Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 21, 25 Mei 1922 — MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O NA EKALESIA AHAHUINA O NA MOKUPUNI O MAUI, MOLOKAI AME LANAI, KAU O MARAKI, 1922. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O NA EKALESIA AHAHUINA O NA MOKUPUNI O MAUI, MOLOKAI AME LANAI, KAU O MARAKI, 1922.

La Hana Ekahl, Poalia, Mar 30, Weheia ka aha me ka hapalua hora haipule i alakaiia o Bev. W. A. Tate,. Lunahoomalu Rev. L. B. Kanmeheiwa ma ka noho, W. E. Baffery kakanolelo. Hookipaia k|. Ekalesia o Waikapu tna o kona kahu, Bev. L. B. Kaumeheiwa, a na Bev. H. P. Judd i pane ma ka aoao o ka aha. Hoomaopopoia na lala o ka aha penei; Lunahoomalu, L. B. Elaumeheiwa; na hoa mau, Hon. J. W. Kalua, Ilon. M. P. Waiwaiole, Hon. B. J. K. Nawahine; Bev. H. P. Judd, Bev. E. E. Pleasant, Bev. M. C. 6ehenck, L G. Davis, Bev. W. A. Tate. Na Kahu —M. M. Kahiapo, J. P. Inaina, S. K. Kaailua, J. K. Kalohelani, G. H. Decay, A. Jones, Yeej Kui, Boyala, K. C. Kondo, James Davis, J. F. Weleh, I. D. laea, J. S. Poepoe, J. K. Kahoopii; na haiolelo, J. M. Mitchell, E. M. Kapoo, J. M. Kukahiko, J. N. L. Fau£ate, J..H. I Koaloha, J. W. Kawaakoa, Mrs. M. Inaina, D. Kaleialoha, Mrs. M. Lum Ho, Mrg. Daisy Kalaaupa, L. A. Ka-1 nae; na elele, K. Kalaauapa, John| Plunkett, J. Kaiwi, D. K. Waiehu ' J. Kaiwīaea, H. Kukahiko, E. N. Pake. Lily Kuikahi, Hana Kalino B. P. Pelekai, Bebecca Deinert, Ldly Kalepa, D. K. Ilae, M. Nakeleawe ame W. E. Saffery. Ma ke noi a B. J. K. Nawahine i kokuaia ua kapaeia ke kaheainoa. Ma ke noi no a W. J. K. Nawahine i kokuaia e J. W. Kalua ua aponoia ka moolelo o ka aha no ke kau o Sepatemaba, 1921, ma Lahaina, ma ka hilinai i ke kakauolelo. Noi no o B. J. K. Nawahine e lilo na lala o ha aha e a e (Kula Saba{i ame C. E.) ame na Kristiano e ae i mau hoa kuka; kokuala a aponoia. Noi o M. P. Waiwaiole e aponoia ka papa kuhikuhi hana o ka aha j «like me ia i hoomakaukauia e ke 3tomite; kokuaia e J. W. Kalua a ua aponoia. Koko ka noho i na komite kumau: Imihana, H. P. Judd, B. J. K. Na«wahino, Jas. Davis; haipule, J. P. £naina; papa kuhikuhi hana, na peresi<lena ame lunahoomalu o na aha ekolu; hoike papahelu, I. D. laea, B. K. Kaailua, J. K. Kalohelani; boike elele, D. K. Wailohua, L. A. Kanae, J. N L. Fau£ata; loha, M. P. Waiwaiole, J. S. Poepoe, J. K. Kahoopii. Na palapala hoopii, kahu ekaleaia ole am® «(kale•ia kahu ole, H. P. Jndd, E. E. Plea?ant, J. W. Kalua, B. J. K. Nawahine J. F. Weleh, M. M. Kahiapo, E. M. Kapoo. Noi o Hon. J. W. Kalua « nnuhiia iona inoa mai keia t komite ae, ae lra noho, a kohoia o I. D. laea ma iona wahi. Na H. P. Judd i haawi ae i na lala i ke kope o na kumuhana i hoomakaukauia, ninau ka noho, a ua apono ka hale i keia mau kumuhana ma k e ano he hoike hapa na ke iomite imi hana. Na H. P. Judd i heluhelu i ka |>apa hoike helu a ke kakauleka o ka Papa Hawaii, ma ke ano nui penei: Na hoahanau Hawaii, 815; Union, 814; Kopani, 126; Pake, 58; Pilipi»o, 42; a ma keia hoik e ua ikeia ua Inahuahua ae ka huina o na hoahaaau i lanuan, 1922, mamua o lanu*ri, 1921, oia hoi he 89 ka oi Noi o Hon. J. W. Kalua e apono I ka hoik e elike me ia i heluheluia, kokua o Hon. M. P. Waiwaiole, a Ca aponoia. Nee ka hale maluna o na hoike elele. Na K. Kalaaupa i heluhelu ■nai i ko Paia a uku i na dala o ka iwaihona; na Mrs. B. Deinert i ko !Wailuku Union, a uku i na dala o ka aha —$3 amo $1 no -kā ahamele; na J. L. Jlitchell