Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 3, 20 January 1922 — Ka Ninau Hoopulapula Lahui [ARTICLE]

Ka Ninau Hoopulapula Lahui

•I- -keia, maii 'lA' e ana keia ninau i mea «no nui; iw'aeiui; 0 na kanaka ILawaii. He 'oiaio, ua hiki aku piiha kakou anakela aoao. 0.. ua manao kanalua, no loaa atia he ms,u pomaikai mamuli o keia r kanawal.. 7k|p ko. anaia ana o Jia kqhawai ma ltai, ame. kahi e t»ki ai e »a wai maluna o.ikeia māu ainā i kAawaleia no na kanaka llawaiii. liā' hHei ia kakou e ike ilxo, ua •ihihlhi ō kekahi poe, a ēiā'kakou/ma 3& aoao 'o ka hoomaopopo ana. e .ola.'afta. na kāīiaka Hawaii māmUli o keiā 'kanawāi. : ; / : Akā, mamuli o ka. ?rialte an a . o Elelo Alii Kuhioj ē lilo aiia kona*māk© 'ana i mea, e hukihuki. ai <pah(i ii'a ka» naka Ilāwaii, no ka mea, ua kukuni paa ia kona naau malunā o ka manao holomua lieia kanawai, a e loaa i'o 1 kona lahui na pomaikai ana i 'Uipu ai, mahope o ikekahi mau maikahiki loihi 0 ko lakou Looneleia ana. īna he lahui kakou i makee, e loaā i'o ka pomaik&i ia kakou iho mamuli 0 keia kanawai, e pono no,ia kakou e hoopoina i na mea o ku-ee ai ko (kakou noho ana, a o nele ai hoikakou 1 ka loaa ana o na inea i u/puia, a e huki like kakou ud na manao like. " O ka ninau owai ana ma ikoua makalua, >ho ninau pili lahui ia, a he nii nau hiki ole i ke kanaka hoo'kahi ke hooholo iho. Na ka lahui holookoa mai •Hawaii a iNiihau o pane i keia ninau. Aika, maluna nae o >ka ninau, e huki like kakou me ka nana ole i na ku-ee o na la i hala aku, he ninau keia e pono 0 noonoo uui ia i keia mau la, a e lilo kakou i hookahi maluna o ia ninau. 0 *ke kanawai ua holo; o ke Komisina ke -hana nei; ma ka nana aku, ua pomai<kai ka lahui i ka loaa ana o kekahi Komisitia iho mau lala i kulike me ke Alii ma na ninau apau i hapaiia mai iniua'o laikou. Ua maopopo leā no hol I kā lilo ana o keia kumuhana i mea e! loaa ai ka 'holoinua. Ko ia mau kumu, "ua maalahl ka hana o keia mua aku. •Fa like keia me kekahi kihapai i pau 1 ka mahiia, a o ke 'kanu wale aku tio i koe. He hana nui ke kua ana ika maI hakea. A he 'hana nui no hoi ke kauu una. 'lna e maikai ana ka mahi ana, a pono ole ke 'kanu ana ? aolo no e loaa una na pomaikai. Aka, ina i maikai ka ; mahi ana, a inaikai j>u no hoi ko kānu ana, alaila, aole no e nele 'Hnh ka ohi nui i ika pomaikai. "Eia no he māu kinaunau mā ke kanawai i hiki ole e hookomoia i .koiia manawa, o kōiia ana e hooholoia'mai, no kokumu, inā e nui loa ana na koi/ aole no e holo. No ia kumu, ua iiooknuie aku e konio 'kekāhi ūiau nre ka manao no na6 a mahope aku 'hoopo* j nopono. Ua hiki mai kakou i Vahi o j ke kii ana e hooponoponō i kela mau i kinaunau. , O 'ko kinaunau''nui loa, o ia nō. ka ninau ha&wina hoomāu. X la ke ! ku nei ke kauawai He iookaW milioAat .ka panina o ia ihaawina. Ua ikeia, aole e lawa aua keiai iheluna data., O, ka hana pono, o ke kii ana. aku e hoopiiia āe keia lieluna dala, i mea e lawa ai na hāawi aina o keia mua aku. kāhi e hemo mai ai'o ke dala no keia kpnia-w-āi ,ua lawa loa ia. Oka pilikia 'wale no, o ke kaupalenaia ana i liookahi • miliōna wale no. ] t T a hanaia keia mo na manao hoao, a ' i keia lā ke ikV mai nei na i ku-e i keia hooiiUiia o keia heluna dala, J i ke kuio o n'u hana a fee a' j ua hoopau lakou i Ikā lakou maU ku-e [ ana. Sfe keiā hpopau ana o aā $u-e, ( ua maalahi ike alanui e kii āku ai e ae i keia iiaawina.

