Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 29, 20 Iulai 1922 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

ELUA O NA OPIO POWA I HOOPA'ILA A PAU KE OLA.

 

            Ma ka noho ana o ka aha kaapuni i @@ Lunakanawai Frank Andrde i ka Poaha o ka pule aku la i hala, @@@@ i ka hihia powa o na opio @@@ii Harry Palama, nona na ma@@@@ki he 21 ame Peter Kamai no na makahiki he 20 no ka powa ia ia Wayson C. Williams ame ke @@ kaikamahine kona kokoolua e @u pu ana maluna o ke kaa otoa ia ia powa ana i lilo mai ai i na@@o maka'u ole he 95 keneka, he @@@wai uwaki ame kekahi uwaki gu@@@ mau pule lehulehu i hala aku @@ ma ke alanui Prospect, mauka e nei o Puowaina, a hahauia o Williams me kekahi pauko hao paipu ma kona poo, a limanui aku hoi ke kaikamahine ahiki i ka lilo ana mai o na waiwai i hoikeia ae la mluna @@ loaa ka ike i ka aha ua pili ka hewa i na mea i hoopiiia ae, a pela i kauia mai ai ka hoopa'i e noho laua maloko o ka helapaahao Teri@ore me ka hana oolea apau na la o ko laua ola ana.

            Ua hoopaiia laua aole e emi iho malalo o elima makahiki aole hoi e oi aku maluna o ka 10 makahiki ma ka halepaahao, ma ka hihia o laua i hoopiiia ae ai e ke kiure kiekie teritore i komo pu ai me George Kahikiwawe, he opio o 17 makahiki, no ka hewa hoeha me ka mea eha ku i ka make me ka manao mua e hook@ aku i k e karaima pepehikanaka. No ke kau ana mai i ka hoopa'i maluna o ka mea opiopio iho o lakou oia o Kahikiwawe, ua hoopaneeia kona hoopa'i a hala he pule mamuli o ka makemake o ka Lunakanawai Andrade e noii hou aku i kekahai mau mea e pili ana ia Kahikiwawe, i mea e laa ai na mea oiaio e piliana i kona moolelo ame kona hihia.

            Ma keia hihia ua ae like no opio Hawaii apau no ka pill ana o ka hewa ia lakou no ka powa ana ia Benjamin Irvine ame kekahi kaikamahine kokoolua me ia ma ke Awawa o Manoa ma ke ahiahi o ke Sahati, Iulai 2, maluna o ke alanui. Ua kiia aku kekahi poka mai ka pu panapana aku e paaia ana iloko o ka lima o Palama a ku ka papalina ma ka aoao akau o Irvine, kokoke loa i kona ihu, o kona wahi wale no i laki ai oia ka holo pahia ana o ka p@ka, a pakele kona ola.

            Ma ka hihia powa o Palama ame Kamai i hana ai maluna o Williams ame ke kaikamahine kokoolua me ia he mau pule kakaikahi wale no ia i hula aku nei ahiki i kko laua paa ana. a ma ka hihia powa a laua i hana ai me ke komo pu ana o ka hikiwawe maluna o Benjamin Irvine, he umi-kumamalua wale no la hiki i ko lakou paa ana. Ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala ka waiho ana ae a ke kiure kiekie teritore i ka hoopii hoahewa i nei mau keiki imua o ka aha, a ua kauia mai ka hoopa'i paahao maluna o Palama ame Kamai apau ke ola.

            No ka lilo paha hoi o keia hihia i mea ano nui i keia mau la ua piha oloko o ka rumi hookolokolo o ka lunakanawai Frank Andrade i ka poe makaikai e ake ana e lohe aku i na mea e pili ana i keia hihia, a ma waena o ia poe makaikai o na wahine kekahi i akokoa pu ae ma laila ma ia manawa. Na ka Loio Kulanakauhale Wm. H. Heen i heluhelu i na palapala hoopii hoahewa. Aohe i koho na opio i loio pale no lakou, no ka ike mua no paha i ka hewa a ua hoakaka ae no lakou pela imua o ka aha. Ma ka hope loa o na ninaninau ana a ka Lunakanawai Andrade ua hoakaka ae na opio i ko lakou maopopo i ke kumuhoopii e ku e ana ia lakou, a ma ko lakou manawa o ka ninau pakahi ia ana mai in a ua hewa paha lakou a aole ua hoakaka aku lakou i ko lakou hewa, me ko lakou hoakaka pu aku imua o ka aha no ko lakou makemake ole e kupale kekahi loio no lakou.

