Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 3, 20 January 1922 — Page 6

Page PDF (1.35 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Huakai Hoolewa Hope O Ke Keikialii Kuhio.

            Mai na hora poniponi wale o ke kakahiaka Sabati i hala ka hoakoakoa ana ae o @ aahahui ka poe apaa e komo pu ana i ka h@@@@@ hoolewa hope a "Kalani Heleloa" i ka pa @@@@hiki i ka hora 11 a. m., ka manawa i hoomaka ai ka hii hele ia ana mai o ke kino wailua o Kalani e na hapai pahu, o na lala o ka Ahahui Kamehameha, ka ahahui a ke Keikialii Kala@@ anaole i noho poo ai no na makahiki lehulehu i hala mai kona hookumuia ana mai, me ka ukali pu ia mai e na paa kabili e aahu ana i na ahuula, a e alakaiia ana hoi e @@ Pukaoa me na ihe laumeki ame ka Bihopa John D. La Monthe, a mahope mai o ka pahu ke Kamaliiwahine kanemake e paaia ana e Senatoa John ( @@@@ ahiki i ke kau ana o ka pahu iluna o ke kaa kupapau.

 

Kila na Pu Aloha

            Ma ka manawa o ka hoomaka ana mai o ka pahu e hapai no kahi o ke kaa e ku ana malalo o ke alapii ma ke alo o ka halealii, o ia ka manawa i poha mai ai ka leo hoohakui o ka pu me he hekili pamalo la, he wahi mea uuku wale no ia, he nui nae ka leo e kalahea ana i kela ame keia pa'e o ke kulanakauhale no ka haalele iho o "Ke'lii wale no ka'u makemake o ka luhi a maua me ia nei o ka makou lealea no ia, ua ikea, "a i ka home hon@a ana i luakaha ai, a e hoi aku ana oia i kela "Home Lani Ma@ O", kahi aole ka luhi, ke kaumaha, aka he maha mau loa. Ua like ke kani ana a ka pu me ke pana ana a ka puuwai i luuluu, a mailoko mai o ka holo ua loheia aku na leo uwe kumakena o ke aloha kupouli, ae, kupouli no ka mea, ua "hele ke kai ka makamaka e kipa aku ai."

            I ke kau ana mai o ke Kamaliiwahine Kalanianaole iloko o kona aahu keokeo me ka uhimaka keokeo ma kona poo iluna o ke kaa i hoomakaukau ia nona me ke Kamaliiwahine opio Kapiolani ame ke Kamaliiwahine kiekie Keomailani Kea, a oiai hoi na lala o ka Ahahui Poola aneane ekolu haneri ka nui, iloko o ko lakou aahu keokeo piha e ku ana me ka makaukau no ka huki ana i ke kaa kupapau, ua hoomaka aku la ka nee ana o ka huakai mai na kukuna mahanahana o ka la o ke Kupulau e kiola pau iho ana i kona malamalama me ka nani nui, aohe wahi kau ao nana e huna ae i kona malamalama, aohe no hoi he kau wahi ao ma ka piko o na mauna, a e pa mai ana kekahi wahi @@@@@@@ makani me ke aheahe loa, elike me @@ hamau o na leo o na makaainana e kai ana ma ka huakai, hookahi wale no leo nui i loheia o ko na @ana @ kai pu ana, pela no ka hamau o ka makani, a he mea kamahao no ia i ikeia ma ia la.

 

Nani ka Huakai Hoolewa

            Ma kela la Sabati i hala iho la, Ka La Hoolewa o Jonah Kuhio Kalanianaole Kahalepouli, o kekahi ia o na la nani loa i ikeia, kala@ ka lewanuu aohe kau ao, kalae no hoi na kuahiwi, malie ka makani o ke aheahe wale no, a ke nana mai i ka huakai mai mua a hope he nani wale uo, he nani okoa no hoi ko ka ahahai Mamakakaua, iloko o ko lakou mau kahiko eleele me na ahuula ma ko lakou mau poohiwi, he nani okoa no hoi ko ka Ahahui Kaahumanu me ko lakou mau holoku eleele me na lei hulu ma na a i o na wahine, a he nani okoa no hoi ko na ahahui wahine ame kane me ko lakou mau aahu keokeo, me hemau puali anela la, a he nani okoa no hoi ko na ahahui o na kane me na ahuula maluna o ko lakou mau poohiwi, a i kela loa aku hoi ka nani i na kahili nunui e paaia ana e ka poe paa kahili.

