Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 12, 24 Malaki 1922 — Mai Ae i Ka Hilahila e Hookuha'u i Kau Hana Pono [ARTICLE]

Mai Ae i Ka Hilahila e Hookuha'u i Kau Hana Pono

He lehulehu o kakou i hoopilikiaia e koia wahi haawina ino o ka hilahila. He lehulehu o na hana ' ano kupono a maikai maoli, i hanaia me ka holopono ole, i ke alaiia e hilahila. Ia wa hookahi no, ina e imi iho kaua, e ka mea heluhelu, i ke kupono o ia mea, i ka wa o ka kaua hana ana i ka hana pono, e iki no kaua, aia no e loaa ana he alahele e kaawale aku ai o ia mea mai ia kaua aku; ina nae e hoomohala aku ko kaua noonoo, a e alawa iho ma na oiaelae, a kuokuono o ia mea; ko kaua ninau ana a pane iho no i ka haina. H6aha la ko'u mea e hilahila neif E pomaikai ana anei au mahope iho o keia hilahila anaf. Ke ko nei ke au o ka manawa, a eia' kakou apau ke hele like nei; elike me ka pii mahuahua ae o ka holomua o na hana o ka aina, pela no ka ikaika o ko kakou holo paukiki ana, e ake ana e kaa ae mamua. A mamuli o ia mea i haaleleia ai o kela mea maikai loa a na I kupuna i a'o ai, o ia no ka hana I me na lima i na hana like ole, e pono ai ka noho ana me ka hooI haahaa a hoomanawanui. Ua like paha me keia: o ia ko ke kanaka kamana hoao ana e kapili i ke pili o ka hale, me ke ku ole o ke kahua; o ia hoi, o kona, hoomaka ana e kukulu hale maluna iho. Pela no ke ano o ke ola ana o na keiki o keia au hou. He hana paakiki ka hoao ana e hoi i ka aina e mahiai ai. Ano keaha keia hoi ole o ke keiki ilaila T Ka, ua ike no ke keiki he maalahi ke ola ana o ke kul&nakauhale nei, (ma ko lakou manao wale no), elike no me ka olelo a kekahi o l<akou o na kuaaina mai o na la i hala ? aku nei. He maikai o Honolulu; he noho wale iho no o ke dala o ka mea huli aku, nui ka ai, ka i'a me ka luhi ole. Ua hiki mai ka hopena o ia manao o kakou. Ke ike nei kakou i ke ano puikaika o ke ola ana ma ke kuīanakauhale nei ma na aoao 1 apau; a ua maa iho la no hoi i ke ano o koonei ola ana, ame kona mau | eaila. £ ao nae o lilo keia mau saila i mea hoopilikia ia oe, ke | hiki mai i kou wa, o keia mua aku, | e hana ai i na hana pono. | Mai keia noho ana oke kulana- ' kauhale nei, a ka aina hoopulapula, ! 6 hana i na hana malihini i kou lima; a ia wa auanei oe e hookuku ae ai i ke ano e na saila. ! I.—Ko _ke kulanakauhale saila, !he maemae kahi aahu, aole i poho- | pohoia, kamaa lahilahi o ka ili, a | mama no hoi i ka wawae, na papalo laulau panainai no, a pela aku. ! 2.—Ko ka aina hoopulapula aaila Ihe ahinahina lole, ame na pohonunui, na kamaa-puki ili ma'noanoa a kaumaha, na papale laulau nunui a pela aku. I keia wa auanei e hoao mai ai 0 ua wahi epa nei o hilahila. Mai ae aku i kana, a no ka mea he hopena nele a lapuwale kana. E iho maoli aku ko kaua mau lima i ka honua me ka menemene ole i na maiao o kaua. E aahu mai kaua i na wahi awelu kahiko me ka pohopoho ana i ua mau aahu la 1 ka wa pono i loihi aku kona mau la ma kahi hana. £ makaala kaua, o na hana o keia la e pono no e pau ia i ka hanaia i keia la, mai hoo-

paneo a apopo. Pela wale no e auhee ai o hilahila mai ia kaua aku, ma o ka ike kumaka iho i ka hua a ka lima, ana i olelo ae ai, aole au i hoohanaia iloko o ka lepo mamua. He oiaio me he leo kanaka la no ia mea i ka olelo ae, aole au me koia mamua—kuu lima, ko'u lole a pela aku. Ia wa no oe e pane iho ai, ae, ina aole oo pela mamua o kuu mau lima, e pono io e pela aku oe, i manoanoa, i ola ka nohona o ka aina hoopulapula. Mat hoou'iu'i kaua o kuu mea heluhelu; a no ka mea, ma ke kulanakauhale 'wale no ia mea. O ko ke kaona nei u'i mawaho mai e hapala ai alaila u'i. Aka, o ko ka aina hoopulapula u 'i, mailOko ae ia, a penei: Ua oleloia, ma ka hana lima aaa o ke kanaka, me ka piha maikai mau o ka opu i na ai kupono, i na hana e paki mai ai o ka hou, ame ka malama pono ia o ka wa hana, ame ka wa hooluolu, e loaa mai ai ke ola kino maikai a lamalama mai ka ili. He oiaio, ke nana aku i ka poe 0 na kuaaina, e malama nei i keia mau rula ao la, he ola maikai io no a mohaha na maka. Aole e nele keia mau haawina 1 ka ikeia aku, a no ka mea, i ka hemo ana aku o ke kanaka mai kekahi wahi haiki aku, i noho loihi ia, a noho ma kahi akea, e loaa ai o ka mohala ana a!cu o ka ike o ka maka, ame ka hanu ana i na ea oluolu o na aina akea, he mea io no ia e hoola ao ai i kahi pauku kino a ikaika. He oiaio, no na la kinohi paha ke aloha ae i ka nohona o ke kaona

nei, i ka owe mau ae o ke kaa uwila i ke alahao; Aka, a maa aku oe ia Molokai, e uluhua ana oe i ua kaa uwila nei ke hoea hou mai oe i ke kaona nei. E loli loa ae ana ke kulana o na ohana like ole, mahopo iho o ka hala ana ao o kekahi mau makahiki ma ka aina hoopulapula—mai ke ano hinanawe a >ka oolea o ke ola. Mai ka hilahila a ke koa maoli i ka mahiai, ame na hana e ao e pono ai o ka noho ana. 0 lakou auanei ke akaaka mai i ka poe o ke kaona nei, i ka ekeeke a minamina o lepo ka lima, o hapaupau iho ka ili o ke kaUiaa i hoohinuhinuia, a anapa ole ma na alanui o Honolulu.