Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 28, 13 July 1922 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Hana Ku Maoli i ka Hoohilahila

            Me he mea la, aole paha he kanaka Hawaii, i nele ke kmohia iloko on a ka manao huhu me ka hoonaukiuki, no na hana ku i ka hoohilahila, a kekahi poe keiki opio Hawaii, i lawelawe ai, maloko nei o keia kulanakauhale, ma ka powa ana i kekahi poe, me ke ki okoa ana i kekahi makaainana ili keokeo mauka ae nei o Manoa

            Ma ka manawa i oili ae ai o ka meahou, n ka hoaoia ana o kekahi haole e powa ma Manoa ae nei a pela hoi kona ki maoli ia ana aku i ka pu, a pakele wale mai no kona ola ma ka apua, ua kuhihewa maoli no ka hapanui o na Hawaii, he hana kela na na haole koa, a i ole, na na Pilipino paha, mamuli mai keia o ka ike ole ia o na kanaka Hawaii, e lawelawe ana i na hana powa; aka i ka wa i oili ae ai ka mea oiaio, he poe keiki Hawaii kela poe powa; ua hiki ole loa ke kaohi mai i na manao hoonaukiuki; no ka mea, ua lilo na hana a kela poe keiki opio, i mea hookaulana ae i ka lahui Hawaii, ma ke ano he poe powa.

            Ua kaulana kakou ka lahui Hawaii, i ka lahui noho malie; o na karaima lehulehu i ikeia o na wa ae nei i hala, he mau karaima ia, i lawelaweia e na lahui, mawaho ae o na Hawaii, ua hoea mai anei, i ka manawa e loli ae ai kela ano noho malie o keia lahui kanaka, a i ke ano e kauia ai ka weli, e ka lehulehu?

            Ua ae okoa ae kela maui opio ekolu, i ko lakou hewa, no lakou i'o no na hana powa lehulehu ame na hana hoopilikia i na wahine, ma kekahi mau manawa ae nei i hala. Ea he keu aku kela o ka hana hoohilahila, a hoohaahaa, aole wale no i kela poe kanaka opio ame ko lakou mau ohana, aka maluna pu kekahi o keia lahui kanaka, ka lahui, i ku'i aku kona kaulana, no na ano maikai i ikea no kakou ma Hawaii nei.

            He ehia nae o ko kakou poe kanaka opio, i hoolilo i ka hana powa ame ka aihua, i hana no lakou e pono ai? Mamua o ka hele loa ana aku o keia ano hana i ka nui ame ka laula, iwaena o kakkou na Hawaii, he mea pono no, e laweia ae na keehiena wikani e kau ai ka weli i ko kakou poe opio ma keia mua aku.

            He elua o kela mau kanaka opio, he mau keiki laua i hoopaa mua ia maloko o ke Kula Hoopololei ma Waialee, aole nae ia he kumu, no laua e lilo ai i mau kanaka powa, ke ole, he mea nana kekahi e alakai aku ia laua iloko o kela ano hana.

            Mai ko laua mau waha ponoi mai, i hoike ae ai kela mau kanaka opio, nana kii onioni, i a'o aku ia laua i ke ano o ka powa ana, ma o ka lawe ana i ka pu panapana, a uhi hoi i na helehelena; in a o ka mea oiaio loa ia, a keia pepa kanalua ole nei, pela e ikeia nei kekahi mau hana ino iloko o ka aina, alaila ua hoea mai i ka manawa e ku-e loa ia aku ai, ka hoikeike ana i na kii o keia ano ma keia mua aku, ame kekahi maui kii onioni e alakoia aku ai ko kakou poe kanaka opio, iloko o na hana karaima.

            Aole he mau kanalua ana, no ka lilo o na kii onioni, i hoikeike mau ia maloko nei o keia kulanakauhale, ma na hale kii onioni lehulehu, i kela ame keia manawa, i mau mea hoikeike mai i na hana karaima lehulehu, e kuko ai ka manao o ko kakou poe kanaka opio, i ke ano o ka powa ana, ame ka hookau ana aku i ka weli, maluna o na wahine ame na kaikamahine opio

            Ua ili iho ke ko'iko'i maluna o na on a o na hale kii onioni, ka hoopau loa ana i ka hoikeike hou ana aku i na kii onioni, o na hana karaima, in a makee lakou, i ka palekana o ko lakou mau ohana,  i ka hele ana i ka po ame ke ao, a pela hoi me ka palekana pu o ka lehulehu; a i lawe ole ae lakou i na keehina e hoopauia ai kela ano kii, alaila e lilo i hana na ka papa o na lunakiai, ke kinai ana aku, a pela hoi ko kakou poe kaukanawai, e noho mai ai iloko o ka ahaolelo kuloko, ke kau ana i na kanawai e papa ana i na kii hana karaima apau, no ka hoikeikieia, in a aia iloko o kakakou ka manao makee, i ka inoa o Hawaii nei.

