Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 38, 21 September 1922 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

AOLE I MAKEMAKEIA KA HAILIILI KALAIAINA

Ma ka halawai a na lunanui o na kalapu Repubalika o ka malamaia ana ma ka po o ka Poakolu aku nei i hala, o kekahi o na mea ano nui i kamailioia ae, ma ia halawai, o ia no ka makemake ole ia o ke kipehi aku o kekahi moho i kekahi, a kamaili… paha in a olelo pilikino.

Me he mea la, iloko o na wa hakoko kalaiaina apau i kaahope aku nei, he mea haule ole i na moho e holo ana no ko lakou waeia ae. ma ke kau koho wae moho, a pela hoi ma ke koho laloka o ka mahina aku o Novemaba, ke kipehi ana o kekahi i kekahi, e kamailio ana i na kee o kekahi ma ke ano hoinoino pilikino.

Ua lawa kakou i na kalaiaina o kela ano, ua uluhua maoli na makaainana koho baloka, i ka lohe mau ana ia mau ano kalaiaina, o ke kulana haahaa; nolaila i ka hoike ana ae, o na lunanui o na kalapu Republika i ko lakou ku-e i ke kalaiaina o kela ano, he mea maopopo loa, aia ka iini iloko o lakou, e hookauia ae ke kalaiaina ma keia mua aku ma ke kulana maemae, a ki i ka naauao, a e ku aku hoi ka aoao Republika, i kumu alakai, no na aoao kalaiaina kuloko, ma keia hope aku.

Ke mahalo nei ke Kuokoa, no kela keehina i laweia ae e na repubalika, ma ke kapae ana aku, i na hakoko kalaiaina, o ke ano haahaa. a kupono ole: e koi ana i na moho apau e holo nei no ke kulana elele lahui, a no ko kakou ahaolelo kuloko, e lilo i poe keonimana, e hoike ana ma ke ano o ka lakou mau hana, i ko lakou naauao, ame ko lakou makee, e lawelaweia ke kalaiaina maemae.

I ke kamailio ana maluna o keia kumuhana, pili i ke kipehi a hailuku wale aku o kekahi moho i kekahi, ke makemake nei keia pepa e loaa ka hoomaopopo ana i na makaainana kok haloka. i ke ano maoli o na hana ame na kamailio i makemake ole ia, a i oaoa maoli ia hoi, ma keia hakoko kalaiaina i na moho ma ka aoao Repubalika e holo nei.

O ke kii ana aku u na hana, a kekahi moho i lawelawe ai iloko o kona ola ana, a i ole, kikoo aku paha i kekahi bila a mau blia a na moho i hana ai, a kokua aku ai paha, a lawe mai ma ke ano i maunu kii baloka imua o na makaainana koho haloka. me ka manao e loaa a hoowahahaia e na makaainana no lakou aole ia he hana kupono a ku i ke kulana keonimana ame ka naauao.

O kekahi mea e holo ana he mohom e kii aku ana a houluulu mai i kana mau bila i hookomo aku ai i loko o ka ahaolelo, ina paha ua make ia mau bila, a ai ole ua lilo paha i kanawai, me ka huna ana i kana mau koho ku-e ana i kekahi mau bila maikai e ae i hookomoia mai e kekahi hoa o ka ahaolelo; ua hoao oia e alakai hewa aku i ka noonoo on a mana koho, e imi ana no kona lanakila iho maluna o kona mau ho moho, ma ke ano pulapu i ka lehulehu.

O kekahi moho. e ku aku ana maluna o ke kahua kalaiaina a lawe mai i na mea oiaio i hanaia maloko o ka ahaolelo, e ku-e loa ana i na manao hoakaka o kekahi mau moho e ae, a i na mea oiaio paha i hana maoli ia. ma ka manao o keia pepa, aole ia i pili i ka hewa hoino a kipehi aku i kekahi; aka he hana ia e hoopakele ana i ka lehulehu. mai ka puni ana mai i na alakai lalau ana, a na moho, i ake, pela iho la e loaa ai ka lanakila ia lakou.

E hoomanao e na moho o na aoao kalaiaina kuloka o kakou e holo  nei he paio kalaiaina keia, o ke ano hoaloha; e hoomauia aku ai ka noho aloha na, mawaena o na moho e loaa ana ia lakou ka lanakila ame na moho e haule ana; i wahi nae e oili ae ai keia hopena, aia wake no a hookaawale loa ia, ke kamailio ana i na olelo pilikino. a i ole, waiho ke kikoo aku i kekahi mau hana, i lawelaweia, o ka wa i hala, e na hoa moho; alaila i ka wa e pau ai ke koho baloka, aia mau no kela kulana hoaloha oiaio ke ku la mawena o no moho i lanakila ame na moho i haule, na ia kulana maikai auanei mawaena o lakou, e kono aku i na moho i haule, e lilo i poe kokua mai, ma ka hooikaika ana e loaa ka lanakila i na moho a ka aoao, maluna o na moho o kekahi aoao kalaiaina okoa aku.

