Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 11, 17 March 1922 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Nupepa Kuokoa Honolulu .T.H., Poalima Maraki 17, 1922

He Aoao Keia i Hookaawaleia no na Manao o ke Komisina o na Home Hawaii Hoopulapula Lahui

Ke Ola Mamua, Mahope ka Hoopukapuka

NA KOMISINA

W.R. Farrington, Lunahoomalu; Elizabeth K. Kalanianaole, Lala; Rudolph M. Duncan, Lala; Akaiko Akana, Lala; Geo P. Cooke, Kakauolelo.

Meakakau Nupepa, malalo o ke Kakauolelo,

JOHN H. WISE.

            Malalo o ka lokomaikai o ka on a o keia Bupepa Kuokoa, L. A. Thurston (Kakina), ua haawiia mai keia aoao no na manao pili i na hana a ke Komisina Hoopulapula Lahui Hawaii. Nolaila e loaa ana he mau manao pili i ka hana a ko Komisina ma keia aoao.

            Ma keia aoao e ike ai ka poe heluhelu i na hana, na makemake, ame ka hoolala ana no ka hoomaka ana o na hana maluna o ka Mokupuni o Molokai.

            Ua hamama no hoi keia aoao no na ninau pili keia hana mai na Hawaii mai, e makemake ana e ui i ke Komisina no na mea like ole i makemakeia e ninau mai.

 

He Mea Pono e Hoomaopopoia ka Wa Ino ame ka Wa Malie o ka Aina

            I na la o ko kakou mau kupuna, he hoomaopopo loa ia na wa o ka aina, o ia hoi na wa ino ame malie. Ma o ka hoomaopopoia ana o keia mau mahele ano nui, i hoemi nui ia ai ka luhi, a pela hoi na poho mauwale o na hana, ma o ka lukuia e ka ino, a i ole no ka maile paha.

            Nolaila, ua imi a hoomaopopoia ke au o na wa o ka aina e na kupuna, ma ka hana, a ma ia hana ana i loaa ai ka ike i ka wa pono maoli e hana ai kekahi hana, i mea e holopono ai, a i kulike ai paha me keia wahi olelo a'o kahiko i kamaaina ia kakou: "Iluna no ka ua, waele e ke pulu."

            Pehea la i puka ai keia wahi olelo @ I puka hoi paha, no ke a'oia ana i ka hewa o ke kali a haulo ka ua alaila waele---i huipuia no hoi me ka noho naaupo a nanea paha i ka hoomaopopo ole i ke au o ka wa.

            Nolaila, ma keia mea o ka hoomaopopo ole i ka nee ana o ke au o ka wa, e hiki io ai no kekahi mau hoopilikia ana o kau mau hana. He ano like paha me kekahi kanaka i kakali a pololi, alaila, kanu ka huli---hele a oo ke kalo ua popopo ka mea nana i kanu.

            Ua naauao no na kupuna i ka malama i keia ike, a no ka mea iloko o ka lehulehu o na ike like ole o ia was, aole kekahi o ia mau mea i palapalaia; aka, mai ka waha no a i ka waha; a o ka mea oi loa aku i ka'u ike a hoomaopopo, i ko ia au, o ia keia, o ke ake ole o na kanaka ia mea: "E Champiano." Ua noho na kanaka me ka hoohana i na ike o lakou me ka hoopilikia ole aku i kekahi, koe wale no a hoopilikia ia mai.

            E ka mea heluhelu, o lalau loa aku auanei kaua, mai ka manao a'u e makemake nei e alakai aku ia oe a pae pono, e hoi kaua i keia mea e kau nei o ka "WA."

            Ma ka kakou helu malama o ka makahiki o keia mau la, pookela o ka naauao e oleloia nei, he 12 malama ma keia mau inoa: Ianuari, Feberuari, Maraki, Aperila, Mei, Iune, Iulai, Augate, Sepatemaba, Okatoba, Novemaba ame Dekemaba. Pau iho la malalila, nau no e imi a hoomaopopo nou iho i na malama ino ame na malama malie, no ka pono @ kau mau hana.

