Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 38, 21 Kepakemapa 1922 — E HAAWI I KE OLA NO HA'I [ARTICLE]

E HAAWI I KE OLA NO HA'I

E He lehulehu o na kanaka o keia : paemoku, mai na kane a na wahine, i i hana i na hana kaulana e hooma- | naoia ai, e na kaaaka kuauli. Ma na hana a kela ame keia kane a wsjjhine o kukuluia se ai lie mau kiahoomanao, ma kona onehanau; o kekahi kiahoomanao, ua hanaia mc na hua palapala e hoakaka ana i ka la, ka makahiki o ke ola ana, ame ke ano o ka hana kaulana i hanaia e ka mea e moe ana malalo o ia kiahoomanao. He mea hoomanao no na hana kaulana 1 kukuluia ai o ke kia, e na hoaloha, a ano e ac paha, no kekahi wa; ahiki mai ka hoololi ana a ke au o ka manawa i na mea paa, ulu, hanu a hanu ole paha, nalow&le aku la ua mau kiahoomanao la, mai ka ike a ka niaka o na kanaka, & pela pu no ka nalowal eo na hana a ia mea maiwaena aku o ka lehulehu. He oiaio, ua hapai ae no kekahi poe i na hana kaulana, aole no ka lilo loa o ia mea i mea e hiiloniia ai e na kanaka, aka, no ke koivale no o ka iini ame ka makemake e ikeia mai, no ia wa e ku ana, me ka nana 010 i ka hopena o k& inoa mamuli aku. . » He lehulehu no o .kakou e hana nei i na hanrf. me ka manao e kaulana ae ka inoa mamuli o ke kuhihewa o na kanaka ma kekahi wa, a mamuli aku iioomaopopo, ae na kanaka, a loli ka hoomaikai £na kanaka, i hoino. Ua pono no ia mau hoino ana, mamuli no o .ke ahuwalo 0 na hana i hanaia. Ma'keia kakou e ike le 'a ai i ka oiaio o na olelo noeau a Abarahamu Linekona, penei: '' Ua hiki ia oe ke hookuahewa i J na kanaka apau i kekahi wa; aka, | aole e hiki īa oe ke hookuahewa i na kanaka apau ma na wa apau." He oiaio keia mau olelo. IJoko nae o ka oiaio o keia mau mea apau, aole noi ho emi mai o na hana kalohe o ia ano i ka lehulehu. Ua lehulehu "no o I na kanaka i lawe ae i keia alahele, i kaulana; aka, ua pau lakou apau 1 ka nalowale me ka waiho wahi meheu ole iho mahope. He lohulehu no i keia la, e uliai nei ma na hana o keia ano, me ka noonoo ole ae i ka hopena i loaa i ka poe mua ma ia alahele. O kekahi o lakou, ua maikai no na hioliiona o kana hana ana, o ka pilikia wale 110, aole i maopopo i ko pani kupono, o ka hana, e ku ana, i mea e kaulana ai o ka inoa, iwaena o na' kanaka. Ma kekahi no, ua haulehia J iho ia mai ia kulana maikai o ka, hana, a i ka lapuwale. | He hookahi wale no kiahoomanao I i akaka i na kanaka, a e uhai, mau ia nei e kela ame keia hanauna, o ia no na kiahoomanao i hoakakaia maluna ae. O ke kiahoomanao ano nui a pookela maoli ma ke ao nei, iwaena o kela ame keia lahui, mai kahiko loa mai, ahiki wale i keia la, o iu ke kiahoomanao i kukuluia ma ka naHu o na kanaka. He kiahoomanao ike maka ole ia ia, a no ia ike maka ole ia no paha i makemake nui. ole ia ai o ia kia. He kia ia i-kukhluia ma kahi paa; o kahi i hiki ole i ka uwila ame ka hekili e wawahi; o kahi hiki ole i na nahelehele e ulu ae a hihi aku a uhi paa iho; o kahi hiki ole i na m&nu ke lele a hoomaha iho maluna 0 ua kia la. O keia ke kiahoomanao a ke kanaka e uhai ai; a iaa e loaa 1 kekahi, he inoa aala mau kona i na kanaka, mai kekahi hanauna a i kekohi hanauna aku ahiki i ka hopena. O ia ano kiahoomanao ka Kamehameha ka Na'i Aupuni i kukulu ai nona iho, a o kakou no na ikemaka e na kuakahi ame kualua, a ua Kamehameha la. O kona kiahoomanao wale no ke ku nei ma ka naau o na kanaka, i anoe ae mai na kiahooma* nao o na kanaka kaulana o keia aina, ma kela keneturia aku Ja, ahiki mai i keia keneturia, a ike hou ia he kanaka oia ano. Oia no o Kuhio i moe aku la. Ua kukulu ae oia ame kona mau hoa he hana kaulana, 9 hiki ai no ke palapalaia maluna o kekahi pohaku eleku, a mapala paha, i anaiia a maomae a kukulu ae maluna ponoi o kona wahi e moe la, keia mau "Maanei i moe iho ai, no na kau a kau, ka hoola o ka lahui Kalaniaaaole.' " \ Ua hala aku la ia kanaka kaulana. Owai auanei la iwaena o kona ihau hoa, e lawe ae ana i ke koena o na hana i hoolalaia, no keia hana hoolaupa'i nui iloko o keia lahue kanakaf . Owait O ke kanaka anei e kn mamao ana i ka va e hoolalaia ana 0 keia hana, a mamuli iho lelepau mai me ka ikaika e ku-ē i keia hana 1 hoolaaia aou e Hawaii kuaulif Ke manao nei au ,aole oukou e ka lehulehu hanu ola a ke Akua i hana iho ai, me Kona waiho pn ana iho i kekahi mana, a t u maa» o

ia ka mana koho ,e hana i na hana koho pela ea. Ke hoike aku nei au ia oukou, ma ke ola ana o ke Akua o ka lani, aole oukou v e pela ana ma ka hana, aka, e pela mai ana oukou majca oukou hana no ka pono o na hana hoolaupa'i ia Hawaii. Pau mai ka oukou hana kupono, nee akQ koonei mau hana kupono, elike me ko kakou iini apau, o ka maha no ia o kakou, a pau mai o a o 0 ka aina; aole he hoonaueue hou ana i ka nohona lahui kuanui o keia aina. He kakaikahi na kanaka i haawi 1 ko lakou ola ana, no ka pono o ka lehulehu, elike me ka Haku i hawi ae ai i Kona ola no ha lahui kanaka apau o ka honua nei. O Kona kaulana, ua hiki aku ia ma na welolau apau o ka honua. E loaa ole ana no paha ia ano i na kanaka, aka, h« ano like. O ia ano like la, ua lawa ia e hapai ae i ka inoa a kau ma na kiahoomanao pohaku, a naau o kauaka. He mea pono nae i ke kanaka i manao o kukulu ae iaia iho i ikeia mai, e na kanaka, me ka hemolele o ka naau; ina aole pela, he mea pono e hooki koke ka hana ana, o lilo ia i mea hoopilikia i ka inoa. Mai poina nae i keia, i makemake oe e kaulana ka inoa, e haawi i ke ola no ka lehulehu.