i ko Kalanikahuahou me na dala no ka waihona mau; *a J. Plunkett i ko Keanae me na dala no ka waihona. Ua lilo ke koena > ka manawa i Ba haiolelo a M. C. Schenck, no ka ]iana ma Dindigula, am e L. G. Davis ao ka hooikaika ana i ka oihana ha'i euanelio. He nui loa na mea maikai i loaa a e pomaikai nui ai na j lala o ka aha mai keia mau haiolelo mai. Hoopanee ka aha me ka llimeni amo pule. La Hana 2, Maraki 31, 1922. Weheia ka aha me ka hapalua kora haipule i alakaiia e Bev. E. E. Pleasant no. Na pauku heluhelu |na Luka 18. Bev. I. D. laea ma ka noho; aole ltahea inoa i malamaia; heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala a &ia ke noi a L. A. Kanae i kokuaia • J. P. Inaina ua aponoia elike me la i heluheluia. Na hoike ejele: Na Hon. M. P. "Waiwaiole i ko Kaahumanu, WaiInku a uku i na dala elua o ka aha; na D. K. Wailehua i ko Wananalua, Hana, ame na dala o ka aha; na J. Kaiwiaea i ko Kipahulu a uku i na dala o ka aha;'%a Hon. J. W. Ka-

taa i ko Kaupo a uku i s» dal& o ka aha; na Mn. E. M. Pake i ko Ki-1 hei a uku i oa āaia, o ka aha; na ke kakanolelo i Haehae Kukaliiko no Keawala'i, a «ika i na dala o ka aha; na Hon, E. J. K. Nawahine i ko Waihee; aa Lily Kalepa i ko Wahiee, Lahaina, nka i na dala 2 o ka aha; na W. E. fiaffery i ko Kadnapali ame na dala elua o ka aha; na D. K. Ilae i ko Kainaaha ame na dala mau o ka aha; na Mrs. Hileka Nakeleawe i ko Kalaiakamanu ame na dala no ka waihona; na k« kakauolelo i heluhelu i ka hoike kino ole o Nahiku ame na dala no k» aha; na 1). K. llae i ko Kaluaaha ame na dala ō ka aha; Mn. Mileka Nakeleawe i ko Kalaiakamann ame na dal& elua no ka ahtf; na ke kakatiolelo i ka hoike kino ole o Nahiku a nku i na dala o ka aha. Ne e ka hale malnna o na kumuhana a ke lkomite. Noi o K. J. K.> Nawahine e waihoia ke kumahana 5 iloko o ka lima o ke komite no na palapala hoopii; kokna & aponoia. Hapaiia ke kumahana 8, ka waihona o na wahinekanemake a na kahn—Luln 3ca aha a ua loaa he $10 a ua haawiia ima ka lima o ka puuku, Rev. E. E. Pleuant. Noi o B. J. K. Nawahine e haawi makana ka aha iā Hon. J. W. Kalua no kona la hanaa, ka piha ana iaia h> 74 mkahiki a <ria no hoi ka lala kahiko loa o keia aha e i keia la; kokua o H. P. Judd, a ua hooholo loa ia. Koho ka noho ia Bov. L. B. Kaumeheiwa, Bev. J. F. Weleh, ame B. J.K. Nawahine, i komite no keia haawi makana ana. Noi o Hon. R. J. K. Nawahine e haawi aku keia «ha ma o kekahi komite wae la i ka hoomaikai kiekie ia Hon. H. A. Baldwin, La elele lahai i Wakinekona; kokua a aponoia me ka lokahi. Koho ka noho i ke komite no keia hana hoomaikai penei: Bev. L. B. Kaumeheiwa, Hon. J. W. Kalua, Bev. J. T. Weleh, Mrs. Daisy Kalaaupa ame Mrs. Aliee Kahokuoluna. Waiho mai ka lunahoomalu h e kono mai ka aoao kalaiaina Bepubalika mai o hele na lala o ka aha i ka paina luau ma ka hal e paikau, ma Wailuku, ma ka hOra 5 p. m. o keia la, na ae a apono ka aha i keia kono lokomaikai. Haiolelo o N.-C. Schenck maluna o ka ninatt, Hooneemua i ka Ekaleaia." 