Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 18, 4 May 1922 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

E Lawe i na Kulana Makaala!

            Eia ka mai "flu" ke pahola hou mai nei iloko o keia mau la, me ka nui o ka poe i loohia i ka mai mai ka poe nunui ahiki aku i ka poe liilii.

            O ke ao a ke Kuokoa, o ia no ka lawe ana i na kulana ma kaala apau ma ko kakou aoao, no ke kinai ana aku i ka ikaika o keia ano mai aole e hoopalaleha, me ka hookuukuu maile ana, aia a nui ka mai, o ka manawa iho la ia e hoao ai i na hana, e palee aku ai i ka mai.

            Ma ka manawa e pahola ikaika ana ka mai flu, ma o kakou nei, he makahiki i hala ae nei, ua kuhikuhi aku keia pepa, i kekahi mau alahele e palakana ai. mai ka lilo ana i luahi na keia ano mai. o ka poe i lawe aku ia mau ao ana, a i holo koke i na kauka, iloko o ka manawa kupono, ua loaa ia lakou ka palekana.

            O ke ano o keia mai, ua like no ia me na ano o kekahi mau mai i kamaaina ia kakou, o ia ka eha mai o ke poo, ka lia mai o ka ili, a poniuniu mai, i kekahi manawa; mai ike nae i kela mau haawina, a hoopalaleha, he kumu hooi loa aku ia i ka pilikia ame ka oi loa mai o ka ikaika o ka mai.

            I ka wa e ikeia ai o keia mau haawina ae la, e lawe koke i na laau hoonaha, no ka hoomaemae ana i ka opu; a hoopuloulou, i kahe nui mai ka hou, a e auau aku me ka wai wela, a mawaho ae o kela mau hana, e hoomalu iloko o ka hale, me ka ai ana i kekahi mau meaai kupono.

            Ina e hookoia keia mau kuhikuhi ana, no na mea pili i keia ano mai, aole e lanakila mai ia maluna o kakou; aka; in a e manao ana kakou he wahi mai ano ole loa kela i loaa ai i kinohi, a hoomau no i ka hele ana, me ka hoomaloka, i ka hana ana aku i kekahi mea e pono ai, e hoea mai auanei, i ka wa e aneane hiki ole ai na hoao ana aku, e lanakila.

            No ka põe nae o kakou, i maopopo ole loa, i kekahi mau hana pono, e lawe lawe aku ai, i ka manawa e hoea mai ai o keia mai he oi loa aku ka pono, o ka hele ana i na kauka, a lawe mai i ka laau, me ka hoohana aku, elike me na kuhikuhi, mai nana i ka lilo, no ak mea, he uuku ia lilo ke hookukuia ae, me na lilo i ka wa e nui loa mai ai ka mai.

            He mau laau lehulehu no ka kakou, ka na hawaii, i kupono loa no na mai o keia ano, a i oi aku paha, i na laau, a na kauka, o ko kakou hoomehameha ana nae ia mau laau, ke kumu nana i hoolilo ia kakou i keia la, i poe naaupo, a nele maoli, i ka ike ame ka makaukau, e hoopakele ai ia kakou iho, iloko o ka manawa mai.

            E hoomaemae mau i ke kino i kela ame kia manawa, ma ka auau ana i na wai wela, a e komo i na lole maemae, mahope o ka wehe ana i na lole, i pulu i ka hou, a i lepo paha. E hoololiolli i na haliimoe, a e makaala hoi i ka maemae o na kapa moe; a e ai i na meaai kupono, e loaa ai ka ikaika i ke kino, aole o na meaai o ke ano kahiko, a mau meaai kupono ole paha, e loaa ole ai ka ono ke ai aku.

            He mai lele ka flu, elike me ka hoakaka a na kauka naauao, ma Amerika, me ka pahola hikiwawe ana maluna o ka ohana. Aia iloko o ka mea mai na hunahuna mai, ma na ano lehulehu, e kauia ai ka weli, e ka poe i kamaaina i keia ano mai, ma na wahi like ole o ka honua nei.