            He halekula na hale kii onioni no ka lehulehu o kekahi wahi piha maui ia kela i na manawa apau, o ka mea auanei a ka lehulehu e ike aku ai maloko o kela mau hale, e paa ana ia iloko o ko lakou noonoo, a e kuko maoli ana ka manao, e hooko aku i ka hana karaima, iloko o ka wa kupono.

            Oiai ua ko'iko'i ka hewa a keia poe keiki hana aku ai, a ua aneane maoli noe poina ke ola o kekahi poe lakou i hoolilo aku ai i mau pio, malalo o ko lakou mau manao lapuwale; ua ae okoa ae hoi imua o ka oihana makaikiu, i ko lakou pili i ka hewa, ma o na olelo hoohiki la, i kakakouinoaia e lakou; nolaila i ka wa auanei e hooloheia ai ko lakou mau hihia a ku i'o ka hewa ia lakou, alaila e kauia ka hoopa'i kanono maluna o lakou pakahi e pono ai, aole wale no, no ke a'o ana ia lakou i kekahi haawina a'o kupono loa; aka e lilo pu ia hoopa'i, i mea na na kanaka opio e ae, e nana aku ai, me ka maka'u ame ka weliweli

 

Ka Poe Noi Oihana o Keia Mau La

            Mamuli o ke kikooia ana mai nei o John C. Lane, i makai keikie no ka Teritore ma kahi o Makai Keikie Jarrett, i pau kona manawa, eia na palapala noi oihana ke hoomakaukauia mai nei iloko o keia manawa, e kekahi poe, i makemake, e lilo i mau kiai noloko o ka halepaahao Teritore.

            Aole he hewa o kela noi oihana, o ke ano iho la ia o ke kalaiaina, aka nae, he mea pono, e nanaia keia mea ano nui. I loko o ka hakoko kalaiaina, he kakaikahi loa ka poe, i kuokoa mai imua o na kahuna mokomoko, a hooikeike no ka lanakila o ka moho a mau moho a ka aoao, o ka hapanui, ua noho aku ihope, a ua koho ku-e i kekahi manawa i na moho a ka aoao kalaiaina, ma o ka haawi ana aku i ko lakou mau baloka, i ka moho a kekahi aoao.

            Aole he kanalua ana, no ka nui o ka poe noi oihana, no na kulana kiai ma ka halepaahao o ke Teritore, ma ka manaoio nae o keia pepa, he mea pono e nana mui ia, ka poe i ike maoli ia ko lakou hooikaika ana no ka aoao kalaiaina ame na moho, ka poe i kupaa iloko o ka aoao, me ka hoomanawanui, e hoike aku ke komite kuwaena Repubalika, i kekahi hoailona maopopo loa, no ka makana ana aku ia lakou, i na hana, i kaa mai iloko o ka lima o kela komite ka haawi ana aku; a mahope aku ka nana ana i ka poe i komo kino ole iloko o ka hooikaika ana no ka pono o ka aoao kalaiaina, oiai no nae he poe Repubalika no lakou , a i komo mua ole paha iloko o na kalapu kalaiaina.

            No eia noi oilana ka keia pepa hoeueu mau aku ai i na mana koho baloka, o na aoao kalaiaina a elua, e komo kino iloko o na kalapu; a iloko o na hakoko kalaiaina, aole o ke kakali ahiki i ka wa e makemake ai e noi oihana, o ka wa iho la ia e wikiwiki ai i ke kakou i ka inoa; a in a no e hooneleia mai ana ka poe o keia ano, i na kulana oihana a lakou i alualu aku ai, aole ia no ha'i aku ka hewa, o ka nele ana, aka nona ponoi no, he haawina a'o maikai loa nae, no na mea apau, e loaa ai ka ike ma keia mua aku, e komo a e lawelawe pu i na hana o na kalapu, a iloko no hoi o na hakoko kalaiaina.

            Ma ka Poalua ae nei e noho mai ai ka ahaelele hana kahuahana a ka aoao Repubalika. i ka nana aku, he nui ana na kahuahana e hooholoia ana no ke kukulu ana aku imua o na mana koho, no ke apono a apono ole paha, iloko o keia kau koho baloka iho o kakou.

 

E Hoopaa Hou Ana na Inoa

            Ua hoea hou mai i ka manawa e hoopaa ai, ka poe kupono i ke koho baloka, i hoopaa mua ole i ko lakou mau inoa, a i koho baloka mua ole hoi. Ma kekahi wahi o keia pepa, e ikeia ai ke kahea a ke kakauolelo kulanakauhale a kalana, no ka manawa hookaawaleia, ma kela ame kei mahele koho, e hele ae ai ka poe i paa ole ko lakou mau inoa, no ka hoopaa ana maloko o ka buke o ka poe kupono i ke koho baloka.

