Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 29, 20 Iulai 1922 — Ke Kahuahana a ka Aoao Repubalika [ARTICLE]

Ke Kahuahana a ka Aoao Repubalika

Xo ke kukulu ana aku imua o na makaainana koho baloka o l:eia Teritore. i kekahi kahuahana, a na moho o ka aoao" Repubalika, e hele aku ai imua o na mana koho baloka, ma keia kau koho baloka ae o kakou, no ke kulana elele lahui i Wakinekona. a no na hoa o ko kakou ahaolelo kuloko, i noho ae a: ka ahaelele hana kahuahana Repubalika ma ka Poalua iho nei, me ke apono ana i kahuahana na ka aoao kalaiaina i keia kau koho baloka. Ma ke ano nui ke olelo ae, o ke kahuahana a ka aoao Repubalika i apono ai no keia kau hakoko kalaiaina, o kekahi ia o na kahuahana loihi, a ko'iko'i, i noonooia e nele ole ai ka haawi ana aku o ka poe noonoo akea, i ka lakou hoomaikai kiekie ana i ka ahaelele, no ka hapai ana mai i kekahi kahuahana o keia ann. Ua hoomaka kela kahuahana ma ka haawi ana i na mahalo kiekie, i ka hookele aupuni Repubalika malalo o ka Peresidena Harding e kuhikuhi ana hoi, me na manao haaheo, no ka lawe ana ae o ka Peresidena Harding i na loina hont£ rula, ma o ka iiookohu ana mai i na makaainana o Hawaii nei, ma na kulana oihana federala, ka mea i ike ole ia ma na makahiki, e hookeleia ana ke aupuni makua, e na Peresidena Demokarata. Aole nae malaila wale ae la no, pau ka hana i holo aku ai na hoomaikai ana i ka hookele aupuni Repubalika, aka ua ili pu aku ia, i ko kakou kiaaina, mamuli o kona ukali ana aku mahope o ka loina, i kukuluia mai e ka Pefesidena Harding, ma ka hana ana i na hookohu oihana, maiwaena ae o na Repubalika oiaio, a ma o ka malama afla i na rula o ka aoao Repubalika, e ui mua ana i na kakoo ana mai a ke komite kuwaena, ke komite hoi, i kaa aku ai ke ko'iko'i, o ke apono ana i na hookohu oihana. Ua haawi pu aku ke kahuahana a ka aoao Repubalika, i na kakoo ana, nō na hana a ka Elele Baldwin, ma Wakinekona, no na hooikaika pauaho ole, i lawelaweia eia, iloko o na mahina pokole wale no o kona noho ana he hoa noloko o ka ahaolelo lahui e hoikaika ana, e loaa mai ia Hawaii nei kona kuleana iloko o na bila haawina, no kona mau hemahema ma Hawaii i.ei. Aole loa i poina iloko o ka noonoo o na makaainana o keia Teritore ke Keikialii Kalanianaole, a elele lahui hoi no na makahiki i aneane e piha na makahiki he iwakalua, no ia hoomanao, i kukulu ae ai ka aoao Repubalika, i kekahi pauku o ke kahuahana, e laweia ae na keehina apau, e ku ai he kiahoomanao no Kalanianaole, ma o ke kukuluia aku o kekahi hale, me kona inoa e kau ana maluna olaila. Me he mea la nae, o kekahi o na pauku ano nui, o kela kahuahana, i aponoia e ka ahaelele, o ia no ka haawi ana o ka aoao Repubalika, i kana kakoo ana, e hanaia kekahi hooponopono ah'aolelo, e haawi ana i kekahi uku hoomaU klipono, i ke Kamaliiwahine Kalanianaole, i hoike no na manao makee kui'o iloko o na makaainana o Hawaii nei, no na hooikaika pauaho ole a ke Keikialii Kalanianaole, no na pono laula o keia Teritore, ame ka pomaikai o kona mau makaainana. Ma ka ninau hoopulapula, ua haawi aku ka aoao Repubalika, i na kakoo ana i na hana i lawelaweia e ke Komisina Home Hawaii, ma ka hoomakaukau mua ana, i na alahele e pono ai na Hawaii, e hoi aku ana maluna o na aina hoopulapula; e hoopaa ana hoi i na moho no ka ahaolelo kuloko, e hooikaika aku lakou ma na ano apau, i wahi e loaa mai ai he haawina dala, no na hoolilo o ka imi ana aku e loaa mai ka wai, no ka pono o ka poe hoopulapula, e lawa ai no ka oihana mahi, ame na hana apau i manaoia maluna o kela mau aina. O kekahi o na pauku o ke kahuahana i aponoia, he pauku kahiko no hoi i hapai mau ia mai ma na kahuahana i kaahope aku nei, no ka mahelehele kupono ana, i ka heluna o na lunamakaainana ame na senatoa, no ko kakou ahaolelo, elike me ka heluna ona mana kolio o na apana koho baloko lehulehu. He kauoha maoli no leeia i haawiia mai malalo o ke kanawai kumu o Ilawaii nei, ua kapae mau ae nae na hoa o ka ahaolelo, o na kau aku nei i hala, i ka hooko ana i keia manao, no ka hopohopo, ma ia hana ana, e hoemiia mai ana ka heluna o kekahi mau lunamakaainana ame na senatoa; nolaila i ka lawe hou ana mai nei o keia ahaolelo i kela pauku no ke kahuahana kalaiaina e nee aku nei, he mea pono no e hookoia, me ka nana ole-ae, no ka hoemiia iho, a i ole hoomahuahuaia aku paha ka heluna senatoa a lunamakaainana paha, o na mokupuni like ole. O kekahi o na pauku ano nui, ma keia kahuahana, o ia no ke koi ana i ka ahaolelo kuloko, e hoololi i ko kakou kanawai wae moho; o ia hoi, e kauoha ana i na mana koho baloka, e wae wale no lakou i na moho o ko lakou aoao kalaiaina, aole hoi o ke koho kikokikoi, ma kela'ame keia aoao kalaiaina; he pilikia keia i ikeia ma na kau koho baloka aku nei i hala, ke koho 0 na Rcpubalika, i na Demokarata, pela hoi na Demokarata e koho ai i na Repubalika. Aia he mau pauku lehulehu e ae maloko o kela kahuahana, a ka ahaelele Repubalika i apono ae ai, no ka hoopaa ana i na moho no ka hooko ana aku, i na hooponopono ahaolelo apau 1 hoomaopopoia, he mau hoponopono ahaolelo ia, i kupono i'o, iK» ka pono o na makaainana o Hawaii nei.