia keena, a loaa kahi kaawale o ka nupepa.
HOAPONO NA KANAKA AME NA WAHINE ME KA IKAIKA I KA B. B. C.
Ke ola Kamahao Ana o Mrs. Hiram Huff
Ua hoakakaia ae o Mr. Huff o ka Melvin St. Cincinnati. O, penei: “Ua ma ’ i kuu wahine no 15 makahiki a oi a maloko o ka halema ’ i oia i noho ai no ka hapanui o ka manawa aneane hiki ole iaia ke kokua iaia iho a ke haalele hoi i kahi moe—no ka rumatika, na ma ’ i o keia ame keia ano a no ke kulana nawaliwali maoli. Ua hoikeia mai ia ’ u ka hanaia ana o na mea apau nona e ola ai aohe nae he ola, a ua loaa ia ’ u ka manao aohe mea hiki ke kokua aku iaia.
Aka nae he hana mana kamahao loa ka i hanaia nona e ka B. B. C. no ka mea, mahope o ka hala ana o na pule he umi o kona inu mau ana ia laau ua hiki i kuu wahine ke holoholo ma o a maanei me ka lawelawe i na hana o ka hale, o ia ka holoi ame ke kuke ana no ka manawa mua iloko o na makahiki lehulehu. He mahalo piha ko maua i ka B. B. C., no ka pomaikai ana i lawe mai ai ia maua.”
He mau haneri lehulehu o na kanaka ame na wahine ko ’ iko ’ i o Honolulu i hoike ae i ka mea oiaio no ka pomaikai nui o ka B. B. C. Ua wae ae makou i kekahi poe ka….kaikahi o ia poe o ia iho keia;…
Wm. Kawohionalani, Waikiki.—Ma ko ’ u manao he laau kamahao maoli ka B. B. C., no ke koko hakuhaku ino i nele ka holo ma na aakoko.
Mr. Manuel Olivera—Novelty Foundry, South St—Ma kana olelo he laau kamahao loa ka B. B. C. no ka hoola ana i ka mai o ka opu.
Mr. S. Furukawa o ka Nippu Jiji—He laau maikai loa ka B. B. C. No ka ma ’ i o ka opu ame ka hooikaika ana ae i na mea paahana o ke kino.
Mr. Nahm Say Toun, o ke alanui Beritania—He laau kamahao no ka hooikaika ana i na meapaahana ka B. B. C., wahi ana.
Mr. Wm. Kalama, 500 Alanui Waiakamilo—He maikai ka B. B. C. no ka opu ame ke aakoko—He Laau Hoomaemae Koko Maikaki.
Mary Kalaukoa, Alanui Gulika—O ka B. B. C. ka laau hoonoono ai—He maikai maoli no ka opu.
Mr. Manuel de Mello, Kona, Hawaii—He laau maikai loa ka B. B. C. no ka ma ’ i iloko o ka opu me ka nawaliwali iloko o na mea paahana o ke kino.
Mr. Ching Ling Lee,—o ka halekuai o Kalihi—Hoolaia ko ’ u hui ame ka ma’i o ka opu e ka B. B. C.
George Pehu, Alanui Kapahulu me Waialae—He laau kamahao loa ka B. B. C.—Lawe ia mea a e ikeia ana ka maikai.
Mr. Jos. Amiel, Halekuai Boston. Alanui Moi—He laau hooikaika ae i ke kino ka B. B. C. no na mea paahana o ke kino i nawaliwali.
Mrs. Chas. S. Wakita, Alanui Luso 1912—Ma ke ano he laau no ka opu a he laau hooikaika kino holookoa aohe lua e like me ka B. B. C.
Mr. Peter Pascal, Kama Lane, Palama—No kekahi manawa loihi ko ’ u loohia ana i ka ma ’ i a na ka B. B. C. i hoihoi hou mai i ke ola maikai ia ’ u.
Mrs. O. R. Lover, Allan St.—Ua kokua mai ka B. B. C. i ka wa i hiki ole ai na laau e ae ke hoola i ka ma ’ i o ka opu ame na ma ’ i e ae o ke kino.