            Ma keia kahea hoopaainoa, no ka poe kupono i ke koho baloka, ua pili wale no ia i ka poe i koho baloka ole, ma ke kau koho baloka o Novemaba i hala, o ka 1920, ina paha ua hoopaa i ko lakou mau inoa, a hoopaa ole paha; no lakou ia e kauohaia, a ma na manawa hoi i hoikeia no ka hoea aku o ke kakauolelo kalana.

            No ka apana o Honolulu nei, ua hamama mau ke keena o ke kakauolelo i na la apau o ka pule, i loko o na hora hana, mai ke kakahiaka mai ahiki i ke ahiahi; o ka poe i hoopaa mua ole i ko lakou mau inoa, i hiki ai ke koho baloka ma keia mua aku, ano ka manawa e hele koke ae ai e hoopaa i keia wa, mai na kane a na wahine, mai kakali wale, me ka manao iho, aole he waiwai, o ka loaa ana mai o ka pono koho baloka. E hoopau loa i kela manao, mai hoolilo ia kakou i poe naaupo, o hoea mai auanei i ka wa e mihi ai, he mihi make nae, no ka mea ua hala aku la ka wa kupono.

            No ko na apana kuaaina aku nei hoi, ua maheleheleia ka, manawa a ke kakauolelo kalana e hoea aku ai, no ka hoopaa ana i na inoa, nolaila e makaala loa i ka manawa, he mea hoomaalahi mai ia i ka poe ma na kuaaina; in a lakou e hoohemahema ana, alaila i wahi e hiki ai ia lakou ke koho baloka, e konoia ana lakou e pii okoa mai i Honolulu nei, e hoopaa ai i na inoa maloko o ka buke o ka poe kupono i koho baloka.

            E hoomanao e na makaainana, i kupono i ke koho baloka, o ke kau koho wae moho e hoea mai ana iloko ae nei o ka mahina o Okatoba, he koho ano nui ia; ma ia koho baloka, e wae ae ana akou, i ka moho elele lahui, no ka ahaolelo lahui ma Wakinekona, a ma ia manawa hookahi no hoi, e wae ana kakou, i na moho noloko o ko kakou ahaolelo kuloko.

            I wahi e loaa ai ia kakou na kanaka kupono, na kanaka i hiki ke hilinaiia aku, no ko lakou lilo i poe hana kanawai kaulike, aia ke ko'iko'i maluna o na makaainana koho baloka, ke koho ana aku ma keia kau wae moho; nolaila mai hoohemahema i ka pono koho baloka; aka e hele koke ae, oi hamama ka puka no ka hoopaainoa ana i keia wa, waiho auane a paa ka puka, a pau ka manawa no ka hoopaa ana i ka inoa o ka wa ia e imi ae ai i na kumupale ano ole, ua hala nae ka wa pono.

 

E Makaala Loa ia ka Palekana

            Mauka ae nei o Kalihi, maloko o ka hale kiionioni Star, i pakele mahunehune mai ai he mau ola lehulehu, mamuli o ka haule ana iho o na papaa puna, i kapiliia aku iluna o ke kilina o kela hale kiionioni. Ma ka  uila pomaikai wale no i pakele ai ka poe maloko o kela hale, i ka wa i haule mai ai na papaa puna iluna o ka papahele, mamuli nae o kela pilikia i ikeia, ua konoia mai ka lehulehu, e koi aku i na on a o na hale kiionioni, e hana i ko lakou mau hale kiionioni a paa loa, e palekana ai ke ola o ka lehulehu.

            He nui na poino i na manaoia maloko o na hale kiionioni, iloko o na manawa o ka uila, no ia mau poino, e oi loa aku ka pono, e makaala loa ia ka hana ame ke kukuluia ana o na hale kiionioni a in a he mea hiki e nana pono ia aku, ka nui ae o na hale kiionioni, in a ke ku nei kela mau hale, ma ke kulana paa, e palekana ai ke ola o ka lehulehu.

            E makaala pono ia na wahi, e hiki ai i ka poe maloko o na hale kiioni, ke holo no ko lakou palekana iloko o na manawa o ka uila, pela hoi, na meapaahana, i kukuluia ai kela mau hale; e lilo kela pilikia i loaa i ka hale kiionioni o Kalihi, i kumu e hooiia aku ai na makaala ana, ma ka aoao, o na luna oihana, i kuleana i na hale o kela ano, a e hoopauia ae na manao hopohopo me ka maka'u iloko o ka poe apau e hele ana maloko o na hale kiionioni.

            Ma kekahi manawa ae nei i hala, ua paniia ka puka o kekahi hale kiionioni, e ka lunaluna pauahi, no ka hana ole ia ana o kela hale, ma ke ano o palekana ai ke ola o ka lehulehu, i ka wa pauahi; he keehia maakalaa kela i laweia ae, aka nae, e hooiia aku ia maakala, ma o keia uila i ikeia, malia aia no na kulana napele o kekahi mau hale kiionioni e ae, e pono loa ai, ke kuekaaia aku iloko o ka wa kupono loa, mamua o ka hoea ana mai o ka poino.

