Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 19, 11 May 1922 — KUU IKE HOU ANA IA KOHALA [ARTICLE]

KUU IKE HOU ANA IA KOHALA

E Mr. Lunahooponopono, Aloha kaua:—E oluolu mai hoi oo no'u hoi kokahi rumi kaawale o kau nupepa kaulana, ke ku hoi paha i ka makemake, e hea no e kipa e hanai ai a hewa e ka waha, eia no ka uku o ka leo —a. Kau ka holo kia-ahi manu Olaa, Po i ka uwahi noo kanaielo; Nohenohoa no i ka makani Luhaupua, He pua oni ko kanaka he mea laha 010. Ia oo mai kau e hea mai ai, E hea i ko kanaka e komo maloko. E hanai ai a howa o ka-waha. Eia no ka uku la o ka leo—e. Ma ka hora ewalu o ke kakahiaka nui o ka la 8 o Maraki i hala mua iho nei, ua kau aku au mo kuu aloha maluna o ko kaaahi no ko kau aku maluna o ka mokuahi Mauna Kea, ka mahimahi o Hilo no ka'u huaka'i hele no ke kihapai Kohala. O KoKala-nui, o Kohala-iki, O Kohala-loko, o Kohala-waho, O Kohala ua npaapaa; O Pili o Kalahikiola, 0 na'piiu haololua. Mamua iho o <kuu haalele ana i ke kihapai ekalcsia o hamauleo o Ewa, ua ae oluolu mai kuu okalesia aloha o Ewa e hele au no Kohala. Ua pilikia ka Ekaleaia o Kohala aohe kahunapulo, o ia ko kumu o kuu hoounaia ana e hele i Kohala. Ma keia walii, ua makomako au e hoomaikai aku ia oo o Ewa puuwai hamama, i ka hookuu ana ia'u e hole o kokua i kou hoahanau ekalesia ponoi, o ia o Kohala, Hawaii. Eia kekahi mea a'u e hoomaikai nei i kuu ekalesia o Ewa, ia ? u i kaawale ai no ke kihapai hana o Kohala, ua hoomau no o Ewa i 'lea uku ana i ke ola o ko lakou kahu no e lua mahina, a hanai no lakoii i kuu wahine aloha, me ka lei moopuna a maua, aolo o pololi ka opu o kuu wahine. Nani maoli no hoi kau hana e Ewa aloha —e! 1 ka hiki ana i ka uwapo o ka ( Kea, ua kii aku la i wahi . rumi, a ua loaa mai la no hoi ka rumi, o ia ka rumi i kapaia ka rumi Number One. Ua nui loa ko'u haub\i i ka loaa ana ia'u o ka rumi helu ekahi ma ka 01010 Hawaii, a ma ka olelo haole hoi ka rumi numbcr one. Hoomaikai iho la au i ka helu o ko'u rami o hiolani aku ai. | I ko kani ana o ka hora 10 a. m.. o ia no ka wa i kani pa-kolu mai ai ko oeoe o ka Mauna Kea, e ha'i mai ana i ka lono, ua makaukau no ka holo aku. Haawi ke aloha hope me ka wahino amo na hoaloha i hiki ao.. Ua oni ae la na ku'e o ka mikini, o ku'e hope ana ka huila, i hakalia no a huli pon(fc ka ihu no Mamala, 0 ka lilo akil no ia: A waho a o Mamala, Hao mai nei ehuehu, Pulu au i ka hunakai, Kai he'ahe'a i ka ili. Hookahi no koa nui, Nana e alo ia ino. Hakuko'i mai la na ale o ka moana, oiai no ua mahimahi nei o Hilo' e alo ana iloko o ka ino nui, ua kaahopo ao la ka lae kaulana a ka u'i o ke kai malino a Ehu i puana malie ae ai: A ka lae o Kalaau, Pau ka pono a Kakina, Eia wau ke hele nei, I ka pono walo la o Ikuu kino. Alōha wale na olelo a ka u'i kaulana o Konal Kc pii noi ka Mauna Kea e komo i ka