            He hookahi wale no wa ino o ka makahiki a kakou e lohe nei, o ia keia pule hope o Dekemaba ame ka pula mua o Ianuari, o ia k@ Karisimaka ame Hapenuia. E hoahu iloko o na banako no ia mau la ino.

            Eia hoi ka ko kakou mau kupuna helu malama ana; a ua hakuia no @oi i mea e hoihoi ai ka pepeiao, e hoomaka ana mai ka malama mai o Novemaba, a pau iloko o ka malama o Okatoba, penei:

            O Welehu nei la he malama ino, o Makalii, o Kaelo, o Kaulua, palo ka ino, i o Nana, hookau ka malie. O Welo, Mahoemua, Mahoehope, i o Kaaona malino ke kai. O Hinaeaeleele, o Ikuwa ka Pohak@eleele, olapa ka uwila, kahe ka wai, etc.

            E k amea heluhelu, aka wale na malama kupono no kela ame keia hana---o ka waele i ke pulu; o ka lawai'a a pela aku.

            No keaha la hoi i hoomaopopo ole ia ai o keia mau mea maikai, e pono @, e keia hanauna hou? No ka hilahila anei i ka olelo makuahine@ Aole paha. O ko'u manao, o na alakai ana iho la no paha keia a ke Akua ia Hawaii lahui, no ka paakiki, hukihuki, alu like ole, iloko o na hana e pono ai o Hawaii lahui, aole hoi o ka mea hookahi, hoowahawaha no ia kakou iho, elike me na kaikamahine opio a kakou e hoowahawaha nei i na keiki opio Hawaii, a holo aku me na lahui e, a pela aku, a ke manaoio nei au pela!

            E nana kaua e ka mea heluhelu ma ka Buke o Isaia, mok. 28:11: "He aoiaio no me ka lehelehe namu ame ka olelo a ka malihini, e olelo mai ai oia i keia poe kanaka." No ke aha keia olelo ana? No ka hoolohe ele o ka Isaraela i ke a'o a ke Akua ma kanan olelo ponoi (Olelo Iseraela.)

            Ke ikemaka nei kakou; mai ka lahilahi mai nei a manoanoa maoli.

            Eia mai kekahi mau hiohiona o ka hoowahawaha i ka olelo makua hine; in a aole pela, ua hemo maoli ka manao me ke ano naauao oiaio o ka Hawaii.

            E unuhi i keia leta, i kakauia i ka makahiki 1890, ma ka olelo Hawaii, a e ike auanei kaua e ka mea heluhelu, i ka maikai o ka manao, a, ano leta oihana naauao, penei:

Mr. ………………,

            Aloha: --- I have a good time to write a letter for you for something.

            This is, don't you give one or two cents to Mahelona, for that hoolimalima of Keaue land. Because, Keawe sell that land to Mahelona without no put my name on that palapala kuai; and I never put my hand write on it.

            I am the husband married for Mrs. Keawe. Remember this till I meet with you.  ……………

            Ina aole i komo ka olelo a ka malihini iloko o keia leta, aole anei oe e ike iho e ka mea heluhelu, he leta oihana pokole keia me ka naauao o kona waiho ana mai i kona manao!

            Eia hou mai keia leta mai Maui mai, iloko no o keia wa hookahi, e hoike mai ana i ka hui Hardware no kana ukana i loaa ole aku, penei:

            Mr. ……………….

            Aloha: --- I introduce to you by the steamer Kinau. My case hardware lost date January 16. You please find out for the disappear.

            I am going to force the steamship people to remit it.

            Hoping you are thinking about this.  ……………..

            Na keia mea i hoopilikia nui mai ia kakou i neia mau la. He nui ka naauao, a ma ka hoopuka ana i ka manao ma ka olelo a ka malihini hu aku i kula, a manaoia mai he kamipulu no Kawaihae.

            He oiaio keia mau helu malama a na kupuna i na kau apau. Ua lilo no hoi ia i papakuhikuhi no ke au o na manawa pono e hana ai, a e hoomaha ai.

            E nana ae kaua e ka mea heluhelu, iloko aku nei o Ikuwa (Okatoba) ka poho koeleele i ku'i ai na pohaku hekili ko'iko'i loa, a olapa ka uwila. He mea ia e hooia ana i ka oiaio o ka ike o na kupuna i na ouli o ka wa.