Ua hoike ma ka hopena o ke koho baloka kuikawa aku nei i hala, no a moho elele ahui o kakou, aole na makaainana koho baloka i makemake i na kalaiaina hailiili, na kalaiaina lepo paha ma kekahi olelo ana ae; o na  moho e ku mai ana imua o ke akea, a kamailio mai ma ka lakou mau haiolelo kalaiaina. i na kee o kekahi poe moho; ua pale ae lakou i ke ano hoaloha e pono ole ai, e kohoia aku lakou; no ka mea ua hoike e mai no lakou, i ko lakou ano, mamua o ko lakou lilo ana aku i mau kauwa na ka lehulehu.

PEHEA NA HAWAII MA KA NUHAU HOONAAUAO?

Ma ke komo hou ana iho nei o na kula aupuni o kakou, ma keia mahina. i hoike mai ai ka heluna haumana i ka pii mahuahua loa ae o na keiki kula, mamua o ka manawa aku nei i hala: a ma ka hoomaopopo ana i keia mahuahua loa o na keiki hle kula, aia no ia iwaena o na kepani ame na Pake a o na keiki Hawaii, he o ia mau no ko lakou heluna haahaa.

No ke emi mai anei o na keiki Hawaii, i uuku ai ko lakou heluna e hele nei ma na kula aupuni o kakou? Ma ka mea @iaio. ua nui no na keiki Hawaii ma na wahi apuni keia Teri@@re. o ka pilikia nui, o ia no ko lakou hoomau ole i ka hele ana i ke kula. i ko lakou nunui kupono ana no, e hiki ai ke hele ana i ke kula. i ko lakou nunui kupono ana no, e hiki ai ke hele i ka hana. o ka pau aku la no ia o ka hele ana i ke kula, a komo aku la i ka hana. O kekahi poe keiki Hawaii no hoi, i ka hui pu ana aku me ka puulu o na keiki hele ole i ke kula, aka e huikau pu ana iloko o kekahi mau hana hakihaki kanawai, a mau hana lealea paha, he hookahi ka huikau pu ana.

aole o kela wale ae la no ka pilikia nana i kaohi mai i na keiki Hawaii i ko lakou hoomau ana i ka hele i ke kula, aka o kekahi poe keiki mai na keikikane a na kaikamahine, ua hiki @@@@@@@@@@@@@@ mau makua ke hoolako i na hemahema o ko @@@@@@@ i ka naauao; ua loaa mai na mea oiaio i keia @@@@@@@@@ la i hiki ole ai i kekahi mahele nui o na keiki Hawaii ke hoomau i @@@@@ i na kula; o ka hopena, ua noho aku ma na home @@@@@ aku e hana, i hiki ai e loaa mai na kokua, no ko lakou noho ana.

Ma ka nana ana i ke kumu nui maoli o keia pilikia iwaena o na keiki Hawaii, ua pili aku no ia i na makua, i ko lakou hooikaika ole, e hoomau na keiki i ka huli ana i ka naauao, ahikii ko lakou hookuu pono ia ana mai.

Ma ka moolelo o kekahi mau makua Hawaii, na lakou na keiki i kaa ae malalo o ka mlu o ka makai nana i na keiki kolohe, ua ikeia ka malama maikai ole ia o na keiki; ua hoohemahema maoli ia ko lakou pono; ua lilo aku na makua i ka inu @@@@. a i ka noho uhauha ana; ua ukali mai ka nele ame ka pilikia iloko o ka noho ohana ana o na makua ame na keiki.

Ahea kakou na Hawii a hoomaopop mai i keia pono nui no ka kakoa poe keiki. e hoohemahema wale ia nei e ka hapanui o na makua Hawaii? O na makua, ka i ike i na mea pono no na keii. i ko lakou wa e kanaka makua ae ai. O ka na keiki no paha o ka hele i ka paani. i ka lealeam ame na hana apau. i kupono i ko kamalii ano, aka nae iloko o ia manawa hookahi. e lilo na makua i poe keiki naaupo, aka e hooikaika ana ! huli nui i ka naauao, ka mea a kakou e olelo mau nei iloko o keia mau la, o ka makua ia o keia mua aku.

E nana aku kakou i na keiki a na Kepani ame na Pake. Aole no i oi aku ka lako ame ke kuonoono o na Kepani ame na Pake imua o ka hapanui o no Hawaii. eia nae, he makee kela mau lahui i ka naauao, e hoouna ana i ka lakou poe keiki maloko o na kula haahaa ahiki i na kula kiekie. Heaha nae ka kakou e ike nei i na keiki o kela mau lahui, e hookuuia mai nei maloko mai o na kula kiekie? O lakou kekahi poe keiki naauaoa loa, @ ke paa mai nei kekahi poe o lakou, he mau kulana kiekie loa, maloko o na hake oihana nunui o keia kulanakauhale, ke lawelawe mai nei kekahi poe o lakou i mau oihana na lakou ponoiiho.

Aole no paha i nele ka loaa ana o ka ike iloko o na Hawaii apau, he mea nui ka loaa ana o ka naauao i na keiki a lakou o ka mea wale no nana i ake'ake'a mai i ka hoouna ana i kela poe keiki ma na kula kiekie, mamuli mai no ia o ka uuku o kahi loaa, a he kulana nele no hoi ko kekahi mau makua. He mea oiaio no ia, aka nae, in a aia ka manao ikaika maoli iloko o na makua, no ka pono o ka lakou poe keiki, e hiki ana no ia lakou ke hoonaauao i kela poe keiki, ahiki i ka hookuuia ana mai me ka maikai, mamula o ka hoao ana e houluulu i ka lakou mau loaa liilii. E hoao lakou, e hookaawele ae mai ka hoomau ana i ka inu rama, i ka piliwaiwai ame na hana apau e lu nui ia aku ai ka lakou dala.