Maluulu o Lele, a ua lole aku la no hoi na ohua o ia awa, a'u i holo ai a kamaaina. Ua haalele iho la ka moku ia Lahaina no ke awa haulani o Mahukona ka ihu. Puiwa hikilele au i | kahea leo nui a ke kuene, e ala o I Mahukona keia. I luna no o ka moku nana mai la i ka aina, ho po mahina ua po la, a ka Mauna Kea o ke ku ana mai, a iko iho la he mau ouli ua kouka o ka aina. Ka i no a ho wahi ua mai a loho 1 ke a'o, aolo i kana mai ua moa ho-ua. Pololei wale (ka olelo: Awoho au 0 Mahukona, hanai'o ka ua ia Kohala. Ua pae malihini aku Ia keia i ka uwapo o Mahukona, a o ka mea mua loa*i h.alawai mai me a'u o Mr. Kamahoahoa, alaila o John Naiaupuni mai. Ua hookipaia au o Kanaiaupuni ma kona home ma Kapahukapu. Hoea aku i kauhalo e ala mai ana no kana alii wahino lokomaikaL Makaukau keia wahine miki e hanai ai ia'u, he ipuhao mba momona knna i'a, o ka'u ai ana. Ua noho au me laua ho pule okoa a oi. Maikai ko laua malama ana ia'u. He lede Ākamai o Mrs. i ko puhi palaoa ame k e puhi meaono *pu, ono ka meaono. Hoomoe ia'u mo na apana nani loa, pela me na homfc e ae apau a'u i moo pu ai ma Kohala. Ua moe pu au ma kahi o Mr«. Luisa,Mekukala; maikai no ka laua hookipa ana ia'u. O ka'u mea ma|lialo loa ma ia home, o ia k& malamaia ana o ka pulo ohana i ke kakahiaka ame ke ahiahi.. Eia* ka lakou pulo ohana ana; 1, pule laeha; 2, helulielu Baibala, na Mr. Mekukala keia mau halia; 3, na Mra. Mokukala o heluholu i kekahi'Halelu; 4, pauku paanaau; 5, no au a ike i kekahi haolo piha pono himeni; 6, pule no hoi. Akahi walo e lawelawe maoli ana i ka pulo ohana* * ua moe pu au me ka ohana J. W. Maunahine, he pule okoa a oi, maikai no ka laua malama ana ia'u, "Ua moo pu au me J. K. Lawelawo i na la elima, maikai no ka laua malama ana ia'u. Ua moe pu au me Mr. Kamalani mo kona ohana, maii 'ka pulo»hope, ua moe pu au mo Mr. kai no ka lakou malama anaia'u; a ame Mrs. John Likana, ma ka halokahu o Kohala. Na laua no i hoomakaukau na pono ai, na pono moe, a o ka hoi ana ka'u a moe pu mo laua; i hui pu me ka ohana Maunahina, ua moe pu īnakou. Aia he- hookahi kaikamahine nana e malama nei ka hale kahu, am« ka lu&kini o Kalahikiola, o Suramita kona inoa. Ke hoomaikai nei au a nui loa i ka poe i hookipa mai ia'u mo ke aloha ma kela aina malihini. Ka Hana Komo Kauhale Na Mrs. Luisa Mekukala i alakai mua loa ia'u i ke komo kauha1 0 ma Kohala, ana kona kaa otomobile. Na Mrs. Kulil Maunahina i alakai ma

