Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 39, 28 Kepakemapa 1922 — UA PIHA HAUOLI. [ARTICLE]

UA PIHA HAUOLI.

He nui maoli ka hauoli o Harry Eanakahi, i kona hoi ana mai nei, mai ka huakai wa« aina ma Molokai, i keia mau la koke iho nei; oiai oia kekahi o ka poe i noi aina i komo i ka helu. Ma kana olelo, ua nui kona hoopahaohaoia e ka nani o kela aina o Kalamaula, ame ka wai e kahe la maluna o ka aina, no na hana mahi a pela aku. Oiai oia he keiki paa mau o kona lima i ka hana, lw kamana me ka ul&i kiekie ma ke kulanakauhale nei; wahi ana, aole kuleana o kekahi keiki Hawaii e noho ma Honolulu nei, me ia ano uku kiekie, m-8 ka nele i kekahi apana aina nui o 20 eka, o ka lepo helu ekahi no ka mahi ana, ano like mo kela palahalaha o na aina 0 Kekaha, Kauai. He nani maoli wahi ana. lna no e hoopii hou ia ae kana ukuhana, ma keia hana maanei, aoh ia he mea ano nui e noho iho ai; a no kn mea, wahi hou ana: Ina e kanu 1 meakanu a lawa he niau oka aina. a hanai no hoi i mau kakini nioa, a pela aku, me ke kukulu ae o na komisina i hale noho e Joaa maoli' ana ke kulana kuokoa o ke kanaka i oi pa-haneri aku mamua o kela ano kuokoa a kakou i hookohukohu wale ih(J nei ianei. Aole o kakou kuokoa ianei! Ma ka manao wale no, o ka oiaio maoli, he ole e ku la ma Ladana. Eia hou wahi ana, pili koke īnai no ke kai makai; ho kai lawai'a maikai. 0 ka upena ka moa nui a loaa, pau ia pilikia. Eia ae no mauka koke iho ka ulu kiawe i pi« ha me na dia momona ame na puaa maknnahelehele e loaa ae ai no o na i'o holoholona no ka papaaina ke makemake a?. Aole he olelo hoino hou ana no na aina o Kalamaula. E ka poe hoino! Uwoki ka oukou hoino ana! Eia au ka mea i kakanalua, a ike kumaka aku nei. Ua naaupo, ua naaupo kakou! wahi ana i kona mau hoaloha i hoino. Ke ake nei na Komisina Home Hawaii e puka a-o na kanaka kupono no ka hale kau kanawai o Hawaii nei, i keia kau, no ke kokua ana ae ia Komiaina, ma na hana i pau ole, e ku nei; o ka manao wale ia aku no, o ia no na mea pili i na haawina, a puun&ue dala o ke Teritore n«i no ia mahele hana hoopulapula. O na moho no apau e holo mai nei i keia mau la, he poe maikai wale no, a he poe epa 110 hoi apau loa i kekahi *a. O ka mea nui wale no e makaala aku ai i ua poe la, e maopopo pono ai ko lakou kuponp, o ia no ko lakou mau manao ame na hana ma ka wa i hala. Na na mea i hala e hoike mai i na mea o hiki mai ana, a malaila wale no ko kakou kukui e hou aku ai iloko o ka pouli o na hana kalaiaina o keia la, ame ko keia mua aku. 0 ko kakou pono o keia mua aleu, ala wal« uo ma »a aina hoopulapula, aole e ae. 0 kn holomiia o ke!ft Imnn. ko Jr*kou pouo; n o koaa hauiehU ihp mtUalo 9 na hana he* iake>ja, « jut mea aoho aiua,. ina

hoi e hemahema ana —mai pule aku kakou no ia mea—a me ka makaala ole aku o na komiaina i huipuia ae la me kela maluna ae, o ia wale no ke alahele e pilikia ai' o keia hana hoolaupa'i i kukuluia. Aka nae, ma na hiohiona apau o na aoao a elua e kn nei, i keia la, ko kanaka aoao, ame ko na komiaina, aole loa he mau hiohiona ino i ikeia. Aia na hana apau ke neepapa nei me ka hamau ole iho 0 na hana no kekahi wa. He hiohiona maikai loa ia e ikeia nei, i oi aku mamua o ka mea i upuia e kakou. O keia olelo la, "Ina 1 weheia na aina apau loa e ka Paeaina, i ka wa hookahi, ina U(i pono loa," he olelo make ia; a noka maa, eia kakou ke hele nei ma ke alahele o ka hoaoia, aole hoi ma ke alahele oka wa ae o ia. Ina aole keia hoaoia o kakou, ina ua hemo na aina apau. O ka paa loa no ia o na olelo hoonioino a pahele balo!:a aina hookuonopno. He mea make hawa nae ka hoolilo o ka noonoo ma keia mau ninau ano ole 2 kalele ko'iko'i ko kakou noonoo maluna o keia hoopulapula, a no ka mea, aia ilaila ke ola.