0 keia kekahi o na haiolelo maikai loa e hooikaika ma na ano apau e pono ai 0 lanakila a kn ka ekaleaia maluna o 'kona mau wawae iho ma ka ninau dala, a ua ikeia hoi ka hōlonma o na ekalesia i hoao i keia man a'o naauao. Haiolelo 0 Ber. H« P. Judd, kumumanao, Ka Hooko Ana i ke Kanawai Kinai Waiona. O keia no kekahi haiplelo maikai e hoakaka ana i ka manao e hanaia kekahi> kanawai e kipaku ana i na mea hana waiona e hoi i kona aina, 0 ia hoi i ka poe 0 ko na aina e e noho nei maanei, e hana ana i ka waiona, a e hooikaika ana i na kahu amo na elele mai na ekalesia mai e kokua ma ke kinai ana i ka waiona. No ka buke moolelo ekalesia, paipai ikaika 0 Kov. H. P. Judd i na ekalesia a ! oi loa aku hoi i na kakauolelo, he mea pono e loaa ka bok« moolelo a i hoopaaia na moolelo 0 ka hana, na hanau, mare ame na mea apau e pili ana i ka ekalesia. Haiolelo hou 0 M. C. Schenck maluna 0 ke kumumanao Ka Hoopaa Ola 0 na Kahunapule. Ua hoakaka oiā ma ke ano nui aia he hui hoopaa lola o na kahunapule maloko o Nu loka, a o kekahi hapa o k e dala i luluia no ka piha keneturia o tfa olelo o ke ola ina Hawaii nei, ua hookomola aku no ka pono o keia h*ui, a haawi pu ia mai he mau buke liilii e hoakaka piha ana i ke ano o na ipomaikai e loaa ana i na kahunapule e komo ana iloko 0 keia huL He emi loa ka auhau makahiki, a i ka wa e piha ai i kekahi kahu na makahiki he 65, loaa iaia ka pomaikai, h© kokua nui keia i na kahunapule iloko o ko lakou mau la hapauea. Hoopanee ka aha me ka himeni am e ka pule a Bev. J. P. Inaina. La Haaa 3, Ap«rila 1, 1922. Weheia ka aha me ka hapalua hora haipule © Bev. Davis, a nana mai i kekahi haiolelo pomaikai nui e hoike ana i na ola ana elua o ke kanaka, ko ke kino ame ka uhane. I. D. laea <ma ka noho, heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala, a ma ke noi a 8. K. Kaailua, ua aponoia sta moolelo elike me ia i heluheluia. Hapaiia ka noonoo ana i ke ku-muhana 13, ka malama ana i papa Kula Babati ma ke kula aupuni. Noi o B. J. K. Nawahine e hooholo loa ia keia kumnhana, stokua o Bev. H. P. Jndd a ua hooholo loa ia. Koho ka noho ia Bev. H. P. Judd, Bev. E. E. Pleasant ame Moses N. Kahiapo i komit« • hui aku me ka | papa lunakiai o Maui no keia ninau. Noonooia ke kumuhana 14, na opio ilOko o ka ekaleaia. Ua loihi loa ka manawa o ka aha i hoohalaia ma ke kamailio ana o na lala maluna o keia kumuhana. Mai ia H. P. Judd mai penei. E hana na ma* kua iloko o ka ekalesia ( ma na ftnō apau, e lilo ai ka ekalesia i wahi pipiliia, a mākemake nui ia e na opio, a e haawi aku hoi na makua i na opio i na oihana kupono ia lakou e lawelawe, a Q hoomaha hoi, a e nana a e kakoo a kokua aku na makua 1 ka hana ana a, na opio. Na B. J. K. Nawahine, penei: E

akahele na anakua ma ka haawi ana aine ka hilinai piha ana i na opio e lawelawe i na hana o ka ekaleaia. Na Bev. E. E. Pleasant e hoike ana i ka hana i lawelaweia e na opio o 'ka ekalesia Union o Wailuku, i ala- j kaiia e ka makuahine, Mrs. Bebecea Deinert, a ua loaa ka hua maikai ma ia hana ana, o ia hoi ke kukulnia ana he Ahahui C. E., iloko o ia ekaleeia he mea i ike ole ia iloko o na makahiki loihi o ke ku ana o keia ekaleaia. "!&£ahope o keia mau hoakaka, ua noi o Bev. J. F. Weleh e walhoia kei# ninau na kela ame keia ekaleiia e noonoo a hooko aku elike me luina i manao ai he pono ia; ko- ; kuaia a ua hooholoia. Kumuhana 15, ka papa kahu waiwai o ka ekalesia. Heike mai o H. P. Judd, aia ma kona lima ke kope oka palapala hoopaa m e ke aupuni o ka Ekaleaia o Kaumakapili, a o ka poo makemake i keia kope e noi akn iaia, a e haawi mai no ola i kope mai Honolulu mai Ona ekalesla i haawi ae i ka inoa, Kaanapali, Kaluaaha, Waikapu, Kaupo, Paia, iifahiku, Keanae, Huelo, Honuaula, Haiku, Waihee am e Kihei. Ua hoakaka mai o Hon. J. W. Kalua no ka papa kahu waiwai o Kaahumanu, ame Waihee, Lahaina, i kukuluia mamuli o kana hooponopono ana me ka naauao, a