Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 29, 20 Iulai 1922 — Page 5

ʻaoʻao PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolelo Walohia

Ko Vekinia Waiwai Hoolina

Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao

Ino---Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

 

            "O komo ae, e Miss Fanamu! E hauoli loa ana au ke kipa ae oe e ike ia maua. Owau wale no i ka hapanui o ka manawa, a he ano mehameha no hoi ka noho ana me ka loaa ole o ke- kahi hoakamailio, a e lilo ana i mea hauoli ka loaa ana o kekahi hoa hoolaukanaka mai no kekahi manawa."

            "He wahine ui a waipahe maoli oia ma na kukaiolelo ana, e mama," wahi ana, "a he wahine naauao pu no hoi oia ma kana kamailio ana me ka oluolu a maikai o kana mau olelo ke hoo- puka mai. Ina aole oia he wahinemare na Sa Wiliama ua makaukau loa au e hookauwa ia‘u iho nana me kuu naau apau."

            "Kahuhu! Aole i kana mai a ka hupo o na mau olelo au! He hiki no anei ka kamailio mau aku me ia?" i ninau mai ai ka makuahine me ka helehelena makue a ano huhu o na maka.

            "He wahine opio maikai loa oia o na olelo a he oluolu no hoi kona helehelena e nele ole ai no kona ae mai e kamailio  me oe, no ka mea, he lede oiaio oia ma na ano apau i ka nana aku, nolaila au i manao iho la e ae mai ana no ola e launa aku oe me ia a kamailio pu---he wahine kupono loa oia e lilo i wahine na, kekahji alii o Pelekane!" wahi a Sede o ka pane ana aku ma ke ano haanui.

            "O, me ka mahalo ia oe! Nolaila, in a aole ou ku-e mai e kapae ai ana au i na loina maikai apau o ka launa ana a e hele aku ana au e ike ia oe ma ke ano hoaloha," wahi a Miss Fanamu. "Pehea la, e ae mai ana no anei oe e lawe pu aku au ia Mama?"

            "O, e hauoli loa ana au ke halawai mai me ia," i pane mai ai o Vekinia, alaila ninau iho la oia iaia iho, ua kamailio a ua kono mai laanei oia ia Mrs. Fanamu e kipa aku i kona rumi mamuli o kona ike mai i ko Mrs. Fanamu kulana he wahine hanohano loa, a ua pono anei ia ae ana aku ana?

            "E mama, ua nahaha ka hau," wahi a Miss Fanamu o ke kamailio ana aku i ka mama, i kona manawa i komo aku ai iloko o ka rumi, me ka helehelena hoihoi, mahope o ke kamailio ana mawaena on a ame Vekinia, alaila hoomaka aku la oia e hoakaka me ka neepapa i na mea apau a laua o ke kamailio ana, elike me ia i ikeia ae la maluna, me ke ano o kona halawai ana a papa olelo me Vekinia.

            "O, e Sede, ua lilo kena mau olelo haanui au o ke kamailio ana mai la i mea hoouluku loa mai i ko‘u noonoo!" wahi a ka makuahine. "Aole anei ou noonoo iho no kona mau makua?"

            "Heaha auanei kau nana ana aku i kona makuakane? Ina ua hana kona makuakane i kekahi hana hewa, o ia no hoi paha ke ahewaia aku; aole ke kaikamahine e ahewaia aku no ka hewa a kona makuakane i hana ai, a aole no hoi he mea pono ka hooili ana aku i na hoina maluna o kela wahine opio ma muli o ka kona makuakane mau hewa i hana ai, in a ua hana io oia i kekahi hewa," i pane aku ai o Sede, no ke kupale ana ma ko Vekinia aoao, no ka mea, i like kona manaoino ia Pekinia me ko kona makuahine, a in a aole na manao ino o ka makuahine i alakai hewa aku i kona noonoo ua lawe koko oia ia Vekenia i aikane nana.

            "Aole i kana mai ka naaupo o kena mau olelo a‘u e kuu kaikamahine!" wahi o ka pane a ka makuahine me ka leo kakana, e koike okoa mai ana no i kona piha loa i ka huhu ia manawa. "Aole kuleana iki o kekahi kaikamahine me kekahi kiko eleele ka hewa maluna o kona inoa e mare ai kekahi kanaka hanohano a kaukaualii o Enelani."

