Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 25, 22 Iune 1922 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

Xo ka pane ana aku no kau ninau no ke kumu o ko'u hoi-| hji pu ole ana mai i ka Lede Hita i Enelani nei hookahi no jt-.ii, a he kumu koikoi no hoi, aole hiki iaia ke kau mai i 1 moku. Ua olelo mai ke kauka nana oia e makaala mau ana ina nei no kona kau mai maluna o ka moku ua like hana me ka mauna ana i kona ola. E Minama, no ka hoike ;,r a aku ia oc i ka mea oiaio loa, eia no ke kumu, ua kokoke v,a oia e hanau, a e lilo ana oia i makuahine i kekahi la, ke akemake ke Akua pela! "He ano hikilele ko ka Lede Line- - . na i kona manawa i lohe mai ai ina olelo ake kaikunane c pili ana no ka hapai o ka wahine ana o ka lohe mua ole ana. Ua *ilo keia hoike ana aku la ā ke kaikunane i mea hoowalaloa i ka noonoo o ka Lede Linetona, no ka mea, ina no ka ; anau mai o kkahi keiki na Sa Wiliama e lilo ana ia keiki i .ooilina no ka Hitadela, a e nele ana oia ame kana mau keiki : ka waiwai, nolaila hoolala iho la oia no kekahi hana e hookaawale loa ia ai ke Sa Wiliama mai kana wahine iuai, oiai ua ike maopopo loa oia i nei manawa o ke Sa Wiliama wale no ka i hoi mai a aia no ka wahine i Amerika. "He hana hoao kiekie loa keia ia'u ka huli hoi ana mai i Enelani nei me ka haalele aku i kuu wahine i Amerika," wahi a Sa Wiliama, me ke kani pu ana iho o kana uhu," aka oiai hoi kau kauoha ua oi loa aku ke koikoi mamua 0 ka mea hiki ia'u ke hoomanawanui, a ua hiki ole no hoi ia'u ke alo ae, a ua ike iho no hoi au ia'u iho ia manawa aia au mawaena 0 na mea aloha elua, haalele aku la au i ka'u mea aloha mahope a hoi hookahi mai la i Enelani nei, me kuu manao ina hoi no ka oluolu koke ae o ko mama ma'i he hana hiki no hoi ia'u ke hoi hou aku i Amenka no ke kii ana i kuu wahine. "Eia nae, ia maua i hookaawaleia ai ua ike au i ka hoomanawanui o kuu wahine i ke aloha me ka manao koa loa; ma kona manao he hana mua na'u ka hoi ana mai e ike a e malama ia mama, oiai nae, ma ia hana ana e haalele hookahi ia aku ana oia, he malihini hoi maloko o kekahi kulanakauhle nui. a ma kela manawa kupilikii loa no hoi ona, no ka mea, ua hapai oia a ua aneane loa e hoohua mai i kekahi hua ohaha 1 keia ao." 'Pela i'o no hoi paha, he hana i'o no ia nau ka hoi ana mai % ike a e malama iho i kou makuahine,* wahi a ka Lede Linetona o ka pane ana mai, me he mea la o kela wahine e noho mai ana ma kela aoao o ka Moana Atelanika aole oia he wahine i kupono e noonoo ia aku. "E hoike aku no au i kuu manaoio maoli ia oe ua maha loa kuu uhane i kou hoi hookahi ana 9T tnai "E Miriama, kuu kaikuahine, o ia anei kou manaoio? Ua hauoli io anei oe i kuu hoi hookahi ana mai a haalele aku i ka mea a'u i oi aku āi ke aloha mamua ou ma kela aina, a maloko hoi o kela kulanakauhale i malihini loa iaia?"