            Ia manawa i heluhelu mai ai ka Loio Kulanakauhale Wr@ II Heen i ka palapala hoohiki no na oleloike i kakauinoa ponoia e Palama ame Kamai. Ma ka hihia e p@a ana i ke kiia ana o Irvine ua kulike ole ka Palama oleloike me ka Kamai,

            ma ka Palama olelo o kela ku ana o Irvine mamuli o ka ulia, wahi ana, e paa ana kona lima i ke kiko o ka pu panapana, a i kona manawa i aumeume ai me irvine, ua kani aku la ka pu a pela i ku ai o Irvine, aole ma kona manaoio maoli e ki aku iaia. Ma ka kamai olelo hoi, mahope o kela kahea ana mai o Palama iaia e lele aku e kokua oini e Palama ame Irvine e aumeume ana i ka pu, ua ku'i aku oia ma ka waha o Irvine, a ua hele mai o Palama a mamao iki mai ia Irvine mai a huli hou aku la ihope a ki aku la ia Irvine.

            "O na olelo apau maloko o na palapala i heluheluia mai e ka Lunakanawai Heen a i Kakauinoaia e olua @e pololei anei ia?" i ninau ake a ka Lunakanawai Andrade i na pio. ua ae koko mai lakou apau ua pololei. ma ka hihia o Irvine ua hoopaiia o Palama ame Kamai $100 pakahi, a hoihoiia aku na koina o ka aha, elike me ia i koiia ma ke kanawai e hoopai paluaia na mea i lawehala ma ka hoopaahao a ma ka uku dala. No khikiwawe, eohe moolelo ino nona i maopopo ma ia manawa i ka oihana makai, a me he mea la ma ia kumu i ho'opanee ai ka luna kanawai i ka hoopuka ana i kaua olelo hohole nona, hookahi no nae hoopa'i i maopopo loa e kaa aku ana ka hoopa'i ana mai iaia malalo o ka mana o ka lunakanawai Desha, no ka mea aole oia i oo, he 17 wale no on a makahiki

 

KA AHAHUI KAUPALENA HANAU

 

            Mr. Solomon Hanohano, Luna hooponopono o ke Kuokoa, Aloha oe:--- E oluolu oe i kou lokomaikai i hai rumi kaawale o na oneki uuku o kau ahailono ke Kuokoa, no ko'u wahi manao hoakaka e pili ana i ka "Birth Control League" (Ka Ahahui Kaupalena Hanau) ame ka hana a keia ahahui.

            ua malamaia he mau halawai e keia ahahui, a ua hooholia e hoonaauao mai i ka lehulehu ma o na buke liilii i pa'iia, e hoakaka ana no keia mea, ke kaupalena ana i ka hanau ame na mea e pili ana i ke kane ame ka wahine.

            He põe ko'iko'i ale no na lala o keia ahahui, na kane ame na wahine, a ke manao nei no ka meakakau, aole no paha he nui o ka lakou mau keiki, he ilio ke keiki a kekahi poe e malama ai, a pela lakou i manao ai e a'o hewa mai ai i ka nui lehulehu.

            No ka meakakau iho, ke ku-e loa nei au i keia a'o lalau hewa, he a'o hoi e alakai aku ai ia kakou iloko o ka pilikia hoemi lahui, a no na kumu, o ke kaupalenaia ana o ka hanau, o ka pili ana no ia i ke umi keiki, hewa pepehikanaka, in a no he puukoko wale no ia, a i ole ia, ai ana i ka laau me ka manao, e pau loa ka loaaana mai e ke keiki, ua hoomake iho oe a hoopau loa i ka ulu ana ae he uhaneola ma ia makalua, aohe kanaka kuleana e o-u I ka waiwai makamae a ke Akua i haawi a hoopomaikai mai ai ia kakou, a o keia a'o he uumi maoli ana ia i ke ola o ka lahui, ka manaolana hoi no ka mau ana o ke aupuni.

            Ma ke ano he Hawaii opi, he makuakane o eha kama liilii, aole paha i kaupalenaia ka heluna, ke uwalo aku nei au i na makuakane ame na makuahine, a i oi loa aku hoi i na opio, aole loa e komo i keia ahahui lalau, aole no hoi e heluhelu i keia mau buke a'o hupo a ao hewa nui wale.