            "Ka malia paha aole oia i paopopo i kekahi mea e pili ana i ka hewa a kona makuakane i hana ai."

            "Ha! Nui moli kau mau olelo pale no ka pono o kela kaikamahine! He umi-kumamalima o na makahiki ma ka manawa a laua i haalele ai ia Kapalakiko a holo aku no ka manao e huna loa ia laua maloko o ka mokuaina o Nevada; aole kaikamahine me kela na makahiki e nele ana ka maopopo iaia o ka hewa a kona makuakane i hana ai, a iaia e ulu ae ai a lilo i wahine pela no ka ulu mau ae o ka nui o ka maopopo iaia no na hewa a kona makuakane i hana ai!"

            "Ma ke ano o ka u mau olelo e kamailio mai nei ke ike aku nei au ua haulehia oe i ka makemake no kela wahine opio me ke aloha pu iaia, me kou ike no nae o kawahine no ia nana i kaili aku i kau mea i makemake ai i aloha ai mai ia oe aku, a hoaa ana oe i keia la."

            "Malia paha, pela e mama," wahi a Sede, "aka nae, he ui maoli no hoi kona helehelena la, maikai kana mau olelo, oluolu kona leo ke kamailio mai, a ke nana aku iaia me kela lole keokeo ana e komo mai la, me kahi papale kapu lopi kilika ma kona poo, me na pua loke no hoi ma kona puhaka, ua lawa loa ia e hoohihi a e kaili maoli aku ai no i ka noonoo o kekahi mea elike me a‘u ke manao nei au oia no paha ke kumu o ka lilo ana o ka noonoo o Sa Wiliama iaia."

            "E Sede, e hoopau oe i kou kamailio hou ana mai me kena; ua lawa loa kena mau olelo au e hoopupuleia ai ko‘u noonoo a e hoopiha ia mai ai hoi au me ka inaina hiki ole ke hoomanawanui; in a no ka lohe mai o kekahi mea i kena mau olelo au e noonoo iho ana oia ua haawi pau loa aku oe i kou mau manaolana ana maluna o kela wahine opio nana i kaili aku i kau mea i aloha ai mai ia e aku," alaila pale mai la o Mrs. Fanamu i ke kaikamahine ma he mea la e olelo okoa mai ana no iaia e hookaawale mai iaia mai, a i ole hopu mai paha iaia a lulu ae me ka ikaika no na olelo hoonaukiuki aku iaia.

            "E mama!" wahi a Sede, me ka huhu, a hoomaka iho la e uwe, no ka mea, oia kekahi i wela ia manawa no na olelo a ka makuahine;" i kuu manawa e noho mamao ana mai iaia mai ua hoowahawaha au iaia me kuu hoina pu no kona kaili ana aku i ke aloha o ke kanaka a‘u i makemake loa ai e lilo ia‘u a ua makaukau no hoi au e hana aku i na manawa apau i kekahi hana e hoopinoia aku ai oia; aku kuu aloha, ame kuu hoohihi a pa a pili aku me ia, o na manao inaina iloko o‘u nona ua haalele mai ia‘u, a o ke aloha ka i pani iho ma ia makalua.

            "Ma ka‘u hoomaopopo iho i nei manawa, aia kekahi mau ano maikai loa iloko o kela kaikamahine nana i hana mai ia‘u i mea pipili aku o ko‘u naau iaia, me kuu hoike pu aku ia oe i nei manawa ua piha au i ke aloha iaia. Ina i loaa kekahi manawa maikai e halawai ai oe me ia i keia kakahiaka, o oe pu ana no kekahi e aloha a e makemake aku ana iaia, ma ko‘u nana aku i kona helehelena, ua haaheo, ua loaa oia me ka piha hauoli pu i kuu manawa i haawi aku ai i ko‘u mahalo iaia no ka bebe u‘i ana.æ Nui nei mau olelo hoonaukiuki a Sede i ka makuahine.

            "E Sede Fanamu, ke manao nei au e lilo ana oe i mea hooheneheneia, akahi kou pai loa mai no kela wahine opio ame kana bebe. Mamuli o keia wahine i aneane ai ka Lede Linetona e hoonahaia kona puuwai no ka mare ana o kona kaikunane me ka wahine o ka lahui e, aia kona makuahine ke waiho mai la maluna o kahi moe me ka nawaliwali loa mamuli o ka nui kona kaumaha no ka mare ana o Sa Wiliama me kela wahine au e pa‘i mai nei, a o oe hoi, e pono e lilo oe i mea ano nui maluna ae o na mea apau, aneane loa oe e lilo i mea hoopoino aku i kela wahine, a eia nae hoi oe ke mahalo aku nei i kou enemi mamuli o kou manao hupo o ke ano kamalii. Ke hoike aku nei au ia oe, ua pau ko‘u hoomanawanui ana me oe."