"E hoolohe mai, ina e oluolu mai ana oe," i pane mai ai o Miriama. "Aneane loa e naha ka puuwai o mama i ka manawa i loaa mai ai o kau leka e hoike mai ana no kou mare ana i ka wahine ana i makemake ole ai, ka ke manaoio nei mamuli o ka inoino loa o 'kona noonoo no kou mare ana i hooehaeha ]og ia ai kona noonoo a i lilo ai hoi i mea kaumaha loa no k »na naau, a ina nei no kou hoihoi mai nei i ko wahine iaJri ke manaoio nei au e lilo ana ia i mea, no mama e make ai, no ka lilo mai o ko wahine i hakuwahine no ka Hitadela jiei," wahi a Miriama, me ka leha iki ana iho i ka helehelena c Vekinia ma ke kii ana e paa ana iloko o kona lima ia manawa. Ua piha loa ke Sa Wiliama i ka inaina ia manawa a oi aku mamua oka mea hiki iaia ke hoomanawanui. He mau minuke kona uumi ana i kona inaina mamua o ka hiki ana iaia ke hoopuka ae i kekahi huaolelo, a mamua hoi o ka hiki ana iaia ke hoomalu iaia iho i hiki ai iaia ke kamailio aku, mahope o kona lohe ana aku i na huaolelo hoahewa a ke kaikamahine c pili ana i kona mare ana. I ka hala ana o ia manawa, alaila i aku la i ke kaikuahine, me ka mau no o ka enaena o kona helehelena: "E Miriama, e oluolu oe mai kamailio iki hou mai e like me ia au o ke kamailio ana mai nei. Ona huaolelo awahia au pke kamailio ana mai nei aole oe i hoino wale aku no i kuu wahine, aka owau pu kekahi au i hoino mai ai. I hai aku au ia oe i nei manawa, he ]ede o Vekinia Abota ma na ano apau i like a i ole i oi aku paha mamua ou; aole loa e loaa iki ana i kuu makuahine ke-i-ahi kee iloko o Vekinia ina nei no kona hoi mai ianei a ike aku oia iaia; ika manawa mua loa e loaa ana ia'u, e holo hou aku ana au i Amerika e kii i kuu wahine 3. lawe mai iaia ianei. A e hoike hou aku au ia oe i keia mea a'u i hoike mua aku nei ia oe he mau minuke i hala ae nei, ke manao nei au a e kauoha pu aku ana hoi ia oe, iaia e hiki ai ianei e hookipaia mai oia ma ke ano hanohano loa, a ma ke ano hoi he hakuwahine oia no ka Hitadela nei, me na hoohanohano apau elike me īa e haawiia aku i kekahi alii kiekie o Enelani nei e ka poe apau e noho nei maloko o keia hale." "Pehea auanei ka poe e noho nei maloko o keia hale e ike aku ai a e hookipa mai ai hoi iaia me ka hanohano oiai aole lakou i maopopo iki no kou mare ana." wahi a Miriama. "Pehea?" wahi a ka baroneta opio, me ka piha i ke kahaha. "Aole mea hookahi i ike no ia mare ana ou, owau wale no ame mama ka i ike i kekahi mea e pili ana no keia hui ana o kekahi alii Pelekane me kekahi wahine Amenka.' "Ma kawai kauoha i malama loa ai o ia mea ka malu loa me ka hoike ole aku ia lakou?" wahi a Sa Wiliama o ka ninau ana aku me ka piha loa i ka huhu. "Ua huna maua ia mea ia maua wale iho no me ko maua mana o ia ka mea maikai loa e hanaia," i pane mai ai ke kaikuame ka haalulu no ka piha loa i ka maka'u, no ka mea aole oia i ike i ke Sa Wiliama i ka piha Huhu loa elike me ia mamua aku. "La piha loa o mama me ke kaumaha a owau pu no hoi kekahi ma ia haawina, he haawina i hiki ole ke hoolauleaia, nolaila ua hooholo maua e kakali ahiki i ka loaa hou ana mai o kau leka e hoike maopopo mai ana i kou mare ana, a i ole ahiki no hoi i kou hoi ana mai ia mai ia oe ponoi maua e lohe mai ai i ka mea oiaio. "Ua a'e aku olua ma o aku o na palena kupono apau, ua koho wale olua ma o aku oka mea hiki ke huikalaia aku. Ua maopopo ia'u o ko'u kaikuahine no oe a he umi-kumamalima hoi ou mau makahiki ka oi aku mamua o ko'u, a ma ke ano ua koiia mai au e nana aku ia oe a e haawi aku hoi i na hoomaikai ma ke ano o oe ko'u hanaumua. "Aka i nei manawa, aole au he keiki, he kanaka makua au 1 keia la, a he ano kaokoa loa ko'u mai ia oe mai, a ua hiki hoi ia'u ke hana aku elike me ko'u makemake, ua poina loa oe no'u aole au he haku maluna o keia wahi, a he haku hoi no'u ponoi iho, me ke kauka'i ole aku a na Hai e a'o mai ia'u i ka'u mea e hana aku ai ; "He kuleana ko'u e koho a e hana ai no'u iho ma na hana. ] apau, nolaila mai manao iho oe eia mau no au malalo o kau J|oomalu ana a e alakaiia ana hoi ma kela ame keia wahi me he mea la ua paa mau au i ka nakiiia me ke kaula, a e kaiia ana au ma na wahi a'u i makemake ole ai, elike me ia mamua aku o kuu mare ana, ka manawa e noho mana ana oe maluna 0%