Ka Laina o ka Huakai

            I ka puka ana mai o ka huakai ma ka pukapa Kauikeaouli ua kamoe pololei ke kai ana ma ko alanui Moi ahiki i ke alanui Nuuanu a pii pololei iuka no ka ilima o ua Alii ma Maunaala. O kekahi ia o na la maka kanaka nui loa i ikeia maloko o ke kulanakauhale o Honolulu. Mai ka hoomaka ana e puka ka huakai ma ke alanui Moi ahiki i ka pa ilina o na alii, ua hele na hai alanui a lehau i na kanaka o na papa like ole, ua piha na aoao elua o ke alanui Nuuanu mai ke kihi aku o ke alanui Nuuanu ahiki i ka pailina o Maemae i na kanaka, na keiki ame na wahine o na lahui like ole, a iloko o ka wela o ia la, ka loihi no hoi o ke alanui, aohe @ae he ulia i ikeia ma ke ala o ia hoi aohe hookahi mea i maule ma ke alanui, ua ikaika maoli na wahine i komo i ka huakai ma kela kai ana ahiki wale i ka pa ilina, oiai nae he kauono maoli ka wela o ka la, @ he ikiiki no hoi ka piina o Waipiula ahiki i ka hoea ana i ka ilina.

Ku Laina o na Koa

            Ma ka aoao Ewa o ke alanui Nuu anu e hoomaka ana mai ke alanui Kula aku, mailaila aku ke ku laina o na koa o ka oihana kaua aina ae moana, na haumana o ke Kula Kamehameha, na haumana o ke kula koa Honolulu ame Kapunahou a pela hoi me ka Pual@ Kiai Lahui ahiki i ka Pukapa e komo aku ai i ka pa ilina ma Maemae. He huakai hoolewa ia i komo pu mai ai na ahahui Hawaii apau, Kamehameha, me kona ahahui lala, ka Lunalilo, Kauikeaouli, Kaahumanu me kona mau ahahui lala, ka Mamakakana, ka Hale o m@ Alii, Kala@a, ka ahahui Oiwi elua, na Poola ame @@ ahahui e ae e ku nei maloko o ke kulanakauhale o Honolulu me na kahiko piha o kela ame keia ahahui, @ me @@ mea @a o keia ka huakai hoolewa alii hope loa i ikeia ma Hawaii nei no ka wa hope loa.

Hoomauia ke Ki Ana i ka Pu

            Mai ka hoomaka ana o ka haakai e puka mai ka pa mai o ka halealii ahiki i ke komo ana o ka pahu @ @@@pau o ke alii iloko o ka luapao, mai ia manawa mai ka hoomauia ana mai o ke kiia o ka pukuniahi a mamuli o kekahi hoailona i haawiia mai ka pa ilina mai e kekahi no na koa i hookiia ai ke kani ana o ka pu.

Ka Hiki Ana o ka Pahu i ka Ilina

            I ka manawa i hoea ai na ahahui i ka ilina ua ku laina ae la kela amo keia ma na wahi i hookaawaleia no kela ame keia no ke kakali ana o ka hoea ae o ka pahu kupapau e hukiia ana e ka ahahui Poola. Ma kahi kokoke i ka hale kupapau ka hana Hawaii; ma ka aoao makai o ke alanui na Poola, a e kupuni ana i ka waha o ka lua ka ahahui Mamakakaua ame na ahahui e ae.

Ke Anaina Haipule Hope Loa

            He mau minuke kakaikahi mahope iho o ka hoea ana o na ahahui i kai mamua o ka pahu ua hoea ae la ke kaa pahu, a i ke ku ana iho o ke kaa ma kahi kokoke i ka luapao ia manawai loheia aku ai ke oli mai kekahi mau makuahine mail he mele i pili aku i na alii, a mahope iho ua hapaiia mai la ka pahu a kau iluna o kekahi wahi i hoomakaukauia ma ke kae o ka lua, alaila hoomaka ka Bihopa D. La Mothe e malama i ke anaina haipule hope loa, a o kekahi manawa eehia loa ia, o ka himeni i mele ia me ka hana e malamaia ana ia manawa, a oiai ia anaina haipule e malamaia ana o ia mau no ke kani o ka pu mai ka piko mai o ka puu o Puowaina. O ka leo pule a ka Bihopa i haawi ai ma ia manawa e noi ana i ka Mea Mana Loa e huikala mai i na hemahema o ka mea i hala, a e hookipa aku hoi i kona uhane ma kahi ana i hoomakaukau ai, o ia kekahi mau hua pule eehia loa.

