Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 42, 19 October 1922 — E KOHO ME KA LOKAHI [ARTICLE]

E KOHO ME KA LOKAHI

E na kini lehulehu e noho ana mai Hawaii ahiki loa aku i Niihau, ka poe hoi i loaa k« kuleanmalalo iho 0 ka mana o keia poomanao, e kau te )n nio.luna, na kane amo na wahine ame na opio hoi i loaa pu keia pono ka'ilike, ano ua hiki mai kakou i ka wa e ku ai a noonoo no ka kakou elele kupono e koho aku ai no keia koho ana aku i ka la. 7 o Novemaba e hiki mai ana, oiai ua h;ii<| aku la na Ir, ooloku o ka huikau i kela koho ana aku la, a ua hoi mai nei hoi kakou, a ka wai ua lana malie, he elua Avale no, a iloko o keia elua kakou apau e haawi ai i ka kakou noonoo ana i ke kanaka kupono, na kakou e koho ai. a hooun.a aku i Wakinekona. no ke ku kiai ana i ka pono o keia lahui kanaka Hawaii. He elua a kakou molio elele « koho aku ana, he hookahi no nae mea 1 makemakeia, o John H. \\ise ame \V r . P. Jarrett. a i keia mau inoa ilio .'kakou o hnawi :ii i ko kakou mau noonoo akahele ana, a koho me ka manao e hana ana kakou ms ka manao kanaka makua, me ka manaolana ana, aia he niau haawina hanohano ke ili iho ana maluna o ka lahui kanaka nana oia i hoohiwahiw;» aku i };a ]ei o ka hanohano, elike ai nie ka haua ana a ka mea i noho mua ma ia kulana, oia hoi ka elele alii J. K. Kalanianaole. No'u iho lie mea no'u e liiiahila ole ai ke ku ana aku imua o na kini lehulehu apuni keia paeaina, ka poe hoi e paa ana i ke kuleana koho b:iloka, ka mana ku kaokoa hoi i hookumuia ai e ke Akua i kinohi nou e ke kanaka e ola ai, maluna o ka honua ana i hana ai a koho nou iho, o ia hoi, e koho ana paha oe i ka pono a i ole oe e koho no ka pono, ua niaopopo, ua l<oho oe i ka hewa, ka niea nana e ume aku ia oe a kahi nihinihi o ka ho-a-a mau loa, e noho mihi mau ai ka naau no ka wa mau loa. Nolaila ma ko'u aono ke hoolauna aku nei au imua o oukou apau Jon i ku'u moho elele i manaoio ai oia ka molio e uknli aku mahope o na iawelawe hana ana a ka elele mlia. ]. K. Kalanianaole, oia hoi o .lolr.! 'I. Wise, ka mea i ike a kamaaina i ■iv\--->iawe hana ana ma Wakinekona, he kanaka e kuia.ole ai ka lahui, malalo o na nihau naauao, 'ame na moolelo e pili ana i keia lahui, elike me ia i hoikeia aku ai e Alika Lopikana i ka molowa o keia lahui kanaka palaualelo, kapulu, hiki ole ke malama i ka aina, ke haawiia aku ia lakou, a pela wale aku. A i ka manawa i onouia mai ai keia mau manao imua o Kuhio me Akniko Akana,,ua kunana laua inr ka hiki ole ke pane, oiai o ka mea i loaa ia laua ia wa he huhu me ka manao kuaki no keia mau olelo ine haahaa loa, i hookomoia mai iloko o ko laua mau pepeiao, no ko laua lahui kanaka, a i ka manawa i ninauia mai ai laua no ke kupale ana no kela mau kumu ku-3 i keia lahui, e nolio ana o .Tohn H. Wise maliope o 'aua, he kakauolelo no na hana o ia I» imua o na komite, a na ka elele Kuhio maoli no i olelo kanaka mai ia John H. Wise: "E Keoni e pane ae oe i ka ninau a na komite." Ja wa i ku ae ai o John 11. Wise iluua m-e kela kulana pu no i loaa ai ia Kuhio ame Akaiko Akana a hoomaka oia (J. H. Wise) e pane i na ninau apau me ka naauao piha, e | uwao ana imua o na komite no ka nono ou e Hawaii lahui, a eia iho ka hoike oiaio nou e ka lahui, e ninau ae ai, o Akaiko Akana, ke kahu a kahunapule o Kawaiahao, a ina un maopopo le'a aku la ia oukou keia mea maikai i hanaia imua o ka poe hanohano, a naauao o ka hale ahaolelo! o Amerika Huipuia, heaha hoi ka'u e hilahila ai, ke nonoi aku imua o oukou e kuu i'o ame kuu iwi. elike me ke poomanao e kau ne 1« maluna, " E koho nie ka lokahi ia John H. Wise," i elele lahui na kakou i ka la 7 o Novemaba, e hiki mai ana?" E ka poe i hookuioia ko lakou noonoo no na mea i hanaia i keia kau iho la i hala, ke nonoi pu aku nei au me ka haahaa ia lakou apau, ina paha ua eha lakou i ka'u mau mea i pane ai maloko o ka Nupepa Kuokoa, a haule ai ka lakou moho, a manao ae e lioomau aku i ke ku-e ana i ka moho lanakila, ke mihi nku nei au imua o oukou e o'u maū hoa o ka in-ea, a e kala mai hoi oukou ia'u, n e hoi mai kakou apau e hoo manawanui ae i ka lnhi a kakou i luhi like ai ma ke koho like ana iaia (John H. AVise), i moho elele na kakou i keia kau iho, Nov. 7. E o'u mau hoa ohumuhumu o na a i hala aku la, ua mihi aku la au, aole nae o ka mea'i oleloia o ka mihi ana mahope iho o ka haule ana he mihi make ia, aole loa pela, ke ano o keia mihi ana aku la u'u, aka he mihi ana keia no ka hoohu'i hou ana īa kakou apau a hookahi, a hana like ma ke koho like ana ia John H. Wise, a o na pakalaki o na la i hala, no kela makapaa linia muumuu, i ikeia ai i Aala Paka i kela po poina ole i hele ae ai a aloha i kekahi o kakou, oia ka'u i mihi aku Ih, e hoopau ka noonoo an?i, no ia mea, i wananaia. Nolaila hala ia, hala pu me kan» mau ouli pakalaki a koe iho ka hana o keia mau la na kakou e hana aku. E o'u mau hoa hoomanawanui o ka hana kalaiaina, e noho ana me ke kaniuhu i ka nele, mamuli o ka lilo 0 na ponq ame na pomaikai i ka aoao lanakila, he hana pono anei na kakou ka noho aua a hakaka e komo hou mai no kela P oe, a hno aku 1 na pono ame na pomaikai? Ke manao nei au e pono oukou e hoopau i kela hana a e hoi mai kakou a ka pupuu hookahi n hana like e hoopau pu hoi i ka hoomakaleho ann aia a ukuia alaila oili mai a hana! e pono kakou e hoopau ia mau alahele, a e huli ae kakou a nana aku i ke alaheie o ka hana, kahi e loaa mai ai ua dal/i la, a piha ka umeke, ame ka ipukai, kahi palaoa hoi me ko ko ame ka waiubata. Aia ka hoi a hoi hou mai nei ko kakou mau hoaloha haole, a pili me kakou ka poe ulakolako, o ka aina ka poe ia lakou na ki o na paipuwai apuni ke Teritore nei, alaila o keaha ka hana pono e hana ai kakouf E hoopili aku hoi oe i kou paipu a pili, hookomo a komo iloko, na lakou la ka wili ana i ke kiwai, o ke kahe no ia a loaa ana kou wai, a manao