            Ina e loaa ka oluolu i ka mea mai, mhope iho o ka hoaoia ana o na lapaau ana a na kauka, a mau hana e e paha i ku i ka naauao, mai lilo ia oluolu ana, i kumu e hookananeo ai, ma ka hele koke ana i na wahi e loaa mai ai i ke anu, aka e hoomanawanui iki ahiki i ka loaa maoli ana o ka oluolu maikai; no ka mea in a e loaa hou ana i ka mai, no ka elua o ka manawa, e oi loa aku ana ka ikeika, a e nui aku ana no hoi na hana, e hooikaika ai, mamua o ka loaa ana o ka lanakila o ka mea mai.

            He mai pilikia ole ka flu, ke lawelaweia na kulana makaala apau ma ko kakou aoao; o ke kumu no i ku a pilikia ai o kekahi poe o kakou i loohia i keia ana mai, o ka hoomalu ole no ia lakou iho, i ka manawa mua loa, i hoomaopopoia ai ka hoea ana mai o ka mai flu, ma ke ano lahilahi loa. Ua kakali aku lakou, ahiki ole maoli ke hele i ka hana, o ka wa iho la ia e hana aku ai i na mea e plae aku ai i ka mai, ua loho nae ia mau hoao ana; me ka hoomanawanui wale no, e loaa mai ai ka pelekana, iloko o kekahi mau la lehulehu e noho ai malalo o ka hoomalu ana.

            Nolaila, e lilo kakou na Hawaii, i poe makaala loa i liko o keia manawa e pahola nei o ka mai flu; a e hooikaika hoi, e lanakila kakou maluna o keia mai, ma ka lawe ana mai i na loina naauao apau, no ka hoopakele ana ae i ke kino.

 

Ke Kokoke Loa Mai Nei ka Manawa

            I loko ae nei o ka mahina o Augate, a mamua ae paha o kela manawa, e hoi aku ai kekahi mau ohana Hawaii o kakou, a noho ma na aina o Kalamaula-kai, no ka hoopulapula ana, malalo o ke Kanawai Home Hawaii.

            He 24 wale no mau ohana ma keia hoi mua ana, oiai, o ka nui iho la no ia o na apana, i maheleheleia i keia wa, no ka noho ana aku o na Hawaii; aia hoi a makaukau na apana e ae, ma kekahi mau aina oko aku, i hookaawaleia no keia hana hoopulapula, alaila waihoia mai imua o kakou, no ka hoi ana aku e noho malaila.

            Ina ua nui ka poe noi, ma keia wehe mua ana i na aina o Kalamaula, e komo ole ana ma keia hoi mua ana, mai lilo ia i kumu no lakou e hooluakeo ai, a olelo iho paha, i ka waiwai ole o ka lakou hooikaika ana, aole pela, e hookahuaia ana ka wae  ana ae a na komisina i na ohana he 24 maluna o na kumu hookupono apau, a ke komisina e hooholo ai, aole o ka pono ae wale mai no i na noi, no ka mea o ka hana ana pela, a i loaa ole ka holomua, ma keia hoao ana, no na makahiki mua elima, e ili aku ana na ahewa koikoi ana maluna o na komisina, a e hooneleia ana hoi ka nui aku o na Hawaii, i kela pono hoopulapula.

            Ma ka nana aku i ka hoolala ana a na komisina, no ka poe e hoimua ana e noho ma Kalamaula, aia iloko o lakou na manao makee no ka holomua o ka hana hoopulapula. Ua maopopo kahi o na puaa e hoolakoia mai ai i kela ame keia ohana, pela me na moa, a mau lako e ae o ka noho ana, o ka poe i makaukau ole me ke dala, e koiia ana lakou e aie aku i ke aupuni, elike me ia i hoakakaia ai ma ke kanawai; no ka poe nae i makaukau, aohe a lakou aie ana, me ka lakou mau dala ponoi, e kuai aku ai i kela mau holoholona, no ka imi ana aku i ko lakou mau pomaikai.