Ua oleloia, he awaawa ke hoomanawanui, he momona nae kona hua; pela no na makua e hoomanawanui ana, e hoonaauao i ka lakou poe keiki, mahope aku auanei e ike no lakou i ka hua o ia hoomanawanui ana, o ia no ka ohi i na pomaikai.

E AKAHELE I KA POE AIHUE

Eia iwaena o kakou e noho pu nei iloko o kei mau la he poe loea ma ka aihue, no ia kumu la, ke kauleo aku nei keia pepa i ka lehulehu, e makaala loa no kela poe, no ka mea ua like pu ka lakou aihue ana me he mea hana mana la.

Ma ka po koke aku la no o ka Poakahi nei i lio ai i ka aihueia mailoko aku o na pakeke o kekahi poe lehulehu, ka lakou mau eke dala, me na bila dala mahuahua iloko, me ko lakou ike ole o ka mea kupaianaha loa, o na eke dala ka i loaa aku iluna o ka papahele, aole nae na dala oloko.

O ka põe na lakou kela hana aihue, aole lakou he poe holona ma ia hana, aka he poe i hele a lehia; nolaila i ka wa e hele ai iloko o kekahi aluka, a i ka noho ana paha ma kekahi wahi nui o na kanaka, e makaala mau i na eke dala, malia aia ka mea aihue ke noho kokoke la ma ia mau wahi, o ka lilo no ia me ka ike ole ia.

O kekahi hoailona, e knoia mai ai oe e makaala, o ia no ka manawa e pa mai ai kekahi mea ma kou kino, e manaoia ai, ua pa mai paha kela mea, mamuli o ka hookeke o na kanaka; o ke ano iho la nae ia o ka hana a ka poe aihue, i ole ai oe e manao he kolohe kekahi e aihue aku ana i kau mau dala.

Aole i maopopo ke ano o kalahui nana keia hana aihue akamai loa, aka nae ma na manawa ae nei i hala, he poe Pilipino ka'i paa i ka hopuiam no keia ano aihue. malalo iho la o ia kumu, o na manao hoohuoi i ala ae, me he mea la, o kela no ka lahui nana na hana aihue dala iloko o na pakeke e lawelawe mai nei.

He olelo kaulana ka kahiko: "Aohe malama pau i ka iole." nolaila, i ka hele ana i ka holoholo ma na wahi nui o na kanaka, i ka po, a i ke ao paha, e lawe no i na dala kupono a e waihohoi ma kahi palekana, e hiki ole ai i na lima o ka poe aihue ke nanao mai me ka palamimo loa maloka o na pakeke.

            UA KUPONO KA HOOPAʻI KAU IA MAI

Ke hoomanao nei no ko ke Kuokoa poe heluhelu i ke karaima ekaeka loa i hanaia aku maluna o kekahi kaikamahine Kepani o umi wale no makahiki, ma Hawaii, he manawa pokole wale ae nei no i hala. O ke kana nana i lawelawe aku i na hana hoohaumia maluna o kela kaikamahine, i ku i ke ano holoholona, ua hoopa'iia mai nei oia e noho maloka o ka halepaahao a pau kona ola.

O ke kumupale a kela kanaka. no kona hooko ana i ke ka@aima. ua on a oia i ka @ama, a aole oia i maopop i kana mea i hana ai. O kela kekahi o na kumu hoopunipuni loa! Ma ke ano o kona mau mea i hana aku ai. aole wale maluna o ke kaikamahine uuku, aka maluna pu o na makua o kela kaikamahine, ua hoike mai ia i ka maopopo no iaia o kana mau mea apau e hana ana; o kona inu ana i ka reama, he mea wale no ia, nana i hooi ae i ka manao kolohe iloko ona, e hooko aku i ke karaima.

Ua kupono ka hoopa'iia ana mai la o keia kanaka, e noho oia maloko o ka halepaahao, ahiki i kona mau la hope o ke ola ana.

No na kanaka opio nae elike me kona ano, i loaa na manao kolhe, e hoolilo aku i na kaikamahine opio, i luahi no ko lakou mau manao haakei, e hooko i na hana ku i ka hoohilahila ia lakou iho, e lilo kela hoopa'i i kauia mai la e ka aha o hilo, i mea e wiwo ai lakou, a e hookaawale ia lakou iho, mailoko mai o na hana hoowalewale, e alakoia aku ai lakou iloko o ka poino.

Ke hamama mau mai nei na ipuka o na haelpaahao no na kanaka kolohe apau; o ka palekana wale no o ia ka hoomamao mai na hana karaima mai!

Eia me kakou iloko o keia mau la, na malihini makaikai ia Hawaii nei, mai ke kulanakauhale mai o Los Angeles. Aole wale no ka nani o na hiona o ko kakou aina, ke kumu o ka holo makaikai ana mai nei o kela mau malihini, aka no ke kilohi pu ana kekahi i ko kakou kulana, ma na mea e pili ana i ke kulana kalepa mawaena o na kulanakauhale a elua. Ma ko kakou ano he mau makaainana no Hawaii nei. o ka hana kupono loa, ma ko kakou aoao, oiai keia mau malihini e luakaha ana i ka nani o ka Paredaiso o ka Pakipika, o ia no ko kakou hoikeike ana aku ia lakou ma na ano apau, he poe kakou i makaukau mau e apo aku i na malihini, me na manao maikai, a e hoikeike pu aku hoi i na hana apau e umeia mai ai na manao hoohihi no Hawaii nei.