 

E Auamo i ka Ko'iko'i e Pono ai

            Ua ahewaia o Mr.Herbert Truslow, ka peresidena mua o ka banako o na kanaka o Hilo, e na kiure, no ka pili o ka hewa lawe i ka waiwai i haawiia aku nana e malama, a ua kauia aku ka hoopa'i maluna on a, no kona noho iloko o ka halepaahao, no kekahi mau makahiki, mamua o kona hookuu hou ia ana mai.

            Ma ka moolelo o na hana, i lawelawia e Mr.Truslow, ua ili aku ka poino nui maluna o kekahi poe lehulehu i hookomo i ka lakou mau dala maloko o kela banako, a maloko hoi o ka hui hoopukapuka waiwai, i noho poo ia e Mr.Truslow; nolaila i ke ahewa ana o na kiure iaia, pela hoi ke kau ana mai o ka lunakanawai i ka hopa'i maluna on a, ua hoomamaia ae ka manao o ka poe ana i hana hewa aku ai, aole paha no ka hoihoi hou ia aku o ko lakou poho, aka no ko lakou ike ana, ua kau aku na ahewa ana maluna on a.

            Ua hoohalahala aku nae o Mr.Truslow imua o ka aha kiekie i kela olelo hoholo, he hookanaaho wale no, malia o kaa i'o ka pono ma kona aoao, malalo paha o kekahi mau hemahema ma ka aao o ke aupuni, o kona pakele no ia; aka nae, aole ia e holoiia ae ai na alina a na kanaka ana i hoopoino aku ai e nana mau aku ana, he mea oia i kolohe aku i ko lakou mau waiwai.

 

Ina e hole like ana o John H. Wise ame Norman K. Lyman, no ke alualu ana i ke kulana elele lahui, ma keia kau koho baloka wae moho, e hoea mai ana, he hana paakiki, ka loaa ana o ka lanakila o kekahi o laua. Aole moho ili keokeo i loheia ae i keia mau la, aka nae, ua lawa na haole, me na kanaka makaukau loa, a in a no ke kukuluia mai o kekahi haole, no ka holo k-e ana ia elua kanaka Hawaii, ua maopopo loa o ka haole ana ke waeia, a in a no hoi no ka loli o na haawina laki, alaila o kekahi ana o na moho Hawaii, ke lanakila.

 

            Ua loaa mai ka ike i keia keena, o ka Lunanana Poi David Kanuha, ka mea nana e imi mai nei i ke alahele, e hoemiia mai ai ke kumukuai o ka poe, e kuaiia mai nei ia lakou. Ua hoemi i'o ia mai ka poi, ma ka la mua iho la o keia mahina, a i ka nana aku, aole he loihi o ka manawa a kakou e kakali aku ai, ma keia mua aku e hookaulike mai ana na wahi hana a kua poi i ka lakou kumukuai. He pomaikai hoi paha ia no na kanaka Hawaii!

 

Nuhou Kuloko

            Eia no ke waiho nei kekahi mau palapala a na makamaka i hoouna mai ai i keia keena no ka loaa ole o kahi kaawale o ka nupepa i keia pule.

 

            Ma ka noho ana o ka halawai a ka Ahahui o na Keiki Kamehameha i hoemo, i koho hou ia ae ai o Harold Godfrey i peresidena no kela ahahui no keia nee ana aku.

 

            Mawaho ae nei o ke kahua kinipopo ma Kamoiliili, e malama ae ana na Kepani he mau hana hoikeike hoolele ahikao, ma ka hora ewalu o ka po o Poaono iho.

 

            Eia no kekahi mau lala o ka ahapaeaina i Honolulu nei i keia mau la, no ke kakali ana, a pau ka ahaelele hana kahuahana Repubalika, alaila huli hoi aku no ko lakou wahi.

 

            Ma ka Poalua iho nei i huli hoi mai ai ka Elele Baldwin mai Wakinekona mai, no ka hoohala ana i kekahi mau mahina manei, mamua o ka huli hoi hou ana aku i ka ahaolelo lahui, iloko ae nei o ka mahina o Dekemaba.

 

            Maloko o Kawaiahao, ke anaina haipule i malamaia ae ai maluna o ke kino wailua o Mrs.Moanauli, malaila ae na makamaka ame na hoaloha, me ka ohana, no ke komo pu ara iloko o kela anaina haipule, ame kona anaina hoolewa.

 

            Ma ka noho ana ae o ka halawai a ka papa o na lunakiai, ma ka po o ka poalua nei, i hooholoia ai e hoopanee i ke paniku ana i ke alanui holopuni, ahiki i ka hele kino ana aku o na hoa o ka papa e nana i kahi o ke alanui e hanaia aku ana.

 

            Maloko o ke keena o Senatoa L. M. Judd, ma ka hora eha o keia auwina la, e noho ae ai ke komite kuwaena teritore, a ma ia manawa hookahi, e hoea ae ana ka Elele Baldwin, no ka hoakaaa ana ae i kekahi mau mea e pili ana i kana hana ma Wakinekone.