            Ua koto pu aku ke anaina e ku kokoke ana i ke kae o ka lua ma ka pule like ana i ka Pule a ka Haku, a ma ka pau ana o ka pule hope a ka Bihopa ua himeni mai la ka papa himeni, na kaikamahine o ka halepule St. Andrews, "E noho pu me a'u," a he haneri mau leo i komo aku e himeni pu a he nunulu wale aku no hoi ka kekahi poe.

            I ka pau ana ua hooihoia aku la ka pahu nolalo o k alua, a i ke kauia ana aku iloko o ka rumi i hookaawaleia ia manawa i iho aku ai ke Kamaliiwahine Kalanianaole me ka ukaliia aku e ke Kamaliiwahine Kapiolani ame kekahi poe e ae no ka hoohanohano hope loa ana i ke kino o ke Keikialii Kuhio. Ua hookaawaleia ae ka ahuula ulaula ame olenalena a pela me ua hoailona mea gula ame dala mai na wahi mua i kau ai maluna o ka pahu a uhiia iho la ka uhi makue me ke gula maluna o ka pahu.

            I ka pau ana o ia hana, haalele aku la ke Kamaliiwahine Kalenianaole i ka luapao. O ka poe e kuku ana ma ke kae o ka lua oia ke Kiaaina W. R. Farrington ame Mrs. Farrington, ka Ria Adimarala ame Mrs. Edward Simpson, ka Mekia Kenerala ame Mrs. Charles P. Summerall ame ka Brig. Kenerala ame Mrs. John D. Barrette, i ka ike ana aku o lakou i ke Kamaliiwahine i ka haalele ana aku i ka lua pao o ko lakou huli mai la no ia a hoi mai la, a na lakou hoi ka hoi hookahi ka hoi pu ana mai o ka poe e ae mai ka lua mai.

            Mahope iho o ka pau ana o na hana hope loa, ua melena mai e ka hana Hawaii ka himeni "Aloha Oe" ame la ka pahu noloko o ka luapaa, kahi mea o ke kino o na alii mua i hala i hoomoeia aku ai, a o kahi pu hoi o ke Alii hope loa Jonah Kuhio Kalanianaole Kahalepouli i hoomoeia aku ai no na kau a kau. O ka hopena ia o na hana o ia la.

HE HOALOHALOHA NO MR. WM. WERNER.

Ka lain kuu home aloe mane,

Kuu pono kuu waiwai kuu pomaikai e,

Iluna no ia ma kahi maemae,

Me Iesu kuu Haku e maha pu ai.

Ma@nuli o ka haalele ana mai i keia ola ana, kau mea aloha he kane i aloha nui ia, Mr. Wm. Werner, ma Jan. 3, 1922 ma ko olua home aloha ma Kauluaola, Hanalei, Kauai ka home aloha i piliia e ke kane ame ka wahine, ame ka olua mau lei aloha i hoo@eleia i ko lakou papa i aloha nui ia a@, he home kipa no hoi a ka malihini, ame na hoaloha he lehulehu, he puuwai hamama, he heahea he lokomaikai, he umeke hamama he ipukai poipoi ole, he puuwai i piha me ke aloha i na lahui apau, eia ka e hoi e ana ia i ka hale mau o ke kanaka; aloha no!

Aloha e na kahawai,

Na hale hoa nei,

Na wahi au i kipa ai,

Aloha nui e,

            Nolaila, e hooholoia, o makou o na lala o ka Hui Aloha ame ka Ahahui Kaahumanu o na Wahine o Hanalei, Kauai, ma o ko makou mau komite la, ke komo pu aku nei makou kou mau hoahanau me oe, a wahine kanemake. Mrs. Elizabeth W. Werner ame na keiki i hooneleia i ko lakou papa ame ka ohana no'apau, uwe pu, noho kanikau pu, a kumakena pu, iloko o na la apau o kou noho ehaeha ana.