eia ke malamaia nei ka waiwai o ia mau ekalesia me ka maluhia malalo o ke kanawai. Kumuhana 16. Ke a'o ana i ka Baibala ma na home.' Noi o M. M. Kahiapo e kapaeia na rula; kokua oH. P. Judd, a ua aponoia. Heluhelu o M. M, Kahiapo i ka hoike hapa a ke komite o na palapala hoopii; noi 0 J. W. Kalua © lawe ka halo a noonoo i keia hoike; kokua a hooholoia. Waiho mai o Hon. J. W. Kalua he paku'i i keia hoike, peaei: E hele na lala apau o ka aha i ka luakini 0 Kaahumanu, i ka wa e hoonohoia ai o J. P. Inaina i kahu no ia ekalesia; kokua a hooholoia. Noi o B. J. K. Nawahine e apono loa i keia paku'i, kokua a aponoia. Noi hou o B. J. K. Nawahine e apono loa ia ka hoik e komite malūna ae, kokuaia a ua apono loa ia ka hoike. Hoike a ke komite no na palapala hoopii, na laikini haiolelo ame ekalesia kabu ole. Ua loaa mai i kou komito na palapala noi laikini ha'iolelo he ehiku. Ua noonoo akahele kou komit 0 a apoao e lilo. lakou apau i mau keiki na keia aha, a o na laikini haiolelo na ke komlto o eiwa lala e noonoo. Ua hooholo keia komito e haawi i laikini no keia mau inoa no hookahi makahiki: Mrs. Z>um Ho, John Kukahiko, Jas. L. Faufata, I. D. Kealoha, J. W. Kawaakoa, Mrs. Daiay Kalpaupa, J. M. Mitehell, L A. Kanae, Mrs.. M. Inaina, E. M. Kepo'o. 0 ka palapala kahea a Kalanikahuahou ia L. A. Kanae, ua apono kou komite. Palapala kahea kahu a Kaahumanu ia J. P..lnaina, ua apono kou komite. Palapala noi a G. E. Lake e hookuu aku iaia, ua apono kou komite. Palapala noi a Bev. Tanaka e hookuu aku iaia mai keia aha aku, ua apono komite. Komite hoonoho kahu ia Bev. J. P. Inaina, auwina la Sabati, Aperila 2, 1922, hora 3 p. m. Na ekalesia kahu ole. Apono kou komite, penei: Huelo, Keanae ame Wahinepee, I. D. Kealoha, haiololo no 1 makahiki; E. E. Pleasant ame S. K. Kaailua e malama i ka papa ahaaina; Nahiku, S. K. Kaailua, komite no 1 makahiki; Mananalua, E. M. Kepoo, haiolelo no 1 makahiki; Kipahulu ame Kaupo, J. P. Kalohelani, komite no 1 makahiki; Kea'wala'i, Honuaula, J. S. Poepoe, komite no I makahiki; Keokea, Jas. N. L. Fhufata, haiolelo no 1 maka* hiki; Waihee, Waiehu ' ame Kahakuloa, Mrs. Milaina Inaina, haiolelo no 1 makahiki; Honokohau ame Honolua, John Kukahiko, haiolelo no 1 makahiki; Kaanapali, Jas. Dakomite no 1 makahiki Wananalua, Lanai, J. F. Weleh, komit e no 1 makahiki, ame Hnlawa, Molokai, I D. laea, komite no 2 mahina. ' Kahi e noho ai ka aha makua ma ke kau o Sepatemaba, ma Kaluaaha. Ke ola o ka aha paeaina, Kauoha o H. P. Judd © hoounaia aku ka malama ola ia Theo. Bichard, ka pnuku i keia wa. Ke koho ana i na elel e a keia aha Ika aha paeaina. Waiho mai o B. J. K. Nawahine i ka inoa o ka luame kakauolelo o keia aha, kokuaia a ua hooholoia. Na lilo kaahele o na elele. Noi mai o B. J. K. Nawahine i $20 pakahi ,kokua a ua apono|a. Hapaiia ke kumuhana, na hana huikau. Hapaiia mai eB.J. K. Nawahine ik e kumuhana e pili ana i ke ola o na kahu ame na haiolelo Hawaii, a ninauia o H. P.Juddpehea la ke ano o ka ukuia ana olakou Pape o Judd, ua hoomahuahuaia ae k e ola o na kahu i keia wa mamua o ko ka manawa i hala, a ua ukuia lakou el£ke me ke kulana o ko lakou mau ekaleaia ame na hana i lawelaweia e lakou ma ia mau ekaleaia, ame kona hooia ana mai e hoao ana oia elike me ka hiki iaia e hoomahuahua hou ae i k e ola o na kahu ame haiolelo Hawaii. Ua lilo ke koena o keia la i na haiolelo a L. O. Davis no ke Kula Kahunapule, ame H. P. Judd ka khooikaika ana i na ekalesia.