 

            Eia o Mrs. J.K. Mokumaia maloko o ka Halema'i Moiwahine e noho mai nei, mamuli o kona okiia ana, a ke pii mau ae nei kona maikai i kela ame keia manawa, me ka manaolana no kona hookuuia mailoko mai o ka halema'i ma keia mua koke iho.

 

            Ma na mea i hoikeia mai i keia keena, aia ma kahi o ka elua haneri ka nui o na palapala noi oihana i waihoia ae, e na Repubalika, no ke kulana makai no ka halepaahao, ma ka manawa e lawe ae ai o John C. Lane i ke kulana makai kiekie no ka Teritore.

 

            Mamuli o ka paa ana o na keiki opio ekolu i ka hopuia, na lakou kekahi mau hana powa lehulehu i lawelaweia ai ma keia kulanakauhale, i haawi ae ai kekahi mau makaainana i na hoomaikai kiekie ana i ka Makaikiu McDuffie, no kona piha eleu a makaala ma ka hana.

 

            E malama hou ae ana ka Ahahui Pailina o Kalaepohaku, he halawai ma ka hora elua o ka auwina la o keia Sabati iho, ma kahi o Dan Maunakea; ua makemakeia na lala apau o ka ahahui e hoea ae ma ia halewai, a o ka poe i uku ole ae i ko lakou au mahele, e pono e uku ae o paaia ko lakou mau mahele e ka ahahui.

 

            E alawa ae e ka poe kupono i ke koho baloka i hoopaa mua ole i ko lakou mau inoa, ma loko o ka buke o ka poe koho baloka, i ke keena o ka kakauolelo kalana, i ka hoolaha a ke kakauolelo kalana e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, no ko lakou hele ana ae e hoopaa i na inoa, ma na wahi ame na manawa i hoikeia maloko o kela hoolaha.

 

He Hoomaikai

            Ma ka aoao o na Makuahine o ka Ekalesia o Haili, Hilo, Hawaii, ke haawi aku nei lakou i na hoomaikai ana he nui, ka mua, i ka Ekalesia o Kaumakapili, ma o ke Kahu ame na hoahana, no kahi i hanaia ai na laulau a pele aku.

            Ka lua, i ka lehulehu no ka lakou kokua ana mai, e kuai apau na laulau i ka Poaono aku la i hala. A oiai, o keia hana i hapaiia e na Makuahine aloha o Haili, penei no ia:

            He hale ka lakou i kukulu ai no na keiki makua ole, ka poe pilikia a ilihune, a i mea hooko pono ia aku ai keia hana maikai nui wale, ke kumu o ka lawelawe ana i keia hana.

            Me ka manaolana e hoomauia aku ana keia hana maikai.

            Me ka mahalo nui i ka lehulehu apau.

NA MAKUAHINE O HAILI,

 

 

Nuhou Kuwaho

            Parsons, Kansas, Iulai 10. -Ua wehe hou ia na alanui kaaahi Missouri, Kansas i keia la malalo o ka hoomalu ana a ka Pualikoa Kiai Lahui o 300 nui me 150 mau kanaka i komo ole i ka Hui Uniona ma kahi o ka hana

            Sand Bernadino, Cal., Iulai 10. -Ma ka olelo a ka poe olohani o ka olelo ana ae mai Kikako mai a i hoea mai hoi ianei no ka hana ana maloko o na halehana maloko o Santa Fe, Ua manoia mai lakou me na pohaku ma Alberquerque, New Mexico. Ekolu mai kanaka o kela poe i laweia mai ai i mahuka ma ke alahele e holo mai ana no nei.

            Sacramento, Iulai 10. -Oka pahuwai o ke kaaahi o ke alanui kaaahi o ka Pakipika Hema ma Newcastle maloko o ke kalana o Placer, ua hoopahuia me ke kiana pauda i keia la e ka poe olohani. Elima mau kanaka ikeia aku e haalele iho ana ia wahi maluna o ka otomobile mamua o ke pahu ana ae.

            Roanoe, Va, Iulai 10. -Ua kauohaia aku na kupakako oloko o na hale kaaahi ame ka poe na lakou e lawelawe i na ukana o ke alanui kaaahi Norfolk & Western e na luna o ka uniona, e haalele iho i ka lakou mau hana ma ka la apopo, o ia ka mea hoolahaia ae ma keia la.

            Washington, Iulai 10 - Ua hoike ae ka Loia Kuhina Dougherty i keia la, mahope o kona kukakuka ana me ka Peresidena Harding, mamuli o ka hookohuia ana aku o na hope ilamuku, e huli pono aku ana ke aupuni i mea e maopopo ai ka malamaia o ke kanawai ame ke kauoha a ke aupuni no ka malamaia o ka maluhia, ka hoopakeleia o na ola ame na waiwai, a pela hoi me ka laweia ana aku o na ukana me ka hoopoino ole ia o ka oihana kalepa.