            "No kekahi mau kumu kupanaha loa i maopopo ole ia‘u, i makemake mai ai ka Lede Linetona ia kaua e holo mai i keia kulanakauhale a e ikemaka no kaua iho pehea la ka helehelena o kela wahine opio, a ua ike io iho nei kaua. E ae mai oe e hele kaua ma ko kaua alahele oia hoi ka hele ana aku e makikai ma na wahi kaulana o Amerika nei i keia manawa, a mai hoala hou mai i na mea i hoehaehaia mai ko kaua mau noonoo i ka manawa i hala.

            "Aole pono e hoalaia mai na mea hoehaeha noonoo o ka wa i hala na manaolana i make loa a poho wale, e hoonalo loa aku. E hoopau kaua i ka noii ana aku i na mea e pili ana i keia wahine opio ame kona moolelo o ka wa i hala, a e waiho malie i ka wahine a Sa Wiliama me ka hoopilikia ole aku."

            "Aole au i makaukau no ka haalele koke ana iho ia Nu Ioka nei," wahi o ka pane a ka makuahine," a ma keia wahi a kaua e noho nei i nei manawa kaua e hoomau aku ai i ka noho ana no kekahi manawa ahiki i ko‘u ike ana i ka manawa kupono no kaua e nee aku ai, alaila kaua nee aku," i ka hooki ana iho on a i kana kamaikio ana ke ike aku la ke kaikamahine i ka pii o ka ula ma kona mau papalina a ma kona mau maka, no ka mea, aole oia i hoike iki ae i ke kaikamahine no ka hoohalua ano e hoolala ana no ke kokua ana aku i ka hana a ka Lede Linetona o ke kauoha ana mai iaia e hanaia aku ia mea ahiki i ke ko ana, a ua ike iho ka mukuahine ia manawa aole ia o ka wa pono e hooneeia aku ai ia hana, oiai o Sede e hoole loa ana i ka hana pu ana aku me ia, a oiai ko laua mau manao ua kulike ole ko kekahi me ko kekahi malia, o lilo ka hana i manoia e holopono i mea holopono ole.

Mokuna XIV.

            Mahope iho o kela halawai ana o Sede Fanamu me Vekinia ua hoomauia aku ia halawai ana mawaena o na lede ekolu.Ua holaunaia aku la o Mrs. Fanamu elike me na loina naauao o ka hoolauna ana, a mahope iho o ia launa ana, o kela manao ano hoopepe a weliweli iloko o Vekinia no ke kulana hanohano o Mrs. Fanamu, ua ike oia mahope iho o ke kamaaina ana, aole no ka hoi ka lede aoo he wahine pikanana a makemake oke i ka launa ana mai me ka poe haahaa, eia nae, aole i oi aku ka pipili mai o na manao ame na hookamaaina ana a ka makuahine elike me ko ke kaikamahine, aka nae, he oluolu no oia me ka hoike mau mai i kona mau ano maikai, he maikai mawaho a ma ka olelo, eia nae aia ka ino iloko kahi i hoopue ai.

            Ma ia hope mai aneane i kela ame keia la ko lakou hele ana aku a kipa ana mai, a iloko o ia manawa ua nui ka mahalo o na lede Fanamu i ka bebe me ka nui o ko laua makemake, a ua lilo pu no hoi o Vekinia i mea punahele ia Mrs. Fanamu ame kana kaikamahine, ahiki i ka manaolo maoli ana iho no o Vekinia he mau hoaloha maikai loa na Lede Fanamu nona, aole nae ola i maopopo no ka mu e ai aku ana iloko on a a e noii a nowelo aku ana hoi i na meahuna ana, i kumu e hemo mai ai na mea oiaio apau mai iaia mai, a loaa ka Mrs. Fanamu mea e hoike aku ai i ka Lede Linetona.