            E hooholo hou ia, me ka minamina nui i ko kakou kaikunane hoomanawanui me ka pauaho ole, i na hana e pomaikai ai na ahahai. Ke nonoi ae nei makou ma ka makou leo pule i ka Makua Mana Loa ma ka lani, e hoomamaia mai, a e laweia aku na mea kaumaha mai ia oe aku ame ka ohana apau.

            Oiai ua oluolu mai ko kakou Makua ma ka lani, o Lehova o na Kaua i kona iho ana mai me ka lima palanehe ma ka Poalua, Jan. 3, 1922, ma ka uhane a waiho iho i keia kino lepo e hoi ka lepo i ka lepo, a o ka uhane e hoi me ka mea nana kakou i hana.

            E hooholo hou ia, e hoounaia i hoo kahi kope i ka wahine kanemake, a i hookahi kope i ka Nupepa Kuokoa, a e hoopaa pu ia iloko o ka buke moolelo o keia mau ahahui.

MRS. @ANNY K. SAMUEL,

Komite Ahahui Aloha;

MRS. ESTHER K. KANEI,

Komite Ahahui Kaahumanu.

Hanalei, Jan. 6, 1922.

 

PALAPALA HOALOHALOHA.

            I ke Aliiwahine kanemake, ke Kapu aku nei me oe iloko o kou kaumaliiwahine Kalanianaole: Walohia wale: Oiai ua hiki mai ka lono kaumaha i o makou nei, no ka lawe ana aku o ka Mea Mana Loa i ke ola makamae o kau Aliikane i aloha nui ia, ka Elele Alii a ke Teritore Hawaii, ka Mea Kiekie ke Keikialii Kuhio Kalauianaole.

            Oiai, o kona haalele ana mai ia oe i ka hoapili aloha he wahine, ka hoahele o na wahi apau, he hoa ukali pu i na ale kualoloa o ka Moana, he hoahele no ka aina malihini, i pili aloha ia e olua i na kou a kou, akahi hoi kau i kaawale ai.

            Nolaila, e hooholoia, o makou o na lala apau o ka Ahahui Kaahumanu o Hilo, Mokupuni a Kalana o Hawaii, ma o ko makou mau komite la, ke komo mahu, no ka hui ana me oe i ke aloha ame ka minamina pau ole, no kau aliikane aloha i hala aku la, a o ka Elele Alii hoi a ka lahui holookoa ka mea i lawe ia kulana me ka hanohano nui ahiki aku la i kopa hala ana.

            Nolaila, e hooholoia, ke ae nei ka makou leo pule i ke Akua ma na lani kiekie loa, e hoomama mai i kou mau luuluu ame kou ehaeha, a e kau mai ka malu o Kona aloha analuna ou, no ka mea, Naua no i haawi mai a Nana no i lawe aku. O Kona makemake ke hanaia.

            O makou ilio iho no me ka haahaa,

            AHAHUI KAAHUMANU O HILO.

            Ma o ko makou mau komite la,

            MRS. ALAI AKANA.

            MRS. MARY SHIPMAN.

            Hilo, Ianuari 12, 1922.

HOOLAHA LULU MANAWALEA.

            Ke hoikeia aku nei ka lohe ma keia i na lala apau o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Wahine Oiwi Hawaii, e lulu mai i ka hapalua (50e) dala manawalea no ko kakou hoahanau Mrs. Puiki Low i haalele mai i keia ola ana, a e haawi ae ma ka lima o ke kakauolelo puuku, Miss Helen Allen ma ka hale halawai o ka ahahui.

            MRS. MAIKAI KALEO.

Kakauolelo Moolelo H. K. H. W. O. II. 6486- Jan. 13, 20, 27, 1922.

 

KA VICTROLA

            Ka Meakani Mele Kilakila he meakani e pono e loaa ma kou home. Kauoha mai i na buke hoakaka o na I'ahuolelo ame na Papa Leo Mele.

NA PIANO PAANI

NA ROLA PAANI

NA PEPA MELE HOU

NA PILA AHA

âme na mea apau pili i na mele.

Bergstrom Music Co.

1020 Alanui Papu

Honolulu

 

Keena Hawaii no na LakoHanaMahiko

Hapuku Kila Oliver

Chilled ame na Palau.

Na Katapila Cleveland.

Na Katapila Fordson.

Na Kaa Kalaka White.

Na Kaa Kalaka Federal.

Na Kaa Kalaka Ford.