Manuunuu ua mea he dala ma ka fea a ka ahahui foresters ma kahului.

            Manuunuu ua mea he dala i loaa i ka ahahui Forresters ma ka manawa o kana malama ana i na la kulaia pokiululai maloko o na kahua o ka Fea ma Kahului mai ka la la 4 o Iulai, o na loaa apau aneane i ka $24,000 elike me na huahelu i hoikeia ae ma ke akea e J.Garcia, ka lunahoomalu o ke komite hookoo ia ahahui a i hoikeia ae i ka Advertiser ma ka la 8 aku nei i hala. Holomua ua hana i lawelaweia a o kekahi no hoi ia o na mea paahana i hoolalaia no ka hoakoakoa ana ae i na lala o ia ahanui ame ke ao ana aku ia lakou i ka waiwai o ia mea he hui hana like ana me na manao lokahi.

            Mailoko ae o na loaa a pau e ukuia aku ai na ona na lakou na hana hoikeike like ole, na hoolilo no na heihei lio a pela hoi me na hoolilo o kela ame keia ano. Mahope iho o ka ukuia ana aku o na hoolilo a pau, e haawiia aku ana ka hapakolu o ke koena mawaena o na lala o ka Foresters ame ka ka ahakui.

Na Mare

            Joseph Joshua ia Kaapuni Mitchell, Iune 30.

            Samuel Peneku ia Jennie Ah Sam, Iulai 1.

            Willis L. Jackson ia Louis K. Aukai, Iulai 1.

            Chars. L. Crawford ia Abbie Akoni, Iulai 1.

            L.K. Akana ia Kawaimaka Sylva, Iulai 3.

Na Hanau

            Na David K. Mokuau ame Anna N. Hakuole, he keikikane Iune 26.

            Na D.K. Robinson ame Rose Cardoca he keikikane, Iune 28.

            Na William Opunui âme Evelyn Maikai, he kaikamahine, Iune 30.

            Na Henry Joseph âme Agnes Kanoho he kaikamahine, Iulai 2.

            Na John Moses Puha ame Elizabeth Keamohouil, he kaikamahine, Iulai 3.

            Na William Kalama âme Henrietta Punohu, he kaikamahine Iulai 8.

Na Make

            John Kamee Punohu, ma ke alanui Puuhale, Iulai 1.

            Samue, Kemohe, ma ke alanui Ohua, Iulai 1.

            Maleka Ana Victor ma ke alanui Kahanu, Iulai 3.

            Eddie K. Kaainoa, ma ke alanui Kula, Iulai 4.

            Pupue Kaalekahi, ma ke alanui Buckle, Iulai 4.

            Ettel Umi Vettle@@n, ma ka Home Kapiolani, Iulai 4.

            John Kauhine ma ke alanui 4 Kaimuki, Iulai 5.

            Mika Kaoakalani, ma ke alanui @aniwai, Iulai 6.

            William Kawaa, ma ke alanui Puuhale, Iulai 10.

 

Ku mai na mokukaua kepani ianei me na hau mana ao hou

            Ma ke Saba@ iho nei i ku mai ai i keia awa na makukua Kepani a mamuli o ke Sabati o ia la ua hamau ka leo o na pu kuniahi mailuna mai o ia mau moku a pela hoi mai ka aina aku nei a ma ke kakahiaka Poakahi nei i kiis aku ai a kiia mai na pu aloha mai ka mokukaua mai a pela hoi mai ka Papu Limaikaika aku ma ka nuku o ke awa.

            O na aliikoa a paalalo o ka Adimarada Simpson, ko ke Kenerala Summerall a pela hoi me ko ke Kiaaina Farrington, ka i ee aku iluna o ka mokukaua no ka haawi ana aku i ko lakou aloha i ka Hope Adimarala Taniguchi, ka adimarala nana e hoomalu ana i ke aumokukaua Kepani.

            Ma ka hora 8:15 o ke kakahiaka Poakahi nei ka ee ana aku o ka Adimarala SImpson i ka mokunakaua lawehae Iwate no ka halawai ana me ka adimarala Taniguchi a ma ka hora 8:30 i ee aku ai ka Mekia Keneraln Summerall no ka ike ana i ka adimarala.

            Ma ka hora 9:30 o ia kakahiaka ka lele ana mai o ka Adimarala Taniguchi no ka hele ana ae e ike i ke Kiaaaina Farrington ma ka hale Mana Hooko, a malaila aku a Puuloa no ke kipa ana aku e ike i ka Adimarala SImpson, a iaia i huli hoi mai ai no ke kulanakauhale ua kipa ae oia ma ka Papu ma Kahauiki no ka ike ana i ka Mekia-Kenerala Summerall, a iaia i komo ae ai ia papu he 15 pu aloha i kiia mai me ke ku laina o na koa.