            Mamuli o ka haikea o ko Vekinia helehelena no kela hanau keiki ana, elike me na wahine hanau keiki, mahope iho o ka hanau ana, a, no ka noho paa loa hoi paha kekahi iloko o ka hale me ka hele ole e holoholo iwaho, kahi e loaa mai ai o na ea huihui me ka pumehana o ka la, ua pinepine na manawa a na lede Fanamu o ke koi ana mai ia Vekinia e hele lakou i ka holokaa, a ua aeia aku ia manao o na lede me ka manao maikai e Vedinia, ma ia ano i hele mau ai o Pekinia me laua i ka holokaa a ua nui no hoi a lehulehu na wahi ano nui a kaulana a lakou o ka hele ana e makaikai.

            Aole o keia holokaa wale ka lakou o ka hoohala manawa ana, ua hoolala pu ia e lakou ka holo makaikai ana aku ma na apana kuaaina, oiai ia mau la, hahana maoli ka wela o ke kulanakauhale, eia nae, ia Vekinia i ae aku i kea manao o na lede, no kona manao nui no ka loaa mai o na leta mai ke kane mai, a no kona manaolana no hoi e hoi hou mai ana ke Sa Wiliama i kekahi la no ke kii ana mai ia laua a lawe pu aku i Enelani.

            Oiai o Vekinia e noho ana maloko o ke kulanakauhale o Nu Ioka, a maloko hoi o ka hokele a ke kane o ka hoolimalima no lakou e noho ai, ua lilo kona noho paa mau maloko o ia hokele me na manao pilihua a piha hoi i ke aloha i ke kane i mea hookanea i ka ai, a e uwe mau ana ola i ka hapanui o ka manawa, me ka ike ole aku o ka wahine malama keiki. Ua hele mai kona kino a lahilahi loa, me ka nanakea o ka helehelena, eia nae, ua hooikaika mau wale no oia e huna i kona mau manao kaumaha apau mai na maka mai o kela ame keia, elike me ka ikaika e hiki ana iaia.

            Ua kakau oia a kakau aku i kekahi mau leka lehulehu na ke kane, o ka mea haohao nui nae iaia o ia ka loaa ole mai o kekahi leka mai ke kane mai, pehea auanei e loaa mai ai ua loaa mua i ka Lede Linetona, apau i ka heleheluia na manao, a ma ia ano i loaa nui ai ka ike iaia no Vekinia, a hui pu no hoi me na leka mai ka Lede Fanamu aku, a i ka manawa e pau ai o kana heluhelu ana, puhiia aku na leka apau a Vekinia i kakau aku ai ia Sa Williama i ke ahi, ma ia ano i nele ai ka loaa aku o ka ike i ke Sa Williama no ko Vekenia mau manao ame na pilikia o kona noho ana, a pela no hoi me kana mau leka e kakau mai ai, ua pau i ka heluheluia e ka Lede Linetona a puhiia i ke ahi.

            Iloko o na leka apa a Vekinia o ke kakau ana aku i ke kane, e kauoha aku ana iaia e kii mai ia laua a lawe aku me ke kali ole, a in a hoi no kona ma‘i e kauoha mai oia iaia e holo aku, no ka mea, ua loaa ka manao aa iaia ia manawa no ka halawai ana aku me na popilikia ma ka moana, no ka mea ua pau ae la no ka pilikia koikoi loa.

            Eia nae, iloko o ka lehulehu o ia mau leka ana o ke kakau ana aku, aohe no he loaa mai o ka pane, a ua lilo ia nele i mea hookaumaha loa i ka noonoo o Vekinia, a no ia nele, ua loaa ka manao iaia e hoao no oia e kau aku maluna o ka moku a holo aku no Enelani me kona kauoha ole ia mai, me ka nana ole ae hoi i na mea keakea lehulehu e ae mamua o kona alahele, eia nae, ua hookunanaia mai no oia mamuli o kona manao ana iho, iaia ka auanei e holo aku ana ma ka moku, e holo mai ana no hoi ke kane ma kekahi moku okoa no ke kii ana mai iaia, a iaia e hoea aku ai i Enelani ua hoea mai la ke kane i Amerika, a ua lilo keia i mea keaka mai iaia mai ka hooko ana aku ia manao.