Ma ke ano o na lanakila i loaa i na hui heihei waapa ma ka Poaono aku la i hala, ma na heihei ano nui o ka la, ua hoike mai na mea oiaio loa, he oi ae ka ikaika hoe o na kanaka opio, imua o no kanaka oo; ma ia ano iho la, i  aha'i ai ka Healani i ka lanakila ma ka heihei waapa o ka poe o ka papa ekahi, a kaa hoi i na keiki o Hilo ke eo o ka heiehi o ka poe o ka papa elua. Ua makepono no ka au ana mai a na keiki o Hilo i ke kai loa, ua huli hoi no me ka hanohano!

He mea malihini ma o kakou nei ka ike ana i na hana ki-puiwaena o na wahine, ma ke kiia ana nae o kekahi wahine i ka pu a make, e kekahi wahine no, ua hoike mai kela hana i ke kulana oiaio o na wahine a elua; aole laua ma ke ano kuikahi. o ke ano hoaloha.

HOOMAIKAI A KA HUI KAMEHAMEHA SERENADERS.

Mr. Solomon Hanohano; Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Welina kaua:-- E oluolu hoi oe e hookomo iho i ke poomanao e kau ae la maluna, ma kekahi wahi kaawal! o ke Kuokoa.

Oiai, owau o Keoki E. K. Awai, ke alaki o ka Hui Kamehameha Seranaders i h@l@ kaapuni aku nei ma Maui ame Hawaii, i kela mahina aku nei i hala, no ka hoomahuahua ana no i ka waihona dala o keia waihona, e @@@ M. P@p@ Bidg. Fund, ke @@@ aku nei au, a ma ka aoao @ ka Hui Kamehameha Seranaders, @@@ @@@@@@@ ana, a mahalo ana @@@@ @@@@ @@@ @@, i na haumana ka@@@ @@ na haumana hou @@ @@@ @ ke Kula o Kamehameha, na makamaka ame na hoaloha, no ke kokua ana i ka makou mau ahamele, ame ka hookipa maikai ana no hoi ia makou, i holo kaapuni aku nei ma ka mokupuni o Maui ame Hawaii.

Nui ko makou aie i na home i hookipa ia makou me ka maikai, a na ke akua no e kiai ia kakou ahiki i ko kakou hui hoa ana.

Owan iho no me ka haahaa.

KEOKI E. K. AWAI,

Honolulu, Sept 19, 1922.

VICOTRIA, Sept 16-- Ua pau i keia la ka olohani a na keiki Pake hele kula, na keiki i hoole ai i ka hele i na kula okoa aku mawaho ae e ka lakou kula i hele mua ai mamuli o ka hoolaha ana ao a ka papa kulo @ na keiki makaukau i ka olelo @@@@@@@ k@ hele i na kula mau. He iwakal@a mau keiki Pake i h#ijeia ka makaukau ma ka elel Enelani i hei heu aku i ke kula me na keki ha@le.

NUHOU KULOKO

Lilo i ka Healani ke eo o ka heihei waapa o ka papa ekahi, a i ko Hilo ke ao o ka papa elua, ma ka Poaono i hala, ka la heihei waapa.

O Clarence L. Crabbe ka i hookohuia mai i lunahoohana no ka John Wise hakoko kalaiaina ana no ke koho baloka wae moho o Okatoba.

Eia i ke kulanakauhale nei na mailihini makaikai mai Los Angeles mai, kahi i luakaha ai i ka nani o ka Paredeaiso o ka Pakipika i keia mau la.

No ka hele no o na kolamu o ke Kuokoa a piha ku'i i keia pule, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i kekahi mau palapala a na makamaka a keia pule ae.

I wahi e loaa ai he mau kolamu no na manao i kakauia mai o na makamaka no keia nupepa, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i kekahi o na moolelo, no kei pule ae.

Ma keia Poaono, he ekolu mau wahi a na moho Repubalika o ka apana elima ame na moho senatoa e malama ae ai i na halawai kalaiaina ma Wahiawa ame Laie.

Hewa i ka wai ua mea he nui o na kanaka maloko o ka Paka Aloha ma ka po Poaono i hala, ka manawa mua loa i weheia ai na mea hoikeike, a pela ma ke Sabati mai.

O Antoni Aki i hoopiiia ae ai e ke kiure kiekie teritore no ka hewa wawaihale ame ka aihue ana i ka buke banako a Mrs. Keaunui ua hookuuia e ke kiure no ka hemahema o ka palapala hoopii.

Lilo ke dala a kekahi poe o ka hele ana e nana o ka hakaka a na Pilipino o ka Rizal Club ma ke kahua o ka Liberty, a ke huliia mai nei ka mea a mau mea lima palamimo e ka oihana makaikiu.