            Mawaho ae o ke kipa ana ae e ike i na aliikoa kiekie ame ka papa aina nui i haawiia e ke kiaaina o keia malalo nei ka papa kuhikuhi hana i hoolalaia:

            4-6 p.m. He anaina hookipa na ke Kanikela Kepani ame kona mau paalalo ma ka hale o ke kanikela ma ke alanui Nuuanu.

            Hora 7:30 P.M. No ka hanohano o na aliikoa ame na kanaka o na mokukaua Kepani he mau hana hoohauoli a hooikaika kino ka i hoikeikeia mai e na aliikoa ame na kanaka o ka U.S. Navy ma Puuloa.

            Mamua ae nae o na hana hoohauoli i hoomakaukauia he papaaina ka i haawiia mai ka adimarala ame kona mau kanaka e ka Adimarala Simpson maloko o kona hale oihana.

            Ma ka hora 9 o ke kakahiaka Poalaua nei ua laweia na aliikoa ame na haumana ao hou oluna o na mokukaua maluna o na kaa otomobile no ka hoomakaikai ana i na hale hana halakahiki.

            Ma ka hora 12:30 P.M. ua laweia aku na aliikoa ame na haumana ao hou maluna o na kaaahi no Waipahu no ka makaikai ana i ka halewiliko o ka Oahu Sugar Co. ame na aina mahiko; a malaila i hookipaia aku ai e ka Lunahoohana o ka mahiko Thompson, a ma ka hora 4:30 P.M i hoihoiia mai ai ma ke kaaahi no Honolulu nei.

            Ma ka hora 7:30 P.M. o ia ahiahi iho he papa aina nui ka i haawiia e ke Kanekila Kepani Yamasaki maloko o ka Hokele Moana no ka hanohano o ka Adimarala Taniguchi ame kona mau kanaka, ma ia papaaina o na luna aupuni federala, teritore na kanaka koikoi o ke kulanakauhale ame na poo o na oihana kaua aina ame moana na hoaai.

            Ma ke ahiahi Poakahi nei he anaina hoohauoli no na aliikoa ame na kanaka o na mokukaua ka i haawiia maloko o ka Y.M.C.A. ma ke alanui Nuanu. Ia Mr.Nakoa, ke komite a ka ahahui Kepani ka haiolelo hookipa, ka lua o na haiolelo i haawiia mai i na kanaka o ka moku mai ke Kanikela Kepani K. Yamasaki mai a no ka pane ana aku ma ka aoao o na mokukaua o ka Adimarala Taniguchi ka mea haiolelo hope ma ia anaina.

            He mau himeni kekahi i haawiia malaila malalo o ke alakai ana a Miss Yamamoto ma ka piano a na Mrs.Nishimura e hookani i ka vaiolina, a ua nui ka paipaiia me ka piha hauoli o na mea apau i lohe ia mau himeni. He mau meaai mama ame na hoikeike kii onioni kekahi mau hana hoohauoli o ia po.

 

Kumumu iluna o ke akoakoa ka mokuahi pelekane valdura

            Ma ka hora 7:25 o ka po Poakahi nei i kamumu ae ai ke kila o ka mokuahi Palekane Valdura me ka piha ukana he kopaa mai na Mokupuni Pilipine mai a e lawe ana i No Ioka, iluna o ke pukoakoa ma kahi he hapa mile ka mamao ma ka aoao Ewa o ka nuku o ke awa o Kalihi a paa loa. Ua holo mai ia ianei no ka hoopiha ana iaia me ka lanahu, eia nae, halawai ana me ka uila. "Kau i kula auwae panana ole."

            No ka haawi ana i kekahi kokua ia moku ua holo mai na mokukolo o ka oihana kaua moana me ke ku kokoke mai iaia ma ka po i hala, a hiki nae i na hora o ke aumoa oia mau no ka paa o kona kila iluna o na pukkaoakoa.

 

Pupuhi kukui poele ka hale ma ka manawa e paani ana o ka bana kepani ma aala

            Maloko o ka Paka Aala ka @@@@ Kepani oluna mai o kekahi @ na mokukaua Kepani e ku nei @@@@o o ke awa kahi i paani ai ma ka @@ ka poakahi nei; ua lehau oloko@ @ paka i na kanaka o na lahui @@@@@@ no ka hoolohe ana i ka bana. @ @@ ka oleloia ma ka hapalua leke o ka manawa o ka paani ana a ia @@@ ua puhiia ae la na kukui, oia @@@ @@ hoopaaia mai la ka uwila e @@@@@@ ai ai i na kukui oloko o ka @@@@ halii iho la ka pouli ma o a @@@@@ o ka mea nana i hoopio mai i na kukui, owai la ia. He ninau paakiki ia.

            Aneane ma kahi o ka 4000 ka@@ka maloko o ka Paka Aala ma kela po e hoohauoli ana ia lakou me ka le@ o ka bana , eia nae, i ka manawa i pio ai na kukui ua lilo ia pio a i mea hoonaukiuki i na kanaka. Ua hoikeia koke ia i ka hale uwila kela pio ana o na kukui a ua ninauia aka na wiliki ke kumu o ia pio ana mai o na kukui, eia aohe mau wiliki ol@ko o na hale uwila i loaa aku a no ia nele i na kukui i pau pono ole ai ka paani ana mai a ka bana hoomaka koke na kanaka e puhee me ka pau ole no nae o ka makemake i ka leo o na ohe keleawe a na Kepani.