            Ua loaa iaia ka ike i nei manawa he mau wahine Pelekane na lede Fanamu, aka nae, i ka loaa ana o ka ike iaia he mau mile mamao loa kahi o na lede Fanamu i noho ai mai ka Hitadela aku, ka home o ka Sa Williama, no ka mea he aina hanai holoholona nui ko Mr. Fanamu, ke kane a ka Lede Fanamu, maloko o ke Kalana o Bedefoda, noonoo iho la oia aole paha i maopopo na lede i kekahi mea e pili ana i ka ohana Hita ame ke Sa Wiliama, a mamuli no hoi o kona ike iho i ka hoohemahema loa mai o ke kane iaia me ka loaa ole mai o kekahi leka mai iaia mai, aole oia i hoomaoe aku imua o na lede Fanamu no kona manao e hoi aku oia no kona home hou ma ia mua aku ma Enelani, oiai nae, ua maopopo i na lede Fanamu na mea apau.

apau.

Ma keia manawa ke hele aku la i kahi e hiki ai e hookoia aku ka makemake lapuwale o ka Lede Linetona, no ka mea, ua lilo kana hokomokomo olelo ana i ke Kauka Ranadela i mea kokua hui aku i kona manao kaohi i ke Sa Wiliama aole e haalele i ka makuahine ma‘i , oiai ke Sa Wiliama e makemake loa ana e hoi hou mai i Amerika, no ke kii ana mai i kana wahine ame ka bebe a hoihoi aku ilaila, a ke kakali nei hoi ka Lede Fanamu no ka hiki mai o ka manawa kupono ana e hoomaka aku ai i kana hana hoopilikia ia Vekinia.

(Aole i pau)

KE ANO O KE KALALAINA.

(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaiikamakaokaopua)

            Mamua, noho lakou ma Beritania pela, a ia wa aohe waiwai. Aole malu iki ka aina, a kaua pinepine. A i kekahi kaua ana, imi kekahi poe alii, a kakau lakou i ka olelo i kapaia Magna Charta. Oia ka hoomaka ana o keia pono i malamaia i keia wa ma Beritania. Malaila mai ka waiwai nui, ame ka pomaikai oia aupuni.

            Kakau no ke alii i kona inoa ma kela pepa, a oia kekahi kumu nui o na kanawai apau o Beritania. O Ioane ke alii i ka wa i kakauia ai kela olelo. A pela no hoi kana keiki o Heneri. Heluheluia ua palapala la i ka po, e a ana na kukui. A pau ka heluhelu ana, kinai lakou i na kukui, a uwo aku la; "Pela i pilau ai, a i palaho ai hoi ma ka po, kela uhane keia uhane i malama ole i kela olelo."

            Alaila, olelo mai ke alii, "Na ke Akua e kokua mai ia‘u, a e malama hewa ole au ia mau mea i ko‘u noho kanaka ana, a i ko‘u noho haipule ana, i ko‘u noho haku ana, a i ko‘u noho alii ana." A mai kela wa mai, hoohiki no na alii apau o Beritania e malama ia olelo. Ina aole hoohiki ke alii pela, aole paha loaa iaia ke aupuni.

            2. Eia ka lua o na mea i oleloia ma na lalani mua o keia pauku, e hana ke kanaka me kona waiwai elike me kona makemake. Aole nae e pono iaia ke hana i mea ku-e i kona hoalauna, a i ka mea e poino ai na kanaka e. Eia na waiwai i pili pono i ke kanaka. O kona kino, ame kona mau lala; o kona manao, ame kona ike. O kona ikaika ame na mea a kona mau lima i hana ai, o ka waiwai ana i kuai ai, ame ka waiwai a kona makua, ame kona kupuna i kuai ai, a ili pono mai nona. O keia waiwai apau, ua pili pono i ke kanaka, a pono no iaia ke hana me ia mau mea elike me kona makemake. Aole pono e papaia oia, aole pono e kapu. Pono no ka auhau, ame ke kanawai maikai pili like ia lakou apau e malu ai. Ina hiki i kela kanaka keia kanaka ke kuai i kona waiwai elike me kona makemake, a hana hoi mamuli o kona manao iho, aliala, oluolu no oia, a hana ikaika no.