            He mea oiaio, he mea pono ole ke lalau i keia naauao me ka hookuu aku i kela naauao. Ua a'o mai ka Palapala Hemolele pela.

            No ia makaukau o na kupuna i neia ike, i hana ai lakou i na hana o ka wa, me ka lilo ole aku o ko lakou manawa no na hana i kupono no na wa e ae.

            He wa kanu, a he wa lawai'a; he wa hana a he wa hoomaha ko ia mau la o na kupuna i hala.

 

KUAI LAULAU MA KA MAKEKE AALA

            Ma keia Poaono iho, Maraki 18, e kuai ae ana na lala o ka Ahahui Kokua ame Manawalea o na Poola o na Kane, i na laulau puaa momona me ka ono, ma ka Makeke Aala, e hoomaka ana mai ka hora 7 aku o ke kakahiaka, ahiki i ka hora 2 o ka auwina la.

            Mamuli o na hoohalahala i loaa ae i na komite kuai laulau o kela ahahui, no ke ano o na laulau, i kuaiia ma ka Poaono aku nei i hala, Maraki 11, ua hoea kino mai kekahi lala o ke komite kuai laulau i keia keena, a hoike mai, aole i lihi kuleana aku ka Ahahui Kokua ame Manawalea o na Poola Kane, ma na mea e pili ana i kela mau laulau i kuaiia, nolaila e kaawale loa kela ahahui, mai ke kau ana aku o na ahewa ana a ka lehulehu maluna o kona mau lala, a o ke komite kuai laulau paha.

            O ka põe i kuai i na laulau mai keia ahahui mai o na poola, ma ka la 11 o ka mahina aku nei o Feberuari i hala, o lakou ka poe i ike maoli i ka ono ame ka maikai, o na laulau i hanaia, a i kuaiia aku e keia ahahui, aka nae, ma na mea i hoikeia mai i keia keena, e oi loa aku ana ka ono o na laulau e kuaiia ana ma keia Ponono iho, a o ka lanakila mau no, o ia ka hoea ae i ka wa kupono, o nele auanei, ke ulolohi ka hoea ana ae.

 

Moolelo o ka Halawai 23 a na Komisina o na Home Hawaii, Feb. 28

            Ua heluheluia ka moolelo o ka halawai 22 a ua aponoia.

            Hoike ae ka lunahoomalu, ma o kekahi kumuhana i hooholoia e ka papa, ua hoomakaukau oia he mau rula a loina hooponopono na ka papa Komisina, no ka hoao ana e hoomalu i na hana hoopulapula mua ma Molokai, aka, ua manaoia e kaohiia iho ia mea a pii mahuahua hou ae na hana e lawelaweia nei malaila.

            Ua heluhelu mai ke kakauolelo he palapala mai ia Dr. Edwood Mead mai, e hoike ana i kona aeia e kipa ma Hawaii nei, e na mana hooko o ke kula nui University o California, a e hoea mai ana oia ianei ma ka malama o Iune a i ole o Iulai; a e uiku ke Komisina i kona uku ma ka $1000 o ka malama ame na hoolilo.

            Hoakaka ae o Mr. Duncan i kona manao, he mea pono e lawe like ae ke Teritore ame ke Komisina i na hoolilo o Mr. Mead no ka mea o ke Teritore ke pomaikai ana, aole hoi o ke Komisina wale no. Ua hoopaneeia ka noonoo an ano keia kumuhana a i keia halawai ae.

            Ua waihoia ae imua o ka papa, he palapala kii o ka aina i maheleheleia, o ia o Kalamaula-lalo, o 22 apana ma ka 5.6 eka o ka apana hookahi e Mr. Jorgensen.

            Ua hoakakaia ae kekahi mau mea e pili ana no kahi o na @ale e kukulu ai, oiai o ka hoakaka manao mua, o ia no ke kukulu an ai na hale maluna o na pahoehoe kiekie, ma ka aoao maloko o na pahale, i loaa na ea oluolu maikai, ka, ma ka manao o ka lunahoomalu he mea pono e ku@@luia na hale maluna ponoi o na aina, e mahiia aku ai. Ua hoakaka mai o Mr. Lyman, he mea hiki keia ke hanaia; ma ka hana ana i 2 auwaha-wai ma na aoao o ka aina, e lilo ai ka hoomau ana i keia aina holookoa i mea maalahi.