Ma ka Mauna Keo o ka Poakolu nei i holo aku ai o Senatoa C. E. King no Maui, no ka hui pu ana aku me na moho ahaolelo o Maui, ma ke kaahele ana ia Maui ame Molokai, ma na hana haiolelo kalaiaina.

Ma ke aumoe o ka Poalua nei i paniia ai ka buke a ke kakauolelo kuulanakauhale ame kalana no ka hoopaa ana i na inoa o ka poe i hoopaa mua ole, a e wehe hamama hou ia ana mahope aku o k a la 7 o Okatoba.

Iloko o ka pii o ke kumukuai o ka laau i kei mau la i like ole me na la i hala, he oi aku nae ka nui o na halelaau hou e kukuluia mai nei a ua kaa i ka apana o Kaimuki ka helu ekahi o no palapla ae i hoopukaia no ke kukulu ana i na hale,

He 300 ka nui o na ohua na hoa o ka oihana kalepa o Los Angeles e holo mai ani i Hononlulu nei i hoea mai i Hilo ma mokuahi Los angeles ma ke hora 10 o ke kakahiaka Poakahi nei a i hoea loa mai i Honolulu nei ma ke kakahiaka o nehinei.

I kekahi Kepani e huli hoi mai aua no honolulu nei ma ke alanui Puuloa, me kona kaa baikikala i powaia ai oia e kekahi poe ana i koho aku ai he Pilipino, a lilo kana mau dala he haneri me kanawalu, me ka lawe pu ia o kona kaa baikikala e ka poe aihue.

          HOIKE HUI O NA KULA SABATI O MAUI HIKINA

E malamaia ana ka hoike hui o na Kula Sabati o Maui hikina, me ka luakini o Wananalua, Hana, ma ka la 3 o Dec. 1922. Na haawina: Wahinepee, haawina o ka mahina o Mei; Keanae, haawina o Iune; Nahiku, haawina o Iulai; Hana, haawina o Augate; Kipahulu, haawina o Sept;. Kaupo, haawina o Oct.

Ka manawa he 15 minute o keia ame keia Kula Sabati, nolaila, eh@na mai na Kula Sabati i ka oukou mau haawaina ame na himeni a miomioE malama pu ia ana he ahamele ma ka po o ka la 2 o Dec,. ana ka hora 7:30 p. m. Nolaila, e o'u mau Kula Sabati, ke makemake nei au i no lunanui o na Kula Sabati apau e hiki kino ae me ka lakou mau haumana Kula Sabati.

Eia hou, ke kono pu ia aku na hoaloha ame na makamaka, e naua ae e ike maka i na puukani iloko o na hana ahamele, he oki loa hoi ka lohe pepeiao, o ka ike maka ka pono.

Eia hou, e oluolu pu no na hoaloha ame na makamaka e naue pu ae no e ike i na hana hoike Kula Sabati, ua makuakau na Kula Sabati i ka hookipa ana aku no ka paina awakea i na hoaloha ame na makamka.

Nolaila e na Kula Sabati, e hele mai me ka makaukau me na himeni ahamea. aole no i papaia no kalapu himeni e mawaho @@ a @@ Kula Sabati no ke komo pu ana mai i na hana ahamela; no ka mea, o ka eleu, o ia ka hikimua a o ka lokahi o ia ka ikaika.

Nolaila me keia mau mnao heakaka, ua lawa. Ka oukoa kauwa p@@hana

Me ka haahaa.

J. W. KAWAAKOA,

Kahu Kula Sabati Nui o Maui Hikina.

          NUHOU KUWAHO

NEW YOUR Sept. 17-- He iwa kale poe i hoehaia a he ekolu i hopuia mahope o ka haunaele i ala ae mawaena o na paele ame ili keokeo i keia la mamuli o ke komo ana aku a na paele i loko o kahi e nohoia ana e na haole ili keokeo.

SAN FRANCISCO. Sept 10-- Ua oi aku mamua o ka miliona dala ka waiwaiio o ka laiki i hoopukaia aku iwaho iloko o Iulai ,oia ka mea i ikeia i ka po nei. Ua oi aku keia mamua o kekahi huina no kekahi makahiki koe ka manawa kaua.

NO KA PEPEHI MAU KE KUMU O KA HOOPII OKIMARE        

Ua haawiia aku ka pono o ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Desha ia Mrs. Margaret Housion ma kana hoopii e noi ana e hookaawaleia oia mai kana kane mai mamuli o ka pepehi mau o kana kane iaia, ma ka manawa o ka noho ana a ka aha okimare ma ka Poalua nei.

Ma ka hoakaka a Mrs. Houston imua o ka aha iloko o na makahiki kakaikahi o ko laua noho mare ana e pepehi mau ana kana kane iaia ma o ke kui peku a paluluku ana iaia no na manawa lehulehu. Ua haawiia ka malama ana i ke kaikamahine uuku a laui iaia, a ua kauohai o Houston e uku mu e i $20 i ka mahina i ka wahine no ka malama ana i ke kaikamahine. He hihia keia i paio ole ia ae.

O kekahi mau paamare i hookoia na pili aloha na oia ka ke Kakiana Frank Harris mai a Mrs. sinforosa mai no ka pepehi mau; Mrs. Celilia B. Ah Nee mai @ Edward Ah Nee mai no ka pephi mau me ka malama ole i ke ola; Mrs Hisaye Sasano mai a T. Sasano mai no ka malama ole i ke ola; Mrs. Masa Sakuda mai a Y. Sakuda mai, no ka haalele wahi moe ame Koichi Tamura mai a Mrs. Ume Tamura, no kahaalele wahi moe.