            Ina makemake na kanaka e ai i ka lakou, pono no, in a makemake e komo, e komo no, a in a makemake e kuai, e kuai no, elike me ko lakou makemake. Me ka hana ino ole aku nae i na kanaka e. Ina hana kekahi kanaka i ka laau make, a kuai aku, ua hana hewa aku oia i kona hoalauna. Oia ka hana ana a kekahi poe ma Kina. He laau hewa ka opiuma. Nui loa na kanaka i make i ka ai ana, a i ke puhi ana ia laau. Nolaila, pono ko lakou hookapu ana ia mea. Pela no ka rama. He mea ia e poino ai na kanaka, ame ke aupuni, nolaila, pono no ke kapu. Eia na kapu hewa loa, o na kapu e waiwai ai kekahi, a e nele ai kekahi. Pono e malu like na kanaka apau, a e kapu like na kanaka apau. Ina pela, oluolu na kanaka. A in a i pono ka hoomalu ana, a hana kela kanaka keia kanaka me kona waiwai, elike me kona makemake, alaila, ikaika no ia i ka hana.

            Ua ike nui kela kanaka keia kanaka i kona waiwai iho, a manao nui no oia malaila, nolaila, aole pono e olelo ka mea e iaia. Nana no ka olelo no kona waiwai iho No ka oiaio a keia mau olelo, ua maopoppo ka hewa o na kanawai i hanaia ma kekahi aina. 1. Ua maopopo ka hewa o kekahi kanawai o Beritania, o ke kanawai kokua i ka poe kuai ma Inia hikina. Mamua, ohumu pu kekahi poe mea waiwai ma Beritania, a olelo aku i na alii, a seia mai lakou e kii aku i ka waiwai ma Inia, a lawe i Beritania e kuai, a ua kapu kela kuai i na kanaka e apau loa. Eia ka hewa o kela hana ana. No ka lilo ia lakou wale no o kela kuai ana, nolaila, kuai lakou ma ko lakou manao, a kuai nui. Awaiwai nui kela poe, a poino ko Beritania apau, no ka mea, aole loaa ia lakou ka waiwai o Inia, ke uku ole lakou, elike me ka makemake o kela poe.

            Pela no hoi ela põe ma Sepania mama. Na ela põe ale no i kii aku i ka waiwai o Amerika hema, a lawe i ko lakou aina e kuai ai. Ua Kapu i na kanaka e ke kii. Nolaiala, poino kekahi poe kuai ma Beritania, a ma Sepania, no ka mea, aole hiki ia lakou e holo i Inia, a i Amerika hema, a poho ko lakou moku, ame ko lakou waiwai. I keia manawa, ua pau kela hana ana ma Beritania, ame Sepania. Aole nae e pili keia olelo i ke kanaka imi akamai i ka mea hou, a palapala i ka buke hou. Pono e kapu kela mau mea nona, nona wale no. No ka mea, o kona waiwai ponoi ia. Ina imi akamai ke kanaka i ke kaaahi, poino no e uku nui ia oia no kona imi akamai ana. Pono no hoi na ka poe makemake i kaaahi e uku. A pela no hoi ka buke i palapala hou ia. Ina he buke maikai ia, pono e uku nui ia oia. Nolaila, pono e haawi iaia, ke kuai. Nana no e kuai ma kona manao. Ua hana na aina naauao apau pela, i mea e ikaika ai na kanaka i ka imi i na mea maikai hou, a i mea o ikaikai ai ka poe akamai i ka palapala i na buke hou a ka poe imi akamai

            2. Ma keia olelo i oloia ae la maluna, ua maopopo ka makehewa o na kanawai hooikaika i na kanaka  i na hana. Mamua kau na alii ma Farani i ke kanawai, e kanu na kanaka apau i ka hua palaoa. Manao iho la kekahi poe, aole pono ko lakou aina i ka hua palaoa, a hanai bipi iho la lakou. Nolaila, hihia kela poe i ke kanawai, a lua. Kapa aku kekahi poe i kela mea, he kanawai, aka, o ka inoa oiaio, he powa maoli no. Aole e pono e kau i ke kanawai e kanu i kekahi mea. Eia ka pono, o ke kanawai uku i na hana pono. Ina manao na alii, he mea waiwai ke kilika ma keia aina, aole pono e kau ke kanawai e hoohana i na kanaka malaila. Pono nae ke kanawai uku, penei O ke kanaka hanai i na enuhe, na hana lakou i hookahi paona kilika, uku ke alii iaia hookahi dala, a kuu aku iaia i ka auhau o ka makahiki paha. Ina pela ke kanawai, alaila, ikaika na kanaka i ka hana, a waiwai ke kanaka, a waiwai ka aina.

