Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 27, 6 July 1922 — Ahai ka Papa Himeni o Kalihi i ke eo ma ka Hookuku Himeni Haawi na Lunakanawai i Kohoia i ka Helu Ekahi i Kela Papa Himeni Malalo o na Rula o ka Hookuku-Lilo ia Hilo ka Helu Elua [ARTICLE]
Ahai ka Papa Himeni o Kalihi i ke eo ma ka Hookuku Himeni
Haawi na Lunakanawai i Kohoia i ka Helu Ekahi i Kela Papa Himeni Malalo o na Rula o ka Hookuku-Lilo ia Hilo ka Helu Elua
O ka liookuku himeni mawaena o na papa himeni o na Ahahui C. E. o Oahu nei ame ko na mokupuni like ole, o ka hoea ana rwii, no ka aha paeaina i keia kau, i malamaia ma ka po o ka Poalima aku nei i hala, maioko o ka luakini o Kawaiahao, ua aha'i ae ka papa himeni o ka Ahahui C. E. o Kalihi i ka helu ekaanilolaekm hi,m' kaeoh naalka rlun hi i kela po, a i ka papa himeni o ka Ahahui C. E. o Hilo, ka helu elua, a i ka papa himeni o ka Ahahui C. E. o Maui ka helu ekolu. 0 keia ae la ka olelo hooholo, i haawiia mai e na lunakanawai i kohoia ai, no ka hooholo ana i ka papa himeni oi loa o ka nani, o ke mele ana mai i kana himeni; eia nao, ua kulike 010 ia olelo hooholo, me ka ko anaina o ka poe makaikai e noho aku ana e hoolohp i ke mele ana mai o na papa himeni pakahi, i ka lakou mau himeni, i a'o ia no kela hana hookuku; ua ikeia aku keia, ma ka nui o na pa'ipa'ilima iwaena o ke anninn. He eono ka nui o na papa himoni i komo ma keia hookuku ana, o ia na papa himeni o ke C. E. o Ewa, ko Kaumakapili, ko Hilo, ko Kawaiahao, ko Maui ame ko Kalihi. 1 kulike ai me ka papa kuhikuhi 0 na hana hookuku ma kola po, ua kaa i ka papa himeni o ke C. E. o Ewa, ka hanohano o ke ku mua ana ae imua o ke kahua kaua, malalo o ko alakai ana a Thomas Keala. I ko melo ana mai o keia papa himeni, ua hiki ole i ke anaina ke kaohi mai i ka haawi ana aku i na mihalo ana, no ka mea he ku i ka nani ame ka maemao ke meleia ana mai o ka himeni i hoomakaukauia, a ua komo maoli iho no ka manao iloko o kekahi poe, e aha 'i ana ke C. E. o ka I'a Hamau Leo o Uwa 1 ka helu e kahi. 0 ka papa himeni o ka Ahahui C. E. o Kāumakapili ka ukali aku mahope. I ke ku ana ae o keia papa himeni ma k'e kahua hookuku, ua ikeia aku na lio kahiko i maa i ka honi ana i ka uwahi pauela e ku mai ana imua o ke kahua ,imua o ko lakou alihikaua S. Kaalouahi. Ma ke ano nui ke olelo ae, he ku maoli nb i ka nani ke mele ana mai a keia papa, i kaokoa ae mai ke kulana mai o ka papa himeni mamua iho. Kc oni wale la no ke anaina, no ka mea ua ai-eane e hiki ole ke ike aku, nawai la o kola mau papa ae la elua ko eo. O ka helu ekolu ma ka papa kuhikuhi, o ia no ka papa himeni o ka Ahahui C. E. o Hilo. I ka manawa i kukala mai ai ka lunahoomalu o ka manawa ia no ka papa himeni mai Hilo mai, ua noke mua ke anaina i ka pa'ipa'i; mamuli paha o ka ike mau ia i ka aha'i o kela papa himeni i ka lanakila, ma na hookuku himeni ana, o na makahiki ae nei i hala. Ua mii ka poe iloko o keia papa himeni, a o H. Naope ke alakai a alihikaua o keia puali hookuku.