            Aole mea hanaia e pili ana no keia hoike mahele aina, no ka manao ana o ke Komisina e holo kino e kilo i ke kulana o ka aina; a no ia mea, i kauohaia ae ai ke kakauolelo e hooponopono i na hana no ka huakai a ke Komisina no Molokai.

            Mamuli o ka han ole i koe imua o ka papa, ua hoopaneeia ka halawai a hui hou, Mar. 7, 1922

            GEO. P. COOKE,

            Lunanui Manahooko âme Kakauolelo.

 

Aohe Hopohopo Ana

            Ma keia mau la iho nei i hoike ae ai kekahi o ko'u mau hoaloha i kona manao, no keia aina hoopulapula ame ka hoi ana aku a noho malaila.

            O kona manao paa, aole e pilikia ke kanaka ke hoi i keia aina i oleloia, in a he ulu na meaulu malaila; me ka nana ole i ke ano o ka mahelehele.

            Ua ninau aku ka mea nele, "No keaha hoi?" A no ka mea, "Ma kahi e ulu ai o na nahelehele, malaila e kuaua mai ai ko ke Akua aloha, a e houkele mai i na pomaikai," nou e ke kanaka i manaoio he Akua ko ka lani a he kanaka ko ka honua.

            E kuu mea heluhelu, he wahi ano olelo kahiko hoi keia ae la; he ano olelo na na kahuna nui, a he welo paha keia.

            Hauoli no ka pepeiao i ka lohe i na hoike manao a na kupuna a na kupuna ma ka olelo.

 

HOOPII NO KA AUHAU HAULE HOPE.

            I kulike me ia a Mr. A. L. C. Atkinson, ka hope loio kuhina o ka hoike an aae ma ka Poakahi iho nei he kanalima ka nui o na hoopii no na auhau haule hope i makaukau no ka hookomoia ae iloko o ka aha, a e hoomaka ana mai ka $5 aku ahiki i ke $50, o kekahi o ia mau auhau i hookaa ole ia mai ka 1898 mai. O ka huina nui o na dala auhau i hookaa ole ia e ku nei aneane ma kahi o ka $2500. Ua hoakakaia ma ke kanawai he 10% kaulele hou ihop maluna o ka huina auhau i hookaa ole ia a he 10% ka ukupanee maluna o ka huina i haule hope.

 

O Kekahi Mea e Kohu Ai o ka Poi i na La Kaikoo o ka Moana

            Ma ka noho ana o Hawaii, a pela pu no paha na aina kulana, he hoomakaukau mau kela ame keia ohana i na i'a kuponio i na wa malie no na wa ino. O kela ame keia hunahuna i'a i koe, mai ka aiwaha ana, e kapi paakai ia a kaula'i.

            I ka maloo ana o neia mau i'a, e ku'iia ana a pupuia, a hoolewalewaia malalo ae o na aaho o kaupoku o ka hale. Malaila e kau ai ahiki i ka wa e komo ai o ka ino.

            I ke komo ana o ka inoa, ai aku la i na wahi i'o hou apau, lalau ae la i ua mau i'a maloo nei, a ai iho la. Ina o ua i'a la he opelu, ma ke kino ka i'a ke ai, a o ke poo hahakiia ae la a onouia aku la ma ke kowa o na aaho o kaupoku.

            O keia mau poo i'a i onouia ma kaupoku, i ka loaa ana o ka heluna, e pulehuia keia a mo'a alaila me k@ kukui inamona i mo'a mua iho, e ku'i pu ia ana laua a hui me ke komo pu iho o na wahi hua nioi.

            I ka hui ana o neia mau mea apau, a komo i ke p, ai aku oe ia me ka poi  no au e ke kanaka ike hana ai, o ka hana ana, ea, he ono maoli no; ke loaa mai ka maona mai ia ai mai, he maikai, aole la'ola'o a ano piha opala o ka opu, elike me ke ana ai o neia manawa.

