Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 25, 22 June 1922 — Aole Kanalua no ka Holopono o na Hana Hoopulapula ma Molokai Hoike ka Loea Mead a ke Komisina i Kauoha Aku Nei i Amerika i Kona Manao no na Alahele e Hana Ai i Kela Mau Aina [ARTICLE]
Aole Kanalua no ka Holopono o na Hana Hoopulapula ma Molokai
Hoike ka Loea Mead a ke Komisina i Kauoha Aku Nei i Amerika i Kona Manao no na Alahele e Hana Ai i Kela Mau Aina
Mahope iho o ka holo makaikai ana aku nei ia Molokai, no ka nana ana i na aina hoopulapula, i hoike ae ai o Kauka Elwood Mead, o Kaleponi, ka haole loea i na hana hoopulapula, o ka hoea ana mai nei no Hawaii nei, malalo o ka hoolimalima ana a na Komisina Home Hawaii, i kona manao, aole loa he wahi kanalua iki, no ka holomua o na kanaka Hawaii, e hoi aku nua,, a noho ma na aina o Molokai, elike | me na hoolala ana a ke komieina. O kana wahi hoohalahala wale no, o ia ka nui loa o na eka o ka aina e haawiia i kela ame keia ohana. Ua hoopauia nae ka pohihihi o keia kanaka loea, ma ka wa a Kiaaina Farrington, o ka hoakaka ana aku imua ona, ma ka halawai a ka papa komiaina o ka noho ana ma ka Poakahi nei* o ka haahaa iho la ia o na eka a ke kanawai i haawi mai ai no kekahi ohana, he iwakalua eka, nolaila aole e hiki i ke komiBina ke hoemi mai. Wahi a keia loea, o ka hoike ana ae, ua kulike loa no na apana aina he 22 o Kalamaula, i maheleheleia, me na aina, i weheia ai no ka hookuonoono ana ma Kaleponi, no ka elua o ka manawa, o ia hoi ke ano 0 ka lepo, ame ka hiki ana e ulu na meakanu, ma ka hookahekahe wai wale no. Ma Kaleponi, elike me na mea oiaio i ikeia, o kekahi ohana i nele me ke kumuwaiwai, e hoohana ai 1 ka aina, he ekolu ahiki i ka umikumamakahi, ka nui o na eka, ana e hana ai, no kona holomua, ina e oi aku mamua o kela, e hiki pono ole ana iaia ke hana. Ua kauka'iia aku ka holomua o kekahi kanaka ame kona ohana, maluna o ka nui o kana mau keiki no ke kokua ana mai iaia, pela hoi ke ano o kana mea e k'anu ana, ame kona ikaika e hnna ai i kona aina. Ma kela mau aina hookuonoono o Kaleponi, i kaa aku ka hoohana ana malalo ona, aia ma kahi o ka 200 ka nui 0 na aina inahi; he kanaha o kela mau wahi mahi, aia mawaena o ka elua ame ka ekolu eka, o ka apana hookahi, he kanakolu-kuma-malima mau apana, mai ka ekolu aku eka, o ka apana hookahi; he kanakolu-kumamalima mau apana mai ka ekolu aku eka, a i ka umikumamakahi, a o ke koena aku, mai ka umi-kumamakahi eka a i ke kanaha.
O ka nui kupono o ka nina a ke* kahi ohana e lawe ai, ma Kalepo&i, mai ka ekolu A oi aku eka i ikeia o ka holomua; a o ka poe • lawe ana a oi aku na eka aina, he poe nui no lakou o ke dala, i hiki ai ia lakou ke hoolimalima i na limahana, o kela ke kumu o ka nui • ko lakdu mau eka aina. Ko ka pane pololei ana aku i kekahi ninau a ke Kiaaina, ua hoike ae o Kauka Mcad, mai kn flima eka aku, ahiki i ka umi kumamakahi eka, ua hikl loa i kekahi ohana haole, ke ola mo ka maika ; , me ka holomua pu, ina nae, he ohana ma» hiai maoli kela, o keia ka mea i ikeia ma Kaleponi. No na ohana hoi e noho ana ma* luna o na aina, mai ka elua a i ka ekolu eka, no ka poe kela, e hel« ana i ka hana ma na wahi okoa aku, no ka ukuia mai, a noho no ko lakou ohana maluna o ka aina, me ke kanu ana i kekahi mau meakanu, a hanai ana paha i kekahi mau holoholona kupono. O kela ano hoohana ana o na aina ma Kaleponi, a i ikeia ai ka holomua loa, o ke ano hookahi ia, ana i manaoia ai, 6 loaa ka holomua i ka poe e hoi ana e noho maluna 0 na aina ma Molokai. No kela holomua loa o ka poe hookuonooao ma Kaleponi, ua manao ke aupuni, e wehe hou aku i kekahi mau aiaa, no kela hana hookahi no ma keia mua aku. O ke a'o a Knuka Mead i na komiaina, o ia no ka hookuu ana aku 1 ka poft e wae mua ia ae ana, • holo no Molokai e nakaikai ai i na aina, mamua ae o ka haawiia ana aleu ia Jtkou o aa apaaa i «a* heleheleis, * ' \ Ma ka la 27 o ka mahina aei • lune, e waeia ae ai ka poe a ke komiiina, e hoonoho aku ai ma na aina o Kalamaula, a iloko o ka mahina o Augate, e haawiia aku ni na aina i kekahi mau ohana nua ekolu, a he eha mai hoi lAau ohana e haawiia aa aina, iloko o Bepate« maba. Ma ka Mauna Kea o ka Poakola nei, i holo aku ai o Kauka Mead, ke Kakauolelo Cooke o ke komiaina, k« Komiaina Aina Aupuni Baile7, no Ilaawaii, no ka nana ana i na aina hoopulapula malaila, a i ka hoi ana mai Hawaii mai, e hele aku ai keia loea ma na mokupuni e ae, me ka ukali aku o ke kiaaina, ma kaaa huakai.