            Ke hoakaka nei au he mea pono i ka Hawaiian Civic Club, ka Hui Puuhonua ame kekahi mau ahahui Hawaii e ae, e noonoo i keia mea, a e ku makaala no ke ola ame ka pono o ka lahui Hawaii.

            Aohe hewa in a o keia ahahui kaupalena hanau e waiho mai no ia kakou na Hawaii, a i na lahui okoa aku no lakou e lawelawe ai i ka lakou a'o ana, ame ka lakou hana pono ole, aku, aole pela ko lakou manao.

            O ka ninau nui iwaena o kakou i keia la, o ia no ka ninau hooulu lahui, aole o ke kaupalenaia o ka hanau a hoemi lahui, na ka make e hana nei ia hana.

            E hoohua, a e hoolaupai i ka aina, a no ka mea, o ka hoopulapula nui ia mamua o na hana hoopulapula apau. O ke ola mamua a mahope mai ka hana.

            O keia ka manawa no kakou e na Hawaii aloha oiaio, e ku lokahi ai, hana like a huki like, no ka pono ame ka holomua o ka lahui, ame ke aloha o ke Akua e mau no keia lahui maluna o ka lepo aloha o Hawaii nei, ka aina kulaiwi o na kupuna o kakou i hala aku ma kela ao no ka hooluolu ana a pela hoi e mau ai ke o ana o keia moto kaulana lua ole  o kakou, "Ua mau ke ea o ka aina i ka pono" Me ka mahalo. THOMAS K. MAUNUPAU

 

KAHEALA KA INOA O KEKAHI

BEBE O MOSES KAHIAPO KAMAKELE JR.

 

            Solomon Hanohano, Aloha nui kaua:--E oluolu oe e hookomo iho i na meahou o Kahului ma ka kakou Nupepa Kuokoa, o kekahi wahi kowa o na itamu o ka kaua pepa.

            Ma ke kakahiaka nui Sabati o Iune 18, A.D. 1922, i hiki kino ae ai o Mrs. Kamakele ame James Kamakele, e hui pu me ke Kahu Moses M. Kahiapo Kamakele Jr. Ma ia kuka ana ua ae mai la ke kahu me ka piha i ka hauoli nui.

            O ka mua loa keia o kekahi o noa hoahanau i piha i na mea maikai, a haawi i ka laua bebe e kaheaia ka inoa o kekahi kahunapule, i kiahoomanao no ko laua aloha i ko laua kahuhipa, elike me ka Davida i olelo mai ai. Aia hoi, nani ka oluolu, o ka noho lokahi pu ana o na hoahanau.

            Ma keia kakahiaka Sabati no, i bapetizeia ai keia bebe e ke Kahu. O na hoahanu i hoikeia ae la maluna, keiki ponoi keia a Rev. J. Kamakele o Keokea, Kula Maui, kekahi o na makua hoomanawanui i ka pono o ke Akua. O wai hou ae ia mau hoahanau e kahea ana i ko lakou kahu.

            E hoomaikaiia ka inoa o ke kamaiki ma ka inoa o Iesu Kristo, a pela pu hoi me na Makua, nana no e ninini mai i ka mana o Kona Uhane Hemolele i piha i ke aloha maluna o kakou apau. Me ke aloha.          NA KEKAHI HOAHANAU, Kahului, Maui T.H

 

HE HOALOHALOHA NO LOT KALUAOKALANI KAUWE

 

            "Ka Lani kuu Home e maha mau ai, Pokole paa ole kuu noho maanei, No keeaha e ohumu, ke kau paa pu mai, Na Eha, na Luhi, na Kaumaha e." Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, ka hiwahiwa a ka Lahui, Welina kakou:

            E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ka kakou hiwahiwa i kela poomanao e kau ae la maluna a nau hoi ia e kaomi iho i ke pihi uwila, i lele aku ai kona malamalama ma na kihi eha o ko Hawaii Paeaina aloha, i ike mai ai na kini haipule, na makamaka, na hoaaloha ame na ohana aku i koe i ike ole i kona hanu hope loa e noho nei ma na kaiaulu aloha o ka aina, o Lot Kaluaokalani Kauwe, ua hala, a ua moe aku oia i ka moe kau a moe hooilo.

            Elike me ka uwila i anapu mai, pela no ka nuhou kaumaha i pahola ae ai ma ke kakahiaka o ka la Sabati, Iulai 16, 1922, o Lot Kaluaokalani Kauwe, ua hala, ua moe no ka wa mau loa; Auwe! Walohia wale!

