Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 34, 24 ʻAukake 1922 — NUI IO NO KA NAAUAO. [ARTICLE]

NUI IO NO KA NAAUAO.

Mr. Solomon Hanoliano, Aloha de a nui:—o ka manao e kau ae la maluna, ho mau manao keia i hoiliiliia;' mailoko mai o na mea i haioleloia e ka moho Elele a ka Ahahui ka Hale o na Alii, i kakoo ai oia lioi ka mea Hanohano ka Norman K. Lyman o Hilo, o keia ka moho tuitui hanau pele peepee akua a ke alakai o ka Ahahui ka Hale o na Alii i pakaukau hele aku ai īna'na huli Koolau o kakou nei. I ka manawa i hoolaunaia mai ai ka moho Elele Norman K. Lyman e ka lunahoomalu o ka halawai, ma Aala Paka, oia hoi o Georagc Wright* o ka mea mua loa i ikeia aku aj, i ka hele a'na ae e ike, a e lululima me ua moho elele -nei a lakou ma lie kanaka makapaa lima Aiuumuu, 'a koi aku' la e lululima laua. Ua.nan«i mai la iia inobt> : nei' ma k« ano kuha'u a no olē lee v alo ae ua liaawi mai lai '6iā'i" kolia lima. no ke aloha ana. Nolaila ianei ka ike o ka poe ike, maopopo mua no na ouli e hiki mai ana, aole keia he mau nianao hakuepa, haku wale iho no, a aolo hoi me ka manaoino, aka he ihau mea kēia i hana maoli ia imua o ke akea, a ua ike like ia e na mea apau I ko'u ike ana i keia mau mea i j hoikeia ae la maluna, i ke ku ana a hele ae mamua o ka .hale, puhiohe o Aala Paka, ko'u pane aku la no ia i ka poe e' noho pu ana īne a'ii aole oia iiei e puka oia hoi o Norman K. Lyman, pane mai no lioil o D. P. Keawehaku, pela io no o ka hiki inua la hoi keia o kona ikeia imua o na makaāinaha o Oahu nei, he kanaka kina ka hoi kona mea nana e ike mua, a puka ae la no hoi □a olelo maa mau o na huakai ano nui apau .i manaoia e pono ana, a' hui' mfe keia anō e p'akalaki ana; pau ia. 1 I ka haiolelo ana mai o ka moho | elele, :ua nui no na mea -i oleloia, a 0 kekahi o ia mau olelo, o ia ka'u 1 manao ai na kakou no ia e kaupaona aku, oiai mai ia kakou aku e loaa ai kana; i ko'u nana ana nae ma na mea i oleloia mai e ka moho elele ike aku la au o kana olelo ponoi no ka mea nana e pe-_ pehi ana iaia oiai ua elieli iho oia i lua ponoi nona iho no, penei: •He nui na manawa a'u i noho ai iloko o ko kakou hiale kaukanawai, a he nui ka'u mau kanawai maikai i hokomo alai ai iloko olaila, mai ka makahiki 1913 mai, 1915 mai, 1917 ahiki i ke kau i la, ua pau wale no nae i ka pepehiia e na hoa o ka hale kaukanawai, a o ke kiimu mai no, aole i iike ka naauao a ina i like ka naauao, aole lakou e ku-e i na kanawai maikai. Ma keia mau manao o ka mea hanohano, ka mea e manao nei e holo no kona Waeia ae, i moho, i ke koho mua e hiki mai aiia, ia wa hookahi, ke kapa aku nēi oia i na lunamakaainana i puka a n?ho pn me ia' iloko o ka hale kamkanawai, o