            Ke ano nalowale loa aku nei ia ano ono a kakou.

            Ua lilo maoli no keia wahi ono i mea ano nui i kekahi poe, a ua punahele maoli i kekahi, no ka luhi ole. Hookahi ia hana ana, e pau ana he mau kahumuai, ka waiho mai no a keia wahi ono ano nui, o ka noho ana o kahi malihini.

            Eia no, in a o ua i'a maloo la he "ahi" i paukukuia, e @ahila ana i ka lau i a kaluaia i ka imu me ke kalo i kela wa o ke kahumu kalo ana, I ka mo'a ana mai wili hou ia iho la a paa me ka la i a komo iloko o na eke lauhala nunui, a hiuia i kaupoku o ka hale.

            E ka mea heluhelu, ke ai aku oe ia la i kela wa hakahaka pono o ka houpo me ka poi ono i hana maiauia, he nunui hoi kau o ka mikiai e ahewa ai o na maka i ka iho koheoheo iho.

            He aloha no ia mau ono a moni no hoi ka ae, ke hoomanao ae ia mea!

 

He Hoopulapula Hou

            Ma ka nana aku, ma ka moolelo o ka poe Iudaio i hoakakaia ma ka Buke Hemolele aia i'o ana no he wa e akoakoa hou ai o keia lahui maluna o ka aina a ke Akua i hoohiki ai no lakou.

            Iloko o na makahiki he 10 i hala ae nei, i ala ae ai na Iudaio o Ierusalema a hana, kukulu a hoala hou i na hana o ka aina no ko lakou pono, i hiki ai ia lakou ke lawelawe i na hana haipule a ano hana e ae elike me ka na kupuna.

            Ma ia hana ana a lakou, i ala ae ai ka manao o Beretania ka nui, ma o ka hoeueu ana a Lord Beaconsfield, he Iudaio oiaio, (oiai o kona inoa Iudaio oiaio maoli o D'Ieralli, he kuhina kiekie, a oia no hoi ka Iudaio mua loa i noho ma ia kulana, ma Beretania, i hooholoia ae ai ma kekahi mau hooponopono a aelike me na aupuni e noho hoomalu ana ma Ierusalema, e hookuokoa ana i ka lahui Iudaio maluna o ko lakou aina me ka mana piha o kela ano o na lahui o na aupuni naauao o ke ao nei.

Ma ka makahiki 1918 i hala, i hooia hou aku ai o Beretania i ko Ierusalema poe i keia manao, i kakooia e na aupuni he 10 mawaho ae o Beretania, a ma keia wa pu no i hookohuia ae ai o Dr. Chaim Weizmann, me ka mana piha ma ke ano he komisina hoopulapula a kukulu hou ia Palesetina no na Iudaio.

            O ka heluna o na Iudaio ma Ierusalema ma keia makahiki 1918, he 600,000. O na aina apau e hoopuni ana ia Ierusalema i lilo iho nei i aina panjoa ma o ke kaua huliamahi iho nei i hala.

            Ma ka manao o na komisina e lawelawe nei i na hana malaila, oiai hoi he 26 iniha ka averike o ka wai ma kela ame keia haule ua ana, he mea pono o ke houluuluia keia wai ma kekahi wahi kiekiena kupono o ka aina, i wai no na hana mahi. Oiai ma ka ike a na loea, ua hiki keia wai i oleloia ae la ke hoolawa i ka lehulehu o 15,000,000 ka heluna.

            O ka wai e hoolawa nei i keia kulanakauhale o Ierusalema, aia no ia mai ka waipuna e waiho la, he 16 mile ka mamao ma ka hema o k@ kulanakauhale. O na hana hookahekahewai ma ke ano nui o ia na mea i hoolalaia e kolaila poe loea, me keia manao pu, e kanu aku i na laau palepiwa ame na laau e ae, e laa ka alemona no lakou ka huina o 1,700,000 kumu, ma na kuahiwi ame na kualono, ma na puu ame na awawa, a ma na kapa muliwai o Eupereke ame Ioredane.

