Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 34, 24 August 1922 — AIA IHEA KA PUUHONUA O NA HAWAII KUAULI O NEIA MAU LA HOPE? [ARTICLE]

AIA IHEA KA PUUHONUA O NA HAWAII KUAULI O NEIA MAU LA HOPE?

Ma ka nohona lahui ana 0 na kanaka 0 ke ao nei, aia no he mau puuhonua e hoopakele ana, me ka nana ole ia o .ke ana o ia puuhonua; ua nui, a uuku paha ia mea, ua lilo nae ia i mea hoomaha mai i na kanaka, i ko lakou noho pilihua ana malalo o kekahi manao hookaumaha. Ma ke kulana 0 ke ola ana i ka wr. 0 ka pilikia, ame na mea apau e alai mai ana i na hana i manaoia e hooholomua aku no ka pono 0 ka lahui, ua ala ae he mau hana ano hou e hoomaha xnai ana i na naau i pilihua, a 0 ia auo hana la, nona ke afia i maopopo ole 0 kona loa ame kona laula, nui a uuku pahā, ua lilo nae ia i mea ano nui i ka lahui i hookaumahaia —a olelo ae, Ua maha, ua loaa ka puuhonua! Pela ko kakou noho ana ma ko „kakou aina nei. Ua ike no kakou i na la 0 ka nohona lako ana, ahiki mai ka nohona nele ana. I ka wa 0 ka lako, aia no he mau puuhonua; a i ka wa 0 ka nele, aia no he mau puuhonua. Nohea ka makeinake niii ia;'o ia mea 0 ka puuhonua'? No ka aoao nawaliwali loa 0 ka lahni. 0 ia aoao nawaliwali 0 ka lahui la, keloaa ka puuhonua e maha ai ,alaila, e hooikaika hou ia ae ana na aoao e kamau ana oka ikaika,'a ikaika loa'. He mau mea keia i ike a hoomaopopoia.

E nana iho i ko kakou nohona j !ahui ana! He hookahi no 0 kakou nawaliwali nui i hoomaopopoin, 0 ia no ka nele i ka aina ame kela muna hookele a hoohana ana ia mau aina, me ka holopuni iho no 0 ia mea. iwaena o kakou wale no. E pau hoi kela ano 0 ka wa i hala, 0 ia ka holopuni kuloko a holokuwaho 0 na aijia. Mailaila mai ka pilikia,, ka pilikia i hiki mai ai a nawaliwnli maoli no. No ia nawaliwali keia hookina ana e huli i puuhonua e maha ai. Me ko kakou ike no i keia. Aoj€}. o,kakou nawaliwali ma na mea,jp ae> aka, 0 ka aina wale 110. . Ina. pela ko kakou kulana i koia mau la, heaha aku ka kakou hana no «a hana e hoala ana i puuhonua? 0 ke kunana anei eliko me na kao ma ka papa auwae ka liana? A-ole. 0 ko kako uhana like, huli like maluna 0 ka manao hana ame olelo hookahi; pela e pono ai. Ke ku nei i keia wa kekahi hana nui i ikeia he puuhonua no na kanaka; a 0 ia hana, 0 ia keia hoopulapula la|xui. Ma keia hana e ike aku ai kakou i ka pii mahuahua ae 0 ka ikaika o keia laliui, ma na huahelu a mahuahua. Aole wale ilaila, mahuahua pu mai ma ka lako i na po--110 0 ka nohona o ko kakou aina; a he mea pono no ma ia lako ana e lawe ai kakou i ke alakai ana ma na hana <apau i ko kakou aina, i maa mai na kupuna mai, a alakai hou aku i iko ko .nua aku nei nohom lahui kanaka like ole ana, i ke ino 0 Hawaii kuauli oiaio. Ke hoalU mau ia nei na hana hoohalike ae me ka mi kupuna 0 kakou i hala, 0 ka mea apiki nae, aole he kulike iki. Uoko no 0 ia kulike ole, ua pahaohao ia 110. Pehea ana, ina na ke koko ponoi e hoaia ae ia mau hana? E kulike loa ana paha; a pahaohao loa hou ae ka poo i pahaohan i ke: ola ana 0 keia lahui, ame ka lakou hana. Aia nae i ke ala like ae 0 na kini. Nolaila, o na aina apau e weheia ana i keia wa, e pono e piha i na noho aina, a pela pu me na aina e hemo ae ana i keia elima makahiki e hoea nīai ana. 0 ia wale no ka puuhonua, 0 kahi e keehi ai o na a ē hoomoe ai 0 k« poo, He ala wale mai no ko na mahele e ao apau. I . I ke ola ana 0 ke kanaka haauao ame ke kanaka naaupo ma keia mua aku, elike ana no a like aole oi aole emi; a no ka mea, i ka noho ana 0 ke r kanaka naaupo malutta 0 kona aina, me' ka ikaika i ka mahi ana, e loaa ana no kona ola me ka oluolu ,ahiki ole mai i ka naauao e kaili i kona kahua (aina) malalo o ka naauao. E pahu'a ana ka naauno 0 na kaneka kaili aina 0 keia mua aku ma o keia kanawai hoopulapula i hooholoia ih'o hei 0 ha kanāka Hawaii. Mamua aku 0 ka holo ana 0 keia bila kanawai, ua maopopo ia kakou, ia lakou la ka'laau iluna, a no kakou hoi ka eha; aka, i keia wa a mamuli akū no, ia kakou ka laau iluiia, a 110 lakou la. ka eha. Aia no i ka mea e noho-ana ma ka aina hoopulapula ka mana kuai mai i ka aina o ka mea aina, mawaho ae 0 na aina hoopulapula. Aka 0 ka mea mawaho aku nei ua hiki ole i ka mana 0 kana dala, 0 kuai lilo mai i ka aina i hoopulapulaia, a e waiho ana hoi malalo 0 ke kanawai hoopulapula. Hc nui maoli ka malaelae omua aku nei ma ka'u ike, a pela no hoi ko'u hookina i keia hana hoopololei i ke alanui, ame na kuamoo e hikiwawe aku ai i ka'puuhonua no keia lahui. Aole no i. jpau" na. maikai ,ei aka

no. O ka mea nui no o ke kii ana aku. Aia no a iho pawalu na makau lihi, alaila .pono. A o ka maopopo no i ka lawai'a o ka wa pono.