ia niau makaliiki i ka hupo, o ia ke kuniu i huli mai ai a ku-e i na kanawai ana i liookomo aku ai i ka ahaolelo ia mau kau, a ina i like ka naauao nie kona ina aole lakou e ku-e i u.% mau kan.'iwai la. Ua hoike mai oia i kona hele ana e huli i ka naauao, a ua loaa iaia, a ua hoi mai oia me ia naauao, a ua makaukau oia me ka naauao no ka liele ana aku i ka ahaolelo o Amerika Huipuia, no ka hana ana i ka pono, o oukou o ka poe ilihune, ua piha kuu naau me ke aloha'no oukou, a lie nui wale aku na mea i olelo ia, ke nianao nei no hoi au he mau nianao maikai io no paha ia, eia nae o loaa paha ia N. K. J-(ymaii ia mea he ae, a hoole, $■; .aole paha, aole au i .mappopo akn Ke kukulu aku nei au imua o ke akea i ke kii* o na mea i luina mua ,ia nona ka loaa i hiki aku ilaila, a ike nona iho nona hoi kc kiekie aohe kanaka i pii aku a ike i kona welau o kona hohonu hoi, aohe kanaka liiki ke luu ilalo, oiai he ihu pohue wale no a o kona hoi, e holo wale ke kanaka a palaha a mene ka ihu, aole e maopopo kona palona a o ia kii la, o ia ka'n i manao ai e kukulu aku imua o ke akea. I ko J. Kuhio Kalanianaolo kukulu ana iaia iho noloko o ke kahua kalaiaina, maluna o ka ninau elele, aole oia i hooknhua iaia iho maluna 0 ke kahua o ka naauao, aka ua hoike mai oia i kona manao imua o ka leliulehu e kakoo aku iaia a e hele oia e hana i ka mea e hiki ana iaia ke hana, a o kona kahua i ku ai, o ia hoi lte kahua o ke aloha aina oiaio. Ina oukou e koho a puka au (J. K. K. ) i elelo e hele no au a han^ 1 ko oukou makeinake, a o ka oukou mea e hana ae ai maanei a pono haawi ae ia'u o ka'u ia e hana mai ai, aole loa au i īnnnao e hoolauwili maluna o ka hana a oukou e haawi , mai ai aole loa au i manao e hoolauwiii maluna o lea hana a oukou e ! haawi mai ai ia 'u. | Aole loa ona manawa iku mai ai imua o ke akea, a olelo mai he kanaka naauao oia ; ua huli aku oia ia mea he naauao a ua loaa iaia, aole loa, aka nae ua hele aku oia i Wakinekona, me ka liōomaopopo i ke ano 0 ia mea he pono, a he hewa i ka ae hōi ame ka hooJō aole. loa oia 1 kaena mai he naauao oia.

Malia palia, ua naauao. io no o X. Iv: Lvman, ka mohu elele a ka Ahahui ka Hale o na Alii i apono ai, a pau pu me Kuelo, kekahi moho lunamakaainana, o ka apana 5, e holo ana, i keia kau me ka noonoo ole ae i na baloka o na hoaloha o J. H. \Vise i manao a e kokua aku iāia; eia nae huki e ia aku la ke kaula a moku hemo ka pili hooko-o ialoko, a e maopopo iho aīia' paha auanei iaia, ka like ole o ka haawina i loaa ia Kaiwi ame Lazaro, pau ia. Ina ua loaa io ia N: K. Lyman, ka naāuao, he mea e ka pomaikai i ka nana ana iloko o ka buke o na buke, ua loaa ia Solomona kēiki a Davida ka naauao mai ke Akua ponoi mai mamuli o ke noi ana ia mahele nui, ka naauao, kaulana ma ia mea he naauao, paa na olelo noeau a Solomona, hana i ka liana me ka holopono ahiki i ka paa ana o ka luakini o ke Akua, a paa a hoolaa me kā nui o ka mana o ke Akna. Eia nae me ia nui no oka naauao o Solomona mai ke Akua mai hoopehu «iā i kela naauao a hala na makaliiki he umi a oi, a i ke pahu ana akahi no oia a ike, tla pakeu io ka kona naauao. Heaha mai ke kumu, ua nele hoi ia mamala olelo he No, he hoole, a i ole ae paha, ua nele maoli no o Solomona. I 'ka lesu hana ana hoi i kana hana, Ohi mai la oia i ka poe naau-

po V i mea mai Ia oia ika poe naaunaauao, a ina o ia ka oiaio maoli alaila o ka kakou boi o aku ai i keia haiia ana i na kakou i elele ikē ole. Eliko me wat? Elike me Jōhn H. Wise, ka. nunu maka onaona o ka aoao Repubalika. Sure kelal pau kela. • Auwe no ka hoi ē! Heaha mai nei hoi keia o kak6uT Hai a! No pale gudi kalai kela aina pehea waiwai, mkkou kela alii, kela hale no lika kakoo John, 'kela Wise no like kalai kela aina makou mao hele pau kela Pele makpu makai hele hele pau kela Mano, ia- makou hele kela auau ia pi mai kela Moo kauliau makou, no more hanahana kela aina kalai no like. O ka pilikia wale-no o keia hana 0 ka holo a haule lalau i ka pahi eia nae ka lesu ōlelo ia Petero i ka wa i' oki ai i ka pepeiao o ke kanaka koa o Koma i kii mai ai e hopu ia lesu h"uli aku o lesu a pane ia Petero: E hookomo i kau pahi i kona wahi lalau iho la o lesu i ka pepeiao o ke kanaka hoopili aku la a pili a huli ae la a pane ia Petero; o ka mea e paa i ka pahi e ao o moku oia i ka pahi. Me keia mau wahi manao liilii, ke hooki n'ei au me ka mahalo a nui 1 na keiki o ka papapa'i ame ka Lunahooponopono ko'U anoai. C. K. KEALOHA,