            Aole no i loihi loa kona noho pu ana me makou iloko o ka hana a kona Haku aloha (Iesu), ma ka la 1 o Ianuari 1922, i hoohui pu ia mai ai oia me kana wahine iloko o ka Ekalesia Makua mai o Kawaihao  mai ka Ekalesia moai o Pukaana, Hookena; ua piha iaia na mahina he eono ame umi-kumamaono la o kona noho hoahanu ana no ka Ekalesia Makua Kawaiahao, a iloko o keia manawa pokole loa aole oia i hoopau wale i kona manawa, aka ua komo pu mai oia ma na hana, ua wae ao ka hope Kahu Kula Sabati Samuel Toomey iaia i kumu kula Sabati no na makukane opio  o ka Ekalesia a ua paa oia ia wahi a hiki i kona moe ana aku la, oia no ka hope alakai himeni o ke Kula Sabati o Kawaiahao, me ka minamina nui i kona moe koke ana: Walohia wale:

            Nolaila, o makou, ke Kahu, na luna ame na hoahanau o ka Ekalesia makua o Kawaiahao ma o ko makou komite la, ke komo pu aku nei makou iloko o ka luuluu a me ke kaumaha no ka aui hikiawe ana aku o ko makou hoahanau i aloha nui ia, a pela hoi e ka makuahine, e oluolu oe e hookipa aku i keia homanao aloha o auamo aku me oe i na kaumaha ame na luuluu i kau iho maluna o kou mau poohiwi, no kau mea aloha i hala.

            O kou ehaeha ana o ko makou ehaeha ana no ia, o kou kanikau ana, o makou pu ilaila, a ke pule nei makou i ke Akua nona ka maluhia, e lawe ae i na kaumaha ame na luuluu ma iia kakou ae, a Nanano, ma Kona lokomaikai e holoi ae i na waimaka o ka walohia, mai o kakou ae, no ka mea, Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku. E hoomaikaiia Kona inoa.

            Hooholoia i hookahi kope i ka wahine kane-make, Lueia Makohilani Kauwe, ame ka ohana, hookahi i ka Nupepa Kuokoa a i ka hoaloha.

            O makau iho no me ke aloha luuluu ma o ko makou komite la.

                                     J. K. NAKILA

                                    D. P. KAHAULELIO,

                                    JAS. H. HAKUOLE

                        Honolulu, Iulai 16, 1922

 

KUU PAPA ALOHA MR. LIWAI

MANU, UA HALA.

 

            Mr. Lunahoponopono o ka Nupepa Kuokoa, aloha oe:--- E oluolu mai kou ahonui, uo ka'u wahi puolo waimaka luuluu, o ke aloha, e hookipa aku oe ma kekahi rumi kaawale o ka kaua hiwahiwa ahonui, nana hoi ia e aha'i mama aku, ma na kaiaulu o ko kaua mokupuni mai ka la hiki mai ma Kumukahi, a ka welona a ka la i Lehua , i ike mai ai hoi ka ohana, na makamaka ame na hoaloha o kuu papa Mr. Liwai Manu ua hala, ua nalo ua pau ko makou ike hou ana i kona helehelena ame kona leo, walohia wale!

            Ma na hors puanuanu o ke kakahiaka Poaha, la 25, o Mei 1922, i pauaho mai ai kuu papa aloha i keia noho honua ana, a hele aku la ma ke ala mau o na mea apau.

            ua hanauia kuu papa Mr. Liwai Manu ma Puna, Hawaii, i ka mahina o Oct. 7, 1962, mai ka puhaka mai o Keliihookano kona mama, ame Manu liilii kona papa.

            Ua haalele mai kuupapa ia'u kana lei hookahi wale no ame na moopuna ekoulu ame kuu mama aloha, e paiauma ana i ke aloha nona.

            Ua nui ka hoomanawanui ana o kuu papa i na ehaeha i loaa iaia. Ua loihi kona waiho anai ka ma'i, ua like me elima mahina.

            Mai kona wa opiopio ahiki i kona haalele ana mai ia makou, he hookahi wale no on a haku hana oia hoi o Mr. Robt. Hind. Ua noho hana oia me ia no kanaha makahiki; aole oia i poina i kona haku a hala wale aku la oia.