            I ka hoi ana nae ma na aina hoopulapula, aole no e loaa ana ka oluolu o ka noho ana, pela hoi ka loaa ana mai o na pomaikai, aia no a lilo ke kane, ka wahine, ame na keiki, i poe hooikaika ma ka hana ana i ka aina, ame ka hanai ana a me ka makaala ana i na holoholona.

            O ka põe a kakou, i maa i ka noho hooikaika ana, ma na hanalima, ka poe hoi i kaukai aku i ko lakou ono, me ka hou o ka lae; o lakou ka i kupono loa e hoi ma kela mau aina hoopulapula e noho ai, aole o ka poe i manao, e hoolimalima aku, na hai e lawelawe mai i na hana o ko lakou aina, no ka poe o kela ano, ua ahona no ka lakou noho ana iho ma houolulu nei.

            Aole ka hana hoopulapula, he hana no ka manawa pokole wale no, aka e nee mau aku ana ia imua, i na manawa apua, nolaila e hoomakaukau kakou na Hawaii ia kakou iho, iloko no o keia manawa, me ke kaukai ole, no ke komo koke aku iloko o keia wehe mua ana ia Kalamaula; no ka mea o ko kakou makaukau ana ma ko kakou aoao, he hoomaalahi ana mai no ia i ka noho ana, a he kokua nui hoi, no ka holomua ma na hana apau e manaoia ai.

 

Hoololi i ka la Hoopuka

            E hoomaka ana mai keia pule aku, e hoopukaia ana ka Nupepa Kuokoa, ma na kakahiaka Poaha apau, aole hoi ma na kakahiaka Poalima, elike me ka maa.

            E lilo ana keia puka ana aku o ke Kuokoa, he hookahi la, mamua ae o kona manawa au, i kamaaina i ka lehulehu, i mea malihini i kona poe heluhelu; aka nae, aole no ia he kumu, e loli ae ai o kona kino ame kona mau ano, aka e mau aku ana no ia, ma na ano apau, ma ka la wale no e puka ai, ka i hoololiia.

            Ua hoike aku makou, ma ka pule aku nei i hala, i ke kumu o keia hoololi ana, aole ma kekahi ano e ae, aka i hiki ai ke loaa ka mokuahi e holo ana no kauai ma kela la, a he mea hoomaalahi mai no hoi ia, i na hana o ke pa'i ana i ka nupepa, malalo o ka papapa'i hou o keia keena pa'i nupepa.

            O ka põe he mau hoolaha ka lakou i makemake ai e hookomo maloko o ke Kuokoa nei, a he mau manao paha, i kakauia, he mea pono, ke hoouna e mai, iloko o na la mua o ka pule; aole e kakali a ku haiki ka manawa, o hiki ole auanei ke puka ma ka pule, i hoounaia mai ai ia mau hoolaha, a mau palapala paha a na makamaka.

 

Ke Kulana o na Hale Kahi Umiumi

            Ua hoalaia ae kekahi mau hoohalahala, no na hale kahi umiumi ame ako lauoho, no ke ku-e i na rula maemae, o ia ka hoohana ana i ka uhi hookahi, maluna o ka poe apau e hoea aku ana, no ke kahi ana i ko lakou umiumi, a ako paha i ko lakou lauoho.

            He ku maoli kela ano o na hale kahi umiumi, i ke kapulu. O ka lole uhi no e hookauia ana maluna o kekahi mea, oiai e kahiia ana kona umiumi, a e akoia ana paha kona lauoho, o ka welu hookahi no ia e kauia aku ai maluna o ka mea elua, a pela aku ana, no kekahi manawa, mamua o ka hoounaia ana aku o kela uhi, e holoiia mai.

            Ke kau nei ka rula o ka papa ola, aole e inuia ke kiahawai hookahi, e ka lehulehu aka i hookahi wale no mea e inu ia kiahawai, alaila e pono e hookapu pu ia, ka hoohana ana o na kanaka kahi umiumi i kela uhi hookahi, maluna o ka lehulehu, no ka mea he poe maemae kekahi o ko lakou mau ano apau, a he kapulu haalele loa hoi kekahi, poe, nolaila o ka hoohuikau ana i kela lole uhi hookahi, maluna o ka poe kapulu ame hoomaemae, e hoea mai ana i ka loaa ana o kekahi i ka ma'i, elike me na hoakaka, a na kauka, i kamaaina, i na anoano o kela ame keia ano ma'i like ole.

