Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 18, 4 Mei 1922 — He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope [ARTICLE]

He Moolelo Walohia Ko Vekinia Waiwai Hooilina Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino-Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

He kanaka kiekie oha. a he ohana hanohano a kiekie loa kona a he kanaka waiwai hoi, eia nae» ua nana ole ae 1& nae oia i kona kulana, a o kekahi kaikamahine a kekahi kan&ka nona ka inoa i hapalaia me na hoohihia a he ao panop&no hoi 0 ke kaumaha ke kau mau iho ana maluna o k* laua mau inoa, oia iho la ka wahine ana i koho ai e hapai ae ma ke kulana 1 Hke me kona. 0 keia kekahi o na manao like ole e hana ana iloko ona i Hbna manawa e ku ana me ka puai leo ole, a no ia mau manaka wale ae la no kona kino no kona maka'u malia, ma la mua aku e lilo ana paha auanei oia 1 mea hoinoia mai ® ; fca ohana o ke kanaka ana i aloha ai a i hooholo ai hoi e mare | mc ia, o kana mea e makemake loa ana ia manawa oia ko ke kanaka opio halawai ole ana me ia. I ! Ke maka'u e ne;i au a kē ike pu nei no hoi au i kupono' nau." wahi ana o ka pane ana iho, mahope o kona noonoo ana no kekahi manawa. "Heaha kou kumu o ka manao ana iho !a pela? Ma kou naauao, i hai aku au ia oe, ua like kou kupono no ke kulana a'u e haawi aku ana ia oe me kekahi o na kamaliiwahine kiekie o Knelani," i pane ae ai ke Sa Wiliama.. "O ka mea wale no i koe o ia kou hooikaika e hookupono ia oe no ia kulana, a e loaa aku ana ia kulana ia oe i kou manawa e noho aku ai mawaena o ka poe koikoi o Enelani, e ikt aku ana oe i ke ano o na lede kiekae o Enelani, a e loaa ana ia oe ka ike ke hakilo aku oe i ko lakou mau ano apau, a he ike no ia e loaa ana ia oe iloko o ka manawa pokole, nolaila e hoopau oe i kou mau manao hopohopo honua ana a jpau i nei manawa." "O kou wahi hemahema iki wale no i nei manawa, e kau Vekinia, o ia kou maa ole i ka noho ana mawaena o ka poe hanohano a koikoi iloko o ka aina, aka, ina no kou law« mau ia aku e Sa Wiliama iloko o na anaina a ka poe koikoi, e loaa koke ana no ka ike ia oe, a ke haawi aku nei au ia oe na ia me kuu hauoli nui, a me kuu naau haaheo no hoi au e haawi aku nei ia oe nana, Na ke Akua e hoopomaikai mai ia olua a elua, e kuu mau keiki." Hooki iho la o Mr. Abota i kana kamailio ana me ka haa]ulu o kona leo. E hauoli loa ana oia ke hele pu aku me kana kaikamahine no kona home hou x a nana aku i ke ano o ko laua noho ana, a e ike pu aku hoi i ka hauoli o kana kaikamahine iloko o kona home hou a i kona kulana kiekie hoi, aka mamuli o kona ike iho i kona kulana nawaliwali ana e koho ana ia manawa aole i mamao loa aku kona hopena mai ia la aku, no ia kumu i kani iho ai kona leo uhu o ke kaumaha, no kona kaawale leoke mai kana mea aloha mai, alaila huli aku Ia oia a hoi no ka hale me ka haalulu a me na waimaka hoi e haale aija ma kona lihftihir ' ". - Mokuna Vlll^—Kona Makemake Ana e Mare Koke ia na Keiki JMamuli paha o na manao hoouluku iloko o koha noonoo no na olelo o ke ahiahi mamua iho, a i ole no kona piha loa paha i ke aloha 1 kana kaikamahine no kona kaawale koke aku, aa hiki oie i ak mea kākau ke ike; ma kekahi kakahiaka nui &C mahope o ka hoholoia ana o ka mare o Vekinia me Sa Wiliama, he kakahiaka nawaliwali Loa ia o Mn Abota, a no ia nawaliwali loa ua hiki ole iaia ke ala mai kona wahi moe ae. 1 kana nana iho me he mea la ua kokoke loa ka manawa e haalele mai ai