            Ua hoomakaia keia hana ma kela aina ma ka makahiki 1920 aku nei; i ka wa no hoi o koonei hoopulapula e noonooia ana. O na hana no a kolaila poe (Ierusalema) ame na mea hookuia i na hana, o ia no ko kakou oonei e ikeia nei.

            He way ko lake la he 16 mile ka mamao a hoe mai i khi o ka hana, ke kahe la no, koe wale no o ka punuku ae a paa a alakai aku i na wahi i makemakeia no ia wai; a pela no hoi ko kakou nei. Ke punuku mai nei no hoi ko kakou poe loea, a na komisina hoopulapula o kakou i ko kakou wai a alakai ae i na wahi i makemakeia no ia mea.

            Eia ka hoi kekahi e ka mea heluhelua, e kala mai oe ia'u, aia na hana kukuluhale ke hanaia la, i keia la, no ka hoolawa ana i na Iudaio e holomoku nei i ka hoi i ka aina.

            Ano kulike loa keia mau hana e hanaia mai nei ma ka aina hoano, elike me na hoakaka ma Isaia 41:18-20, e pili ana no keia mea he wai ame na laau ma ka aina o ka lahui o ke Akua, penei: Isaia 41:18-20. E wahi au i muliwai ma na puu, i waipuna hoi maloko o na awawa; e hoolilo au i ka waonahele i kiowai, ame ka aina maloo i wahi e huai mai ai na wai.

            Pauku 10.--- Ma ka waonahele, e haawi no au i ka laau kedera, i ka laau sitima hoi, ame ka hadasa, ame ka oliva; a na'u no e kanu, ma ka waoakua, i laau kaa, i tidara no hoi, ame ke teasura:

            Pauku 20.--- I ike lakou, a hoomaopopo hoi, a noonoo, me ka ike lea pu, na ka lima o Iehova i hana i keia, na ka mea Hemolele o ka Isaraela ia i hoopaa.

            I keia hana ana, wahi a ka olelo, a mamuli aku e ai no i ka momona o ka aina, ka hana a kou lima ponoi; Isaia 65:21-23: "E kukulu hale no lakou, a e noho iloko, a e kanu no lakou i na pawaina, a e ai no hoi i ka hua o lakou.

            22.--- Aole lakou e kukulu, a na ha'i e noho; aole lakou e kanu, a na hai e ai; a no ka mea, elike me na la o ka laau, pela no na la o ko'u poe kanaka, a e noho no ko'u poe i waeia (o ka poe paha e hoi ana i ka aina), ma ka hana a ko lakou lima.

            23.       Aole e makehewa ka lakou hana ana, aole hoi lakou e hanau no ka make; no ka mea, o lakou ka hua a ka poe pomaikai ia Iehova, ame ka lakou poe keiki pu me lakou."

            E kuu mea heluhelu ma ko kaua nana ana i keia mau hoakaka, ame ka hoomaopopo ana i na ouli ikeia, o na hana apau ma ka aina hikina, no kela mau ohana o kakou (Isaraela) o ia mea hookahi no e ikeia, a e hanaia nei ma Hawaii nei; me he mea la, o ka anapu ana o ka uwila ma ka hikina, o ka poha ana o ka malamalama ma ke komohana---a o ko kakou noho pono aku maanei, o na pokii o ka ohana Isaraela, huki like no na mana ume pipili.

            Ma keia mau hoakaka e ka mea heluhelu e hoolanaia ae ai ko kakou mau manao, i na kumu, in a o ia ka manao o ke Akua o ko kakou hoi a hoopulapula hou maluna o ko kakou mau aina, e holomua i'o ana no. Aole loa he kanaka e hiki ke @inai i keia hana.

            E paulele aku ko kakou mau manao maluna o na kahuna o kakou Papa Komisina; o lakou no na kiai e noho nei i ka maka ha.

            Me ka paa o keia manao me kakou, o ia ko kakou manaoio he pono, he holomua, he ola i'o no ko na pua o Hawaii o keia mua aku ma keia hoopulapula ana, e ala like auanei kakou a hana me ka manao ame ka olelo hookai; elike me na Iudaio e hana mai la ma Palesetina.