No na hoopii okimare e hakahaia mai ana ua hoopaneei@ a ka hora 2 o ka auwina la o ka la apopo e hoolo@eia ai.

NA ANOAI O KA MANAWA

No k aha kou mea @@@i mau i kou mau lole ma ka hookaa liilii ana@ No ka mea e paa wale ana no ia mau lole ahiki i ka hookaa ia ana nahaehae.

No keaha ka mea i hoohalikeia ai ke kanaka me ka lauai @ No ka mea, momona kekahi hua a awaawa kekahi.

Heaha ka mea i hoohalikeia ai na wahine me ka manu@ No ka like o ko lakou mau lole me na eheu manu a kioe na wawae.

Heaha ka mea i makemake nui ia ai ka hulahula@ No ka mea ilaila e loaa ai o Haimoeipo.

Heaha ka mea i makemake mau ia ai ka heenalu@ No ka hee o Tutu i ka muku hoi i ka lala.

Heaha ka pahi hoana ole ia oi loa nana e oki ke kaula kaakolu o ka mare@ He kanawai

Heahe ka me i makemake nui ia ai o ka Ukulele@ No ka hoeu i ka pauku kino

NA MARE

Samuel Kama ia Lily Ledward, Set. 11

Eliha Lono ia Kuhi Ah Toon, Sept.15.

NA HANAU

Na S. K. McKeague ame E. K. Kaanaana he kiekikane, Sept 11.

Na Henry Akia ame Adeline Apo, he kaikamahine, Sept. 12.

Na Beven Kila ame Rose Kauhane he keikikane, Sept. 14.

Na John Davis ame Eliza Matwell he keikikane, Sept 17.

Na B. Bonish ame V. K. Manoha, he keikikane, Sept. 18.

NA MAKE

Miriam Bartholomew, ma ke alanui Demont Sept. 14.

Henry Paia, me ke alanui 10, Kaimuki, Sept. 14.

Geo. K. Kealohapauole, me ka alanui Vinia, Sept. 15.

Keola Kahaloa, ma Moanalua, Sept. 16.

A. A. Johnson, ma ke alanui Kellett, Sept. 16.

K@anapuni Kaauwai, ma ke alanui Halekauwila, Sept. 17.

John Keanu, ma ke alanui Auld, Sept. 18

Sarah Hookele, ma ka halema'i Moiwahine, Sept. 18.

K@n@i K@k@, ma ka alanui Ri@@, Kalihi, Sept. 18.

KONO NA WAHINE KOHO BALOKA I NA MOHO E HAIOLELO       

He ekolu mau halawai no keia pule ae, i hoolalaia e ka Ahahui o na Wahine Koho Baloka, no ka hoea ana aku o na moho e holo nei no ka ahaolelo lahui ame ka ahaolelo kuloko, ma ia mau halawai, a hoikeike aku i ko lakou mau manao. Ua makemakeia na moho o na aoao ka laiaina a elua e hoea aku ma keia mau haiawai ,elike me ia i hoonohonohoia malalo iho nei:

Ma ke ahiahi o keia Poakahi ae, Sept. 25, maloko o ka hale paani hooikaika kino ma Kapala Settlement, e malamaia ai ka halawai, mak ka hora 7:45. O na moho no ka ahaolelo kuloko o na aoao kalaiaina a elua, o ka apana elima ka i makemakeia e hoea'ae malaila, no ka haiolelo ana.

O keia na moho ma ka aoao Repubalika: John C. Anderson, Frank K. Archer, Harry J. Auld, Wm. J. Coelho, Ed. K. Fernandez; Wm. K.  Hussey, Jessie K. Kaae, Louis K. Kane, C. H. Kanekoa, Lowell K. Kupau, J. K. Mokumaia ,John K. Naiwi, Simeon K. Nawaa, Samuel K. Paulo.

Eia hoi na moho Demokarata: robert Ahuna, Gearge Kekoa Ah Nee, Kim Ak Ching, Charles H. K. Holt, George H. Holt Jr., Joseph Kalana, David M. Kupihea, Fred Luning, Wm. F. Mossman, Jesse Uluihi.

Ma ke ahiahi hoi o ka Poalua Sept. 26, maloko @ ka Hale Misiona Memoriala ka halawai e malamaia ai ma ka horn 7:45, a o na moho o ka ahaolelo kuloko o ka apana eha ka i makemakeia e hoea ae ma ia halawai e haiolelo ai, mai no moho Repubalika, a i na moho Demokarata.

O keia iho na moho Repubalika: A. R. Cunha, Clarence H. Cooke, F. d. Lowrey, Alf. K. Magoon, Harry T. Mills, Joseph Ordenstein. T. H. Petrie, Roy A. Vitousek, Gerrit P. Wilder.

No na moho elele lahui hoi ame na moho no ka hale senate o ka ahaolelo kuloko, o na aoao kalaiaina a elua, ua makemakeia lakou e hoea ae ma ka halawai a ka Ahahui o na Wahine Koho Baloka, ma ka hora 7:45 p.m. o ka Poaha, Sept. 28, maloko no o ka Hale Mis@ona Memoriala.