            Nolaila ke hoomaikai aku nei makou ka ohana, i ka poe apau i hele mai e ike i kona kino lepo, a pela hoi me ka poe i lawe ma i na bo-ke pua a lu iho maluna o kona kino lepo.

            O makou iho no me ka luuluu

            MR. & MRS. C. MITCHELL

                        me ka Ohana.

 

A'O AKU I NA HAWAII E HOOMAKA KA MAHI ANA.

 

            Ma ka halawai paina awakea a ka Hawaiian Civic Club o ka noho ana ma ka auwina la o ka Poalima aku la i hala maloko o ke Cooke Hall o ka Y. M. C. A. i a'o mai ai ke Senatoa Wm. C. Achi Sr., e lawe i mau aina mamua o ka hooikaika ana e loaa mai na hana aupuni. Ua kakoo nui loa oia i ka hoi ana aku o na kanaka Hawaii maluna o na aina a mahi.

            "O ka bila hoopulapula o ia ke o na kanaka Hawaii," wahi ana. "O kuu iini nui o ia ka ike akui na kanaka Hawaii e hoahu ana i ka lakou mau dala a me ia mau dalae kuai aku ai i aina. Me ia aina e loaa ana ia lakou e hiki ai ke hanai aku i mau puaa a mau moa a mau kaka paha, a iloko o na makahiki he 10 e hoea aku ana lakou ma ke kulana e loaa mai ai ia lakou kekahi loaa makahiki o $500 i ka mahina.

            "No keaha la i makemake nui ai kuu lahui e hoi mai a noho ma loko o ke kulanakauhale nei!" wahi a Senatoa Achi i ka poe e hoolohe mai ana iaia. "Iloko o na makahiki he 10 mai keia manawa aku e piha mai ana ke kulanakauhale me na limahana a e lawa ole ana ka hana na na Hawaii elike me ia e loaa nei i nei manawa. Ia manawa ekolu a eha kanaka e alualu ana no ka hana hookahi, a o ka mea e makemakeia mai ana o lakou oia ana ke loaa ka hana, a nele kekahi poe, e kuai i aina ponoi nou, in a no e hana ana oe i elua hora i ka auwina la, e loaa ana no kekahi mau meaai ana a e loaa ai no ke ola oluolu e hiki ai ke kokua mai i ke ola ana."

            Ua hoakaka pu mai oia no kana mau mea i ike a i hana ai me kekahi o kana mau eka aina he 57 ka nui ma Nanakuli o keia mokupuni e kokoke aku la i Waianae. "Ua hoaolimalima aku au i kekahi mau eka kakaikahi i kekahi wahine Hawaii luahine o 60 makahiki a aia oia malaila e noho mai la me kana wahine ame kona ohana, a ke holumua mai la ka laua hana ana ma o ka hanai puaa ana. Mahope iki mai ua hoolimalima aku au i kekahi mau eka i kekahi ohana Pukiki me eono keiki, a o lakou pu kekahi e hana mai la me ka holomua. O ka'u mea e hana hou aku ana o ia ka hoolimalima ana aku i kekahi mau eka i kekahi ohana Kepani."

            Ma keia manawa i ninuia aku ai oia e kekahi o na hoa, "no ke aha hoi kou mea hoolimalima ole aku i na Hawaii, i ke Kepani ka hoi oe e hoolimalima aku ai! O ka Mr. Achi pane aohe on a makemake i na Hawaii no ke kumu, he nui ka waha i ka walaau, he kahiohio mau no hoi i kekahi manawa a i ka lilo ana i ka on a poina kana hanai i na puaa ame na moa.

            O J. K. Mokumaia kekahi mea haiolelo mahope aku o Mr. Achi, a ma ke ano nui o kona manao he kakoo loa oia i ka hoemiia mai o na eka e haawiwa aku ai i na Hawaii. Wahi ana, ina no kona komo i ka ahaolelo e hana ana oia i bila kanawai  e hoemiaa mai ai ka nui o na eka aina e haawiia aku ana i na Hawaii.

            O ka Lunakanawai John R. Desha kekahi mea haiolelo, a ma ke ano nui o kona manao he makemake oia e hoololiia na kanawai e pili ana i na okimare e ka ahaolelo e noho mai ana. E hooikaika ana oia e huli nui ma ka hana e pili ana i na opio elike me ia e hoohanaia mai la ma ka Mokuaina o Kaleponi no keia manao nui on a. " I ka manawa o na mea okimare e hoopii mai ai i ka aha no ko laua hookaawaleia aohe nae a laua keiki aohe paakiki o ka haawi ana aku i ke apono no ko laua hookaawaleia aka o ka pilikia nui aia me ka poe he mau keiki ka lakou."