 

HE KANAHA MAU KOA I LOAA I KA MA ʻ I FLU

            E hoakaka ana kekai lona mai ka Papu mai o Leilehua ma ka Poakahi iho nei he kanaha a oi aku mau koa i loaa i ka ma'i flu malaila a ua hoihoiia aku lakou maloko o ka halema'i o na koa malaila no ka lapaau ana ia lakou, a ua hoopukaia ae he kauoha no ka haawiia o na kiai makaala ana apau i ole e pahola loa ae ka laha ana a ia ma'i i kau ia ka weli maluna o na koa.

            Ua hoike ae na kauka o ka halema'i  a i haawiia hoi na lapaau ana ia lakou he ano ma'i lahilahi wale no o ka flu.

            Ua panikuia na hale hoikeike kiionioni elima maloko o ka Papu o Leilehua ma ka po o ka Poakahi nei a ua hookapuia ka hoakoakoa ana a na kanaka ma na aha hulhula apau a pela me na hana hooikaika kina apau maloko o na hale ahiki i ka manawa e hoikeia mai ai ke kauoha no ka hoonoaia ana.

            O ka aha hulahula a ka oihana kaua e haawiia ana e na aliikoa o ka Papu ma keia po aole e hookapuia ana, o ia ka mea i hoikeia mai.

 

He Lalau I'o no Keia Mea o ke Kuko

            O kekahi mau mea hoopilikia ia kakou o ke kuko. He lohe wale no i ka Keinohoomanawanui ma kuko, eia nae, he okoa no paha ko laua.

            O ke kanaka e loaa ana o keia mea he kuko, aole loa he wahi pono i koe iloko on a, koe wale no a hookaawale ia kanaka ia kuko mai iaia aku.

            He pilikia i'o no. E kuu mea heluhelu, e hooholo wale ae no kaua i keia mea maloko o ko kaua noonoo, penei: Ina o kekahi o ka poo e hoi ana ma Molokai ae nei, i lako me na paahana o keia mea he kuko, a i kona hoea ana malaila, laweia aku a ma kona mahele aina, hoikeia aku ka loa, ka laula o na palena o kona mahele, ame ka hale e ku ana. I kona moe ana, ala ae i ke kakahiaka, poala wale iho no apuni ka hale, a pau, hoi iloko o ka hale, huli ke alo iluna nana i na aaho o kaupoku, a kuko, penei: "Ina no hoi o ko makou poe o ka holo like ana mai nei a loaa ae ia lakou keia noonoo e kokua ia'u, ma ka mahi ana i ko'u aina, o ko'u pomaikai no ia; a no ka mea aole a pau keia wahi ia'u i ka mahi, oiai owau hookahi wale no." E pilikia ana ka noho ana o keia kanaka.

            Mai kahiki loa mai no ka pilikia o keia mea he Kuko, a pela no i hoakaka ai o Iakobo ma ka buke o Iakobo ma ka mok. 1, pauku 15, aia hapai ke kuko alaila hanau mai ka hewa; a oo ka hewa alaila hoopukaia mai ka make.

            E ka mea heluhelu e imi pono ae kaua i na aoao o keia wahi kolohe, o Kuko, i maopopo ai ko Iakobo manao.

            O kuko, he mea ia i ike ole ia, o ia hoi he mea kino ole; aka o ka mea i maopopo he mea mare lehulehu keia. Ina ia he kane, he kane mare lehulehu ia; a i na ia he wahine he wahine mare lehulehu ia.

            O ka mea kupaianaha loa nae, iloko o ka lehulehu o na wahine a kane a Kuko i mare ai, he poe hanau keiki wale no, a hookahi no ano keiki o ia o Hewa, a i ke oo ana o na keiki, hoopukaika mai ka make. Aole wa o neia mea o Kuko i kanimoopuna ai. Oo no ke keiki o Hewa, ka make iho la no ia.

            E ka mea heluhelu, o na kane a wahine lehulehu a Kuko i mare @ a i hanau mai ai hoi na keiki o Hewa, mai ka ohana hookahi mai n@ ia; mai ka hanaumua no o ia ohana, a i ka hanau muli, o ia o Waha ka hanaumua, a o ka muli mai on a, oia o Ihu, ko Iku muli iho, oia o Maka, a o ko Maka muli iho oia o Pepeiao, a o ka muli loa oia o Lima.