kona ikaika iaia, a no hookahi pule kona moe ana maluna o kahi moe, elike me ke ano o na bepe hanau hou, a e hapai pu mau ana no hoi kona hanu ana, e mauleule mau ana i ka hapanui o ka manawa, me ke kupouli o kona noonoo i kekahi manawa, a no na manawa lehulehu kana o ka ike ana iaia iho me he mea la e kaawale koke aku ana oia mai keia ao mauleule aku. Ma ia kakahiaka ua piha loa o Velcinia i ke kaumaha no ka ike aku i ke kulana nawaliwali o kona makuakane, no ka mea, aole oia i ike i kekahi kulana nawaliwili o kona makuakane mamua aku elike me ia ana e ike aku ana ia manawa, i Hōna noonoo iho, ina aole e loaa koke ana kekahi laau e hoomamaia ae ai koni ma'i e haalele koke mai ana oia iaia.. "O, pehea la au e hana ai n® ka pono o ko'u makuakaner i hooho ae ai oia me ka leo kaumaha, oiat kona mau waimaka hunui e hiolo makawalu iho ana ma kona mau papalipa a e puili ae ana hoi i kona mau lima oiai pia e ku papu aku ana mamua o Sa Wiliama. I ko Vekinia manawa i ike ai 1 keia kulana nawahwah loa 0 ka makuakane kena koke aku la oia ia Chi Lu, kahi Pake kuke a laua, e kii aku ia Mr. Hita e hele mai i ka hale, a i kona hiki ana mai, o Mr. Hita pu kekahi i hoopihoihoiia aku no ka loli hikiwawe loa o ko Mr. Abota leulana* i ka nawaliwali loa, a ua hopohopo like laua no ke kokoke loa mai o ko Mr. Abota hopena, no ka mea aole o Mr. Hita he kanaka 1 maa mau i ka ike i na kanaka ma'i kulipolipo loa elike me Mr. Abota ia manawa mamua alōl, a no ia nele ona 1 ka ike i maopopo ole ai kana mea e hana mal ai, a oia kana o ka 6lelo ana iho," he kanaka waiwai ole loa au no kekahi haawina pilikia elike me keia." Kulou iho ia oia e honi i ka helehelena haikea ō kana aloha 6iai kona mau maka e kau pono ae ana iluna iaia, a oili aku oia iwaho oka hale. Aole 1 liuliu loa ia na!o ana aku ana, oea hou mai ana me kekahi omole palahalaha waiseke ma kona lima a. i mai la: "Eia kekahi waiseke," me ka haawi && tnai la Vekima; hoohui iho oe i kekahi wai me keia, i elua hapakolU o «a wai t i hookahi hapakolu i kona mama iki ana aej e anemui pu oe ma ke kokua ana aku iaia, a oiai oe e kiai ana iaia e h<slo ae hoi au i kekahi hale kelekalapa kokoke loa a kauoha aku 1 L-ekahi kaulea ma ke kulanakauhale Verekinia e holo mai, me ka hoakaka pu aku i ke ano o ka ma'i i lawe pu mai ai oia i kekahi laau i kupono no ka ma'i/ Nana ae la o Vekinia iluna me .na lehelēhe haalUlU a pane la: "O, he hana hoomama loa maoli au ke kokua ana mai ia'u a i kuu makuakane ma'i hoi īlōko O keia mau minuke oka luuluul" t .. i < • 4 ' Alaila apo mai la ke kanaka opio a hoopili akti la 1 kona nmauma, a haawi iho la i kekahi mau mnki alōha ma kona mau lehelehe, me ke apo pu ae o Vekinia 1 ka a-i 0 kana alohā, a ua lilo hoi iā hoike ana ae ana i kona paulele a aloha oiaio īa Sa Wiliama 1 mea hooiaio iho no ke kanaka opio he iō eo o Vekinia iaia, a pane iho lat ka'u e iini nui nei oia ka hoopakele ana ae ia oe mai na mea hoopilikia mai a pau i kou ola ana Aole pQpo ia u ke hoololohi iho—he mea pono e loaa keleahi mea kokua i ke» makuakane iloko o kekahi manawa poleolē !oa. O ke oō kou e kuu aloha, no kekahi «wnawa pokole wale no * hoi; Jbou mai au M