"O ka'u e makemake nei i nei manawa e ike oe me ka maopopo loa i kuu manao, ina e mau ana kou nana ana mai i kuu mare ana he hana i kupono ole i kou manao, a e hooholo ana hoi oe i kou manao me ka luli ole aole e ike mai i kiiu wahine ma ke ano hookahi oia elike; me a'u, a e hookipa mai ana hoi oe Jaia ma ke ano he kaikoeke nou, a hc hakuwahine hoi oia no ka Hitadela nei, ke hoike aku nei au i kuu manao hope loa ia oe, mahope iho o kuu hoihoi ana mai i kuu wahine i keia hale e paniku ana na ipuka o keia hale nou mai ia manawa aku." Ua hoopiha loa ia ka Lede Linetona i ke kahaha no nei mau olelo ikaika ake kaikunane. I na la mamua aku ua hoike mau aku ke kaikunane i kona ano haahaa, akāhai, a hoolohe i kana mau mea apau e kamailio mai ai, a i kona lohe ana mai i keia mau olelo ikaika a ke. kaikunane i keia manawa ua piha loa oia i ke kahaha aole oia i manao iki e ala ku-e aku ana ke kaikunane iaia elike iho la me keia. I Ua ike iho oia nona iho ia manawa i kona komo kuhohonu i loa ana mai e akeakea i na hana ame na manao o ke kaikunane, 0 kana hana pono o ia kona hoololi ae i kona mau manao ame kana mau olēlo, a ina aole pela e lilo ole yia kana mau olelo ame kona mau manao i mea hoolohe ole ia aku, a e lilo ana laua i mau enemi ma ia hope aku. | He mau kumu lehulehu no kana o kona noonoo ana iho he Imea pono iaia ke hoohaahaa iaia iho malalo o ke kaikunane. He wahine kane-make oia na ka Haku Pasivela Linetona, he kanaka i mare mai iaia no ka nui o kona waiwai hooilina. Eia nae, he kanaka uhauha loa oia, a mamuli o kona hookele ana ji ka waiwai o kana wahine ma na ano uhaai loa ua pau loa j ka waiwai o ka wahine i ka lilo mamua o kona make ana aku,' 1 nolaila ma keia manawa he wahine ilihune o Minama, a o j [ka Lede Linetona hoi a ua kauka'i ka pono o kona ola ana maluna o na kokua e loaa aku ana iaia mai ke kaikunane aku, ke Sa 'Wiliama. Hookahi a laua keikikane o Pasi, ka inoa, a hookahi kaikawahine o Liliana ka inoa, a o nei mau keiki ame ka Lede linetona, ua kauka'i mau mai lakou i ka pono o ko lakou ola ana maluna o na kokua e loaa aku ana mai ka waiwai aku o Sa Wiliama, mai ka manawa mai o ka make ana aku o ka Haku Pasivela Linetona, a na ke Sa Wiliama no hoi e auamo ana i na kaumaha o ka hoonaauao ana i na keiki a ka Lede Linetona, oiai he mau keiki pu no hoi laua na laua. Mai ka manawa mai o ka lilo ana aku o ka home kahiko o ka Lele Lenetona i ke kudalaia, mai ia manawa tnai kona hoi ana ae a noho pu me ka makuahine ke kaikunane ke, Sa Wiliama ma ka Hitadela, ka inoa o ka home nani o ka Sa Wiliama, ka hale hoi i lako i na mea apau, a ma ia hale no hoi i lilo ai ka Lede Linetona ma ke ano oia ka mea nana e hookele i na hana apau maloko o ia hole elike mc ka maikai loa ana e ike ana. Nolaila, ina e hiki 10 mai ana ka la e hooko ai ke Sa Wiliama i kana olelo e panikuia na ipuka o ka Hitadela i ka Lede Linetona ame kana mau keiki, he pilikia koikoi maoli ia e loaa ana ia lakou, nolaila i kona ike ana, he hana hoonaukiuki wale aku no nana ka hoouluhua ana aku i ke kaikunane, hooholo iho la oia i kona manao e hamau loa oia, a e nana aku i ke kaikunane ma ke ano oia ka haku nona ka Hitadela a he mau ohtta aku lakou malalo ona. "O, e Wiliana, mai hoopiha loa oe ia oe iho me ka huhu," wahi a Miriama me ka leo haahaa o ke ano mihi," malia paha ua oi loa aku nei ka'u mau olelo mamua o ka mea kupono, aka, e ike iho no nae hoi oe ua Klo kau mea i hana ai i mea hoohoka loa mai iko maua mau manao. E hoomanao oe ooe wale .no ka mea nui a o ka punahele hoi a kekahi ohana hanohano kahiko loa, nolaila he mea mau no ia ua makemakeia kou mare ana maloko ponoi nei o kou home aole hoi ma kekahi aina mamao."Aka nae mai hhpohopo oe, ina no ka hoea mai o ka Lede Hita ianei ua hiki no iaia ke lawe ke i kona kulana ma ke ano he hakuwahine no keia home a e loaa aku ana no hoi iaia na hoohanohano ana apau elike me ia kulana kiekie i loaa iaia.