3ca hele wawao ana. Na Mrs. \ s . kuhikuhi mai ia'u na halo ma Hpw Na ke keiki a Mrs. Nai i ia'u ma KokoiNi, a o na halo i na Mrs. Ane Kamalani i ka ' ( , hope. Ka huina o na hale a'u 1 mo ai he 37, ho hookahi he h kaole. K e Haawi aku nei au i kuu ho maikai i na alakai ame na uhann i ao n:ai e haipule pu, mai Mak;n a , hio ahiki i Kokoiki, mai ka u : . > Kalahikiola ahiki i ka lne o ( ; lu ma Kohala Akau. Aole no i pono hal« o Kohala ike ko k 0 a'u. Ka Ha&a ma ka Luakini ame na Haie Halawal | Ua makaala aku au ika ,; A Kula Babati, no ka Kawahi * 1 ka ai o ka noonoo o ola ai ka ,;c no mamuli o na haawina ilokn , ki Hoaloha. w Ua hoomakaukau pu ia ka ha; i!r o ' o !ko anaina pulo nui o ka W.i !] A hora 12. Ua hoomaka k,> n % mai ka umi mai, a i na r huii.i r, p • < kaikamahine o Ke Kula o KnMa'., piha ke 70, piha ke 85, piha kr r. a 100 a oi no hoi. Ma na nuwina la Sahati aolo m , opopo loa ia'u ka paa mau o ia m.-,u halawai. O Makapala, o llal a *M ame Kokoiki ka'u i hele a iki. li> mau hnlawai C. E. ma ka'u lionm:, . nopo aku. Ho piha mau o Kokoi! ho 27, 30, 35 a he 60 poo i k. kn' wa. Maikai na halawai auwin a malaila. H 0 nno mamake nn K Kekahi Mau Pillkla Mahopo iho o ka hoi ana n R, J. K. Lota i Hanaloi, Kauai. iia ae na makemake kahunapulo il<>ko Ina hoahanau e koho no i na keik ku.pa o ka aina, a i 010 nownho n paha ke kahu. Ho maikai r lokahi na hoahanau ma ka han.-i arn i na palapala kahoa kahu. Aolo . hiki o lilo (kekahi i kahunnjjulr 1 ole e loaa ka palapala kah(>a im o ka aha nona ua kihapai la. O kokahi pilikU, o ia ka hoiu ana o kekahi alalkai nui o Kolia. i. ua kaawale oia mai fca Ekalo«iii n „ o Kohala. TTa wohe «o oia i Kr, t Sabati kuokoa ma kona homo poi o ahiki i koia wa, aolo mnopopo k hoppna o koia plHkia. Va kohojg mai au i komite ninau no koia pionr Na Hua Maikal Ma ke Sabati, ApeHla .10, malok" o ka I.uakini o Kalahikiola, ua potizoia ho ekolu u'i, a o koia ok-: • no ua hookomoia iloko o ka l-:kt < sia o Kohala, ma ka'u mau la o k., noho ana aku noL Ua makomakfe ka p©o o Knhr.li e hoi hou aku au 6 kokua ia laknu. na hoahanau, amo ka poo e nann oluolu mai ana i ka ke Akua hana Aia paha a oluolu ia o na hoahannu o Ewa, hiki. Ko Aloha Hope Apcrila la 30, ma ka halp hala wai o Kokoiki, ua hoomakaukaui;, na mea e oluolu ai ko kino, ka puaa momona, ka opihl mo Jta limu. am«> ka poi ono no hoi o Kohala, ua «i ka poo ho 60 a oi. Ho paina alolu hope kein no ko komito. Kc hnn maikai nri au i ka poo npau i hiki ae a hoonuu pu i na ono i hoom* kaukauia. ™ Mei la 2, ho papaaina ohuohu n.i Mr. am c Mrs. Ernost K. Kanehai lua, ho paina no ua komite noi no. Ke haawi aku noi au i kuu lioomaikai la olua amo ko olua ohana. Moi la 4, ho papaaina oh(iohu i piha mo na moa momona na ko natoa Akina. Hoomaikai no au i.i olua. Ma ka la .1 o Mei, he papnnina ono na Mr. anie Mrs. Molalo i hanwi m;ji no'u amo ko'u maa hoa. Mk halo a nui loa ia olua o na koiki. O koia no hoi ka papaaina hope lnn hoi a kau i ka moku o Honolulu k» ihu. Hc aina o Kohala i piha i k» lokomaikai. aolo au e poina ana > lokomaikai o n<» i hanain m;<■ no'u. Ke hooki noi au me ko a nui loa ia Kohala e»na kaulana i 1 ka haahoo. Wn,LTAM KAMAI' Poarl Oity, Moi 8, 1922. V