MR. BEN BRUNS
Loea hoolaha ka mea iaia ka hoolaha ana i ka B. B. C., a hoikeike maloko o Honolulu.
Aole Hike ke Hele; i Nei Wa Ua Ola
O Mrs. M. Kitchen o ke Alanui Porter ame Mrs. Belle Jeapson o ke alanui 23 Moi, elua o na wahine koikoi o San Jose, Kaleponi i hoakaka i ko laua mau manao. Eia ka Mrs. Kitchen hoakaka: He wahine ma ’ i loa au, no kekahi makahiki ka hoomailo ana a ka ma ’ i haalulu, aole hiki ke hele me ke kokua ole mai o kekahi. Ua hoao i na laau apau aohe nae he loaa o ke ola. Aneane loa e hoopau i ka manaolana ana no ke ola hou ae. Ua inu au i ka B. B. C. a i nei manawa ua hoi hou mai ke ola maikai i ko ’ u kino. Ua like pu ka Mrs. Jeapson makemake i ka laau B. B. C. me kou. Ua hoike mai oia ia ’ u no ka loaa ana o ke ola o kona ma ’ i ma ka opu ame ka haalulu mamuli o ka inu ana i ka B. B. C.
A Quinduin, 820 Alanui Mokauea—O na laau B. B. C., he maikai—o ka oi aku o ia ka Laau Kunu no ka hano ame ke kunu nonolo.
Ka Mai Hoopihoihoi o M. Wm. B. Burk
“Ke paa mau nei makou i ka hanohano nui o ka B. B. C., a e hoike mau aku ana no kona mahaloia,” wahi a Mrs. Burk. No ka nawaliwali loa o ko Mr. Burk kulana ma ’ i ua make ko maua manaolana no kona ola maikai hou ae. Me ka malie loa ka ulu mau ana o kona nawaliwali ahiki i ka aneane ana e nele i ka manaolana no kona ola loihi aku. No ka nui o na kanalua, ua kauoha okoa aku maua i kona kaikuahine i Kaleponi e holo mai, oiai maua e noonoo mau ana aole o Mr. Burk e ola hou ae ana. Aneane ma kela manawa ua a ’ o mai la kekahi hoaloha o Mr. burk e inu oia i ka laau B. B. C., oiai ua nui kona lohe no ka mahaloia o nei laau. Hoomaka iho la o Mr. Burk e inu a maloko o eono pule ua lilo ka hopena maikai i ikeia nona i mea hoohikilele i ka noonoo. Ua hoi hou aku oia i kana hana mua a ke hana mau nei i kela ame keia la. Moakaka ka ike a kona mau maka, ikaika na aalolo, ono mai i ka ai, a hiamoe lealea i ka po, a ke pii mau ae nei kona kaumaha i kela ame keia la. He mea hoopahaohao o ia a he oia kupanaha hoi kona i ka manao o kona mau hoaloha ame na hoalauna i manao ole e ola ana oia mai keia kulana ma ’ i nawaliwali loa mai ona. Ma ka mea oiaio loa ua aie nui maua i ka B. B. C., o ka maua hoomaikai a nui no ia laau no ka maikai ame ka hauoli ana i lawe mai ai iloko o ko maua mau ola.”
Mr. David Kakalia, Kihi o Alanui Beritania ame Kamika—He laau hoomaemae koko ka B. B. C. me ka hooikaika i na mea paahana o ke kino—he maikai pu no ka rumatika.
Mr. Jas. Borges, Alanui Self 1749—He laau maika ka B. B. C. No ka opu ame ke akepaa—e hooulu ae ana ia ia oe.
Mr. Samuel Kind, Monsarrat Ave.—O ka B. B. C. ka lau maikai loa no ka nawaliwali holookoa mai o ke kino.
