Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 23, 8 June 1922 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

Eia iho no na inoa ano kamaaina i na kanaka o keia mea o ke pu palaai. Akahi, o ke Pu-maoli; o keia pu maoli he palupalu kona ili. Alua, o ka Alqja; no keia pu ka ili oolea, ua like me ka iwi, a mawaho ae o keia mau inoa, ua kapaia aku he mau inoa i oleloia, he Kokee, he Pololoi, a he Poopoe. Eia iho na wahi inoa kamaaina o ka ipu aiwaha o kakou nei: 1, he Pookanaka; 2, he Kanio; 3, he Lu; a o ka 4 he Hoeuli. E ikeia no ke ano o ka ipu ma ka anoano. He uliuli kekahi, he hakeakea kekahi, he ano haula kekahi ,a o kekahi hoi ua ano like no me na mea' mua i hoakakaia ae la, koe wale no o kona liilii a nonanona iloko o ka ipu. Pela i kapaia aku ai he Lu. Aole i loheia na hoakaka manao a na malihini a ke komisina i lawe aku nei no na aina o Molok&i. Malia paha ko hoomakaukau nui mai nei a waiho mai i ke akea ma keia Kuokoa iho. Ua makemake nui ka lehulehu e lohe i na nuea hou o ia huaka'i makaikai a na pohaku nunui. He oki loa hoi ka lohe mai na unu mai o ka aina. O na kiu paha keia a Mose, ke kauwa a ke Akua, i hoouna aku ai iloko o Kanaana e nana i ka waiwai o ka aina. O losua me*Kalepa ame 10 mawaho ae, piha ka heluna ho 12. Ma ka lakou hele ana i ua aina nei a hoi mai, ua lawe pn mai lakou i na waiwai i mea e ike ai na ohana o ka Iseraela. Ka mea ano nui a kupanaha, a o ia ka nui.

hewahewa o la ahui iwaina; h® elua kanaka o auamo me ka mamaka; a pehea la ka keia poe kiu 0 ka hele ana aku nei? 0 ka lohe wale mai no i ka oleloia, ua olelo ae lakou, he aina waiwai loa keia. 0 ka lawaiwai nae o ka lawe ana kma iou kou waiwai nae o ka lawe ana mai nei ,aole o ka huihui wina; o ka i'o dla. Ua nui no e kautttaha ai na auamo, aole nae e lawa ka lehuJehu o ka Iseraela. He kupanaha ko keia hanauAa ola ana ma keia mau paemeku o Hawaii nei, i n6ia mau la a'o nui ia 0 keia wahi olelo, "He mea nui ka manawa." Ma ka elelo ena, ua paa pono a maopopo, a ma ka hooko ana ma ka hana aole lea. No keia hooko ole i keia haAa i hilikau ai o na hana a lilo ao hoi ka luhi i mea e kaaiuhu iho ai. Ke loholoheia mai nei ka nui hewahewa o na tikana o Molokai no Honolulu nei, he ano hiki ole i ka Mikahala ke lawe pau l ke kelepa hookahi. Pela no maanei aku. Ke manaoia nei o ke Kinau a i ole o ke Claudine paha ke pani no ka Mikahala. He wal.i hiohiona keia o ka pii ae o ka holomua o na hana kalepa a ano e ae ma Molokai. E 01 loa aku ana paha, ke hoi aku na noho aina hoopulapula. Ili lakou ae kupalaka ka moku, a hoomahuahua hou ka moku no ia kapakai o MolokaL Ua ala ae ka manao o kekahl poe e ninau i ka oiaio o na hoakaka pili i na hana e hana iho ai maluna 0 na hua anoano i momona na hua ipu, elike me ia i hoakakaia ma kela mau helu aku neL, He oiaio, aia ka momona i ka hoema-uia o ka anoano iloko o ka apu wai koaki 1 mamaia. Ina aole e momona mai na hua o ka ipu, maihea mai keia momona olet Eia no, ina aole i loaa ua wahi apu nei i ka ua, o ka waiho ana iwaho, alaila, ua kolohe ka mea nana i mama i ke ko. Ua moniia ka momona o ka wai ko ,a o ka ae ka i waihoia iho no na hua anoano. Mai hoao ke leanaka mahiai e hana pela, a no ka mea, aole o ka ha'i maia ipu ana ke poho, o kau ponoi no. E nui ana na meaai ono a na Hawaii e loaa i na Hāwaii noho j kulanakauhale nei, ke hoi aku no na aina hoopulapula. Aole '0 ka ono wale, akn, o ke ola o ke kino ia mau ai lau nahelehele. oka lawalu popolo oe ,o ka lawalu palula, a o ka oi aku no o ka lawalu luau i hoopilipiiia me ka i'o kamano ame ka huamoa i wa-hi a hoohuiia me ko kamono. He ono keia me ka maikai mai o ka opu. Eia iho no ia mea ono o ka pua kalo, e nalowale lloa aku nei mai na makeke mai o Ikakou o Honolulu nei.

"Hoomaikaiia o lehova ke Akua o Sema, o Kanaana no kana kauwa," wahi aka Buke Hemolele. E Hawaii lahui e! Na mamo a Sem* e! Ke hoi nei kokou ika aina hoopulapula, me ka nele i na kauwa nana e mahi i na aina no kakou. E hana kiiio ana kakou e na haku i keia wa nui wale o oa kauwa, a ke Akua i hookomo mai ai iloko 0 ka aina no kakou. Mamuli o ka 1110 o ka ohana a Sema i ka le'ale'a, haalele i ko Akua, hiki mai keia mau hoao ana. Ua maikai no. He mau alahele keia e loaa ae ai o keia wahi olelo maikai a hoomaopopo pono, "E hookanaka."