Hana i na Kino o na kaa Ukana

me Kalaka me ka Hana

Hou Ana.

Na Hana Pili Amala

Schuman Carriage

Co., Ltd.

Na Paionia o na Hana Halihali o Hawaii nei

 

Papa Na Lako Kukulu Hale

No ka Hoahu Ana i Kou Wai ma na Pahu Wai Papa Ulaula o 5000 a 10000 Galani.

E hoolakoia aku no na kumukuai ame na hoakaka ia oe ke noi mai.

 

ALLEN & ROBINSON, LTD.

Honolulu, T. H.

 

KA AUHAU LOAA MAKAHIKI O KE TERITORE O HAWAII NO KA 1922.

            O ke ana o ka auhau ua laweia mai ia mai ka 2% mai o na loaa makahiki o $5,000 a malalo, ahiki i ka 5% o na loa makahiki maluna aku o $100,000.00, me ka hoolaweia ae o keia mau hookuu ana mahope ae nei:

$1,000.00- Ina he mea mare ole a mea paha i mareia, aole nae he noho pu me ke kane a wahine paha.

$2,000.00- Ina ua mareia a e noho pu ana me ke kane a wahine paha, a i ole, e noho ana ke poo ohana me ka poe e kauka'i ana iaia.

$200.00- No kela me keia mea (mawaho ae o ke kane a wahine paha) e kauka'i aku ana, a e loaa mai ana koa kokua nui mai ka mea uku auhou mai, in a malalo 18 makahiki ke kahiko, a i ole, hiki ole paha ka malama iaia.

            AKA, i wahi e loaa ai ka hookuuia i ka poe i mareia, i na poo o na ohana, a i ole, no ka poe e kauka'i aku ana, he mea pono ia mea ke hana i pepa hoike loaa makahiki imua o ka Luna Ohi Auhau, a i ole i kona hope, e hoike ana , ua kuleana oia ia mau hookuu ana, a e koi ana ia lakou. He mea pono e hanaia keia hoike iloko o ka mahina o Ianuari, ina aole pele, aole e aeia aku ka hookuu ana.

            Aole e pono ia poe hookaa auhau ke hoohuikau i ka hoike auhau loaa makahiki Territore me ka hoike federala.

            O kela âme keia mea he loaa makahiki kona o $1,000.00 a oi aku paha no ka makahiki e pau ana i Dekemaba 31, 1921, he mea pono e hana i hoike.

            O ke poo o ka ohana he mea oia e hoolako maoli ana he hookahi a oi aku paha poe, i pili loa mai iaia ma o ke koko la, ma ka mare ana a i ole ma ka hookama ana paha ka mea nona ka pono, e hoohana i ka hoomalu ana i ka ohana, a e hoolako i ka poe kauka'i aku maluna on a, i hookahuaia maluna o kekahi kuleana o ka noho ana a pili kanawai paha.

            ANO ka manawa e hooko ai i keia hana ano nui: in a aole he maopopo ia oe o ia mea, e kipa ae ma ke Keena Auhau no na hoakaka piha. Na kekahi hope e kokua mai ia oe i ka hana ana i ka hoike me kou kaki ole ia.

6485- Jan. 6, 13, 20.

 

O NA HAWAII

            i makemake i ka pomaikai o ke Kanawai Hoopulapula o Molokai, e hoolako ia lakou iho no ka holomua ma ka loaa ana ia lakou o na lako Mahiai me Hanai Holoholona ma keia hui kamaaina.

            Ke malama nei makou i na lako hana maikai loa, pela hoi me ke Pena Serwin-Williams, ka mikini uwi waiu De Leval ame na lako pili i ka home o na ano apau.

            Maloko o ko makou Keena o na Lako Paani e loaa no he ahua o na pu liilii ame na raifela maikai.

E. O. Hall & Son, Ltd.

 

Kopa Moi Keokeo No Ka Mikini Holoi

            He Kopa maikai loa i hiki ke heohanaia no na ano hana apau i pili i ka home. Hiki ke holoi i na lole nahenahe loa me ka pilikia ole. O kona oi loa aku o ka maikai no na mikini holoi- No ka holoi i na pa ame holoi hale

KUAI I PUOLO MAI KOU HALEKUAI MEAAI MAI

T. H. Davies & Co., Ltd.

Na Akena Wale no no ka Paeaina Hawaii.