            O ke kukulu ana aku i mau kauhale pili hawaii o ke au kahikio ma ka Paka o na hana hoohauoli aole ia kumuhana i nanaia aku ma ke ano e aponoia aku ai e ka Ahahui Civic, eia nae, no ka huli pono ana aku i na aoao apau e pili ana ia kumuhana ua kohoia he komite a hoihoi ae i kana hoike imua o ka ahahui me ka hooia pu a e hoopau loa ia ia kumuhana.

            Na ke Kapena Hopkins i hoonanea i ke anaina a ua nui ka hauoli o na mea apau i kana himeni. O Henry Beckley, ka hope peresidena ka mea hoomalu i na hana o ia anaina ma ia awakea, malaila pu ae ke Kiaaina a oia kekahi o na malihini, koikoi a hoaai hoi a ia kalapu, a ua nui kona hauoli i na haiolelo ame na himeni i haawiia mai.

            OLELO HOOLAHA

                        Ua haalele mai kuu wahine mare Mrs. Halaki Kahaleiwi i ko'u wahi moe ame ko'u home, ma keia ke haawi aku nei au i ka hoolaha, aole e ili mai maluna o'u ke ko'iko'i o ka uku ana i na aio e hanaia ana eia.

GEORGE KAHALEIWI

Honolulu, Iulai 19, 1922. 6513-Iulai 20

 

HOOLAHA

Ua nee ae o Kauka Homer Hayes no ka Rumi 32, Hokele Young. Na hora hana, 11 a. m. a ka hora 2 p. m. Na ahiahi Poakahi ame Poalima, hora 7 a ka hora 8. 6513--Iulai 20, 27, Aug. 3

 

MAOPOPO OLE KA HOPENA O KA MOKUAHI VALDURA.

 

            Ma ke Sabati iho nei ekolu mau moku o ka oihana kaua moana e ku makaukau mau ana ma kahi o ka moku laew ukana Pelekane i ili ai a paa iluna o ke akoakoa Valdura; no ka huku ana ia moku a hemo mai kahi ae on a i paa ai, in a nei no ka ikeia o kekahi mau hiohiona e hiki ana ia ke hukiia ae a hemo.

Ua manaoia in a no ka hiki e laweia ae na tona kopaa 2500 mailoko ae o kona lua waiho ukana a mama ae ke kino o ka moku e hiki ana i na mokukolo ke huku iaia a hemo, eia nae, aohe mea o ia ano i hanaia.

            Ma ke Sabati nei ua loli iki ae ia moku mai kona kulana mua i paa ai a ei nae, ua waiho kapakahi me ka maopopo ole o ka hiki ke hemo in a no ka hoao o na mokuloko e huki.

            O kekahi pilikia koikoi i ikeia no ia moku ma ia la o ia ka paa ana o ka hiki ke hohanaia kona ipuhaomahu, mamuli o ka luliluli o ka moku, a he hana hiki ole no hoi ka hoohemahema ana i ka pauma i kona liu.

            Aia malalo o na lawelawe hana a ka hui mokuahi holopiliaina ka imi ana i mea e pakele ae ai ia moku, ma ke Sabati nei ua hoounaia aku iwaho kekahi mau ipuhao mahu hiki ke laweia ame kekahi mau enekini no ke pani ana ma kahi o na lako o ia moku. Ma ka po Sabati nei ua hoomau ka hui mokuahi i ka lawe ana ae i kekahi mau tona kopaa mailuna ae o ka moku ili no ka hoomama ana ae i ka moku a laweia mai ke kopaa a hoahuia ma luna o ka Uwapo 26 kahi o na ukana i hoahuia ai.

            Mawaho ae o ka mokuahi Kilauea, o na mokukolo a na Hoahanau Iana kekahi, ka Mikioi ame ka Makaala, i ku kokoke mau aku malaila, a pela me na mokukolo o ka oihana kaua moana Sunaden, ka Whirpool ame ka Navajo

            Ma ka oleloia aia kela moku ma kahi inoino loa e aneane hiki ole ai ke hoopakele ae iaia in a no ka hooikaika loa mai o ka pa ana a ka makani nani e hapai mai na nalu nunui e ulupa ae ai ma kona mau aoao a okaoka liilii.