O keia iho na moho elele lahui Repubalika: Norman K. Lyman, John H. Wise, Charles E. King:

Na moho elele Demokarata hoi@ William P. Jarrett, James H. Raymond.

Na moho senatoa Repubalika: Chas. F. Chillingworth, S. P. Cor@@a, Jas. K. Jarrett, William H. Me@nerny, Robert W. Shingle, J. Franklin Woolley.

Na moho Demokarata hoi: C. P. Laukea, Delbert E. Metzger, Archie Robertson, Ingram M. Stainback.

AHAHUI EUANELIO AHAHUINA O NA MOKUPUNI O KAUAI AME NIIHAU

E noho mai ana ka Ahahui Euanelio Ahahuina o na Mokupuni o Kauai ame Niihau, ma ke Sabati eha o ka mahina o Okatoba, maka hora 9:30, maloko o ka luakini Hawaii ma Koloa.

Oluolu na kahu ekalesia Hawaii, haole, Pake, Iapaua ame Pilipino, ame na komite, na haiolelo ame ko oukou mau elele pakahi, e hele nui mai me ka oukou mau mea hou, e hoeueuia ai na ekalesia, no ka hana o ke aupuni o ko kakou Makua Lani.

E na Kahu Kula Sabati nui me ko olua mau hope, ame na Kahu Kula Sabati apana ame ko oukou mau hope kupono me na hanahou hoeueu, a kooulu i na mea e hooholomua ai i ko kakou mau Kula Sabati.

Pela no i na persidena nui o keia aha o na C. E., ame na hope persidena, na peresidena apana o kela ame keia C. E., me ko oukou mau elele pakahi, me ka makaukau mau me na meahou hooulu noonoo hoeueu i na hana C. E. iwaena o na Ahahui C. E., o keia aha.

A oiai, he aha mokupuni keia, e noho aku ana kakou ma Koloa, a e weheia ana na hana o keia aha ma ke kakahiaka o ke Sabati, ka la 22 o Okatoba, a e malamaia ana he hoike Kula Sabati nui ma ia kakahiaka, a ma ka auwina la, he ka'i huakai na na Ahahui Hooikaikia Kristiano, mai ka luakini aku apuni o Koloa, a hoi hou i ka luakini, he mau himeni me na haiolelo pokopoko e haawiin ana.

Eleu mai na Kula Sabati ame C. E., no ka hana nui ka oukou mau "malama ola",hoouna pololei i ke komite ola ma Koloa, Hon. James K. Kula, ame kona mau hope, a i ke Kahu Rev. S. K. Kaulili, a i ole ia i ke kakauolelo o ka aha.

Ka oukou kauwa a hoapaahana pu.

JAMES H. K. KAIWI,

Kakauolelo o na Aha.

NA LETA I KII OLE IA MAI AHIKI I SEPT. 16, 1922.

Aholo, Mr Awohi, Miss Pulani Iseke, Louis Ukauka, Luke L Hoino, J. K. Kaanapu, H Kailiuli, Thomas P Kaimikaua, Mrs James Kalama, Mrs Kamala Kamauoha, Mrs Margaret Kamalani, Jonah K Kamalani, Mrs Abbie E ninau mai ma na leta i hoolahaia ke kil mai. Kawaauhau, Hrs H Kamealoha, Mrs A Kane, Miss Victoria Kane, Mr Paul Kanei, David K Kekapa, Mrs Mary Kekona, Miss Flora Mahoe, Mrs Kamai Naeole, Miss Pua Pomaikai, Mrs Louisa Puoina, Ma@. B

H. D. MaeADAM

          Luna@eta.

E KANULA AKU ANA O LANAI I KA HALAKAHIKI.

O ka mana koho no ka po@@ @ ke kuai ana a ka hui kanu @@@@ @@@ Hawaiian Pineapple Co.. @ @@@@@ ai ia hui ka Mokupuni o @@@@@@@ loaa aku mai ia Harry A. B@@@@ ame Frank F. Baldwin o Ma@@@@@ on a o kekahi hapa o ka Mo@@@@@@ he ekolu mahina ka loihi o ka @@@@@ wa i haawiia no ia pono o ke@@@@@ ana, elike me ia a James D@@@@@ ke peresidena o ka hui halak@@@@@@ Hawaii o ka hoike ana ae.

He aneane i ka 100,000 e@@@@@ iliaina o Lanai, o ka hapa hea @@@@@@ o ia mau eka ka i kupono i @@@@@ hiiia aku i halakahiki ke hou@@@@@ mamua o ka pau ana o @@ @@@@@@ no ke koho. No ke kuai @@@@@ loa i ka hui halakahiki na @@@@@ Lanai i onaia e na Baldwin @@@@@ i hooholoia ia mea i nei mananwa.

Ma ka manawa o ke ka@@@@@@ ua hanaia he aelike e lilo @@ @ @@ hui halakahiki ka aina hanai @@@@ holona o Baldwin ma luna o La nai, o ia ka o Lanai e huli pono aku la i Lahaina. O ka hapa o ka Mokupuni o Lanai a ka @@@@@@@ Pineapple Co., i manao ai e @@ @@@ na wahi i lilo ia Baldwin na ke kuai mai ka waiwai aku o @@@@@@ @@@ na kuleana i onaia e ua Hawaii @@ kaikahi ame kahi i lilo ia @@@@ ame Lawrence Gay.