            Ua pau pu na Haole'ame na Kepani, ma keia hana kapulu, o ke alahele wale no e hopakeleia ae ai ka lehulehu, o ia ko ka papa ola, komo mai, a kau i kekahi rula ikaika, e puli ana i kela ano hana, a na kanaka kahi umiumi.

            He keu aku ke kupaianaha, o kela poe kahi umiumi ame ako lauoho, iloko o ke emi mai o kekahi mau meakuai iloko o keia manawa e nee nei eia mau no lakou ke ohi nei, i na kaki kiekie, i ka lehulehu, no ka ako ana i ka lauoho, ame ke kahi ana i ka umiumi; ma kekahi olelo okoa ana ae hoi, ke hoao nei kela poe, e loaa aku ia lakou na dala nunui, me ka nana ole mai i ke kaulike, o ka auhau, me ka manawa i hanaia e lakou.

            Ua hoike ae ka Lunakanawai Hoomalu Lightfoot, i kona manao, no ke kupono ole loa o ke kanawai, i hanaia, no ka papa ana i ka poe auaukai, i ka hele wale ana ma na alanui, me ka uhi ole i ka lakou mau kino, me kakhi koloka loihi, in a no ka puli o kekahi mea i ka hewa, e kau ana oia i ka hoopa'i he kenikeni; ua lawa kela hoopa'i wahi ana, no ke ano o ka hewa, i hanaia. Kupanaha ka manao o keia lunakanawai! Ua hanaia ke kanawai, no ka poe hoohilahila ia lakou iho, mamuli o ka manao ana, e hoikeike i ko lakou mau kino ma na alanui, me na lole auaukai, o ke kau ana aku i ka hoopa'i o umi keneka, ua like no ia me ka ae okoa ana aku, i kela poe, e hoomau aku i ko lakou hele ana, no ka mea, he ano ole loa ka hoopa'i no kela ano hihia. No ka ike no paha o na Haole, i ka maikai o ka hoikeke ana o na wahine hana keaka, i ko lakou mau kino, pela i apono ole ia ai, ka uhi ana i ke kino o ka poe auau, oiai e hele ana ma na alanui akea. Ua noa i ka poe auau ke hele olohelohe maloko o ke kai; o ka ke kanawai wale no i hoakaka ai, o ia ka hele olohelohe ma na alanui, e pono ai e kauia kekahi hoopa'i kanono, e loaa ai he mau haawina a'o i ka lehulehu.

            Ke akakuu iki mai nei, ka poe holonui i ko lakou mau kaa otomobile ma na alanui, no ka lakou hookolokoloia ana a hoopa'iia mai, he haawina a' kupono loa kela i ka poe hakihaki kanawai apau; e pono ai no, e hoomauia aku na kiai makaala ana, no ka poe holonui,

            No ka hoemi ana i na hoolilo no ka i'a, e kuaiia mai nei e na pake ame na kepani ma na pakaukau kuai i'a o na makeke, e hoao kakou e na Hawaii, e hele ae ma ka makeke kulanakauhale, no ke kuai ana i na i'a makepono loa; mamuli auanei o ko kakou hele nui ole ma na makeke e ae, e konoia mai auanei kela poe kalepa e hoemi pu mai i ke kumukuai o ka lakou i'a.

            Kanawai ole no na Kepani, puhi okolehao, ma ke puhi mau ana i ka okolehao, no ke kuai aku i ka lehulehu! He ekolu mau kepani i paa mai, ma ka pule aku la i hala, no ke puhi okolehao. O ka lanakila mau no, o ia ka haalele loa ana i na aoao apau, a ala mai ai he poino mahope aku!

 

Nuhou Kuloko

            Eia ka Nupepa Kuokoa ke puka aku nei ma ke kakahiaka o keia poaha, a pela mau aku ana, ka hoopuha ana ma keia mua aku.