 

APONOLA E KE KOMISINA NA ALANUI KAA UWILA HOU.

 

            Ua aponoia e ke Komisina o ua hana e ono ai ka lehulehu na alanui kaa uwila hou a ka Hui Kaa Uwila i manao ai e hana ma nei mua aku. Mahope o ka hooloheia ana o ia manao o ka Hui Kaa Uwila e ka lehulehu ma na halawai o Iune 15 ame 19 ua hoolaha ae ke Komisina i kana olelo hooholo e apono ana i na hoololiloli a ka Hui Ka Uwila i hoolala ai. O ka hana hope wale no i kkoe o ia ke apono ana ae o ka papa o na lunakiai kulanakauhale.

            E holo ana na kaa uwila ma nei mua aku elike me ia i hoolalaia ai e ka hui a i aponoia ai hoi e ke Komisina, elike me ia malalo nei:

"1 O ka laina o ke alanui Moi e hoomauia aku ana no ia elike me ia i nei manawa.

            2. Ka laina kaa o Kaimuki e holo mai ana ahiki i Pawaa, ma kahi e hui ai na laina, alaila hoomau loa mai kona holo ana ma ke alanui Moi i paluaia ke alanui hao ahiki i ke alanui Liliha a holo iuka ahiki i Puunui.

            3. No ka laina kaa o ke alanui Punahou e hoomauia aku ana no elike me ia i nei manawa.

            4. O ka laina o Manoa, ma kahi o kona pau ma ke alanui Waila, e hoomau loa mai ana kona holo ana ahiki i ke alanui Keeaumoku, ma ke alanui hou, a ma ke alanui Keeaumoku a ke alanui Beritania, ma ke alanui Beritania a ke  alanui Hokele a hoea i ka Paka Aala.

            5. O ka laina kaa o ke alanui Nuuanu, ma kahi o ka huli ae ma ke alanui Beritania, e hoomau loa mai ana ka holo ana ma ke alanui Moi, ma ke alanui Alakea, alaila holo pololei iuka ahiki i ka palena ma Pauoa.

            Ma keia apono ana o na Komisina ua loaa no ia lakou ka manao aole i lawa keia mau laina kaa e hiki, ai ke hoohania me ke kupono no ka pono o ka lehulehu ame ka hui pu, no ka mea, e pii mau ae ana ka heluna kanaka maloko o Honolulu i kela ame keia makahiki koe wale no a hanala kekahi mau hoololi hou i na laina.

            Me ka nana ole aku o ke Komisina i ke ku-e mai o ka hapanui o na on a aina ma ke alanui Keeaumoku no ka hoomoeia o na alanui kaa uwila malaila. No na on a aina ma ke alanui Nuuanu mai ke alanui Beritania mai a ke alanui Moi aohe a lakou mau ku-e. O na homisina oia o Ralph E. Wooley. lunahoomalu A.J. Gignoux.

 

KEKAHI MAU MANAO ALAKAI

I NA KANAK MAHIAI

MALOKO O KA LEKA

 

            Aia maloko o ka Leka Helu 15 i hoouneia aku ma o a maanei e ke Kula Kiekie o Hawaii i  ka poe mahiai apuni o Hawaii, kekahi mau manao hoakaka waiwai nui e pili ana i na hua Macadamia, na meli hana momona, na halo hana waiu , na hua walnuts ame kekahi mau "olelo alakai makeke," o ka makeke kuloko hooulu meaai me ka hoohalike ana me na kumukuai no ia mau mea ma na makeke o Kapalakiko. Ma ke ano he mea e hooulu ana i ka mea hou ua hoopukaia maloko o ka leka ka anoano ame na hoolaha no na holoholona.

            E pili ana i ka Elwood Mead mau hoakaka, ua hoopaaia maloko o ka leka keia mau mea ano nui ia e keia kanaka akamai loa e pili ana i ka nohoia aku o ka aina e na kanaka mahiai.

            Ma kahi o ka haawi ana i ka aina i mea hoopukapuka huli waiwai, e wae me ke akahele loa i ka poe e noho aku ana maluna o na aina mahiai. E kii i ka poe e noho aku ana maluna o na aina mahiai. E kii i kapoe mahiai, a hoonoho aku maluna o ka aina, aole i ka poe hoopukapuka aina.