            O keia iho la ka ka lua o ka hana ia ana iho la e like me keia i kalihe me ka Mr.J. K Mokumaia hoomanao; ka mua loa o ka pio ana o na kukui ma ka manawa e paani ana o ka bana Kepani elima makahiki ia i hala hope aku nei, pouli ka pala Aala, e like iho la no me keia a me he mea la o ke kumu o ka hoopio ana o na kukui no ka puka ana mai o ka mahina, no ka mea, he mea @@@ @@@ ia ke hoopiopio o na kukui mamua aku nei i ka @@anawa e @@@ mai ai o ka mahina

            Red Bluff, Iulai 10 - Ua hoopaaia aku o F E Fry i ka halepaahao ma ka po nei ka on a noma ha hale pahupahu maanei, a o Fred Anderson, he kanaka hana no ka hui kaaahi o ka Pakinika Hema, ua hookuuia ku oia no ka bola ana ae $5000, mamuli o kona hooiiia ana ae no ka hewa lawe aihua ia Patrick Gallagher, he kanaka hana ipuhao mahu i komo ole i ka hui uniona. Ua pepehiia o Gallagher, a kauoluna aku e haalele mai ke kulanakauhale.

 

Teritore O Hawaii

Komisina Ia me Manu

I kulike ai me na manao o ko Kanawai 72, o na Kanawai Ahaolelo o 1921, ma keia ke kukalaia aku nei keia mau rula ame na hooponopono malalo iho nei e Komisina @a ame Manu o ke Teritore o Hawaii.

            Rule 3. No ka hoopakele ana i manu i hookomoia mai, na kaka ame na nene.

            Pauku 1. Make keia hoikeia aku nei, he hana kue kanawai no kekahi mea ka uhai ana ma ke kikipu, ke pahele, ka pepehi a hoopilikia wale aku pahu ma kekahi ana i na manu nunu Makabolu na nunu Lepekiekie, na nunu Eleu uliuli na nunu Kuakihikihi na nunu Ehehu keleawe, ka manu (teal) Ku'emakakeokeo, a i ole ka ne@@ Aukekeralia a i ole @@ ana aku paha maalo o ka malu o kekahi mea, kekahi o kena mau manu, o ko lakou mau hua paha ma kekahi manawa mamua ae o ka la 1 o Iulai, 1924.

            Pauku 2. Aole e ku i ke kamawai no kekahi luna oihana o Komisina I'a ame Manu Teritore, ka lawe a i ole kaakau paha malalo o kona malu kekahi o keia mau manu i ka wa e laweia ai no na hana pili akeakamai a haoa paha.

            Pauku 3. O cela âme keia mea e ku-e ana i kekahi o na manao o keia mau rua e manaola no ua pali ka hewa mikimina iaia, a ke ahe waia no ia mea, e hoopa @@ no ma ka uku hoopa'i aole e emi iho o ka $25.00, aole e oi aku mamua o ka $250.00, a i ole ma ka hoopaahao@@ maloko o ka halepaahao kalana, aole e emi iho malalo o ka umi @@@@@@@ hoi e oi aku mamua o kanalima k@ a i ole ma ka hoopa'i dala ame ou paahao; a o na dala apau  e @@@@ ana ma kela hoopa'i, e hoihoiia no ia i ke Komisina I'a ame @@@

Aponoia, Iune 23, 1922, e ka Komisina I'a ame Manu.

            H.L. Kelly

Aponoia@ keia la 24, o Iune 19

            W.R. Farrington

                        Kiaaina o Hawaii

Honolulu, T.H.

6512 - Iulai 13

 

Kahea Halawai

            E noho ana ka halawai makahiki a ka Hui Kuai Aina o Peahi i ka la 29, o Iulai, 1922, maloko o ka Halepule Moremona ma Peahi Hama kua loa, ma ka hora 10 a.m. nolaila ua makemakeia na lala apau o ka hui e akoakoa ae ma ia la, ma ke kauoha a ke peresidena o ka hui, no ka hooponopono ana i na mea e pili ana i ka hui a no hoolohe ana i na hoike a na lunanui o ke hui

                                                                                    Fred Wilhem

                                                                                                Kakauolelo

6512 - Iulai 13, 20, 27

 

Hale o Na Alii o Hawaii

            E malamaia ana ka halawai kumau o ka (Ahahui Poo) o ka Hale o na Alii o Hawaii ma ka Pho@@@ Hall, i keia Sabati iho, Iulai @@, 1922, i ka hora 2 p.m.

            Ma ke kauoha a ka Iku Hai

                                                W.J. Coelho

                                                            Iku Kau

6512 - Iulai @@