            Ma ka Poakolu iho nei ka piha ana o na la hanau he 51 i ke Kiaaina W. R. Farrington, a ua malamaia ae oia ame kona mau hoa i ka hanohano o ia la.

            Ma ka noho ana ae o ka papa loio Hawaii ma ka Poalua iho nei, i haawi ae ai kela puulu, i na kakoo ana i ka Loio Ray O'Brian, no ke kulana luna kanawai kaapuni no Honolulu nei.

            Ma ka mokuahi Matsonia, o ka haalele ana iho ia Honolulu nei, ma ke kakahiaka o nehinei, i hala aku ai ka Makai Nui Rose, no ka ahaeleele a ka Ahahui o na Ululaau, e malamaia ana ma Kapalakiko.

            O ka põe i holo makaikai maluna o ka mokuahi Kilauea ma ke Sabati aku la i hala, e kaapuni ana ia Ohau nei, ua piha loa lakou me ka hauoli, no na hiona ku i ka nani o ka aina, a lakou i ike ai.

            Ke parola nei ka ma'i flu, ka fiva maloko nei o ke kulanakauhale nei i keia mau la, e makaala, no laila e noho me ka makaukau me ka hoomaemae mau ana i kou kino maloko a mawaho a pela hoi me na home.

            O na hana hoikeike i manaoia ai, e malama ma ka la 22 aku nei o Aperila, e na kaikamahine o ke kula o Kawaiahao, a i hoopaneeia ai, e malamaia aku ana ia ma ka hora 7:45 o keia ahiahi Poalima iho.

            Mamuli o ka hooholo hou ana o na komisina home HAwaii, ua hooloihi hou ia aku la ka manawa e waiho ae ai i na plapla noi, no na aina o Kalamaula, Mokokai, no na hana hoopulapula, a ka la 15 o keia mahina.

            No ka imi ana i dala, e kokua aku ai no ka luakini hou o ka ekalesia o Makua, Waianae, Oahu, e malamaia ae ana he hoike hui o na Kula Sabati o Oahu nei, ma ka Hall o Kalihi me Moanalua, ma ke Sabati, Meim 22.

            Ma ka po o ke Sabati aku la i hala i a ae ai ke ahi i kekahi kiionioni e hoikeikeia ana maloko o ka Halekeaka. Liberty, o kahi nae o ka laki, aole i kau aku he mau poino maluna o ka poe e akoakoa ana maloko o kela halekeaka.

            No ka mahele hou ana i kekahi mau mahele koho o ka Mokupuni o Hawaii, i hala aku ai ke Kakauolelo Raymond C. Brown no HIlo, Hawaii, ma ka Mauna Kea, o ka Poakolu nei, a ua manao oia e holo aku no Kauai, no ia hana hookahi no, ma keia mua aku.

            No ke pani ana ae i ka makalua o ka Makai Nui Rose, oiai oia e kaawale aku ana no kekahi manawa ma Kapalakiko, o ka Hope Makai Nui Asch, ke lawe ae ana i ke kulana Makai Nui no ke Kulana kauhale a Kalana o Honolulu nei.

            No ka loaa ana aku he ekolu mau kini opiuma malalo o kona malu, i paa ae ai he Pake, o Young Chu Pong kona inoa, i ka hopuia ma ka Poalua iho nei, Ma na olelo a na luna oihana federala, o ka ekolu iho la keia o ka manawa o ka hopuia ana o kela Pake, no ia hewa hookahi no.

            He ekolu poe noi i waiho ae i ka lakou palaplala noi i ke Kakauolelo Brown o ke Teritore, no ke kulana kakauolelo poo, maloko o kela keena, ma kahi o Leon Sterling, i hookohuia aku, i hope kakauolelo no ke kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei.

            Ma ka noho ana ae o ka halawai a ke komite o ka la o Kamehameha, i hooholoia ai e malama ia he ka'ihuakai o na ahahui like ole, ma ke kakahiaka o ka Poakahi, ka la 12 o Iune, mailalo mai o Aala Paka, ma ka hora ewalu me ka hapa o kela kakahiaka, eliko me ka mea maa, i ka hoomanao mau ia no kela la kulaia.