            E hoolako i mau alanui maluna o ka aina a e hookaawale i na mea alalai lehulehu no ka hoomaka ana aku e hana, i mea e hiki ai i ke kanaka mahiaie loaa he manawa maikai loa no ka nee mua ana.

            E hoolako i mau makoke i hoomaalahiia ai kahi e lawe aku ai i na mea i hoouluia ame na alakai a a'o naauao a kekahi kanaka akamai i ka oihana mahiai elike me ia i makemakeia e ka mea mahiai. E koku iaia i mea nona e kokua ai iaia iho. Aole keia he "hanai maoli ana aku no me ke puna."

            Haawi i ke kanaka mahiai i ka aina apau hiki iaia ke hana, aole e oi aku. Mai hoopauaho iaia me kekahi aina i oi loa aku ka nui mamua o ka mea hiki iaia ke mahiai.

            E hookaawale aku i ka manao hoowalewale e hoopukapuka aku i ki aina ma o ka hookoe ana i kekahi mau "kaula nakiikii" maluna o ka aina. Haawi i ke kanaka mahiai i ke kuleana piha o ka aina, aku nae e hookoe i ka pono e kokua ai i ka wae ana i kona hope elike ka makala me ia i waeia ai ia kanaka no ka hana.

            I ke kanaka mahiai: E hoolilo i ka launa ana maloko iho o kou apana kuaaina i wahi hauoli a oluolu loa o ka noho ame ka hoolakoia ana i ole ai e lilo kau wahine ame kau mau keiki i poe umeume i a oe e hoi e noho maloko o ke kulanakauhale.

Screen shot 2012-04-18 at 9.35.22 AM.png ¬

 

 

O MRS. D. K. KAHOOKELE UA HALA

 

            Mr Lunahooponopono o ke Kuokoa; Aloha: ---E oluolu hoi oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ka kakou hiwahiwa i ke poomanao e kau ae la maluna.

            Ma ka la 2, o keia mahina o Iulai,, 1922, ua kipa ae ka anela o ka make ma ka home o D. K. Kahookele o Nahiku, Maui, a lawe aku la, i ka hanu ola mailoko aku o kana mea aloha he wahine, a waiho iho la i ke kino, na ke kane, na keiki, na moopuna, ame na hoaloha e paiauma aku ma keia aoao o ka make.

            He hoahanau oia no ka Ekalesia kalawina o Nahiku, Maui a he luna kkokua ikaika pu no ia ekalesia. Me ka minamina nui no i kona haalele koke ana mai, aka, aole e hiki koke ke alo ae, o ko ke akua kuleana no ia. Ua hoike mua mai no Oia i kana olelo ma ka Palapala Hemolele; he mahu ke ola o ke kanaka i pu-a  ae a nalo aku.

            Nolaila o Makou o na hoahanau, na luna ekalesia, na haumana Kula Sabati ame na lala C. E., o ka Ekalesia o Keanae, ke komo pu aku nei makou me oe e ke kane, na keiki ame na moopuna, ka poe i hooneleia i ka oukou mea aloha i ka oukou mea aloha i ke kanikau pu ana; a ke pule pu nei makou i ke Akua, e hoomamaia mai ko kakou mau kaumaha.

            E hooholoia, e hoouna i hokahi kope o keia hoalohaloha i ka Nupepa Kuokoa, i hookahi i ka ohana o ka mea i make.

            Me oe ke aloha nui loa e Mr. Lunahoopnopono, ame na keiki o kou keena pa'i

                        O makou no me ka luuluu,

                        Rev. S. K. Kaailua

                        Mrs. Akawainapihaa

                        Mrs. Peke Kuluhiwa,

                        James K. hueu

Kennae, Maui Iulani 9 1922

 

 

LIBERTY THEATER

"LOVE'S BOOMERANG."

HE LANAKILA OI KELAKELA

Ukukomo: 35, 40 keneka: Noho i hookaawaleia, 60c.

 

EMPIRE THEATER

TOM MIX ILOKO O

"THE TEXAN."

Ukukomo: 15, 25, 40 Keneka; Ukuia ka auhau kaua.

 

STRAND THEATER

"KA PALEKANA KA MUA."

HE HANA HOAKAAKA MAIKAI

Ukukomo: -5, 25, 40, keneka: ukuia k@ @@hau kaua.

 

NEW PALAMA THEATER

Hoikeike ao: 5, 10, 20, Keneka: Po. 10, 15, 20, 30 Keneka