Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 21, 25 Mei 1922 — O na Kanawai e Kaa Mai Ai o na Ulu Maika ka Iini Nui o ke Komisina [ARTICLE]
O na Kanawai e Kaa Mai Ai o na Ulu Maika ka Iini Nui o ke Komisina
O keia ka ilni aui • k« koAxl>iat, ao ak*olelo ihs. Hc mea. oi&* | io k«ia, o ke d*la kt mea e hiki &i I ke hooholowuaia o ka lakoa h«At. | tJa afttepopo lea loa i ke komUi* «a kua oitu hoonee btfti ana o keia mua aku, ra|tmnli o o» b6oha* ®a aaa a lakou i keia mtu mahina pokole wale iho nei 80. Kja ao, oiti hoi ke komiiina e paipai aaa i k«ia ma&ao, he mA poao aa ko k&kou aoao, aAo lt, e huli a tama a hoomtopopo poao i na lteula ma na haoa haku a iioopoaopooo kaoawai, i alahele e loaa i'o ae ai o na dtla ma keia ahaololo iho e hiki mai tnt. Mti hoiopupu i ko ktkou mau noonoo, ma o k)> kjikou kakali aat a lohe olai, mai ua elele wnhakole mai o ke alaoui Betela ame n» wahi ano liko e ae, alaila, wae te ka moho no kei» h«Oa. 0 ka mea pono o ka hooholo tku o ka noonoo me ka mama i keia wa no keia hana maikai. Aole alahele e te, hookahi wale to o ka limalau a«. sfa koiaka mti, a ka koakai ae; iho mai hoi ka koanae, a pii aku ka koalalo nei, hoohui ae na laeula ka loaa no ia o keia mea o upuia nei, me ke aupuni, e aa komiaina. A loaa ia, manao ao ka hemo koke o na aina o Panaewa «ene Keaukaha, Oiai he iehulehu no o na kini o ka aina "Ua Kanilfhua" ma Honolulu nei, e "upu nei e hoi i ka aina. Aole hoi e hiki, ua lilo e ae nei na wahi o ai i na kini o ka aina o ka pule oo; a nele ko Hawaii. 0 ka elua keia o ka hoohokaia ana o ko Hawaii ma keia h|na hoopulapula. 0 ka mua i ke au o Kamehameha I, ma kana hoopulapula
anA i keia mau aina uo i ho D ae la o Molekai, me aa kaaaki m* 0 Hawaii, nalalo o Hooleptnui o k ; holo, ke konohiki aina. Ua nui i», ka ike o ko Molōkai poe kanaki ka hoehoki. I ka hikī ana o *a kaaaka o B« waii ma Molokai, kakali mti ],i i, kou a pau nt tint i ka mahiia. r , ;l ia na lokoi'a e ku mai noi, i uhw* •ka lepo i keia wa; hana nui n v n#l ua pde n*i o Molokai i aa pa i uala i mea hookupu i ke koaokik aina, oia o H6olepanui. H6ko o kfia mau pt i unla. ~i hōu puka il, a uwauia iho ka ha i nioi (ke kae'aa'a o ia aina), » pna hou ia iho ma ka uala. I kt Uw# ana aku u keia inau pa i e na Mo lokai i ke konohiki aiau, ua l««rr aku ia i na pa-i ao ka manao m»i kai—me ka wanio he pono keia: a pau ka lakou la hookupu aaa a hoi aku »o ko lakou mau kalana, puu nane aku la o Heolepanui i oa p* . 1 na ohua ona. O ka mea i ikeia he m*'i ahuUu neepapa maluna o ko Hawiii po? kanaka ma Molokai. Tau i ka lu kuia a koo iho he poe kakaikihi. Haalele iho keia poe kakaikahi m hopo koke iho i keia wahi me ka nana ole iho i na pono o ka luhi tsa. a holo aku a noho ma koanu o Molokai; a o kekahi, hoi hou i ka aina o kekahi holo i Oahu nei. Puehu liilii na Hawaii i na Mo!n kai, a pfcla ae la keia a kakou r ike nei. No ko kakon hoonanea n". uhau ka pule a ko Molokai, lilo t\o na hlawina hoohana mua ia Molo kai. He pule no hoi anei ko na wahi e aef Ma koia nee ana aku, eltk« tnr n» mea a ke komiaina e li'a nei, * pon% kakou e na paemoku, MoUkai i huipuia, o alv like i ka pule i lnaa keia haawina dala; aia no a tla like na haka, alaila pono. I lnaa keia wahi olelo, "E alu Jca pule ia Haka-lau.''