            3. Ma keia olelo, ua maopopo ka hewa o na kanawai hookapu ua kapu ka oihana kamana, ame ka oihana amara, ame ka oihana lole, ame kela oihana keia oihana. Ina hana ke kanaka i keai mau hana me ka a’o ole mamua, hewa no i ke kanawai. Ina i hoahewaia oia no ka hawawa o ka hana ana, a ina no ka wahahee ana, ina ua pono. Aka, ina akamai kekahi kanaka i kekahi hana, pono no iaia ke hana malaila, aole pono e kapu. Ina e kapu, alaila, emi no ka hana, a nawaliwali na kanaka, aole e ikaika i ka hana.

(Aole i pau.)

Kopa Moi Keokeo No Ka Mikini holoi

 

He Kopa maikai loa i hiki ke hoohanaia no na ano hana apau i pili i ka home. Hiki ke holoi i na lole nahenahe loa me ka pilikia ole. O kona oi loa aku o ka maikai no na mikini holoi--No ka holoi i na pa ame holoi hale.

 

KUAI I PUOLO MAI KOU HALEKUAI MEAAI MAI

 

T. H. Davies & Co., Ltd.

 

Na Akena Wale no no ka Paeaina Hawaii

 

E ka Poe Hookuonoono Ke Makemake Oukou i na Lako----

NO KA HOME A NO KA AINA MAHIAI PAHA E KIPA AE MA KE KEENA O NA LAKO PILI HAO O KA

AMERICAN FACTORS, LIMITED

No na mea elike me keia:

Kapuahi.                                                                                                                                               Meahana Mahiai.                                                                                                Uwea Pa Moa me Pa.

Lako Mahiai.                                                                                                                                       Meahana Kamana.                                                                                                Pena me na Palaki.

Lako Halekuai me Pa.                                                                                                                         Pili Hao a Ano e Ae.                                                                                          Aila me Vaniki.

 

O ke Kanaka Kuai i na Lako Hana Maikai ua Lanakila e no Oia i ka Hapa o ka Hakaka

 

Aole hiki ia oe ke lawelawe i na hana maikai me na meahana inoino. O ke kanaka e hoao ana e hana me na meahana inoino, e hoea mai ana i kona wa e kiola ai, a kuai i na mea kupono, in a he noonoo oia. Aka nae ua poho wale ka manawa ame ke dala ma ka hana ana pela. Ke kuai nei o Lewers & Cooke, Ltd., i na lako hana maikai wale no.

 

KE MALAMA NEI MAKOU HE AHUA PIHA PONO LAUALA O NA

 

LAKO MAHIAI AME NA LAKO KUKULU HALE

 

He Makemake Paha Kou i

KO‘I, KIPIKUA, KOPALA, HO, HAMARE, PAHIOLO, KO‘I LIILII, NA LAKO KAMANA PIHA PONO, HOANA HOOKALA, PAKEKE.

 

Papa o Kela âme keia Ano, na Lako Hao, Pena, Aniani

 

Kakau mai a i ole kipa mai no na hoakaka. E hookoia no na kauoha apau ma ka leka me ka akahele ame ka hikiwawe loa.

 

LEWERS & COOKE, LIMITED

HONOLULU

 

Lawa Pono ka Poe i na I‘o Hipa ma ke Kuai hoemi a ka makeke Metropolitan ma ka Poakolu Aku Nei

            Nui na ohana i hoolawa maikai ia me na i‘o hipa hou a palupalu, ma ke kuai hoemi a ka Makeke Metropolitan ma ka Poakolu nei no ke kumukuai haahaa loa o keneka o ka paona. Eia na Makuahine o na Home ke komo mau nei malaila i kela ame keia la, no ka haawi ana i ka lakou mau hoomaikai ana i ka Lunanui, Mr. Lai, no kana mau hana kokua nui loa, ma o kela kuai hoemi ana e haawi mau nei malaila i kela ame keia pule.

 

He Kuai Hoemi Hou no ko Keia Poakolu Ae

            Ina he makemake kou e hoolawa i kou Ohana Nui me na I‘o Bipi Ku Momona, e hele mai no keia Makeke, a e loaa no ia oe me ke Kumukuai Emi Loa i loaa mua ole ia oe ma na Makeke e ae apau.

 

METROPOLITAN MEAT MARKET

E ninau no LUI; he oluolu na kuka‘i ana ma ka kaua olelo makuahine. Hele mai, mai hilahila!