O NA KINI AILA MAHU KAHI KO KA IPUHAO PUHI PAMA

            Aohe nana o kekahi poe e puhi okolehao mai nei i ke ano o ka lakou ipuhao e phi rama ai, elike me ia a na kanaka hooko kanawai hookapu waiona o ka hoike ana ae ma ka auwina la o ka Poaha aku nei o ka pule i hala ma ka manawa a lakou o ak hopu ana i kekahi ipuhao puhi okolehao, he kino aila mahu ma Halawa, Ewa. Ua loaa pu aku ia lakou malaila he ipuhao elima galani he mea kaomi sake, a ma kekahi wahi kokoe mai no malaila i paa pu ai he ipu keleawe puhi rama o 20 galani aohe nae he kanaka nana ia ipuhao keleawe i loaa mai ma kahi o ia ipu keleaew.

            Maloko mai o kekahi o na hale o na limahana ma kahi kokoke mai i Ewa he ipuhao ka i loaa mai ma kahi o kekahi Kepani o K. Imoji ka inoa, a no ia wahi mea hana okolehao wale no i paa ae ai oia i ka hopuia. Ma ka hale o kekahi Kepani o K. Ikemi ka inoa, he ipuhao 20 galani ka i loaa aku ma kona wahi me 50 galani rama i hoawaawaia, he Kepani okoa mai o Shimabuku ka inoa, o ia ke kolu o na Kepani i paa ae i ka hopuia he ipuhao puhi rama o 10 galani ka i loaa mai ma kona wahi.

            O ka ha o na Kepani i paa ae i ka hopuia ma ka apana o Ewa, o Oshira ka inoa, ma kona wahi i loaa aku ai he ipuhao puhi rama 50 galani, me 100 galani i hoawa@ia.

 

Nuhou Kuwaho

            FUNCHAL, Madeira, Apr. 28. E kaawale aku ana mai nei aku ma kekahi manawa kokoke aku ana mai nei aku ma kekahi manawa kokoke ka Emepera wahine Zita mua o Auseturia i ukali mai ai i kana kane ka Emepera Charles i make ai no nei, i kona manawa i kipakuia mai ai o na aupuni huiia mai Hunegari mai mahope o kona hoao ana me ka holopono ole e hoi hou aku ma ka nohoalii Hunegari, o ia ka lono i hauwawa ae e noho mau loa aku ana oia malaila, mamuli o ke kono a ka moi Alfonso XIII, kona kai kunanae.

            WAKINEKONA, May. 2. Ua aponoia e ka hale o na lunamakaainana i keia la ka hoike a ka ahakuka o na hoa o na hale a elua o hooloihi ana i ka manawa e lilo ai i mea mana ka 3 pakeneka o ke kanawai e hoohaiki anaa i ka hoopae ana mai i na limahana ahiki i ka la 30 o Iune, 1925. Ua hoounaia aku ka hoike i ka Peresidena no kona kakauinoa ana mai.

 

NA MARE, HANAU AME MAKE NO APERILA

            Iloko o ka mahina o Aperila i hala aku la, a i kulike hoi me ka hoike a ka buro o ka Papa ola o ka hoopukaia ana ae ma ke akea ma ka Poalua nei, o ka nui o na hanau maloko o Honolulu he 350, na paamare he 109, a he 136 mau make me 17 mau keiki hanau hou loa i komo ole iloko o ka heluna o na hanau.

            O ka make ma na lahui lehulehu like ole, elike ia me malalo nei:

            Na Hawaii, koto pu me na hapa Hawaii, he 42; Kepani, 32; Pake, 24; Amerika, 12; Pilipino, 10; Pukiki, 9; Korea, 2; Rukini, 2; Kelemania, 1; Norewai, 1.

