Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 34, 24 August 1922 — HEAHA KE ANO O IA MEA HE ALOHA? [ARTICLE]

HEAHA KE ANO O IA MEA HE ALOHA?

Ua >ku "i aku ke kaulana o Hawaii • aina apuni ke ao nei, ma o keif walii JJ?ea o ke aloha, i ulu a kavrowo maoli mai ka hookumuia ana mai o ka lahui kanaka ,i ik'iia ma ke ano he Hawaii kuna'.i nhikl wale mai i keia la e koe nfti m;« ka'u wahi oo iki. Ua paia ka pepeiao i ka lohe mau i na haanui ,a kaena no hoi a kekahi. iwaena o na lahui e, ia mea n ke aloha; a no ia mea, ua pala]'ala maoli ia ae ua wahi olelo nfi ma na hua palapala nunui, a kauia ma na huina alanui, ma kahi e huli pono aku ana i ke kai, i ahuwale mai i ko ke kai mau malihini ke ike. I ka ikq io ana mai no o na malihin. ua loaa koke ae la no kona puana ana. Oi loa aku a halawai kino na malihini me na kamaaina, o ka wa i.i o ka alapine o ka puanaia ana rna ke kike olelo ana. Aia ihea ka i'o ame ka momona o keia wahi nlelo uuku loa, i kaulana loa ai laf Aia anei i kahi huaolelo mua, he 4• A a i ole i kahi hua elua iho pah;».' Ma ko'u manaopao, aia i I;ahi huaolelo ekolu, o ia o "0," pev.fi ka'u hookuku ana, a o ia no hoi ka'u i hahai ni no keia mau mnk.'ihiki he lehulehu. O kahi huaolelo o» "0 J ' > ua kaa T>oro ia mawaena o ka mua me elua, ja,p oha me elima. I kona kau pono :uir lualailn, ua lilo ia i ki a i kikow.iena o ka oiaio o ia huaolelo aloha. • <()"— Oi aku ka haawi ana manua o ka lawe mai. Ua ike kakou, j' .:a hoomaopopo, aole ma ka olelo j l;o kakou kaulana ana, aka, ma ka hal haawi hemolele ia aku, e n:. kiip.ina o kakou, i hookahua poji.) ni r.a lahui e maluna o ko kakou i p.iin. 0 ko ka lnni ame ko V.) h(i!'.u: j , na hoike no keia mau rro?. Manuui oia mea he haawi me ka lokomaikai me ke kuakuai ole, i poo i maopopo ole i ka lakou lenn. p hana mai ai i ka poe i ha.vnle aku, ke kumu o ko kakou lr.ir- ana. Heaha ue anei? E haSiwi aku na na m«a i haawi i ka lr.koi:. Owai auanei ia poet 0 k:;kc»'i n>»! . O ke ola ana iho la ia o na kup;:nn o kakou, he haawi ka hana ike loa i loaa ia lakou,. Mamuli o ia mea i loaa ai % keia ike kalepa a hoopukapuka ma ke kuakuai ana. E no ihope i na kanaka kalepa o kak'. u i nalo aku i ka po, ma ka lakr,u mau hana knlepa. O ka har.i hewohowa ka i poho ma ia hnnn. mamuli o ke kuai a haawi waie; na ia mea i hoemi' mai i^na | loaa. e kalaia ai o na hemahema e hoopuni ana ia oihana. Aka, -ua Kewa 010 no ia haawi ana, ina i ha* .awiia no ka pono, ua hala ole ia I alo v kn mea nana ka olelo, "Hel ;j]oh; ke Akua." O ka hooko ana i ke aloha Uia ka hxna, malaila ka oi ana o ia mea, aole ma ka lehelehe. Ninau aku 3a ka Haku i "Ea, he aloha no kou ia'u!" "Ae,wahi a ka haumana; "e malama oe i ka'u mau hipa," wahi hou a ka Haku. Aole loa i makemake ka Haku e pilipaa ke aloha i ka leheleho wale no ,aka. e hooholo loa aku ia mea iialo i na luna—e hananna ka hanai ana. Akaka loa keia mea me he aniani la i ka poe i makee i ka pono, ka oluolu, ka noho lokahi ana me he mau hoahanau la; aka, ua nele kakou ma ia hana ana! j Ua nele i'o kakhu, aka, he make iio ke kalo. e ola ana i ke kanawae. Xa ia mau hana a na kupuna o kakon, ahiki no ia kakou i keia hana-1 una, e hookekee nei, e hoala hou ae ia kakou. E kulai walo no ke ino i ka niaikai ahiki wale aku i kela wa i hoakakaia, ka lani hou am« ka honua hou ,aole e pio. E nalo iki aku ana paha no ka wa pokole, a ala hou mai no ia. Xo ia hana maikai i hanaia, o ia 7ia haawi, ua haawi hou ia mai no kakou e na lima o ka poe kupono i i?:e ia mea —o ia ka ahaolelo o Amenka. Loaa ae !a keia mau aina hoopulapula: a loaa ia mea he aina hoopulapu'a, e hiki ana anei ia oe ke hnawi hou aku ia mea ia ha'i! Ao J e! Ua kaupaleia oe e Hawaii insi kou hana ana aku pela. ' E ola oe e ke kuau'i maluna p kou aina, a oau ae kou mau la waiho iho na