Oili koke aku la oia i ka manawa a Vekinia i maopopo ole ai mailoko aku o ka mmimoe o Mr. Abota kahi a Mr. Abota e hapai pu wale ana no i kona hanu ia' manawa, a haalele iho la hoi iā Vekinia e hana elike me ka hiki iaia ma ka hoomama ana aku i ka manao o ka makuakane, a i kona manawa i lohe aku ai i ka halulu o na kapuai wawae lio mawaho ua hoomaha iki ia ae la -kona naau ia manawa, no kona ike ana iho ua hala aku la kana aloha ma kona alahele no ke kii ana aku i kekahi mea kokua no ka hele ana mai e haawi iho i kekahi kokua i kona makuakane. Aole i hoomaha iki ka holo ana o ko Sa Wiliama lk> ahiki ika hoea ana i ka hale kelekalapa. I ka hiki ana pSa Wiliama ilaila ua hoounaia aku la kekahi kelekalapa, a mamua o ka hala ana o kekahi manawa loihi ua loaa mai ia- ka pane. e hoakaka ana e haalele akti ana ke kauka i ke 0 Vekinia ma kekahi kaaahi e'hoea mai ana ilaiia. Eia nae, e hala ana he mau hora liuliu mamua o ka hoea ana mai o ia kauka, a ilōko o ia manawa loihi ana o ke kakali ana ua hoopiha loa ia oia i ka uluhua ame ke pihpihoi pehea aku ia la kt kulana ma'i o Mr< Abota ōiai oia ma kahi ē mai ka hale, a pehea la ko Vekinia manao nō kona makuakane oiai oia e ku kiai ana nona nia ka aoao o kona moe, me ka iini nui nona e hoi koke aku me ke kauka. Bia nae, ia Sa Wiliama i haīa mai ai ua hoōko pono, o Vekinia i ke kauōha a Sa Wiliama e haawi mau i puna ka makuakane i kela ame keia manawa, a mamuli o ia haawi mau ana ona, ua ike oia i ak ioaa 3ci o ka maha i ka makuakane ma kekahi ano # he mea hoolana loa ae la ia i kona noonoo I ka la no hoi e aneane aku ana e napoo ma kela aoao o na mauna hoea aku ana o Sa Wiliama me ke kauka, a ia manawa, me he mea la i ka Vekinia nana iho iaia me he mauna nui la ka manao kaumaha i olokaaia mai kona naau luuluu ae. | No ia po a ao ko lakou kukiai ana i ka mea ma'i, a no nal manawa lehulehu ko Vekinia koikoiia «ana mai e hoi e hoo-j luolu, a no ka hoomaUiloa aku o Sa Wiliama i ke koi iaia. j no a kau iluna o ka Uluna ua kaia koke ia aleu la oia i ka hiamoe kulipolipo loa, mamuli oka maluhiluhi no ke ku ic\ai ana 1 ka makuakane ia ia a pō. Ma kekahi kākahiaka nui ae i ka nana aku ia Mf. Abōta ua iki ae oia me ka loaa loa o ka maha, ia manawa ua lana loa ae la ko Vekinia noonoo e ola loa ae ana kona makuakane. Aka ua hookaumahaia oia me na manao luuluu, i ka manawa i pau at o ko lakou aina kakahiaka, huki aku la o Sa Wiliama iaia a loko o k.a rumi hookipa, me ka helehelena kuoo, eia nae me ka piha oluolu i ka wahine, a i mai lai "He mea ka'u i makemake ai e kamailio aku ia oe, e Vekinia, kekahi mea a'u e noi aku ana ia oe, eia nae, e hoomanao oe e pane mai oe ia'u, me ka oiaio a me ka huna ole aku i kekahi i mea." I Nana ae la o Vekinia iluna iaia me ka helehelena haohao, a me he mea la hoi e ninau ae ana iaia. l "O ka makemake o ko makuakane t mare mUa ia kaua mamua o ka haalele ana mai o Ica hanu ola iaia," i pane iho ai o Sa Wiliama. "O, aole e make koke aku ana o papa I Mai hoike mai oe ia'n ia mea, ua maikai hoi kona helehelena i keia la, ua maha loa kona kunu ame ka naenae, a ke manaoio nei au e oi aku ana kona ikaika a e pli mahuahua mau ae ana kona maikai ke loihi aku kona ai ana i ka laau i "E kuu aloha," wahi aSa Wiliama/' &ole au e hoopunipuni a apuhi aku ana paha ia oe} no ka mea, he hana maikai oīe ia a'u e hana aku ai pela ia oe Ua olelō mai nei ke kauka Walaka ia'u ma kona manao aole e ola loihi aku ana ko makuakane, e lōaā wale ae ana no ka maha iaia no kekahi manawa pokole, mamuli ō ka pilikia p na mea paāhana oloko o ko makuakane i loaa ai iaia ka ike he manawa pokoie wale no ko ko makUakane e ola ai a haalele mai oia i keia ola ana No [ ia kumu i makemake mai