ke ola halu na la makapehu •> » kaona. v Nolaila e hoi e pili, a nana. nk> ; • k« koho kalana e hiki mai an;i, ; ua makaukau ka pulumi no ko k, ehu ana aku i ka opala, a ku iwaho. a hoi aku hoi paha ua kanakn. , aina i ka pono i hoomanawanui r.. Nolaila i keia koho ana, u.n -u.o popo no ka Bepubalika ka ) an mai ka moho elele John H. Wis. n.i Senatoa R. W. Shingle, J. K, .i (i : ret-t ame W. H. Mclnerny; na '.nn makaainana o ka apana eha am. k H apan'a elima. aia nae he nolm n'u i manao ai no G. H, Holt, ke pr.,v» 0 nae kekahi o ka makou he kai ho maoli keia e na hoaloha, nolail:: roi mai. E na Demokarata e ku nini r.oi, me nei hoi inai komo ae i na k;: Kepubalika, o na mahele iike i loaa kahi puolo o kahi alii, ae'-.i? n oukou hope e hoololohe aku e\ i.a kuleleiaiwi oukou, ua kukahale'' k.> kai o Maniala, ua opa'i'pa'i kr; : , una, a ua naueue ka honua i k.< ;■■;. na a ka makani Kona, nolaila i o>. u mai a hana like elike me ka oukou i hana iho n?i i ke kau aku la i h.i]r. koho ia Pilihale ame Maknn.-nii Mi-e Haalilio Opio, a haalele I J n . i kou poe senatoa, a pela no au:uu'i «ukou e hana hou mai ai a kulio no r.r,rr.pi i na elele ea, a koho mai n* ou'mu ia John 11. Wise, a hoor»i:ilule r.:;u i o ia Haalilio, oiai he hookahi ik «:'i 'o i makeniakeia aole eiua. Nolaila o ka'u mau upu ana nku ia oukou, ke manaoio nei au, o j>omo ana no ia nini ia oukou mai. n ke nonoi ae nei au i ke Akua ka Mn kua mau loa, e loaa laia ke aloha ana niai i keia leo nonoi imu.i Ona. no kona komo kino ana mai iloke «i keia leo pule, no ka hoopaa ana i Ka inoa o Jolin H. Wisc iloko o kn na.u: o na kane ame na wahine, anw iu opio koho balota, no ka la 7 o Nn vemaba e hiki mai ana, a oin ka lakou moho e koho lokahi ai, o keh ka'u leo pule ma ka inoa o le.«u Ivristo, Amene. Owau iho no me ka haahaa, C'HAS. KAMOA KEALOUA.