 

HOIKE KULA SABATI HUI

            Ma ka noho ana o ka Halawai a ke Komite a ka Aha Mokupuni, a na Aha ekolu i Aperila 24, ma ke keena o ka Papa Hawaii, e noonoo i na mahele hana e loaa ai ke dala no ka pilikia i loaa i ka ekalesia o Makua, No ka luakini hou a eia kekahi mahele hana a ke komite i hooholo ai, elike me ia i hoikeia malalo iho:

            E malamaia i hoike hui no na Kula Sabati o ka Mokupuni o Ohau nolaila, ma ko'u kulana he lala no ke Komite, a he Kahu Kula Sabati Nui hoi, no ka Mokupuni o Oahu, ua kono aloha ia mai au e hoike aku, a e kono aloha aku i na Kula Sabati apau ame na haipule apau o ke Akua, e komo pu mai ma keia hoike Kula Sabati hui, elike me ia i hooholoia.

            E malamaia ana kela hoike hui ma ke Sabati Ekolu o Mei 21, ma ka Hall o Kalihi-Moanalua, e hoomakaia na hana i ka hora 9. a.m.

            O na loaa apau o kela hoike Kula Sabati hui, e holo aku no ia no ka luakini hou o Makua, me ka manaolana, a ku i ke aloha e laulima pu mai ana kakou ma keia haan, me ka Uhane hookahi, a na ke Akua, e hoopomaikai mai i kona poe kanaka apau, e hana i Kona makemake.

            Owau i ho no me ka haahaa, ka oukou kauwa,

 

SAMUEL KAUKA, K.K.S.N. o Oahu

NA MARE.

            Robert W. Smythe ia Oriet Helen Robinson, April. 15.

Hiram K. Naipo ia Mary M. Akui, Apr. 21.

NA HANAU.

            Na C. B. Nunes ame Cecilia Kalawaia, he keikikane, Apr. 17.

            Na Pablo Palau âme Juanita Naki, he keikikane, Apr. 21.

            Na M. M. Madrem ame Mary H. Silva, he kaikamahine, Apr. 28,

            Na Frank Andrade âme Kalani Keiki, he kaikamahine, Apr. 29.

NA MAKE

            Helen Kuinae, ma Kalihi-uka, Apr. 21.

            Kapule K. Kaahea, ma ke alanui Frog, Apr. 23.

            E.S. Woodward, ma ka Halema'i o na Kamalii, Apr. 23.

            F.K. Stone, ma ka Halema'i o na Kamalii, Apr. 23.

            Lucy L. K. Keliikuli, ma ke alanui Colburn, Apr. 25.

            Ham Kapao, ma ke alanui Kukui, Apr. 27.

            John Paoa, ma ka Halema'i Moiwahine, Apr. 27.

            John Kekahuna, ma ke alanui Moiwahine, Apr. 28.

            Kalili Kalaau, ma ke alanui Kinau, Apr. 29.

            Helen Kalei, ma ke alanui Ilaniwai, Apr. 29.

            Jos. K. Kuakini, ma ke alanui Iwilei, Apr. 30.

            Wm. WcWayne Jr., ma ke Halema'i o na Kamalii, May 1.

            Hoopii Oliver, ma ke alanui Lemon, May 1.

            Roselani Keonaona, ma ke alanui Auld, May 2.

            Julia S. Kaululaau, ma Honolulu, May 1.

            Muolo Opunui, ma Honolulu, May 1.

KOHOKOHO NO KA WAELE ANA I KA AINA MA KALAMAULA MOKUPUNI O MOLOKAI AME KE KUAI ANA I KA WAHIE.

            O na Kohokoho i Silaia, no ka waele ana i na eka he 33.99 o ka aina ma Kalamaula, Mokupuni o Molokai, a no ke kuai lilo ana i ka wahie e ulu nei i keia wa maluna o ka aina i oleloia, e waihoia ae no ma ke Keena o ke Komisina o na Home Hawaii. ahiki i ka Poakahi, Mei 22, 1922.

KOMISINA O NA HOME HAWAII.

            Ma o GEO. P. COOKE, Luna Mana Hooko ame Kakauolelo. Hanaia ma Honolulu Mei 3, 1922.

 

MAKE KA WAHINE KEPANI I PAPAA AI I KE AHI.