na keiki; a i makemake ole na kelki, pau ne, -hol no ka aina i ke aupuni. Eia kekahi poe ke hoi nei i na aole! ke liuliu nei paha, me ka hauoli; a no ka' mea aohe ia lakou ohope nei. No ka poe i makemake nui e hoi, ka'ii e olelo ae i hiki ole ke kapae ae. Hoekahl no hiki a he 'pau pen<j o keia hana nui he hooponopono i ke alanui ame kQ kuamoo i kuonoono iho ai, alalla manao ae ka hiki aku iUila. He mea pono i'o no ia, e noho kekahi mahope nei e kaua no ka pono, a e hoi hoi kekahi i na aina. He lehulehu na hana a ke aloha e'hoeu nei iwaena o kakou i keia mau la, «kahi: O ka hoomakaukau ana i mau waihona dala no ke kokua ana i na ohana i hune, no ka hoonaauao ana i na opio, a pela aku. Owai la auanei o na ohana e loaa ka pomaikai ma na aina hoopuUpula o keia mua aku, e hoomanao ae no kekahi o keia mau mahele h.ana no ka pono o Hawaii kuaūli! 0 ku ninau keia, pohole ka ili o ka lae, a no ka mea, na kela ame keia ohana e noonoo iho keia, aole he mau luna kaahele • hookokono aku i kela ame keia nona ka olelo e kau ana. E hamau iho e ka mea heluhelu ma keia no ka xva, eia mai he mau lalani mele hoaeae no ka aluaa ahiahi penei: Makomake wale aku -no«« ike ia^ Kaleponi, '-,T7: K ;; I ka aina a ka na#X me kā maikai; He maikai okoa no ke kai kuono o Hukekona, He nani aku no o Papine me Kaliena, T ... Ka oi aku no o Lae Hao mē Aukaj kina, He home aloha ia no na holokahiki! Aloha au i ka leo honehone o ka hulipahu, I na ole!o ku i ke aleha a ke kolomeki, Ai ki bolo ka ma-ke ua ikeia ka i'a, Pioloke ae la na lii oehuehu ke kapena, Pinapinai iho la ka lee o ka malamamoku, Leko aku la oa hoki pau i ke kai, Kukupau aku la na aela i ka pula heke, Oilua kahi o i'a i ka ehu,a ke kai, Papani aku la ke o holu 'ka aiana, Xakeke aku la ka laina i ka laiiuel«, Piha olioli na 'lii me na aela, Hene iki ka aka a ke kilinahana ua piha ka moku. Hooiho ka moku i ka . peuwini o Oahu ka ihu, Ku ka lukou nana i ka pukamakani, Ikeia aku la na mea kupanoha ,, o ka aina, 0 ka uka o Nuuanu ke lohiaia m«i : la e ka ua. Ahonui ka pua o ka Ahiki e hanaia mai la, |E hana noe&u ia mai la e ka pua q ko kamakahal#, jO ki .la keia oka ohi ke; kaki ikeia ka nele. , J ?' , E aho no a kahi poola o Honolulu, He wahi aloha »o kuu hait»aka HHna e lei hei. j He nui keia mau lalni melo ke" | nan aiho, he mea liilii nae ia ia oe e kuu mea heluhelu, ke hoopaanaau iho. Eia ae no ia mau mea maikai i ka hoopaanaau i oi aku i ko keia, e waiho aku no paha ia a no kekahi wa aku. He mau m?a maikai keia e lohe mau ia, o ia hoi na mele; a ka 'mea, aia ilaila na hoopuka manao naauao aj»a ma ka olelo, o ko kaUa aina nei. I