I ke mele ana mai o k€ia papa himeni i ka lakou mele, ua meha pu oloko 0 ka halepule, aia na mea apau ke haka ponō' la, ka lakou nana ana, maluna o ka poe himeni ame ko lakou alakai; he kulana maoli no o ka pualikoa, i maa i ke leu ana imua o na enemi, ma na kahua kaua. I ka manawa i pau ai ke mele ana mai a keia papa, i kana himeni, ua hoopaiakuliia oloko o ka halepule, i na pa'ipa'ilinia, no kekahi manawa loihi, ahiki i ka hoi hou ana o kela papa himeni, e ku no ka elua 0 ka manawa me ke melo ana mai he 'himeni hou. Auwe, he keu no hoi o ka himeni hookuku wale atf\i Ia no ka u'i eia no ka hoi ua himeni nani, e lealea ai ka hoolohe ana aku. I ka pau ana ae o ka manawa o ko Hilo papa himeni, ia wa i ku mai ai ka papa himeni o ka C. E. o Kawniahao, e alakaiia ana e D .Pasehoal. Ho nani no ke mele ana mai a keia papa i kana himeni, he nani nae o ka poe naau haahaa, aole hoi elike itic ke kulana o na papa mamua aku, ka hele a piha i na manao uilani, me ka uwila. Mahope aku o keia papa i kaheaia mai ai ka papa himenT o ka Ahahui C. E. o Maui. Hele a lulu ka makani i keia papa, i ka wa i Jku mai «i 1 ke kahua hookuku, a o ka mea nana i hookahaha ak i i ka inanao o ka poe makaikai, o ia no ke aIST
kaiia anu o keia papa liinioni, e kokahi alihiknu;i wiiliine »>i;i o Koso Milikaa. I T a konio nn manao k.malua iloko o koknlii poo, no ka hiki i koia :il.v kai wahino ko hoonahoa nku, mo na alakai knno, ma kola liana hookuku, he niau nianao kuhihowa nao ia, uo ka moa i ka man.iwa i ala--Itai mai ai oin i kona puahkoa. ua meha pu oloko o ka halopulo, no ka moa ho ku i kn hioliie kana pana ana i ka manawa alakni o ka himeni, >a ho ku no hoi i ka nani amo ka le'ale'a, k.i popoino ko hooloho aku i ke ano o na 100, o oiliili mai ana, ma na mahele like 010 o ka himeni. I ko kuu ana iho o koia papa hi» moni, un noko aku la ke anaina i ka pa'ipa'i i na lima, e hoiko okoa ae ana i ka piha hauoli, a 110 ka hoolawa ana mai i ka makomnko o ka lohulehu, i ku hou ao ai ka papa o Maui, ma k c knhua hookuku, a kiiu hou mai Ja he himoni okoa, i liko nku no ka nani mo ka himoni niamua iho. * Ko hookokoke aku noi i ka pahuhopu o na liana hookukn liimeni ma kola po, me ko kauka'i aku na ( , o na mea apau, o loho i ka pajja hiiuoni mai ka Aliahui C. E. mai o Kalihi. I ke kaheaia ana mai o keia papa himoni, ia wa i alakni ne ai ka nlihikaua oia o J. Koalnlio, i kona puali, no ko kahun hookulyi; aolo no i ka nui loa, oliko mo keknhi mnu j»apa himoni mamua aku, aka nao lie puali koia o na koa i waeia nmi, • lakou ka manaoiana o k« knhua knua a o na koa kahiko paha, nm ko* kahi olelo nna ae, o ka Kmopora Napoliona. I ke mole ana mai o keia pnpa l kana liimoni hookuku, auwo no hoi ka nani o, he u'i maoli no, na hoopi- maoli ia aku no kit okala o ko kumu popeiao o kekahi poe; a no ka nui hooKihi o ko anainn i ko ano o ka himoni ana mai a keia pnpn, ua noko ia i ka pa'ipa'i i ka wu i pau ni ka himeni nna, ahiki i ka wa l lui hou ai e himoni no ka olna o ka manawa, i kekahi himeni kaokoa ne. Ua kaa ka hana iloko o ka lima o na lunkanawai, no ka noonoo nna mai i ka lakou olelo hooholo, no ka papa i aha'i ae i ka holu eknhi, ma kela hookuku himoni, a oiai hoi o kaknli ana no ka lakou 01010 hooliolo, ua hoonanoaia ko annina. ma ka hoolohe ana aku i kahi mnu papa hinieni, i waeia no kola hann. Na ka papa himeni o Makua, i kakole mua ae ike kahua, rol c koia papa i komo iloko o ka hookuku himoni, e'a nae o ka himoni i moloia mai e keia papa, he ku no i ka u'i fime ka nani. 0 ka papa himeni aku o Kalihi, ko Maui mai, ko Ewa, Kaumakapili, Kawaiahao ame ko Hilo. 110 nani waJe no keia mau papa himoni npnu, 0 ke mele ana mai i na himoni hoonanea, a ua pomaikai mnoli, kn poe 1 hoea kino ao, a lohe i na himo«ii ma kela po, e hiki ole (ii ia lakou kq lohe, ma na ahamelo o ne i haawi mau ia e na puukani himoni ma keia kulanakauhale. Ua l(?aa ka olelo hooholo a na !u--nakannwai i keia manawa, nolailn e kakali aku ana k P anaina, nmo na alakai o na papa himeni, o ka lohe aku i ua olelo hooholo e maopopn ai ka hoi puolo ame ka ole. O na lunakanawai i kaa aku ni na lnkoa ka haawi ana mai i ka 01010 hooholo, ua waeia a<> ma na mokupuni, a no keia mau inon: Hawaii Āikina, Mrs H. Hramor; Hawaii Komohana, Thoma« N. Haae; Q#hu, Hon. C. E. King ame Mr«. Hall; Maui, W. Saflfory; Knuai, 1). Kapahee; Molokai, .1. Wol^li. oka Hon. C. E. ka mcu 'tana i hoakaka mai i ka 01010 hooholo ma ka aoao o na lunaknnawai, m c ka haawiia ana o ka liolu okahi i ka papa hinioni o Kalihi, inalnio o na kumu: 1, ka mannnn; 2, ka maikai o ko melo ana; 3, ka puka pono o ka 01010, a o ka 4. 1<» hoomaikal ana i ko nno o ka himoni. 0 ka holu elua, ua haawi na lnnakanawai i ke eo i ka p&pa hinioni o Hilo, i ka papa himeni o Maui. ka helu ekolu, i.ko Kaumakapili ka helu eha, ia Ewa ka helu elima, n i;i Kawaiahao ka holu eono. 0 ka hana hope ma kela po, o ia no ka haawiia ana o na makana i na helu mua ekolu ,0 ia hoi lie Haihala i na helu mun olua. i he kakini buke himoni o ka llnku Ao me ka Leo Hoonani i huiia ia Maui.