nei ko makuakane ia kaua e mare koke ia me ka hoohakalia ole aku, no ka mea, aole i maopopo kona hopena. Nolaila au eui aku nei ia oe, e hooko koke ia aku anei ia makemake ona? Heaha kau pane, e kuu Vekinial" Puliki aku la o Vekinia i ke kane me ka piha loa i ke kaumaha a hookahe aku la i kona mau waimaka me ka luuluu loa 0 kona uhane ia mau minuke. He puupuu ikaika loa ia i hoikeia aku la iaia ua kokoke loa 6 haalele mai kona makuakane 1 keia ola ana. Ua kamailio mua aku no ke Sa Wiliama iaia mamua me ka moakaka loa aole e loihi ana na la i leoe a haalele mai kona makuakane i keia ola ana, a ua hoehaeha mau ia no hoi kona uhane mai ia manawa mai, aka i ka paluaia ana aku o ia olelo hookaumaha ī kona uhane ua hiki ole iaia ke uumi, oiai nae, ua mānaolana oia a ua manaolana mau mamuli o ka hoea kino ana mai o ke kauka e loaa ana la ka maha ame ke ola i kona makuakane, eia nae, ma keia hoakaka aku la a Sa Wiliama iaia aohe mea t ae iloko ō kona naau o ke kakali wale aku no i kona hopena. Ke hoomau la no ke 5a Wiliama i ka puliki ana akU iaia i kona alo, me ka hoao ole iho e papa ia Vekinia mai ka hoohanini ana aku i kona mau waimaka, no ka mea ua ike maopopo no oia nona iho o na keiki a pau* elifee me Vekinia i pili lea naau i ke aloha i ka makua, laole 6 nele ana ia haawina ehaeha ke hiki mai ia manawa. Ua ike iho la oia he oi aku ka maikai e hookUU nō ia Vekinia i kpna irtau waimāka elike me ia ana e uwe haalouloU ana. E loaa ana no ka mama ae o ka noonoo ame ka ikaika hoi 0 ka manao mahope aieu, oiai nae, o kela leo uwe o Vekinia ana e lōhe iho ana, me na waimaka hoi t hiolo ana, he ku maoli no i ka ehaeha e hiki ole ai i kona naaU ke hoomanawanui iho Aka i ka hala ana o kekahi mau minukē o ia hoohanini ana a Vekinia i kona mau waimaka, a no ko Wiliama makemake e lohe 1 ka Vekinia pane no ko laua mare koke, ke kumuhana nui hoi 1 pili kokoke loa i kona puuwai, ninau hou iho la: « "TL Vekinia, kuu mea aloha, e ana anei oe & mAre koke ia kaua a e lilo koke oe i wahine na'u mamua ō ka haalele ana mai o ko makuakane i keia ola ana? "Aole o'u makemake e koikoi wale aku ia oe i keia manao i nei manawa, aka, na ko makuakan,e keia manao i hoike mai nei» oiai eia hoi ke Kauka Walaka ia nei, nolaila īna no ka holopono o keia mea ia oe, h'ele ae au e hoike aku no kou ae maikai ana, i hiki ai hoi ke Kauka'Walaka ke hoopōnopono mai i kekahi mau mea e makemakeia ana maloko o ke Kulanaieauhaie ō Verekinia, no iea mea< e hoi aku ana no ōia i keia ia, no ka nui o kana mau hana mahop6 "Tna no ka holōjp>ono o keia mea ia ōē, e hoi akd āna ke kauka a nōi aku i kekahi kahunapule ma Verekiniā no lea holo ana mai ianei, aole oia wale, he mau hana e ae nō hoi kekahi a'u i makemake ai e hooko koke ia aku, nōlaiia, e hōōholo koke ieaua i kō kaua manao i nei manawa> "Eia nae, e ieuu aloha, ina ua iilo keia mare koke ia ō kaua 1 mea hoehaeha aku ia oe, a e manao ana paha oe ē kakali a kahi wa aku, aolē no au t koikoi wale aku ana. Ua hiki no ia'u ke kakali ahiki i ka holopono ana o ia mea i kou manao. M "Na papa iō anei kena'manao i hoolala mai nei ia oe?* i ninau ae āi ō*Vekinia. "Ae; nana ka makemake i hoike mai nei ia'u a pela au i hoike aku Ia ia oe, no kona ike i kona haiki loa, a Ua manao no hōi ōia Ua kpkōke mai kona hopena, a oiai oia e ola āna ua makemake oia e ike mai ua lilo kaua i hookahi, a ke hoo--huiia ae leaua e īik> ana ka ja i mea loa i kōna iihane. W>ltipSLU)