O ka B. B. C. he hooulu i ke kino a he hooikaika i na meapaahana o ke kino. E haawi ana ia i na meapaahana o ke kino i ka ikaika o ka wa opio a e hookoe pu ana i ka ikaika o ke kino, hooulu i ke kino a oi aku ka ikaika mamua o ka ma ’ i maloko a mawaho o ke kino a like me ko ka manawa mamua o ka loaa ana i ka mai a hooponoponoia na mea paahana ma ke kulana maika aole e loaa ana i ka ma ’ i. O ia ke kumu o ke ma ’ i o ka opu, ka wali ole o ka ai, ke kapalili o ke houpo, ka rumatika, ke koko ino, ka nalulu, ka haalulu, ka hia-a, ka halana, ka maloo o ke akepaa, ka lepopaa, ka ma ’ i o ka puupaa ame ka puumimi i hookaawaleia aku ai mamuli o ka inu hoomau ana i ka B. B. C., no kekahi manawa, pela no me na ma ’ i i hoomailo i ke kino no ka manawa loihi, elike me ia i hooiaioia mai e na kanaka, koikoi oloko iho o ka aina i hoike mai ai.
Ma na Halekuai Laau apau e loaa ai a ma na Halekuai o na Mahiko. Ma ka laau wai a ma na huaale paha. Kumukuai $1.00. Ke kuai nei makou 6 no ka $5.00, a e uku pu aku no i na hoolilo no na puolo e hoounaia ana ma ka ekeleka maluna o na kauoha kuike apau $5.00 e loaa mai ana. E hoouna mai i ke dala ma ka bila haleleka me na kauoha ia Benson, Smith & Co., Ltd., Honolulu, T. H.
KONA KAI OPUA SONG
Ike hou ana i ka nani a o Kona,
Aina i ka maka a o ka opua.
Opua i huiia me ka hinano,
Lei aloha o ke kai maokioki,
No Kona ka Opua kau ahiahi,
Lupea i ka wai o ke kehau.
Ke hea mai nei ka uka opua,
Ko la lealea e ke kamahele.
Hanohano o Keoni Waika a lawe a lilo,
O ka moho kaulana puni ke kaena
Nau i lawe ae i ka hanohano,
I ka la ehiku o Okatoba.
Auhea mai oe Nomana Laimana,
Eia iho ka elele i Wakinekona.
Hanohano wale oe e Keoni Waika,
Aha ’ i i ka hae o ka lanakila.
He Hiwahiwa oe na ka lahui,
A na mana koho e koho lokahi ana.
Hainaia mai ana ka puana,
Aha ’ i o Keoni Waika i ka lanakila.
WM. K. PALAI, . MAHI,
NA LETA I KII OLE IA MAI AHIIK I OCT. 88, 1922
Hikalea, Lawrence
Hookano, Dan
Kaakua, Jos. K.
Kahea, Robert
Kamalani, Jonah K
Kane, Geo. K
Kaneakua, G.
Keahi, Mrs. Mary
Kealoha, Miss M
Mika, Miss H
Mokulehua, Mrs. Lama
Maloi, Miss Carrie K
Paele, Mrs. J.
Puaala, Mrs. Emale
Waipa, Mrs. Lucy
E ninau mai ma na leta i hoolahaia ke kii mai.
D. H. MacADAM, Lunaleta
Guava Season—and a cool kitchen
Ke Kau Guava—ame ka halekuke oluolu
Ka mea nana e hoolilo i ka manawa hana kele guava i mea hauoli i’o i keia makahiki, ma ka hoohana ana i ke kapuahi kuku aila maikai. E hoihoi pono ana ia i ka wela malalo pono ae o ka ipuhao. Ua hoopokoleia mai kau hana, a ua oluolu mau kou halekuke maemae a hu’ihu’i.
I mea e loaa mai ai ka hopena maika loa, e hoohana wale no i ka Aila Star—ka aila maemae o ka a ana, ka aila kaulike i hoomaemaeia a hoomaemae hou ia ma ke kahi hana akamai kuikawa.
Kuaiia e ka poe kuai aila ma na wahi apau ma ke kini a ma na pahu. Kauoha mai ma ka inoa—Aila Star.