Hoopaneeia ka aha me ka himeni ame ka pule a ka lunahoomalu. La Haaa 4, AperU* 3, 1922. Weheia ka hjlawai me ka himeni 99, L. H., ame ka pule a E. M. Kepoo. Koho ka hale ia J< F. Weleh i lunahoomalu kuikawa, a hooholoia e waihoia na hoike elele i koe i ka lima o ke komite; hooholoia» Na hoike haiolelo. Na J. Kukahiko i kana hoike. Na Mra. K. Lum Ho i kaaa hoike haiolelo; na E. M. Kepoo i kana hoike no Waihee ame Waiehu; na L A. Kanae i kana hoike haiolelo no Kalanikahuahou; na Mrs. D. Kalaaupa i kana hoike haiolelo; na Hon. J. W. Kawaakoa i kana hoike haiolelo; na L D. Kealoha i kana hoike [haiolelo; noi o M. M. Kahiapo e kapaeia na rula, kokua a aponoia. j Heluhelu o M. M. Kahiapo i ka | hoike a ke komite no na hoike haiolelo. Noi o B. J. B. Nawahin© e lawe a noonoo i keia hoike; kokua ia a apono loa ia. Kumuhana, kela ame keia. Noi o H. P. Jndd e kuai keia aha i buke moolelo; noi o B. J. K. Nawahine e waihoia ia hana me ka lunahoomalu ame ke kakauolelo a na laua e kuai i ka buke; kokuaia u aponoia. Heluhelu mai o H. P. Judd i ka palapala hoopii na Moses Panui a waihoia iloko 'o ke komite no na palapala. Kauoha ka noho i ke komite o na hoike elele, e haawi ae / fc ka hapa o na hoike i pili i ka#oopii i ke komite o na palapala hoopii. Na E. E. Pleasant i helohelu i ka hoike puuku o keia aha. Ma k e noi a J. K. Nawahine i kokuaia e 8. K. Kaailua, ua aponoia ka hoike. Koho ka noho i na percsidena am e lunahoomalu o na aha am» E. E. Pleasant i komite papa kuhikuhi hana, a ia H. P. Judd, J. F. Weleh aime R. J. K. Nawahine i komite imihana. Koho ana i na lala o ke komite o 9 lala. Kohoia oE. E. Pleasant, M. M. Kahiapo, M. P. Waiwaiole, B. J. K. Nawahine, J. W. Kalua, J. K. Kahoopii, W. A. Tate, J. M. Mitehell, L. B. Kaumeheiwa. Olelo hooholo na L A. Kanae, mahope iho o ka ukuia ana o na lilo o ka aha, e holo aku ke koena o na loaa o keia kau no ka ekaleaia o Waikapu, kokua a apo^oia. Na J. N. L. Faufat i heluhelu mai i ka hoike a ke komite no na hoike elele, o kekahi keia o na hoike i hanaia me ika maemae ame ke kupono i na rula; ua apono loa ia keia hoike ma ke noi a M. M. Kahiapo. Hoike a ke kakauolelo no na loaa o Jteia kau: No na hoike elele, $32; no na wahine kane make, $10; lilo komite wae, $6; lulu no ke kakauolelo, $4.80; huin», $52.80. Noiia e apono i ka hoik e a ke kakauolelo a ua kokua a aponoia. Hoopane e ka aha me ka himeni ame ka pule. W. E. SAFFEBT, Kakauolelo.