            I ka ike ana o ka Maka, hapai ke Kuko, apuni na la, hanau mai o Hewa, hanai mau aku la ia Hewa a i kona oo ana, hoopukaia ma ka make; a pela like ano o ka hapai ana o na keiki a keia ohana h@@@@ ana o na keiki a keia ohana @@@@ koa, oia o Waha, Ihu, Maka, Pepeiao ame Lima: a na keia ohana @@@ kaupale nei ia kakou mai ko ke@@@ Akua mai, a hiki ole ai lala ke hapai ia kakou mai ka lepo mai a @@@kiekie ae.

            E ninau mai ana paha oe, Pehea la i lilo ai o Waha i hanaumua a @ Lima ka hanau hope? a penei: O ka waha no ka ike mua o ke keiki, ma ka ai i ka waiu.

            Ea, inno i'o no keia mea o ke kuko; a in a o ia ae la ke ano o ia mea he kuko, ea, e hoomamo no kaua e kuu hoa; ua pololei i'o o Iakobo i kana a'o ana!

 

E ka Poe Hookuonoono

Ke Makemake Oukou i na Lako----

NO KA HOME A NO KA AINA MAHIAI PAHA E KIPA AE MA KE KEENA O NA LAKO PILI HAO O KA

AMERICAN FACTORS, LIMITED

No na mea elike me keia:

Kapuahi.                                               Meahana Mahiai.                                               Uwea Pa Moa me Pa

Lako Halekuai me Pa.                       Meahana Kamana.                            Pena me na Pala

Lako Mahiai.                                       Pili Hao a Ano e Ae.                            Aila me Vaniki.

 

O ke Kanaka Kuai i na Lako Hana Maikai ua Lanakila e no Oia i ka Hapa o ka Hakaka

Aole hiki ia oe ke lawelawe i na hana maikai me na meahana inoino. O ke kanaka e hoao ana e hana me na meahana inoino, e hoea mai ana i kona wa e kiola ai, a kuai i na mea kupono, in a he noonoo oia. Aka nae ua poho wale ka manawa ame ke dala ma ka hana ana pela. Ke kuai nei o Lewers & Cooke, Ltd., i na lako hana maikai wale no.

KE MALAMA NEI MAKOU HE AHUA PIHA PONO LAULA O NA LAKO MAHIAI AME NA LAKO KUKULU HALE

He Makemake Paha Kou

KO ʻ I, KIPIKUA, KOPALA, HO, HAMARE, PAHIOLO, KO ʻ I LIILII, NA LAKO KAMANA PIHA PONO, HOANA HOOKALA, PAKEKE.

Papa o Kela âme Keia Ano, na Lako Hao, Pena, Aniani

Kakau mai a i ole/kipa mai no na hoakaka. E hookoia no na kauoha apau ma ka leka me ke akahele ame ka hikiwawe loa.

LEWERS & COOKE, LIMITED

HONOLULU

Ka Pipi o ka Aina Hanai Hooholona o Parker

                O keia i'o pipi momona, ka papa maikai hookahi ma ka makeke, a ke kuai hoolilo nei makou, ma ke kumukuai haahaa, me ka hoopono maoli.

                Eia keia mau kumukuai malalo loa iho o ko na makeke e ae, a hui pu iho me na kulana maemae e hoohanaia nei e makou ma ka lawelawe ame ka hoahu ana i na i'o pipi, he mea pono e lilo pono e lilo ko makou makeke i makeke nou.

 

Pipi Ku Mokupuni………….15c o ka lb.

Kulana Aoao o ka Pipi………15c o ka lb.

Ku'eku'e Pipi…………………12 1/2c o ka lb.

Pipi Palai Iwi Hoehoe………..15c o ka lb.

Pipi Palai Uha………………..15c o ka lb.

Kulana Aoao Koala……………15 1/2 c o ka lb.

I'o Hipa Ku……………………10c o ka lb.

I'o Umauma o ka Hipa………….10c o ka lb.

 

WAIUBAKA MAILE…………..55c o ka lb.

 

METROPOLITAN MEAT MARKET