            Ma ka hora 11:40 o ke aumoe o ka Poaha o ka pule aku la i hala i lele loa ae ai ke aho hope loa o Mrs. Yamashiro, kekahi o na mea i papaa ai i ke ahi maloko o ka hale ma Puuhale ma ka po Poakolu aku la, ka makuahine o ke keiki i papaa ai i ke ahi a i make ai he 12 hora mamua aku o ka make ana aku o ka makuahine. Ua make ka makuahine maloko o ka halema'i Moiwahine, a maloko hoi o ka halema'i Kepani ma ke alanui Kuakini i make ai ke keiki. Ua puhiia ko laua mau kino i ke ahi.

            Ua hanauia o Mrs. Yamashiro ma Iapana, a nona hoi na makahiki he 42 ma kona manawa i haalele mai la i keia ola aana. No ke keiki kane ana o ka make ana mamua aku on a he mau hora wale no ke ka wa, he ewalu on a makahiki, elua mahina ame elua la. Ua haalele iho laua ma keia ao e kumakena aku no laua he makuakane a he kane hoi nona ka inoa o Ichihei Yamashiro. He wahi kaikamahine uuku kekahi maloko o kela hale i pau ai i ke ahi eia nae, o kona pakele ana i ke ahi he mea pohihihi loa ia. Ma ka manawa o ka pau ana o ko lakou hale i ke ahi, i ka lawai'a o Ichihei Yamashiro a ia hoi ana ae ana he puulehu kana mea o ka ike ana iho. Aohe i maopopo ke kumu o ka a ana ae o kela ahi.

            NU IOKA, Apr. 29.- Ua hoi aku ka Ilamuku Joffre i keia la no kona home ma Palani maluna o ka mokuahi Celtie, ka huakai hope loa o kana makaikai honua ana. I ka hana o ke aupini kulanakauhale e paani ana "Auld Lang Syne", ke mele lahui Palani ua ani mai la ke kanaka koa loa Palani i kona papa le kapu me kona kookoo i ka manawa o ka mokuahi i hoopuka aku ai iwaho o ke awa.

 

APONO KA PAPA I KA HOOKOHU IA ANA O STERLING.

            Ma ka halawai a ka papa o @ lunakiai kulanakauhale o ka @ @ ana ma ka Poalima aku la i @ ua hoike ae na hoa o ka papa @ apono no ka hookohuia ana @ C. F. Sterling i hope kaka@ kulanakauhale ame kalana ma @ o James K. Jarrett i hoopauia @ o ke Kakauolelo Kalauokalni. He 300 kona uku mahina o ka hoo@ ana a ka papa, kela ukuhana @ i haawiia ai i kona mua. Ua @ wi ka papa cha pule hoomaha ia Jarrett me kona uku pihaia @ manawa.

            Ua kauohaia ae ka loio kulana kauhale ame kalana e ka papa e lawe i kekahi keehinahana @ keakea ana aku i ka hoopihaia na auwaha o hookaheia ai ka wai o waiho mai la maloko o ke kahua o ka paka o na hana lealea ma ke alanui Kalakau kokoke i ke alanui Ena, mahope iho o ka loaa ana ae o ak leka mai ka Enekinia Kulaae o ka leka mai ka Enchinia kula ana i ka hoopiha o ia mau auwaha hookahe wai.

            Ua aponoia o ka papa ka H.J. Lord koho o 127,432.85 ua ka @ ana aku i ka pauku elua o ke alanui holopuni Kamehameha ma kela @ Koolau, me ka makukau o ke @ no ia hana ma ka waihona. No ka D. B. Cummings koho no ka hana ana i ka hale malumalu ma ka paka a kahua paani ma ke alanui berita nia ame Kamika ua hoopaneeia. O na koho o kekahi poe e ae maluna o keia hana ua hooleia e ka papa.

            Ua apono ka papa i ke noi a J.S. Carroll no ka hoohanaia o ka Paka Kapiolani i kahua heihei lio ma na la 10,12 ame 24 o Iune e hiki mai ana.

            Ma ka hra 1 o ka auwina ia Poaono mai i noho hou ai ka @ wai a ka papa o na lunakini @ noonoo ana maluna o na @ @ ua bona $250,000 e hoopukaia mau ana.