Ke ulu mai la ka halakahi@@ @@@@ manawa, pela ka oleloia, maio@@@@@ apana liilii ma ka Mokupuni @ @@ nai, a in a no ka lilo o na aina i onaia e na Baldwin i ka hui @@@@ kahiki Hawaii e kanuia aku @@ @@@ ke ano he aina mahi halakahiki @@ elike me ia e hoolalaia mai @@@@ Waialua a ma Haiku ame K@@@@@@ ma Maui. O ka manao ka i hoolalaia @ @@@ manawa a e hookoia aka ana @@@@ aole e kukuluia kekahi ha@@@@@ halakahiki ma Lanai, e ha@@@@@@ mai ana no i Honolulu nei a @@@@@ o ka halehana halakahiki ma @@@@ e hanaia ai iloko o na kini, ka @@@@ hana halakahiki a ka hui Hawaii. Ma ka oleloia ma kahi ana o 25,000 eka a Lanai i hiki ke kanuia me ka halakahiki.

HOAKAKA O KA HOA-HUI O KA LAIE POI FACTORY, APANA O KOOLAULOA, KULANAKAUHALE A KALANA O HONOLULU, TERITORE O HAWAII, SEPT. 1, 1933.

I ka Puuku o ke Teritore o Hawaii HOnolulu T. H.

Me ka mahalo:--

E HOIKE ANA KEIA. Ma ka la 1 o Sepatemaba, 1922, ua @@@ @@ na mea no laua na inoa mala@@@@ @@ nei, a hoala i hoa hui laula, a ke @@@ ho aku nei, no ka malama ana @@ kanawai i ka hoike malala iho @@@

1.--- O na inca ame na wahi @@@ o keia ame keia pakahi o na @@@@ o ka hoa-hui i oleloia, o ia ke@@@ J. W. Keau o Laie. Kul@@@@@ hale a Kalana o Honolulu Te@@@@ o Hawaii.

A. H. Barenaba o Laie. @@@@ kauhale a Kalana o Honolulu. @@ ritore o Hawaii.

2. ---O ke ano o ka oihana @@@@ hoa hui i oleloia, o ia no ka @@@@ ame ka lawelawe ana aku i @@@@@ Po@ ame na Waiwai Laula.

3.--- O ka inoa hui o ka hoa @@@@ oleloia o ia ka LAIE POI FACTORY.

4--- O kahi lawelawe oihana @@@@ hoa hui i oleloia, ma Laie, @@@@ apana o Koolauloa, Kulana@@@@ a Kalana o Honolulu, Tero@@@@ Hawaiii.

Ikea ko maua mau likma i @@@ la 1 o Sepatemaba, A. D. 1922.

J. W. REA@

A.H. BARENABA.

TERITORE O HAWAII,@@@@@@

KULANAKAUHALE, A @@@@@@

KALANA O HONOLULU @@@@@

APANA O KOOLAULOA. @@@@

Ma keia la 8 o Sepatemaba, @@@@ 1922, ua hoea kino mai imu@@@@@ @@@ J. W. Ka@@@ ame A. H. @@@@@@ a ua maopopo ia'u o laua @@@@@ mea i hoakakaia maloka, a @@@@@ i hana i ka palapala ma@@@@@ @@ nei, a ua hooia mai ua @@@@@ @@@ ia mea me ko laua manao p@@@@

JOHN I., PAO@

Noteri no ka Lehulehu, Ap@@@ @@@ kolokolo Kaapuni Ekahi, Ter@@@@@@ Hawaii

6522--Sept. 21, 28.

          O KE KUIKAHI KA HOLOMUA O KA AINA.

I na haku makaaunana a@@@ @@@@ ono kapu o Kakuhihewa: @@@@@@@ ike mai ia'u nei ia Kalohei@@@@@@ @@@@ Kaae, i ka la 7 o Okatoba @@@@@@ Lunamakaainana, a i wawao @@@@@@ oukou e kuu mau kini, lehu@@@@@@ o ka aina hanau hookahi @@@@@ @@@ Hawaii a na Amerika; i po@@@@@ @@ kahi holo laula mau ke @@@@@ ka haahaa kuo'e hookahi o @@@@@

O ka pno kaulike, o ko'u @@@@@ hana kalsiaina ia. O ka @@@@@ maluna o ka hewa. Me ka haahaa,

KALOHELANI JESSE @@@@ moho Lunamakaainana @@@@ lika, Apana Elima 6522--- Sept. 21.

HOOLAHA AKEA.

O na omole apau loa i @@@@@@@ ka inoa LAHAINA ICE COMPANY LAHAINA, T. H., he waiwai @@@ @@ ka hui i oleloia, a aole e @@@@@@ kuaiia a i ole kuai hooliloia @@@@@ kahi mea ke ole e loaa aku @@@@@ apona mai ia makou aku. I @@@@@ ai me ka Pauku 3449 o na Ka@@@@@ 1915, o ka poe apau e loaa ak@@@@ e hoohana ana i ka makou @@@@ omole e hoopiiia no elike me @@@ @@@ ke kanawai

LAHAINA ICE CO., LTD Wm. Smigh, Lunanui

6522---Sept. 21, 23.