Hakalia no apau kana kamailio ana o kona ku ae la no ia, me ke kulou o kona mau maka ilalo, aole hoi elike me mamua aku ke kau o kona mau maka iluna, a iaia-i ku ae ai ke hoohiki la ia iloko iho ona ina he mea hiki ia iaia ke hana ma ke ano e hiki ole ai ia Vekinia ke hehi konā mau kapuai wawae maluna o na papahele o ia hale, e hafta aku ana oia ma na ano apau e hiki ana i kona mana anle kona ike ke hana aku.Eia nae, o ke apo ana e hana aku ai i mea e hookoia ai ia hoohiki ana aohe i loaa ka manao ame ke alahele maopopo e hoo--1 pio aku ai i kona enemi ino loa, o ia ka mea e hana mao ole iloko i ona, ina no ia he hana e make ai kona enemi, a eia nae, aole oia i hoomaopopo a i ole i noonoo iho ia manawa no ka hoopa'i ( e kaua aku ana maluna ena ke hooko aku oia ia pianaoino ona. "E ka mahalo ia oe, e Miriama," wahi a Sa Wiliama i ka manawa ana i wehe mai ai i ka puka no ke e puka aku ai iwaho, eia nae, me ke ano hoihoi ole oia o ia pane ana aku, aole he mahalo oiaio maoli iloko ona no Miriama, aka he mea hoomama wale aku no ia i kona noonoo no kekahi manawa, oiai ua maopopo no ia Minama ua piha loa oia i ka huhu iaia. Aole hiki iaia ke haawi aku i kekahi huikala ana i ka mea i hoolilo i kana mea aloha i enemi ino loa ilona, ua lilo kana wahine i mea nui i kona naau ia manawa, o fca hookau ana mai o kona kaikuahine i na hoahawa ana maluna ona ame kana mea aloha he mea hoehaeha loa mai ia i kona uhane, oiai hoi kona mare ana ua hunakele loa ia e kona kaikuahine aole i hoikeia ae imua o ka ohana a imiia o ka lehulehu he hana hoi i hoopiha loa ia iho ai oia i ka inaina a i hookomo aku hoi iaia iloko o kekahi kulana maikai ole Ia manawa hooholo iho la oia i kona manao, ina no ka loaa ae o ka ōluolu iki i kona makuahine e kamailio aku ana oia iaia i kona manao me ka maopopo loa e koho hewa ole mai ai oia i ka mea iloko ona, a e noi aku iaia e hoolahaia ae maloko 0 ka Hitadela o Vekinia ka hakuwahine o ia home i kona manawa e hoea mai ai ilaila. MOKUNA XII "Me ka mahalo ia oe, e Miriama," wahi a Sa Wiliama i ka ana i na buke a ka puuku me ka puuku pu me ia, a e ninaninau akti ana hoi i ke kulana o ka hana e hookeleia ana maloko o ka Hitadela, komo aku la ka Lede Linetona me ka nihi malu a malie loa iloko o na rumi o ke kaikunane no ka hooponopono ame ka wehewehe ana ae i na pahulole o ke kaikunane, -me ke kau ana aku i na lole maloko o na wahi kau lole maloko o na rumi liilii elike me ka maikai ana i ike ai. Oiai oia e huli ana i na wahi apau o ka pahu loaa iho la iaia kekahi pu-a pepa nui me na palapala o na ano like ole. Ua ike koke no oia ia manawa aole kekahi o ia mau pepa na kona kaikunane a no kona manao aia paha maloko o ia mau pepa kekahi mau mea e pili ana i ka wahine ana i hoino ai, a ke kaikunane o ka ana ma na aina hihiu a awaawaaa me na lalani mauna e ku ana ma kela ame keia wahi, hooholo iho la oia e nana i kekahi o ia mau pepa i maopopo iaia kekahi mea 1 kakauia maloko o ia mau pepa. Ma kekahi wahi pahu o ia loaa ana iho iaia mawaena.o na pepa e paa ana no ke ki i hoopaaia me kekahi lipine, a ua hookomoia ma kekahi wahi o ka ili e uhi ana ia wahi pahu uuku Me kona noonoo ole ae no kona noi aku a ae maikaiia mai e ka ona nona ia waiwai, a oiai he manawa maikai loa ia i loaa iaia i mea hoopauia ae ai kona manao pahaohao no ka waiwai i hoopaaia maloko o ia wahi pahu, o kona wehe ae la no ia, a hoomaka iho la e nana i na mea e waiho ana maloko, he hana hewa kiekie loa ana o ka hana ana e nele ole ai no ka hahewa iho o kona lunaikehala iaia. (Aole i pau)