STANDARD OIL COMPANY
(California)
STAR OIL
(KEROSENE)
HEAT AND LIGHT
STANDARD OIL COMPANY (California)
TOKIO, Oct. 28.—O ka pualikoa i noho ai maloko o ka papu ma Tsingtao ua kauohaia aku lakou i keia la e hoomakaukau no ka haalele ana aku ma na la mua o Novemaba. I kulike me ka aelike i hooholoia ai e na aupuni ma ka ahakuka i noho ai ma Wakinekona ma ka la 21 o Okatoba e pau ai ka noho ana o na pualikoa Kepani ma Tsingtao, Kina.
HOOLAHA I NA DEMOKARATA
Ua makemakeia na lunanui o ka aoao Demokarata ame na Demokarata oiaio, ame na lala apau o ka mahele 2 apana 4, e akoakoa ae ma Mauumae Paka, ma ka hora 2 o ka auwina la o ka la 5 o Novemaba e hiki mai ana.
Owau iho no me ka oiaio,
J. H. NAPAPA,
Pres. Kalapu Demokarata o ka Mahele 2 Apana 4.
6528—Nov. 2
E NA HAKU MAKAAINANA O KA APANA ELIMA
He nui na kanawai a ’ u i manao ai e hana no ka pono kaulike, ina e kohoia ana. Aole hiki ia ’ u ke helupapa aku, no ka mea na ha ’ i ka nupepa. Ka ’ u nonoi haahaa, e hoao oukou ia ’ u no hookahi kau, a ina aole au i kupono, na keia kau ae ia e hoike mai.
Koho i ka Opio Hawaii
Keoki Kekoa Ah Nee
Moho Lunamakaainana, Aoao Demokarata, Apana Elima.
LIBERTY THEATER
E hoomaka ana no ekolu po mai keia po aku:
Thomas Meighan, iloko o “IF YOU BELEIVE IT IT’S SO.” Sunshine Comedy, “SAFE IN THE SAFE
Ukukomo: 25, 40 Keneka; Noho i hookaawaleia, 60c.
EMPIRE THEATER
Ke paani nei i keia mau po. He ekolu mau po i koe:
“THE RIDDLE WOMAN” ame “MIRACLES OF THE JUNGLES”
Mai poina i ka naue mai.
Ukukomo: 15, 25, 40 Keneka; Ukuia ka auhau kaua.
STRAND THEATER
E hoomaka ana no ekolu po mai keia po aku:
JOHN GILBERT iloko o “Shame ame “Winners of the West”
O keia kekahi o na hoikeike nani loa.
Ukukomo: 15, 25, 40 Keneka; ukuia ka auhau kaua.
NEW PALAMA THEATER
Ma keila hale hoikeike e ikeia ai na kii maikai me ka lilo o ka papakuhikuhi i kela ame keia po
Hele mai i pau kuhihewa
Hoikeike ao: 5, 10, 20 Keneka: Po. 10, 15, 20, 30 Keneka.
The Jack and Jills, No. 3
Komo mai la o Jill me ka nanaina kunahihi, ua makemake oia e hoemi mai i ka hoolilo o ka hale, no ka mea, elike me kana i olelo ae ai, he nui na mea e ae e kuai aku ai no na pono hale. Nolaila i ka hele ana mai o Jack e hui pu me ia, hooholo iho la laua e kuai i na puka ame na puka aniani i paa mua, aole hoi o na mea e kauohaia aku ana e hanaia mai.
He mau puka laau Paina maloo maikai lakou, he mau aniani liilii u’i na puka aniani, a he oi ae no ka maikai maoli.
Ua lilo ka hoololi ana i like ole nui no na hoolilo o ka hoolako ana i ka halekuke.
Lewers & Cooke, Ltd.
169-177 Alanui Moi Hema
Makemake Anei Oe i na Leo Mele Hou Loa?
Ua hiki ia makou ke hoolawa aku i na Leo Mele Hawaii hou loa ma na
PAPA LEO MELE A MA NA OWILI PEPA
Pepa Mele anei? Ina o ka mea hou loa ,eia ia me makou.
O NA MEA PILI MEAKANI APAU NAU.
Hawaii Sales Co., Ltd.
Alanui Nuuanu, Kokoke i ke Alanui Moi.