Iqa e hiii aku. āna ke kiekie o kav. hejuna kanaka Hawaii o makemakej ānā e;hōi oialuna o keia mau aina hoo-1 pulapula, ala.ila, e hiki aku ana keia | heluha ha&wina i kekahi kulana kiokie > loa. Ina /paha e hiki aku ana kela holuna kanaka' i ka 3000 e pii ae ana kela haatri&k no na dala hoaie wale no o $3000 o ke kanaka ahiki X ka, $9,000,000. A o ka palena wale no i keia la !he $i,000,000. Nolaila e ike mai no kakon ihe ninau ano nui keia, a he ninau e pono e lilo i mea noonoo nui ia i keia mau la e neo aku nei. Ina.ua lilo ka lahui i mea lokahi no ka hoolkaika ana o loaa onai na pomaikai mamuli o keia kanawai. ln% jia ? pau āe la na m&nao ku-e i keia kiĀāwai; ina hiki i ka poe i ku-e nia'mua o kā holo- ana o keia 'kanawai, e ike iho he māu pomaikai kekahi e hiki ana e loaa mai, ua hiki mai kakou ī kahi e noonoo»ai me ke akahiile no na hana o keia'mua aiu. Aolo'e hiki-e inānaoia,' eToaa ana na pomaikai, ina ua Ūke ole ka manao o kā lahui inaluha-o na i makemakeia. no ka hooneemua ana aku i na mea: i lipuia. Ke koi ikaika aku nei ko oukott piOakakaū, elike ko kakou 'manaōj a e huki like kakōu. E 'hoopau ae kakōu i ko kakou mau manao naaukeomoa «. e hookanaka iho. I keia la o ke kupilikii o 'ka noho ana 0 leeia lāhui, ka lā e iko ai kakou i 'na toia e loaa āi na manao Hke; na manao e.'hi'ki ana'e lilo i mau mea e kakooia mai ai e ka hapanui o na kanaka Ha■waih <iE lilo na ālakai i poe e hoopoina ftna'"i kō lākou'pono pilikino iho, a e &OOnībo no ka ponō o ka lahui holookoa. aia no he mau manao kanalua ilōkō o kokahi /poe 7 no na ipomaikai e loaa ana mamuli o keia kanawai, o ka . māhāwa e iwalho inai ai lakoū i ;k& l£kou mau hoololi, a i ole e kali pāha/a ipau v i>6np nwmea i'mākemakeia, !no hōōpāu ana i na 'hemahema. E pōnono hoi'ka ipoe.mānaō ku-e, e iralh^mā^iiāka poe na.lakou i hapai māi keia kanawai e koohaha aku i' na thea -i ioe'no^lea'"pono o\ke.kahaw&i. j no' aolo: no i like ka lahui ,keia ; ;kanawāi, aka, i ka hookahāwai, he mēa po;i)0 like hiāi kakou; a ekakoo ma na aho/ t ap4u 1/ko kanawai i loaa mai. -'lie myu'kihaimau kekahi, o ka pianāwa keia e lapāau ai'i kela mau kinaunāu. Aole nao sa ka poe i ku-e : māī e la/paau, āka, na ka poe i ike i kahi e komo aku ai ia mau hoololi. Ina he, inau mia maikai, aole mea nana e, ku-e aku; aka, ina he mau mea e wawahi ana i ke kanawal, e pono no e ikemaka ia kela mau mea, i lilo ole ai hoi ka luhi i mea ole i ka la hookalii. <1 kēia .la, oiai e hoaoia ana kakou e kā lahui no ko kakou mākemake i'o [ e laWe i keia mau aiha, he mea pono, o 1 akahele mai kakou, >a e hoomanawanui; a iāa ua ipono e kakoo kakou me 'ke koe 1 kanāka ole hookahi.